پرش به محتوا

بارگاه امامان(ع) در بقیع: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۷۴: خط ۷۴:
[[ابن جبیر]] در نیمه دوم قرن ششم گنبد ساخته شده بر این قبرها را بسیار مرتفع شمرده است. به گفته او قبرهای درون بقعه، بزرگ و از سطح زمین بلندتر بودند. این قبرها ضریحی چوبین داشتند که با نقوشی برجسته از جنس مس با میخ‌کوبی‌هایی تزیین شده بود.<ref>رحلة ابن جبیر، ص174.</ref> ابن‌نجار (درگذشت643ق.) از وجود دو در برای بقعه یاد می‌کند که تنها یکی از آن دو هنگام [[زیارت]] گشوده می‌شد.<ref>الدرة الثمینه، ص166.</ref> [[ابوعبدالله محمد بن محمد عبدری|عَبْدَری]] (درگذشت: بعد از 700ق.) در سفرنامه خود، این بقعه را همراه با [[قبر عثمان بن عفان|بقعه عثمان بن عفان]] بزرگ‌ترین و زیباترین بارگاه‌ بقیع دانسته است.<ref>رحلة العبدری، ج1، ص423.</ref> از دیگر کسانی که از گنبد و ضریح قبور امامان شیعه یاد کرده‌اند می‌توان از [[ابن‌بطوطه]]،<ref>رحلة ابن بطوطه، ص125.</ref> [[خالد بن عیسی]] (زنده به سال 740ق) <ref>تاج المفرق، ج1، ص289.</ref> و [[سمهودی]] (درگذشت: 911ق)<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص100.</ref> یاد کرد. بارگاه عباس بن عبدالمطلب و امامان(ع) در بقیع، در نگاره‌های متعددی که از قبرستان بقیع در نسخه‌های خطی نقاشی شده، اغلب به صورت بنای بزرگ و گنبد‌داری نقاشی شده است.<ref>نک: بقیع در آینه نگاره‌های هنری، ص 71 به بعد</ref>
[[ابن جبیر]] در نیمه دوم قرن ششم گنبد ساخته شده بر این قبرها را بسیار مرتفع شمرده است. به گفته او قبرهای درون بقعه، بزرگ و از سطح زمین بلندتر بودند. این قبرها ضریحی چوبین داشتند که با نقوشی برجسته از جنس مس با میخ‌کوبی‌هایی تزیین شده بود.<ref>رحلة ابن جبیر، ص174.</ref> ابن‌نجار (درگذشت643ق.) از وجود دو در برای بقعه یاد می‌کند که تنها یکی از آن دو هنگام [[زیارت]] گشوده می‌شد.<ref>الدرة الثمینه، ص166.</ref> [[ابوعبدالله محمد بن محمد عبدری|عَبْدَری]] (درگذشت: بعد از 700ق.) در سفرنامه خود، این بقعه را همراه با [[قبر عثمان بن عفان|بقعه عثمان بن عفان]] بزرگ‌ترین و زیباترین بارگاه‌ بقیع دانسته است.<ref>رحلة العبدری، ج1، ص423.</ref> از دیگر کسانی که از گنبد و ضریح قبور امامان شیعه یاد کرده‌اند می‌توان از [[ابن‌بطوطه]]،<ref>رحلة ابن بطوطه، ص125.</ref> [[خالد بن عیسی]] (زنده به سال 740ق) <ref>تاج المفرق، ج1، ص289.</ref> و [[سمهودی]] (درگذشت: 911ق)<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص100.</ref> یاد کرد. بارگاه عباس بن عبدالمطلب و امامان(ع) در بقیع، در نگاره‌های متعددی که از قبرستان بقیع در نسخه‌های خطی نقاشی شده، اغلب به صورت بنای بزرگ و گنبد‌داری نقاشی شده است.<ref>نک: بقیع در آینه نگاره‌های هنری، ص 71 به بعد</ref>


=== تخریب‌ بنا در سده سیزدهم ===
=== تخریب‌ و بازسازی اول در سده سیزدهم ===
گنبد ائمه بقیع دو بار تخریب شد. نخستین بار در سال 1220 قمری با حمله [[آل سعود]] اول و تصرف مدینه بود. اما این بارگاه بعد از شکست و خروج آل‌سعود از حجاز به دستور سلطان [[محمود عثمانی]] (حک: 1223-1255ق) به سال 1233ق بازسازی شد.<ref>بقیع در آینه نگاره‌های هنری، ص 21</ref> همچنین بازسازی بنا به سال 1292 قمری در دوران حکومت [[عبدالعزیز خان عثمانی]] (حک: 1277-1293ق) گزارش شده است.<ref>سفرنامه فرهاد میرزا، ص141.</ref>  
گنبد ائمه بقیع دو بار تخریب شد. نخستین بار در سال 1220 قمری با حمله [[آل سعود]] اول و تصرف مدینه بود. اما این بارگاه بعد از شکست و خروج آل‌سعود از حجاز به دستور سلطان [[محمود عثمانی]] (حک: 1223-1255ق) به سال 1233ق بازسازی شد.<ref>بقیع در آینه نگاره‌های هنری، ص 21</ref> همچنین بازسازی بنا به سال 1292 قمری در دوران حکومت [[عبدالعزیز خان عثمانی]] (حک: 1277-1293ق) گزارش شده است.<ref>سفرنامه فرهاد میرزا، ص141.</ref>  


[[محمد‌حسین فراهانی]]، از رجال دربار قاجار، در گزارش خود از سفر [[حج]] سال 1302 قمری از بقعه هشت ضلعی امامان شیعه و عباس خبر می‌دهد. بر پایه این گزارش، در این بقعه صندوقی بزرگ از جنس چوب مرغوب بود و میان این صندوق بزرگ دو صندوق چوبی دیگر قرار داشت. درون یک صندوق قبر چهار امام شیعیان و درون صندوق دیگر قبر عباس قرار داشته است.<ref>پنجاه سفرنامه، ج5، ص237.</ref> این گزارش که همانند آن در سفرنامه 1292ق [[فرهاد میرزا]] نیز به چشم می‌خورد،<ref>سفرنامه فرهاد میرزا، ص141.</ref> بیانگر ساخت ضریحی جدید است که در گزارش‌های تا پیش از سده دهم قمری از آن یاد نشده است.
بر اساس گزارش فرهادمیرزا (از سفرش در سال 1292ق.) و محمد حسین فراهانی (در سال 1302ق.) بارگاه امامان و عباس بنایی هشت ضلعی داشت. در داخل بارگاه، صندوقی بزرگ از جنس چوب مرغوب بود و میان این صندوق بزرگ دو صندوق چوبی دیگر قرار داشت. درون یک صندوق قبر چهار امام شیعیان و درون صندوق دیگر قبر عباس قرار داشته است.<ref>پنجاه سفرنامه، ج5، ص237.</ref> <ref>سفرنامه فرهاد میرزا، ص140.</ref>


=== تخریب دوم ===
بارگاه امامان(ع) و عباس بار دیگر در سال 1344ق یعنی یک سال پس از تسلط دوم آل سعود بر مدینه تخریب شد و تا کنون بدون گنبد و ساختمان باقی مانده است.
بارگاه امامان(ع) و عباس بار دیگر در سال 1344ق یعنی یک سال پس از تسلط دوم آل سعود بر مدینه تخریب شد و تا کنون بدون گنبد و ساختمان باقی مانده است.