آستان مقدس امام حسین(ع): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
==نخستین ساختمان قبر شریف== | ==نخستین ساختمان قبر شریف== | ||
درباره نخستین ساختمان بنا شده بر قبر شریف امام حسین(ع)، در منابع تاریخی معتبر، اطلاع دقیقی در دست نیست. اما نویسندگان معاصر تاریخ کربلا و بارگاه امام حسین(ع)، اقوال و ادعاهایی را درباره تاریخ احداث نخستین بنا روی قبر بیان کردهاند که از اعتبار تاریخی، برخوردار نیست. برخی گفتهاند قبیله بنیاسد که امام حسین(ع) و سایر شهیدان را به خاک سپردند، نخستین کسانی بودند که بر قبور آنان، تربتی ساختند. اما به نوشته برخی دیگر، [[مختار ثقفی]]، نخستین کسی بود که به ساختوساز بر قبر مطهر اقدام نمود.<ref>تاریخ کربلا و حائر | درباره نخستین ساختمان بنا شده بر قبر شریف امام حسین(ع)، در منابع تاریخی معتبر، اطلاع دقیقی در دست نیست. اما نویسندگان معاصر تاریخ کربلا و بارگاه امام حسین(ع)، اقوال و ادعاهایی را درباره تاریخ احداث نخستین بنا روی قبر بیان کردهاند که از اعتبار تاریخی، برخوردار نیست. برخی گفتهاند قبیله بنیاسد که امام حسین(ع) و سایر شهیدان را به خاک سپردند، نخستین کسانی بودند که بر قبور آنان، تربتی ساختند. اما به نوشته برخی دیگر، [[مختار ثقفی]]، نخستین کسی بود که به ساختوساز بر قبر مطهر اقدام نمود.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]]]، عبدالجواد الکلیددار، ص208؛ نزهة اهل الحرمین فی عمارة المشهدین، السید حسن الصدر، ص23.</ref> | ||
گرچه هیچیک از این اقوال، مستند نیست و نمیتوان به راحتی آنها را پذیرفت، اما وجود سقیفه (سایبان) یا گنبد کوچکی روی قبر شریف امام(ع)، در قرن دوم هجری، دور از ذهن نیست؛ زیرا در روایتی از [[امام صادق(ع)]] درباره چگونگی زیارت امام حسین(ع) و بیان زیارتنامه ایشان، آمده است: «اگر از سمت ورودی رو به مشرق آمدی، پس در ورودی بایست و بگو...».<ref>اعیان الشیعه به نقل از کامل الزیارات، ابنقولویه.</ref> همچنین در ادامه، پس از بیان زیارتنامه امام(ع) و [[حضرت علیاکبر]]، آمده است که «از سقیفه خارج میشوی و مقابل قبور شهدا میایستی».<ref>اعیان الشیعه به نقل از کامل الزیارات، ص256.</ref> | گرچه هیچیک از این اقوال، مستند نیست و نمیتوان به راحتی آنها را پذیرفت، اما وجود سقیفه (سایبان) یا گنبد کوچکی روی قبر شریف امام(ع)، در قرن دوم هجری، دور از ذهن نیست؛ زیرا در روایتی از [[امام صادق(ع)]] درباره چگونگی زیارت امام حسین(ع) و بیان زیارتنامه ایشان، آمده است: «اگر از سمت ورودی رو به مشرق آمدی، پس در ورودی بایست و بگو...».<ref>اعیان الشیعه به نقل از کامل الزیارات، ابنقولویه.</ref> همچنین در ادامه، پس از بیان زیارتنامه امام(ع) و [[حضرت علیاکبر]]، آمده است که «از سقیفه خارج میشوی و مقابل قبور شهدا میایستی».<ref>اعیان الشیعه به نقل از کامل الزیارات، ص256.</ref> | ||
خط ۱۲۵: | خط ۱۲۵: | ||
در همین سال، سلطان اویس، نیز به بازسازی و توسعه بنای آستان مقدس اقدام نمود و پس از وی، فرزندانش به نامهای سلطان حسن و سلطان حصین، کار تکمیل بنا و توسعه را ادامه دادند. تاریخ این توسعه بنای آستان، در کتیبهای در محلی که امروزه در حرم امام حسین(ع) به نام «[[نخله مریم]]» شناخته میشود، ثبت شده بود. اما در سال 1216 ه. ق، عثمانیها آن را از محل خود برداشتند و اثری از آن، باقی نگذاشتند. | در همین سال، سلطان اویس، نیز به بازسازی و توسعه بنای آستان مقدس اقدام نمود و پس از وی، فرزندانش به نامهای سلطان حسن و سلطان حصین، کار تکمیل بنا و توسعه را ادامه دادند. تاریخ این توسعه بنای آستان، در کتیبهای در محلی که امروزه در حرم امام حسین(ع) به نام «[[نخله مریم]]» شناخته میشود، ثبت شده بود. اما در سال 1216 ه. ق، عثمانیها آن را از محل خود برداشتند و اثری از آن، باقی نگذاشتند. | ||
عبدالجواد کلیددار معتقد است که ساختمان کنونی آستان امام حسین(ع)، مربوط به توسعه بنای آن در دوره سلطان اویس است. اما پس از آن، بارها دولتمردان شیعه و عثمانیها، در آن بازسازی و تغییراتی ایجاد کردهاند. در نتیجه، بهصورت اولیه خود، باقی نمانده است.<ref>تاریخ کربلا و حائر | عبدالجواد کلیددار معتقد است که ساختمان کنونی آستان امام حسین(ع)، مربوط به توسعه بنای آن در دوره سلطان اویس است. اما پس از آن، بارها دولتمردان شیعه و عثمانیها، در آن بازسازی و تغییراتی ایجاد کردهاند. در نتیجه، بهصورت اولیه خود، باقی نمانده است.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]]]، عبدالجواد کلیددار، ص244 و 247.</ref> میگویند در جریان توسعه آل جلایر، دو مناره، مجاور ایوان اصلی حرم ایجاد شد که [[علامه سماوی]]، ماده تاریخ آن را عبارت «دو ستون زرین»، معادل 793 ه. ق، گفته است.<ref>مجالی اللطف بارض الطف، الشیخ محمد السماوی، ص304.</ref> | ||
[[پرونده:123.jpg|بندانگشتی|300px|نمایی از بینالحرمین]] | [[پرونده:123.jpg|بندانگشتی|300px|نمایی از بینالحرمین]] | ||
خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
یکی از برجستهترین و در عین حال وحشیانهترین حوادث تجاوز به شهر مقدس کربلا و بارگاه مطهر امام حسین(ع)، فاجعه حمله وهابیها در سال 1216 ه. ق بود که ویرانی و آتشسوزی بارگاه مطهر و غارت و کشتار مردم را به دنبال داشت. این حادثه، در دوره حکومت [[عبدالعزیز بن سعود]]، از حاکمان دولت اول [[آل سعود]] در منطقه [[نجد]] [[عربستان]]، اتفاق افتاد. | یکی از برجستهترین و در عین حال وحشیانهترین حوادث تجاوز به شهر مقدس کربلا و بارگاه مطهر امام حسین(ع)، فاجعه حمله وهابیها در سال 1216 ه. ق بود که ویرانی و آتشسوزی بارگاه مطهر و غارت و کشتار مردم را به دنبال داشت. این حادثه، در دوره حکومت [[عبدالعزیز بن سعود]]، از حاکمان دولت اول [[آل سعود]] در منطقه [[نجد]] [[عربستان]]، اتفاق افتاد. | ||
شعرای شیعه عراقی، در اشعار خود، به زشتی و شدت حادثه و تاثر خود از آن اشاره کردهاند و بسیاری از علما و نویسندگان نیز ابعاد و جزئیاتی از حادثه را ثبت کردهاند که در اینجا شرح این ماجرا را از زبان یک نویسنده غربی، یعنی مستر استفان همیسلی لونکریک در کتابش، چهار قرن از تاریخ عراق، نقل میکنیم:<ref>تاریخ کربلا و حائر | شعرای شیعه عراقی، در اشعار خود، به زشتی و شدت حادثه و تاثر خود از آن اشاره کردهاند و بسیاری از علما و نویسندگان نیز ابعاد و جزئیاتی از حادثه را ثبت کردهاند که در اینجا شرح این ماجرا را از زبان یک نویسنده غربی، یعنی مستر استفان همیسلی لونکریک در کتابش، چهار قرن از تاریخ عراق، نقل میکنیم:<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، ص310.</ref> | ||
خبر نزدیک شدن وهابیها به کربلا، شامگاه روز دوم ماه آوریل سال 1801 م و هنگامی که بیشتر ساکنان شهر، به زیارت نجف اشرف رفته بودند، منتشر شد. از اینرو حاضران در شهر، با عجله و شتاب، درها را بستند. اما وهابیها که ششصد نفر پیاده و چهارصد نفر سواره، برآورد شدهاند، فرود آمدند و چادرهای خود را برپا کردند و نیروهای خود را به سه دسته تقسیم نمودند. | خبر نزدیک شدن وهابیها به کربلا، شامگاه روز دوم ماه آوریل سال 1801 م و هنگامی که بیشتر ساکنان شهر، به زیارت نجف اشرف رفته بودند، منتشر شد. از اینرو حاضران در شهر، با عجله و شتاب، درها را بستند. اما وهابیها که ششصد نفر پیاده و چهارصد نفر سواره، برآورد شدهاند، فرود آمدند و چادرهای خود را برپا کردند و نیروهای خود را به سه دسته تقسیم نمودند. | ||
خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
همین طلاهای دیوارها و سقف را جدا ساختند و شمعدانیها، سجاده و آویزهای ارزشمند و قیمتی را برداشتند و درهای منبتکاری شده و خلاصه هر وسیلهای از این قبیل را جمعآوری نمودند و به بیرون حرم، انتقال دادند. | همین طلاهای دیوارها و سقف را جدا ساختند و شمعدانیها، سجاده و آویزهای ارزشمند و قیمتی را برداشتند و درهای منبتکاری شده و خلاصه هر وسیلهای از این قبیل را جمعآوری نمودند و به بیرون حرم، انتقال دادند. | ||
مستر لونکریک، در ادامه، از کشته شدن بسیاری از اهالی بیگناه کربلا، سخن گفته و نوشته است:<ref>تاریخ کربلا و حائر | مستر لونکریک، در ادامه، از کشته شدن بسیاری از اهالی بیگناه کربلا، سخن گفته و نوشته است:<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، ص310 و 311.</ref> | ||
افزون بر این کارها، حدود پنجاه نفر را نزدیک ضریح و پانصد نفر را نیز بیرون حرم در صحن، به قتل رساندند. این مهاجمان وحشی در شهر هم، دست به فساد و تخریب زدند و به هر کسی رسیدند، او را بیرحمانه کشتند. همچنین به هر خانهای دستبرد زدند و به پیر و کودک رحم نکردند و حرمت هیچ زن و مردی را نگاه نداشتند. از همین روی، هیچ جنبندهای از کشتار وحشیانه یا اسارتشان، در امان نماند. بعضی، شمار کشتهشدگان را هزار نفر و برخی دیگر، پنج برابر آن (پنج هزار نفر) برآورد کردهاند. | افزون بر این کارها، حدود پنجاه نفر را نزدیک ضریح و پانصد نفر را نیز بیرون حرم در صحن، به قتل رساندند. این مهاجمان وحشی در شهر هم، دست به فساد و تخریب زدند و به هر کسی رسیدند، او را بیرحمانه کشتند. همچنین به هر خانهای دستبرد زدند و به پیر و کودک رحم نکردند و حرمت هیچ زن و مردی را نگاه نداشتند. از همین روی، هیچ جنبندهای از کشتار وحشیانه یا اسارتشان، در امان نماند. بعضی، شمار کشتهشدگان را هزار نفر و برخی دیگر، پنج برابر آن (پنج هزار نفر) برآورد کردهاند. | ||
خط ۱۶۹: | خط ۱۶۹: | ||
===اقدامات محمدعلی شاه=== | ===اقدامات محمدعلی شاه=== | ||
در سال 1220 ه. ق، [[محمدعلی میرزای قاجار]] (م 1237 ه. ق) اموال فراوانی را برای بازسازی ویرانیهای بهجا مانده از حمله وحشیانه وهابیها اختصاص داد.<ref>تاریخ کربلا و حائر | در سال 1220 ه. ق، [[محمدعلی میرزای قاجار]] (م 1237 ه. ق) اموال فراوانی را برای بازسازی ویرانیهای بهجا مانده از حمله وحشیانه وهابیها اختصاص داد.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، ص351.</ref> در سال 1232 ه. ق نیز، به دستور یکی از زنان [[فتحعلیشاه قاجار]]، ایوان روضه مقدسه، طلاکاری گردید. او در سال 1229 ه. ق، به همراه چهل هزار زائر ایرانی، به کربلا میرود که در همان زمان، این شهر به محاصره عشایر در میآید. از اینرو نذر میکند در صورت رهایی از محاصره، به طلاکاری ایوان اقدام نماید.<ref>شهر حسین، ص400 و 401.</ref> | ||
===اقدامات ناصرالدین شاه=== | ===اقدامات ناصرالدین شاه=== | ||
خط ۳۲۸: | خط ۳۲۸: | ||
====مناره عبد==== | ====مناره عبد==== | ||
در گذشته، افزونبر دو گلدسته موجود در دو طرف ایوان اصلی حرم امام حسین(ع)، مناره سومی نیز در ضلع شرقی آستان مقدس وجود داشته که از نظر هنر و معماری اسلامی، بسیار ارزشمند و بااهمیت بوده است. این گلدسته که به نام «[[مناره عبد]]» شناخته میشد، در سال 767 ه. ق، به دست مرجان بن عبدالله، حاکم عراق، در دوره سلطان اویس جلایری، ساخته شد. قطر قاعده آن، حدود بیست متر و ارتفاع آن، چهل متر بود و نمای آن با کاشیهای زیبا، تزیین یافته بود.<ref>تاریخ کربلا و حائر | در گذشته، افزونبر دو گلدسته موجود در دو طرف ایوان اصلی حرم امام حسین(ع)، مناره سومی نیز در ضلع شرقی آستان مقدس وجود داشته که از نظر هنر و معماری اسلامی، بسیار ارزشمند و بااهمیت بوده است. این گلدسته که به نام «[[مناره عبد]]» شناخته میشد، در سال 767 ه. ق، به دست مرجان بن عبدالله، حاکم عراق، در دوره سلطان اویس جلایری، ساخته شد. قطر قاعده آن، حدود بیست متر و ارتفاع آن، چهل متر بود و نمای آن با کاشیهای زیبا، تزیین یافته بود.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، ص318؛ تاریخ مرقد الحسین والعباس(ع)، ص179.</ref> | ||
این مناره نفیس و ارزشمند که به مدت شش قرن، صحیح و سالم پابرجا مانده بود، متاسفانه در سال 1354 ه. ق- 1935 م، به دستور یاسین الهاشمی، نخست وزیر وقت عراق، خراب گردید. بهانه دولت عراق برای تخریب مناره، فرسودگی و کج شدن آن بود. اما گویا هدف اصلی آنها از این کار، دست گذاشتن بر اوقاف فراوانی بود که بانی مناره برای آن، تعیین کرده بود. به هر حال این اقدام، موجب ناراحتی و تاسف اهالی کربلا شد و شعرای شیعه عراق نیز در اشعاری که بدین مناسبت سرودند، نارضایتی خود را ابراز کردند.<ref>تاریخ کربلا و حائر | این مناره نفیس و ارزشمند که به مدت شش قرن، صحیح و سالم پابرجا مانده بود، متاسفانه در سال 1354 ه. ق- 1935 م، به دستور یاسین الهاشمی، نخست وزیر وقت عراق، خراب گردید. بهانه دولت عراق برای تخریب مناره، فرسودگی و کج شدن آن بود. اما گویا هدف اصلی آنها از این کار، دست گذاشتن بر اوقاف فراوانی بود که بانی مناره برای آن، تعیین کرده بود. به هر حال این اقدام، موجب ناراحتی و تاسف اهالی کربلا شد و شعرای شیعه عراق نیز در اشعاری که بدین مناسبت سرودند، نارضایتی خود را ابراز کردند.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، ص320 و 330؛ تاریخ مرقد الحسین والعباس(ع)، صص 181 و 182.</ref> | ||
===مقبره آل بویه=== | ===مقبره آل بویه=== | ||
در گذشته، در مجاورت حرم امام حسین (ع)، مقبرهای مخصوص [[آلبویه]] وجود داشت که پادشاهان و حاکمان این خاندان را که وصیت میکردند در کربلا دفن شوند، در این مقبره به خاک میسپردند. محل این مقبره، به مرور زمان فراموش شد و در دل خاک، پنهان شد؛ تا اینکه در سال ١٢٩٢ه. ق، یکی از سادات خاندان آل صافی، یکی از خانههای مجاور صحن کوچک آستان امام حسین (ع) را خریداری کرد تا در آن، مقبره خانوادگی برای خود ایجاد کند. در زمان شروع ساخت مقبره، روزنه و دریچهای پیدا شد که به مقبرهای متصل میگشت و در آن قبوری وجود داشت و از کتیبههای روی آنها مشخص شد که مدافن آلبویه است.<ref>تاریخ مرقد الحسین والعباس (ع)، ص١٨٣.</ref> این مقبره بهطور کامل در روز چهارشنبه 22 محرمالحرام سال 1368ه. ق (1948/11/24 م)، به دست [[عبدالرسول خالصی]]، شهردار کربلا، ویران گردید و از بین رفت.<ref>تاریخ کربلا و حائر | در گذشته، در مجاورت حرم امام حسین (ع)، مقبرهای مخصوص [[آلبویه]] وجود داشت که پادشاهان و حاکمان این خاندان را که وصیت میکردند در کربلا دفن شوند، در این مقبره به خاک میسپردند. محل این مقبره، به مرور زمان فراموش شد و در دل خاک، پنهان شد؛ تا اینکه در سال ١٢٩٢ه. ق، یکی از سادات خاندان آل صافی، یکی از خانههای مجاور صحن کوچک آستان امام حسین (ع) را خریداری کرد تا در آن، مقبره خانوادگی برای خود ایجاد کند. در زمان شروع ساخت مقبره، روزنه و دریچهای پیدا شد که به مقبرهای متصل میگشت و در آن قبوری وجود داشت و از کتیبههای روی آنها مشخص شد که مدافن آلبویه است.<ref>تاریخ مرقد الحسین والعباس (ع)، ص١٨٣.</ref> این مقبره بهطور کامل در روز چهارشنبه 22 محرمالحرام سال 1368ه. ق (1948/11/24 م)، به دست [[عبدالرسول خالصی]]، شهردار کربلا، ویران گردید و از بین رفت.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، ص٣6٧.</ref> | ||
===مسجد جامع و مقام راس الحسین(ع)=== | ===مسجد جامع و مقام راس الحسین(ع)=== | ||
ابتدای خیابان سدره، نزدیک آستان امام حسین (ع)، مسجدی تاریخی به نام [[مسجد راس الحسین(ع)|راسالحسین (ع)]] قرار داشت و میان آن، مقامی وجود داشت که محل قرار گرفتن سر بریده امام (ع)، پیش از انتقال آن به کوفه، به شمار میآمد. متاسفانه این مسجد و مقام، به بهانه احداث خیابان پیرامون آستان حسینی، به دستور طاهر القیسی، شهردار کربلا، خراب گردید و از بین رفت.<ref>تاریخ کربلا و حائر | ابتدای خیابان سدره، نزدیک آستان امام حسین (ع)، مسجدی تاریخی به نام [[مسجد راس الحسین(ع)|راسالحسین (ع)]] قرار داشت و میان آن، مقامی وجود داشت که محل قرار گرفتن سر بریده امام (ع)، پیش از انتقال آن به کوفه، به شمار میآمد. متاسفانه این مسجد و مقام، به بهانه احداث خیابان پیرامون آستان حسینی، به دستور طاهر القیسی، شهردار کربلا، خراب گردید و از بین رفت.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، صص361 و 366. کربلاء فی الذاکرة، صص 169 و ١٧٠.</ref> | ||
===مدارس علمیه=== | ===مدارس علمیه=== | ||
مدرسه سردار حسن خان: این مدرسه، بزرگترین مدرسه علمی کربلا بود که در شمال آستانه حسینی قرار داشت. بسیاری از علمای برجسته، در آن تحصیلات دینی خود را تکمیل کردهاند. این مدرسه و موقوفات آن، در روز پنجشنبه شانزدهم محرمالحرام سال 1368ه. ق (1948/١١/١٨م)، به دستور عبدالرسول خالصی، ویران گردید.<ref>تاریخ کربلا و حائر | مدرسه سردار حسن خان: این مدرسه، بزرگترین مدرسه علمی کربلا بود که در شمال آستانه حسینی قرار داشت. بسیاری از علمای برجسته، در آن تحصیلات دینی خود را تکمیل کردهاند. این مدرسه و موقوفات آن، در روز پنجشنبه شانزدهم محرمالحرام سال 1368ه. ق (1948/١١/١٨م)، به دستور عبدالرسول خالصی، ویران گردید.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، صص362 و 367.</ref> | ||
مدرسه زینبیه: از مدارس دینی مهم کربلا و واقع در غرب آستانه حسینی بود که ورودی آن، از داخل صحن آستان، قرار داشت. این مدرسه به همراه موقوفات آن، در روز دوشنبه سیزدهم محرمالحرام سال 1368ه. ق (1948/١١/15م)، به دستور عبدالرسول خالصی، خراب شد.<ref>تاریخ کربلا و حائر | مدرسه زینبیه: از مدارس دینی مهم کربلا و واقع در غرب آستانه حسینی بود که ورودی آن، از داخل صحن آستان، قرار داشت. این مدرسه به همراه موقوفات آن، در روز دوشنبه سیزدهم محرمالحرام سال 1368ه. ق (1948/١١/15م)، به دستور عبدالرسول خالصی، خراب شد.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، صص361 و366.</ref> | ||
مدرسه صدراعظم نوری: از مدارس علمی مهم کربلا و واقع در غرب آستانه حسینی بود که به دستور طاهر القیسی، ویران گردید.<ref>تاریخ کربلا و حائر | مدرسه صدراعظم نوری: از مدارس علمی مهم کربلا و واقع در غرب آستانه حسینی بود که به دستور طاهر القیسی، ویران گردید.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، ص361 و366.</ref> این مدرسه را میرزا آقاخان نوری (متوفای 1243ه. ق)، دومین صدراعظم ناصرالدینشاه قاجار، ساخته بود. | ||
===مسجد بزرگ ناصری=== | ===مسجد بزرگ ناصری=== | ||
از مساجد باشکوه کربلا و واقع در غرب آستان مقدس بود که به دستور عبدالرسول خالصی، در ماه ربیعالاول سال 1368ه. ق، ویران گردید.<ref>تاریخ کربلا و حائر | از مساجد باشکوه کربلا و واقع در غرب آستان مقدس بود که به دستور عبدالرسول خالصی، در ماه ربیعالاول سال 1368ه. ق، ویران گردید.<ref>[[تاریخ کربلاء و حائر الحسین(ع) (کتاب)|تاریخ کربلا و حائر حسینی]]، صص361 و 366.</ref> این مسجد، از آثار دوره ناصرالدینشاه قاجار در کربلا، به شمار میآمد. | ||
===تکیه بکتاشیه=== | ===تکیه بکتاشیه=== | ||
خط ۳۹۸: | خط ۳۹۸: | ||
{{زیارتگاهها و مقبرههای عراق}} | {{زیارتگاهها و مقبرههای عراق}} | ||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای منتسب به امام حسین(ع)]] | |||
[[Category:مکانهای متبرک کربلا]] | |||
[[Category:مکانهای مرتبط با عاشورا]] | |||
[[Category:مقالههای تکمیلشده]] | |||
[[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | [[Category:مکانهای تاریخی کربلا]] | ||
[[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] | [[Category:مکانهای مذهبی کربلا]] |