پرش به محتوا

مقتل: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۸۵۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ نوامبر ۲۰۱۹
خط ۳: خط ۳:
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]


== واژه‌شناسی ==
==واژه‌شناسی==
مقتل، واژه‌ای عربی و اسم مکان از «قتل»، به معنای مکان کشته شدن بوده<ref>المخصص، ج‏14، ص193.</ref> و گاهی به معنای اسم زمان نیز به کار رفته است. 
 
المحكم و المحيط الأعظم، ج‏6، ص334
 
مَقَاتِل‏ الإنسان: المواضع التى إذا أصيبت منه‏ قتلتْه‏، واحدها: مَقْتَل‏، و حكى ابن الأعرابى عن أبى المجيب: لا و الذى لا أتَّقيه إلا بمَقْتله‏: أى كلّ موضع منى‏ مَقْتَل‏، بأىّ شى‏ء شاء أن يُنزِل‏ قَتْلى‏ أنزله، و أضاف‏ المَقْتَل‏ إلى اللَّه؛ لأن الإنسان كُله مِلْك للَّه جل و عز، فمقَاتله مِلْكٌ له.
 
ابن سيده، على بن اسماعيل، المحكم و المحيط الأعظم، 11جلد، دار الكتب العلمية - بيروت، چاپ: اول، 1421 ه.ق.
 
أساس البلاغة، ص492
 
قتلَه‏ قِتْلَةَ سوء، و قَتَلَ‏ الرّجلَ، و قَتَّل‏ الرّجال، و قاتله‏، و تقاتلوا و اقتتلوا. و كانت بالرّوم‏ مَقْتَلة عظيمة.
 
و ضربه فأصاب‏ مَقْتَلَه‏ و مقاتله‏. و
 
زمخشرى، محمود بن عمر، أساس البلاغة، 1جلد، دار صادر - بيروت، چاپ: اول، 1979 م.
 
شمس العلوم، ج‏8، ص5366
 
[المَقْتَل‏]: مَقاتل‏ الإنسان: التي إذا صيبت‏ قتلته‏.
 
و يقولون: مقتل‏ الإنسان ما بين فكَّيْه:
 
أي لسانه.
 
حميرى، نشوان بن سعيد، شمس العلوم و دواء كلام العرب من الكلوم، 12جلد، دار الفكر - دمشق، چاپ: اول، 1420 ه.ق.
 
النهاية في غريب الحديث و الأثر، ج‏4، ص15
 
 
ابن اثير، مبارك بن محمد، النهاية في غريب الحديث و الأثر، 5جلد، موسسه مطبوعاتي اسماعيليان - قم، چاپ: چهارم، 1367 ه.ش.
 
تاج العروس، ج‏15، ص610
 
و مِن أَمْثالِهم: مَقْتَلُ‏ الرَّجُلِ بيْن فَكَّيْه أَي سَبَب‏ قَتْله‏ لِسَانه.
 
مرتضى زبيدى، محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، 20جلد، دار الفكر - بيروت، چاپ: اول، 1414 ه.ق.
 
فرهنگ ابجدي، متن، ص849
 
المَقْتَل‏- ج‏ مَقَاتِل‏ [قتل‏]: هر عضوى از بدن كه در اثر صدمه باعث كشته شدن شود مانند گيجگاه، جاى كشتن، كشتن.
 
بستانى، فواد افرام، فرهنگ ابجدى، 1جلد، اسلامي - تهران، چاپ: دوم، 1375 ه.ش.
 
 
 
المخصص، على بن اسماعيل بن سيده، دار الكتب العلمية، بيروت، بی‌تا.
 
 
محل قتل و كشته شدن؛  
محل قتل و كشته شدن؛  
در واژه‌نامه


==قتلگاه==
==قتلگاه==
خط ۱۷: خط ۶۷:


==در روایات==
==در روایات==
مقتل به معنای جای کشته شدن، در برخی از روایات مانند سخن امام حسین(ع)، هنگام ورود به کربلا آمده است. وی سرزمین کربلا را، پیش از رخداد عاشورا، «مقتل مردانش» شمرده است.{{یادداشت|هيهنا مناخ ركابنا و محطّ رحالِنا و مقتل رجالِنا و مَسفك دمائنا.}}<ref>بحار الأنوار، ج۴۴، ص٣٨٣.</ref>
مقتل به معنای جای کشته شدن، در برخی از روایات مانند سخن امام حسین(ع)، هنگام ورود به کربلا آمده است. وی در این روایت، سرزمین کربلا را، «مقتل مردانش» شمرده است.{{یادداشت|هيهنا مناخ ركابنا و محطّ رحالِنا و مقتل رجالِنا و مَسفك دمائنا.}}<ref>بحار الأنوار، ج۴۴، ص٣٨٣.</ref>مقتل به معناى قتل نیز در برخی از روایات آمده است؛ مانند روایتی از [[حضرت محمد(ص)]]، که از شهادت امام حسین(ع) در آینده خبر داده و از کشته شدن او با واژه مقتل تعبیر کرده است.{{یادداشت|فيرتحل عنها إلى ارض مقتله.}}<ref>بحارالأنوار، ج٢٨، ص٣٩.</ref>  رسيدن خبر کشته شدن امام حسين(ع) به مدينه نيز با واژه مقتل در منابع آمده است.<ref>بحار الأنوار، ج۴۵، ص١٩٢.</ref> امام حسين(ع) در كربلا به كسى از سپاه دشمن كه سابقه خوبى داشته و دوست نداشت در کشتن او شريك باشد، سفارش کرد از آن مكان دور شده و شاهد مقتل (کشته شدن) او و اصحابش نباشد.{{یادداشت|فَقَالَ الْحُسَيْنُ: فَوَلِّ هَرَباً حَتَّى لَا تَرَى لَنَا مَقْتَلًا فَوَ الَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ لَا يَرَى مَقْتَلَنَا الْيَوْمَ رَجُلٌ وَ لَا يُغِيثُنَا إِلَّا أَدْخَلَهُ اللَّهُ النَّارَ قَالَ فَأَقْبَلْتُ فِي الْأَرْضِ هَارِباً حَتَّى خَفِيَ عَلَيَّ مَقْتَلُهُ‏.}}<ref>وقعة صفين، ص141؛ بحارالأنوار، ج۴١ ص٣٣٨ و ج٣٢، ص۴١٩.</ref>
 
 
مقتل به معناى قتل نیز در برخی از روایات آمده است؛ مانند روایتی درباره پیش‌گویی [[حضرت محمد(ص)]]، از کشته شدن امام حسین  
 
همين تعبير از زبان پيامبر نيز در پيش‌گويى از شهادت امام حسين (عليه السلام) آمده است.{{یادداشت|فيرتحل عنها إلى ارض مقتله.}}<ref>بحارالأنوار، ج٢٨، ص٣٩.</ref>  و رسيدن خبر مقتل امام حسين (عليه السلام) به مدينه نيز در منابع ديده مى‌شود.<ref>بحار الأنوار، ج۴۵، ص١٩٢.</ref>
 
امام حسين (عليه السلام) در كربلا به كسى از سپاه دشمن كه سابق خوبى داشته و دوست نداشت در کشتن او شريك باشد، فرمود: «از اين مكان دور شور تا مقتل ما را نبينى. به خدا قسم هيچ كس نيست كه امروز شاهد مقتل (كشته شدن) ما باشد، ولى ما را يارى نكند، مگر آن‌كه به دوزخ رود.»<ref>وقعة صفين، ص141؛ بحارالأنوار، ج۴١ ص٣٣٨ و ج٣٢، ص۴١٩.</ref>
 
فَقَالَ الْحُسَيْنُ: فَوَلِّ هَرَباً حَتَّى لَا تَرَى لَنَا مَقْتَلًا فَوَ الَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ لَا يَرَى مَقْتَلَنَا الْيَوْمَ رَجُلٌ وَ لَا يُغِيثُنَا إِلَّا أَدْخَلَهُ اللَّهُ النَّارَ قَالَ فَأَقْبَلْتُ فِي الْأَرْضِ هَارِباً حَتَّى خَفِيَ عَلَيَّ مَقْتَلُهُ‏  


<br />
<br />
۱۵٬۶۱۴

ویرایش