ابن جبیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
برخي انگيزه [[حج]] ابن جبير را اداي کفاره گناه شرابخواري او نوشته اند پس از آن که حاکم [[غرناطه]]، در مجلسي او را وادار به نوشيدن جامي شراب کرد.<ref>. الرحلات المغربيه، ص100.</ref> | برخي انگيزه [[حج]] ابن جبير را اداي کفاره گناه شرابخواري او نوشته اند پس از آن که حاکم [[غرناطه]]، در مجلسي او را وادار به نوشيدن جامي شراب کرد.<ref>. الرحلات المغربيه، ص100.</ref> | ||
=== سفرنامه حج === | === سفرنامه حج === | ||
{{اصلی|سفرنامه ابن جبیر}} | {{اصلی|سفرنامه ابن جبیر}} | ||
ابن جبير در سفر دو سال و سه ماهه اش (8 شوال 578-22 محرم 580 ق.) از غرناطه به [[حجاز]]، از شهرها و مناطق بسياري گذشت؛ از جمله: [[سَبَته]]، [[اسکندريه]]، [[عيذاب]]، جده، [[مکه]]، مدينه، [[نجف]]، [[کوفه]]، [[مداين]] (تيسفون)، [[بغداد]]، [[موصل]]، [[نصيبين]]، [[حران]]، [[دمشق]]، [[حماۀ]]، [[حمص]]، [[عکا]]، [[صور]]، [[سيسيل]]، قرطاجنه (يا کارتاژ، شهري باستاني در شمال آفريقا و تونس فعلي). سفرنامه ابن جبير حاصل همين سفر است. | ابن جبير در سفر دو سال و سه ماهه اش (8 شوال 578-22 محرم 580 ق.) از غرناطه به [[حجاز]]، از شهرها و مناطق بسياري گذشت؛ از جمله: [[سَبَته]]، [[اسکندريه]]، [[عيذاب]]، جده، [[مکه]]، مدينه، [[نجف]]، [[کوفه]]، [[مداين]] (تيسفون)، [[بغداد]]، [[موصل]]، [[نصيبين]]، [[حران]]، [[دمشق]]، [[حماۀ]]، [[حمص]]، [[عکا]]، [[صور]]، [[سيسيل]]، قرطاجنه (يا کارتاژ، شهري باستاني در شمال آفريقا و تونس فعلي). سفرنامه ابن جبير حاصل همين سفر است. | ||
ابن جبير در سفرنامه خود اطلاعات مهمی از مناطقی که عبور کرده به دست داده است. معلومات مهمي از [[مصر]]، [[شام]]، [[حجاز]]، و اصلاحات ديني و عمراني و نظام اداري و حکومتي، [[ايوبيان]]، تسامح و تعامل مسيحيان و مسلمانان در مناطق [[شام]] و [[سيسيل]] به دست داده است. اطلاعات جغرافيايي او نيز موضوعاتي بسياري را مي‌پوشاند و بخش بزرگي از سفرنامه را به خود اختصاص داده است. او از شهرها، روستاها، درياها، رودها، کوه‌ها، بيابان‌ها و جاهاي بسياري در مسير سفر ياد کرده و موقعيت جغرافيايي و وضعيت جمعيت شناختي، مذهبي، اقتصادي و فرهنگي مناطق پرشماري را با تفصيل و ذکر جزئيات بازگفته است. | |||
نظر ابن جبير در اين سفرنامه درباره ايوبيان بسيار مثبت است. به احتمال، رويارويي صلاح الدين ايوبي با مسيحيان و گرايش تند مذهي سنياش در اين موضوع دخيل بوده است. ابن جبير حتي هنگامي توصيف اسکندريه آباداني شهر را به صلاح الدين نسبت ميدهد (ص15-16)؛ در حالي که اسکندريه پيشتر، نزديک سه قرن در دست فاطميان (297-567ق.) و آباداني خود را وامدار آنان بوده است. او نظر به بدبينياش نسبت فاطميان از آنان با عنوان «عبيدي»، منسوب به عبيد موسس سلسله فاطمي ياد ميکند نه «فاطمي» منسوب به حضرت فاطمه(س) دختر پيامبر9 و معتقد است که موحدون آخرين پيشوايان طريق عدل در آن زمانند(ص29-30، 56) و صلاح الدين ايوبي را به سبب الغاي رسم اخذ عوارض راهداري از حجاج ميستايد. بنابر نقل ابن جبير، اين رسم را در زمان حکومت (فاطميان) به بهانۀ تامين مخارج آذوقه حرمين رواج يافته بود و بر اساس آن، حجاج را در [[عيذاب]] و [[جده|جدّه]] مجبور به پرداخت ماليات مي‌کردند.(ص38، 54) حکومت جديد اين رسم را ملغا و خود را متعهد به تامين هزينه حرمين کرد.(ص30) با اين حال، هرگاه در وصول نفقۀ مقرر از سوي صلاح الدين تاخيري روي دهد، به دستور امير مکه، از حاجيان ميستانند.(ص54) | |||
=== سفر دوباره به حج === | === سفر دوباره به حج === | ||
او دو بار ديگر به [[حج]] رفت که اثر مکتوبي از آنها بر جاي نمانده و اطلاعي از جزئيات اين سفرها در دست نيست. سه سال پس از بازگشت از سفر اول، دومين سفر خود را به [[حجاز]] آغاز کرد؛ زماني که بيت المقدس برخلاف سفر پيشين، ديگر در تصرف صليبيان نبود و چند سالي از آزادي‌اش به دست صلاح الدين ايوبي در 583 قمري/1187م. مي‌گذشت. اين سفر از ربيع الاول 585 تا 13 شعبان 587 قمري طول کشيد.<ref>. تاريخ نوشته¬های جغرافيايی، ص242.</ref> پس از بازگشت سالها در وطن ماند و وقتي همسرش عاتکۀ دختر ابوجعفر ورقشي وزير درگذشت، تصميم به سفر بعدي گرفت<ref>. التاريخ القويم، ج6، ص298.</ref> که از تاريخ دقيق آن اطلاعي در دست نيست. | او دو بار ديگر به [[حج]] رفت که اثر مکتوبي از آنها بر جاي نمانده و اطلاعي از جزئيات اين سفرها در دست نيست. سه سال پس از بازگشت از سفر اول، دومين سفر خود را به [[حجاز]] آغاز کرد؛ زماني که بيت المقدس برخلاف سفر پيشين، ديگر در تصرف صليبيان نبود و چند سالي از آزادي‌اش به دست صلاح الدين ايوبي در 583 قمري/1187م. مي‌گذشت. اين سفر از ربيع الاول 585 تا 13 شعبان 587 قمري طول کشيد.<ref>. تاريخ نوشته¬های جغرافيايی، ص242.</ref> پس از بازگشت سالها در وطن ماند و وقتي همسرش عاتکۀ دختر ابوجعفر ورقشي وزير درگذشت، تصميم به سفر بعدي گرفت<ref>. التاريخ القويم، ج6، ص298.</ref> که از تاريخ دقيق آن اطلاعي در دست نيست. | ||