استان انبار: تفاوت میان نسخه‌ها

این شهر، هاشمیه نیز نامیده شد. ابوالعباس سفاح، نخستین خلیفه عباسی، مقر فرمانروایی خود را از کوفه به شهر انبار، انتقال داده، آن را نوسازى كرده و در آن كاخى باشكوه برپا ساخت و آن را با انتساب به نياى خود هاشم بن عبد مناف، «هاشميه» ناميد. برخی بر این باورند که وی با این نام‌گذاری می‌خواست پيوستگى خاندان خود را به دودمان هاشمى كه همان نياكان حضرت محمد(ص) بودند، به اثبات رسانده و توجه مسلمانان را به سوى خود جلب كند.<ref name=":4">مبارزات شيعيان در دوره نخست خلافت عباسيان، ص ٨۵.</ref>  

چندين موضع جغرافيايى در جهان اسلام با نام انبار مطرح شده است؛ يكى از آنها «انبار جوزجان» است؛ چنان‌كه ابن‌واضح يعقوبى<ref>البلدان، ص ۶٣.</ref> و ابن‌خردادبه از آن نام برده‌اند.<ref>مسالك و ممالك، ص ١٢.</ref> انبار جوزجان را «انبير» هم نوشته‌اند. انبار جوزجان، به نوشته ابن‌حوقل، به فاصله يك روز از «اشبورقان» قرار داشته و بزرگ‌تر از مرو الرود و داراى تاك‌ها و باغ‌ها و بناهايش از گل بوده است.<ref>صورة الارض، ص ١٧٧.</ref> اكنون شهرى بدين نام وجود ندارد ولى احتمال دارد در محل «سارى پل» كنونى در قسمت علياى رودخانه شبورقان بوده باشد.<ref>لغت‌نامه دهخدا، ج ٣، ص ٣۴٢٩.</ref> برخى گفته‌اند انبار جوزجان، همان شهرى است كه ناصر خسرو قباديانى هنگام سفر به اشبورقان از آن‌جا عبور كرده و آن را «كرسى جوزجانان» ناميده است.<ref>سفرنامه ناسرخسرو، ص ٢ و ٣.</ref>  

مركز استان انبار، شهر رمادى است. از ديگر شهرهاى آن، مى‌توان از فَلّوجه، حديثه، عانه، هيت و قائم ياد كرد. وجه نام‌گذاری اين استان، وجود ويرانه‌هاى شهر تاريخى انبار است كه پيش از اسلام و اوايل دوره اسلامى، از شهرهاى مهم عراق بوده است. معرفی اجمالی برخی از شهرهای آن به این شرح است:  

امروزه، ويرانه‌هاى انبار در ساحل شرقی رود فرات، در جنوب روستاى صقلاويه كنونى، قرار دارد.<ref>دايرة المعارف الاسلامية الشيعية، ج۶، صص ٢۶ و ٢٨.</ref>

اين شهر در ساحل غربی رود فرات، در فاصله حدود ١٢۵ كيلومترى غرب [[بغداد]]<ref name=":7">موسوعة المدائن العراقية، صص ١۶۶ و ١۶٧.</ref> و در حوالى انبار كهن قرار گرفته است.<ref>با استفاده از نقشه سياسى عراق مندرج در اطلس جامع گيتاشناسى، چاپ ١٣٨٨، ١٣٨۶ش.</ref> شهر رمادى، از پيشينه تاريخى بالايى برخوردار نيست و هستۀ اصلى آن، به دست واليان [[عثمانیان|دوره عثمانى]]، مدحت پاشا و نامق پاشا، در نيمه دوم سده نوزدهم ميلادى تأسيس شد. با احداث جاده ماشين‌رو بغداد-دمشق در سال ١٩٣٢م. كه از ميان رمادى مى‌گذشت، به تدريج، ادارات دولتى و بناهاى عام‌المنفعه، در آن ايجاد شد و اين شهر، توسعه يافت.<ref name=":7" />

شهرى تاريخى است كه در ساحل غربی رود فرات، حدود ١٧٠ كيلومترى شمال غربى بغداد و ۶٠ كيلومترى رمادى، واقع است. پيشينه آن، به دوره تمدن سومرى بازمى‌گردد و در دوره اسلامى، در مسير كاروان‌هايى كه در ساحل رود فرات حركت مى‌كردند، قرار داشته است. شهر هيت ميان نخلستان‌ها و باغ‌هاى ميوه، قرار گرفته است و اطراف آن، حدود ۱۲ چشمه وجود دارد كه از آن، قير طبيعى خارج مى‌شود. ازاين‌رو مى‌توان منطقه هيت را منحصر به فرد، به شمار آورد.<ref>القباب المخروطية فى العراق، صص ۶٧ و ۶٩.</ref>

شهری تاريخى است كه در ساحل غربی رود فرات، حدود ٢١٠ كيلومترى غرب مركز استانِ انبار (رمادى) قرار دارد. پيشينه آن، به دوره تمدن آشورى برمى‌گردد و در گذشته به نام «عانات»، شناخته مى‌شده است. يك ويژگى جالب عانه آن است كه اين شهر در مسافتى حدود ۲۰ كيلومتر، در ساحل رود [[فرات]]، امتداد دارد؛ در حالى‌كه عرض آن، از ٢۵٠ متر فراتر نمى‌رود.<ref>موسوعة المدائن العراقية، صص ١٧١ و ١٧٢</ref>

البته هسته تاريخى اين شهر، همان‌گونه كه جغرافي‌دانان مسلمان نيز اشاره كرده‌اند، درون جزيره‌اى، ميان يك خليج كه از رود فرات منشعب شده، قرار داشته است.<ref>از جمله ر.ك: صورة الارض، ص٢٠۶.</ref>  برجسته‌ترين اثر اسلامى باقى‌مانده در عانه، مناره‌اى هشت‌ضلعى از سنگ و گچ است كه ميان جزيره مورد نظر قرار دارد و قدمت آن، از قرن يازدهم ميلادى، دانسته شده است.<ref>موسوعة المدائن العراقية، ص١٧٢.</ref>

زيارتگاه‌هاى مهم استان انبار، به این شرحند: