پرش به محتوا

وادی رانوناء: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۷۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۴ ژانویهٔ ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
|تأسیس=}}
|تأسیس=}}


'''وادی رانوناء''' یا '''رانون''' یا '''سیل الوادی'''، یکی از رودهای فصلی کوتاه [[مدینه]] بوده و امروزه مسیر طبیعی آن از میان رفته است. در گذشته،  
'''وادی رانوناء''' یا '''رانون''' یا '''سیل الوادی'''، یکی از رودهای فصلی کوتاه و جنوبی [[مدینه]] بوده و امروزه مسیر طبیعی آن از میان رفته است. در گذشته، از جنوب به سوی شمال، میان [[مسجد قبا]] و [[مسجد النبی(ص)]]، به موازات [[وادی عقیق]] و [[وادی بطحان]] در جریان بوده است.
 
مسجد جمعه، که نخستین نماز جمعه [[حضرت محمد(ص)]] در مدینه، در آن برگزار شده، در میان این وادی بنا شده است.


==واژه‌شناسی==
==واژه‌شناسی==
خط ۱۶: خط ۱۸:
وادی رانوناء، «الرانوناء» با الف و لام نیز خوانده‌ شده<ref name=":0">معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۲، ص۶۳۴.</ref> و برخی، «رانون» نیز گفته‌اند.<ref>تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، ص290؛ معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص672.</ref> برخی از تاریخ‌نگاران، آن را «سیل الوادی» یا «مسیل الوادی» نامیده‌اند.<ref name=":3">معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص672.</ref>  
وادی رانوناء، «الرانوناء» با الف و لام نیز خوانده‌ شده<ref name=":0">معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۲، ص۶۳۴.</ref> و برخی، «رانون» نیز گفته‌اند.<ref>تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، ص290؛ معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص672.</ref> برخی از تاریخ‌نگاران، آن را «سیل الوادی» یا «مسیل الوادی» نامیده‌اند.<ref name=":3">معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1، ص672.</ref>  


به گفته برخی، «وادی الرانوناء» عمومی‌ترین و مشهورترین نام این وادی است و امروزه که مجرای طبیعی این وادی پنهان شده، نام «الوادی» تنها به بخش آغازین و سد قدیمی آن گفته شده و مردم جز نام «الرانوناء» نام دیگری نمی‌شناسند.<ref name=":3" />
به گفته برخی، «وادی الرانوناء» عمومی‌ترین و مشهورترین نام این وادی است و امروزه مردم، جز نام «الرانوناء» نام دیگری نمی‌شناسند.<ref name=":3" />


==مکان==
==مکان==
[[پرونده:أودیه مدینه.jpg|بندانگشتی|موقعیت احتمالی وادی رانوناء. در این نقشه، «حرة شوران» در غرب مدینه نشان داده شده است. به باور برخی، «حرة شوران» در جنوب مدینه بوده و آب اصلی وادی رانوناء از جنوب غربی آن حرة، تأمین می‌شده است.|جایگزین=]]
[[پرونده:أودیه مدینه.jpg|بندانگشتی|موقعیت احتمالی وادی رانوناء. در این نقشه، «حرة شوران» در غرب مدینه نشان داده شده است. به باور برخی، «حرة شوران» در جنوب مدینه بوده و آب اصلی وادی رانوناء از جنوب غربی آن حرة، تأمین می‌شده است.|جایگزین=]]
وادی رانوناء، از وادی‌های جنوبی [[مدینه]] بوده<ref name=":3" /> و از جنوب به سوی شمال،<ref name=":4">مدینه‌شناسی، ج1،‌ ص25.</ref> میان [[مسجد قبا|مسجد قباء]] و [[مسجد النبی(ص)|مسجد نبوی(ص)]]، به موازات دو [[وادی عقیق]] و [[وادی بطحان|بطحان]] جریان داشته است. این وادی، از «حرة قباء» آغاز شده و در جنوب [[مسجد غمامه]]، در وادی بطحان می‌ریخته است.<ref name=":1">المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص125.</ref>  
وادی رانوناء، از وادی‌های جنوبی [[مدینه]] بوده<ref name=":3" /> و از جنوب به سوی شمال،<ref name=":4">مدینه‌شناسی، ج1،‌ ص25.</ref> میان [[مسجد قبا|مسجد قباء]] و [[مسجد النبی(ص)|مسجد نبوی(ص)]]، به موازات دو [[وادی عقیق]] و [[وادی بطحان|بطحان]] جریان داشته است. این وادی، از «حرة قباء» آغاز شده و در جنوب [[مسجد غمامه]]، در وادی بطحان می‌ریخته است.<ref name=":1">المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص125.</ref>
 
امروزه مجرای طبیعی این وادی، به جز بخش آغازین و سد قدیمی آن، پنهان شده است.<ref name=":3" />  


==‌ویژگی==
==‌ویژگی==
خط ۳۰: خط ۳۴:


==مسجد جمعه==
==مسجد جمعه==
مسجد جمعه مسجدی است که از دوره نبوی باقی مانده و نخستین نماز جمعه‌ای که حضرت محمد(ص) در مدینه اقامه کرد در این مسجد بود. و آن در وادی ذی صلبی بود در مکانی که به آن القبیب می گفتند،‌در محیط بنی سالم بن عوف. و آن وقتی بود که حضرت محمد(ص) از مسجد قباء به سوی مدینه می‌آمد، پس وقت نماز جمعه رسید، پس او و گروهی که با او بودند نماز جمعه را در بطن وادی که منظور وادی رانوناء‌است دی مسجد بنی سالم به عوف خواندند.<ref name=":6">تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، ص162.</ref>
وقتی [[حضرت محمد(ص)]] از [[مکه]] به [[مدینه]] هجرت کرد، چهار روز در قباء ماند و [[مسجد قبا|مسجد قباء]] را ساخت. پس از آن، روز جمعه از آنجا خارج شده و هنگام رسیدنِ وقت نماز جمعه، در محل زندگی «بنی سالم بن عوف»{{یادداشت|بنو سالم بن عوف، در نزدیکى حرّة غربى، در غرب وادى رانوناء ساکن بودند. مسجد جمعه یا عاتکه، در قسمتى از وادى، که «غبیب» نامیده مى‌‏شد، جاى داشت.}}<ref name=":4" /> در مسجدی که در میان وادی رانوناء بود، نخستین نماز جمعه را در مدینه برگزار کرد.<ref>وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، ج۱، ص۱۹۹؛ معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1،ص671؛ تاريخ معالم المدينة المنورة قديما و حديثا، ص162؛ المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص125.</ref> این مسجد، که به مسجد جمعه شهرت یافت، بین مسجد قباء‌ و مرکز مدینه قرار گرفته است.<ref>المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص125 و ۲۵۲.</ref>
 
حضرت محمد(ص) وقت نماز جمعه در بنی سالم بن عوف بود پس در مسجدی که در بطن وادی، وادی رانوناء بود نماز جمعه را برگزار کرد. این نخستین نماز جمعه بود که در مدینه خوانده می‌شد.<ref name=":1" />
 
 
این مسجد بین قباء‌و مرکز مدینه قرار گرفته، در سمت راست جایی که به «الخط النازل» یا شارع قباء النازل نامیده شده است.<ref name=":5">المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة، ص252.</ref>
 
وقتی [[حضرت محمد(ص)]] از [[مکه]] به [[مدینه]] هجرت کرد، چهار روز در قباء ماند و [[مسجد قبا|مسجد قباء]] را ساخت. پس از آن، روز جمعه از آنجا خارج شده و هنگام رسیدنِ وقت نماز جمعه، در محل زندگی «بنی سالم بن عوف»{{یادداشت|بنو سالم بن عوف در نزدیکى حرّة غربى، در غرب وادى رانونا ساکن شدند و مسجد جمعه یا عاتکه در آن قسمتى از وادى که غبیب نامیده مى‏شده، جاى داشته است.}}<ref name=":4" /> در مسجدی که در میان وادی رانوناء بود، نخستین نماز جمعه را در مدینه برگزار کرد.<ref>معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج‏1،ص671.</ref><ref>وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، ج۱، ص۱۹۹.</ref><ref name=":6" /><ref name=":1" /> این مسجد، که به مسجد جمعه شهرت یافته، بین مسجد قباء‌ و مرکز مدینه قرار گرفته است.<ref name=":5" /> <ref name=":1" />
 
مسجد جمعه در بنی سالم که پیامبر نخستین نماز جمعه را در آن برگزار کردند، در میان این وادی قرار داشت.
 
<br />
 
==در تاریخ==
==در تاریخ==
قبایل مدینة قدیم در این وادی منزل ساختند و در آن مزارع و نخیلات به پا کردند.<ref name=":0" /> بر این وادی، و عند تقابله مع بطحان، بطون بنی مرة بن مالک و بنی جحجبا از قبیله اوس در موضع عصبة در غرب مسجد قباء و منازلشان تا غرب وادی الرانوناء‌ امتداد می‌یافت.<ref name=":3" />
قبیله‌های مدینه قدیم، مانند طایفه بنی مرة بن مالک و بنی جحجبا از قبیله اوس،<ref name=":3" /> در این وادی ساکن شده و مزرعه و نخلستان به پا کردند.<ref name=":0" />  


روی برخی از سنگ‌های بزرگ و سیاه که در کنار سدهای قدیمی این وادی قرار دارد، نوشته‌هایی کهن، نقش شده است. برخی از آنها مربوط به صدر اسلام تشخیص داده شده است.<ref>معالم المدینه المنورة بین العمارة‌ و التاریخ، ج۱، ص۶۷۳ و ۶۷۴.</ref>
روی برخی از سنگ‌های بزرگ و سیاه که در کنار سدهای قدیمی این وادی قرار دارد، نوشته‌هایی کهن، نقش شده است. برخی از آنها مربوط به صدر اسلام تشخیص داده شده است.<ref>معالم المدینه المنورة بین العمارة‌ و التاریخ، ج۱، ص۶۷۳ و ۶۷۴.</ref>
۱۵٬۶۱۴

ویرایش