حجة الاسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

حجة الاسلام حجی است که بر هر فرد براساس فرمان مستقیم و ابتدایی اسلام با شرایطی، تنها یکبار در طول عمر واجب می‌شود.<ref>. السرائر، ج1، ص506- 507؛ قواعد الأحکام، ج1، ص397؛ المجموع، ج7، ص7- 9.</ref> بر این اساس ممکن است حجة الاسلام برای مکلفی حج تمتّع* و برای دیگری حج افراد* یا حج قران* (ازتقسیمات دیگر حج) باشد.

حجة الاسلام در مقابل حج نذری و مانند آن است که با نذر و مانند آن بر مکلف واجب می‌شود، این اصطلاح در کلام فقیهان شیعه<ref>. من لایحضره الفقیه، ج2، ص429، 438؛ الکافی، ج4، ص277.</ref>و سنی<ref>. الام، ج2، ص119- 120؛ المغنی، ج3، ص159- 162.</ref> نیز به همین معنا بکار رفته است. ریشه این کاربرد را علاوه بر روایات متعدد شیعه<ref>. الکافی، ج2، ص18؛ الأمالی، ص124.</ref>و سنی،<ref>. صحیح البخاری، ج1، ص8؛ صحیح مسلم، ج1، ص34؛ المعجم الکبیر، ج12، ص239.</ref> روایت مورد اتفاق هر دو مذهب می‌دانند که حج را یکی از ارکان و پایه‌های اسلام دانسته است.<ref>. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج3، ص242.</ref>

فقیهان شیعه<ref>. السرائر، ج1، ص507؛ جواهر الکلام، ج17، ص229.</ref> و اهل سنت<ref>. البحر الرائق، ج2، ص546- 549؛ المبسوط فی فقه الامامیه، ج4، ص163- 164؛ المغنی، ج3، ص159- 162.</ref> علاوه بر شرایط عمومی تکلیف یعنی عقل، قدرت، بلوغ، شرط استطاعت * خاص حج را برای وجوب حجة الاسلام لازم می‌دانند. استطاعت حج خود به چهار عنصر مالی، امنیتی، بدنی و زمانی تقسیم می‌شود که درمورد هرکدام به تفصیل بحث و بررسی شده است. شایان ذکر است که به دست آوردن استطاعت حج واجب نیست.

بر این اساس اگر کسی بدون داشتن هرکدام از این شرط‌ها به حج برود، حجی که انجام داده، حجة الاسلام نبوده و در صورتی که بعدها این شرایط محقق شود، نمی‌تواند به انجام آن بسنده نماید.<ref>. شرائع الاسلام، ج1، ص164- 165؛ جواهر الکلام، ج17، ص248.</ref>