پرش به محتوا

مسجد سقیا: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۷ مهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
==موقعیت==
==موقعیت==
بنابر گزارش‌های قدیمی‌تر در سال 1073ق. (1662م.)، این مسجد در سمت چپ راه منتهی به [[مدینه]] از مسیر عقیق، در حره غربی واقع شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%87%D8%8C_%D8%AC_1.pdf&page=396 الرحلة العیاشیه، ج1، ص395.]</ref>  
بنابر گزارش‌های قدیمی‌تر در سال 1073ق. (1662م.)، این مسجد در سمت چپ راه منتهی به [[مدینه]] از مسیر عقیق، در حره غربی واقع شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%87%D8%8C_%D8%AC_1.pdf&page=396 الرحلة العیاشیه، ج1، ص395.]</ref>  
 
بنابر گفتار شیخ عبدالجلیل افندی، مسجد سقیا، همان گنبدی است که خارج باب عنبریه است. چاه سقیا نزدیکی آن قرار دارد. <ref>عمدة الاخبار، ص189.</ref> در حال حاضر، مسجد سقیا در داخل ایستگاه راه آهن قرار گرفته است. <ref>آثار اسلامي مکه و مدينه، ص 367.</ref>
در حال حاضر، مسجد سقیا در داخل ایستگاه راه آهن قرار گرفته است. <ref>آثار اسلامي مکه و مدينه، ص 367.</ref>


==وجه نام‌گذاری به سقیا==
==وجه نام‌گذاری به سقیا==
خط ۳۷: خط ۳۶:
بنابر گزارش عاصم بن عبدالله حکمی، پیامبر(ص) در مسیر رفتن به بدر، از چاه سقیا آب نوشید. پس از آن نیز از آن آب می‌نوشید».<ref>الطبقات الکبری، ج1، ص504. </ref> نیز بنابر گزارش سلمی، انس بن مالک، هند و اسما، پسران حارثه، ظرف‌های آب را از چاه سقیا به خانه زنان پیامبر(ص) می‌بردند.<ref>همان.</ref>
بنابر گزارش عاصم بن عبدالله حکمی، پیامبر(ص) در مسیر رفتن به بدر، از چاه سقیا آب نوشید. پس از آن نیز از آن آب می‌نوشید».<ref>الطبقات الکبری، ج1، ص504. </ref> نیز بنابر گزارش سلمی، انس بن مالک، هند و اسما، پسران حارثه، ظرف‌های آب را از چاه سقیا به خانه زنان پیامبر(ص) می‌بردند.<ref>همان.</ref>
====آب طلبیدن خلیفه دوم در سقیا====
====آب طلبیدن خلیفه دوم در سقیا====
بنابر گزارش عباسی، عمر بن خطاب در منطقه سقیا، به وسیله عباس بن عبدالمطلب آب می‌طلبید و سپس باران می‌بارید. <ref>عمدة الاخبار، ص189.</ref>
بنابر گزارش عباسی، عمر بن خطاب در منطقه سقیا، به وسیله عباس بن عبدالمطلب آب می‌طلبید و سپس باران می‌بارید.<ref>عمدة الاخبار، ص189.</ref>


==تاریخ مسجد سقیا==
==تاریخ مسجد سقیا==
ابن شبه این مسجد را از مساجدی می‌شمارد که پیامبر(ص) در آن نماز خوانده است. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=72 تاریخ المدینة المنورة، ج1، ص72.]</ref> بنابر گزارش سمهودی، عمر بن عبدالعزیز این مسجد را در محل نماز پیامبر(ص) ساخته است. وفاء الوفا، ج3، ص845. بنابر عبارت سمهودی به نقل از ابوعبدالله اسدی، از مورخان سده‌های نخست، این مسجد، به عنوان یکی از مساجد تاریخی مدینه، مشهور بوده است. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=198 وفاء الوفا، ج3، ص198.]</ref>
ابن شبه این مسجد را از مساجدی می‌شمارد که پیامبر(ص) در آن نماز خوانده است. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=72 تاریخ المدینة المنورة، ج1، ص72.]</ref> بنابر گزارش سمهودی، عمر بن عبدالعزیز این مسجد را در محل نماز پیامبر(ص) ساخته است. وفاء الوفا، ج3، ص845. بنابر عبارت سمهودی به نقل از ابوعبدالله اسدی، از مورخان سده‌های نخست، این مسجد، به عنوان یکی از مساجد تاریخی مدینه، مشهور بوده است. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=198 وفاء الوفا، ج3، ص198.]</ref>
====گزارش سمهودی درباره مسجد سقیا====
====گزارش سمهودی درباره مسجد سقیا====
در زمان سمهودی، این مسجد معروف نبوده است. او به محل مسجد می‌رود و پس از دیدن یک سنگ بزرگ ساختمانی، دستور می‌دهد آن موقعیت را حفاری کنند. پس از کاوش، محراب و چهار گوشه مسجد سقا ظاهر مي‌شود و او مشاهده مي‌کند که ساخت این مسجد با سنگ کنده‌کاری شده همراه با گچ بوده و از ساختمان آن، بیش از نیم ذراع باقی مانده لکن اثر آهک و گچ مسجد در آن وجود داشته، طوری‌که بیننده می‌فهمیده این ساختمان، در زمان عمر بن عبدالعزيز ساخته شده است. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=200 وفاء الوفا، ج3، ص200.]</ref> به بنابر  گزارش سمهودی، مسجد سقیا در زمان وي، روی همان پایه‌های اولیه‌اش که مربعی به مساحت حدود هفت ذراع در هفت ذراع بود، تجديد بنا شد. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=200 وفاء الوفا، ج3، ص200.]</ref> گزارش احمد عباسی در قرن یازدهم نیز مساحت این مسجد را تایید می‌کند. عباسی، عمدة الاخبار، ص188-189.  
در زمان سمهودی، این مسجد معروف نبوده است. او به محل مسجد می‌رود و پس از دیدن یک سنگ بزرگ ساختمانی، دستور می‌دهد آن موقعیت را حفاری کنند. پس از کاوش، محراب و چهار گوشه مسجد سقا ظاهر مي‌شود و او مشاهده مي‌کند که ساخت این مسجد با سنگ کنده‌کاری شده همراه با گچ بوده و از ساختمان آن، بیش از نیم ذراع باقی مانده لکن اثر آهک و گچ مسجد در آن وجود داشته، طوری‌که بیننده می‌فهمیده این ساختمان، در زمان عمر بن عبدالعزيز ساخته شده است. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=200 وفاء الوفا، ج3، ص200.]</ref> به بنابر  گزارش سمهودی، مسجد سقیا در زمان وي، روی همان پایه‌های اولیه‌اش که مربعی به مساحت حدود هفت ذراع در هفت ذراع بود، تجديد بنا شد. <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=200 وفاء الوفا، ج3، ص200.]</ref> گزارش احمد عباسی در قرن یازدهم نیز مساحت این مسجد را تایید می‌کند. <ref>عمدة الاخبار، ص189.</ref>
====گزارش‌های بعد از سمهودی====
====گزارش‌های بعد از سمهودی====
این مسجد در سال سال 1073ق. (1662م.)، بنایی مستحکم داشته که افراد غریب به ویژه در موسم حج، گه‌گاه به آن پناه می‌برند. عیاشی، المدینة المنورة فی رحلة العیاشی، ص121 و122.
در اواسط قرن چهاردهم هجری، انصاری می‌گوید: «درست این است که مسجد سقیا یا قبةالرئوس داخل حصار ساختمان ایستگاه راه‌آهن در جنوب این سازه قرار دارد. چاه سقیا در جنوب آن است و راه مکه، آن دو را از هم جدا می‌کند». انصاری، آثار المدینة المنورة، ص136.
در اواسط قرن چهاردهم هجری، انصاری می‌گوید: «درست این است که مسجد سقیا یا قبةالرئوس داخل حصار ساختمان ایستگاه راه‌آهن در جنوب این سازه قرار دارد. چاه سقیا در جنوب آن است و راه مکه، آن دو را از هم جدا می‌کند». انصاری، آثار المدینة المنورة، ص136.
علی حافظ می‌گوید: «و امروزه مسجد سقیا داخل حصار ساختمان ایستگاه راه‌آهن عنبریه در جنوب شرقی آن ایستگاه قرار می‌گیرد. ساختمان آن امروزه قبةالرئوس نام دارد. وقتی از میدان عنبریه خارج می‌شوی، طرف راست مسیر، مسجد را می‌بینی». حافظ، فصول من تاریخ المدینة المنورة، ص145-146.
علی حافظ می‌گوید: «و امروزه مسجد سقیا داخل حصار ساختمان ایستگاه راه‌آهن عنبریه در جنوب شرقی آن ایستگاه قرار می‌گیرد. ساختمان آن امروزه قبةالرئوس نام دارد. وقتی از میدان عنبریه خارج می‌شوی، طرف راست مسیر، مسجد را می‌بینی». حافظ، فصول من تاریخ المدینة المنورة، ص145-146.
۳۶۶

ویرایش