پرش به محتوا

حوزه علمیه کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۷۴۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ نوامبر ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح ارقام)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۳]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363}}
{{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۳]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363}}
'''حوزه علمیه کربلا'''، از شهادت [[امام حسین(ع)]]، در سال ۶۱ق. زمینه پایه‌گذاری آن ایجاد شده و حضور [[امامان(ع)]] و اصحاب آنان در کربلا، این زمینه را تقویت کرد. عبدالله بن جعفر حِمیَری (۲۳۴–۳۰۰ق)، از اصحاب [[امام هادی(ع)]] و [[امام حسن عسکری(ع)]] را یکی از نخستین مدرّسان این حوزه شمرده‌اند. [[محمد بن عبدالله شیبانی|ابوالمفضل محمد بن عبدالله شیبانی]] (۲۹۷–۳۸۷ق) و [[ابوغالب زراری]] (۲۸۵–۳۶۸ق)، از نخستین فقیهان این حوزه بودند. دوره دولت [[شیعه|شیعی]] [[آل بویه]] (۳۲۸–۴۴۸ق)، یکی از دوره‌های شکوفایی حوزه کربلا بوده و دانشمندانی مانند [[شیخ مفید]]، [[عبدالعزیز جلودی|ابواحمد جلَود]]، [[سید مرتضی]] و [[سید رضی]] مستقیم یا غیر مستقیم از این حوزه بهره برده‌اند. روی کار آمدن [[سلجوقیان]]، باعث افول این حوزه شد؛ ولی پس از سالیانی در همین دوره، دوباره رونق گرفته و یکی از رقیبان [[نظامیه بغداد]] شمرده شد. [[ابویعلی جعفری]] (۴۶۳ق)، سید معد بن فخار حائری (م.۶۰۵ق) و ابن حمزه (متوفی نیمه اول سده ششم قمری) و [[سید ابن طاووس]] (م.۶۶۴ق) برخی از عالمان نقش‌آفرین این حوزه تا سده هفتم قمری بوده‌اند. [[ابن فهد حلی]] (م.۸۴۱ق)، [[ابراهیم کفعمی]] (م.۹۰۵ق)، [[سید علی طباطبایی]] (م.۱۲۳۱ق)، سید حسین طباطبایی قمی (م.۱۳۶۶ق)، [[سید محمدهادی میلانی]] (م.۱۳۹۵ق) و [[سید ابوالقاسم خویی]] (م.۱۴۱۳ق) از دیگر عالمان اثرگذار این سامان بوده‌اند.
برخی عالمان تربیت شده در حوزه علمیه کربلا، تبدیل به رهبران خیزش‌های علمی یا سیاسی شدند؛ مانند [[میرزا محمدتقی شیرازی]] (م.۱۳۳۸ق)، [[سید ابوالقاسم کاشانی]] (م.۱۳۴۰ق.) و [[عبدالکریم حائری یزدی]] (م.۱۳۵۵ق). پس از [[انتفاضه شعبانیه|انتفاضه شعبان]] ۱۴۱۱ق، بسیاری از مدرسه‌های کربلا به دست [[دولت بعث]] تخریب شده، برخی از عالمان به شهادت رسیده و برخی تبعید شدند.


==زمینه==
==زمینه==
خط ۳۲: خط ۳۵:


==ابن حمزه و پس از او==
==ابن حمزه و پس از او==
حوزه علمیه کربلا، گاهی دچار رکود می‌شد؛ ولی عالمانی مانند عمادالدین محمد طوسی (متوقی نیمه اول سده ششم قمری)، معروف به ابن حمزه یا ابوجعفر ثانی، با پژوهش‌های عملی و مهارت در تدریس، طالبان علوم دینی را جذب و این حوزه را به شکوفایی می‌رساندند. کتاب الوسیله ابن حمزه، از کتاب‌های مشهور فقهی است که در آن، به ابتکار نویسنده، عبادات از پنج باب به ده باب افزایش یافته است.<ref name=":2">دائرة المعارف تشیع، ج 6، ص 563، مجله حوزه، ش 78.</ref> این کتاب، یکی از معتبرترین متون فقهی در سده هفتم قمری نزد شیعیان بوده و تا پیش از نگارش کتاب شرایع به دست [[محقق حلی]] و الرشاد توسط [[علامه حلی]]، در حوزه‌های علمیه متداول و یکی از متون درسی بود.<ref name=":1">نیم روزی در وادی ایمن، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱، ص۲۸۸.</ref>
حوزه علمیه کربلا، گاهی دچار رکود می‌شد؛ ولی عالمانی مانند عمادالدین محمد طوسی (متوفی نیمه اول سده ششم قمری)، معروف به ابن حمزه یا ابوجعفر ثانی، با پژوهش‌های عملی و مهارت در تدریس، طالبان علوم دینی را جذب و این حوزه را به شکوفایی می‌رساندند. کتاب الوسیله ابن حمزه، از کتاب‌های مشهور فقهی است که در آن، به ابتکار نویسنده، عبادات از پنج باب به ده باب افزایش یافته است.<ref name=":2">دائرة المعارف تشیع، ج 6، ص 563، مجله حوزه، ش 78.</ref> این کتاب، یکی از معتبرترین متون فقهی در سده هفتم قمری نزد شیعیان بوده و تا پیش از نگارش کتاب شرایع به دست [[محقق حلی]] و الرشاد توسط [[علامه حلی]]، در حوزه‌های علمیه متداول و یکی از متون درسی بود.<ref name=":1">نیم روزی در وادی ایمن، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱، ص۲۸۸.</ref>


محمد بن جعفر حائری (م. ۶۱۰ق)، معروف به [[ابن مشهدی]]، یکی دیگر از عالمان کربلا است که در رونق حوزه آن نقش داشته است. کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)|المزار الکبیر]] او، که شامل [[دعا]] و [[زیارت]] است، یکی از منابع اصلی [[محمدباقر مجلسی]]، در کتاب بحارالانوار گردید.
محمد بن جعفر حائری (م. ۶۱۰ق)، معروف به [[ابن مشهدی]]، یکی دیگر از عالمان کربلا است که در رونق حوزه آن نقش داشته است. کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)|المزار الکبیر]] او، که شامل [[دعا]] و [[زیارت]] است، یکی از منابع اصلی [[محمدباقر مجلسی]]، در کتاب بحارالانوار گردید.
۱۵٬۶۱۴

ویرایش