پرش به محتوا

کاربر:Gholampour/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
در سال‌های بعد نیز این بنا مورد بازسازی واقع شده و پس از سقوط نظام صدام، در سال ۱۴۲۷ه.ق، دیوان وقف شیعی، بنای قدیمی را به‌طور کامل خراب کرد تا ساختمان جدیدی برای آرامگاه حُرّ بنا کند؛ این ساختمان، در حال حاضر، در دست بازسازی است.
در سال‌های بعد نیز این بنا مورد بازسازی واقع شده و پس از سقوط نظام صدام، در سال ۱۴۲۷ه.ق، دیوان وقف شیعی، بنای قدیمی را به‌طور کامل خراب کرد تا ساختمان جدیدی برای آرامگاه حُرّ بنا کند؛ این ساختمان، در حال حاضر، در دست بازسازی است.


==معرفی حر بن یزید==
== موقعیت مرقد ==
[[حر بن یزید ریاحی|حُرّ بْن یَزید ریاحی]]، از فرماندهان نظامی [[کوفه]] بود<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۶.</ref> که پیش از [[واقعه عاشورا]] ماموریت یافت با سپاهی هزار نفری، مانع حرکت [[امام حسین(ع)]] به سوی کوفه و همچنین مانع بازگشت ایشان شود.<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۶.</ref>
[[حر بن یزید ریاحی|حُرّ بْن یَزید ریاحی]]، از تیره بنو ریاح، از [[قبیله بنی‌تمیم]]،<ref>جمهرة انساب العرب، ابن حزم الاندلسی، ص٢٢٧.</ref> یکی از فرماندهان نظامی [[کوفه]] بود<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۶.</ref> که پیش از [[واقعه عاشورا]] ماموریت یافت با سپاهی هزار نفری، مانع حرکت [[امام حسین(ع)]] به سوی کوفه و همچنین مانع بازگشت ایشان شود؛<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۶.</ref> ولی در جنگ با حسین بن علی مردّد شد.<ref>تاریخ طبری، ج۴، ص۳۲۱.</ref> وی صبح عاشورا به بهانه آب دادن اسب خود، از اردوگاه [[عمر سعد]] جدا شد و به کاروان حسین پیوست.<ref>الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۹.</ref>


حر، از تیره بنو ریاح، از [[قبیله بنی‌تمیم]] بوده<ref>جمهرة انساب العرب، ابن حزم الاندلسی، ص٢٢٧.</ref> و از تاریخ تولد وی، اطلاع دقیقی در دست نیست. همچنین درباره زندگی وی و افکار و عقایدش تا پیش از واقعه عاشورا، اطلاعات‌ اندکی وجود دارد.<ref>شهیدان جاوید، مرضیه محمدزاده، صص٣٢٣ و ٣٢4.</ref>  
حر پس از پیوستن به امام، بلافاصله راهی میدان نبرد شد و رو به لشکر کوفه ایستاد و آنان را به سبب پیمان شکنی‌شان، سرزنش کرد. وی در حالی‌که رجز می‌خواند، می‌جنگید و پس از چندین نوبت نبرد، به دست ایوب بن مُسَرِّح به شهادت رسید.<ref>الارشاد، ج٢، صص١٠٢ و ١٠4.</ref> یاران امام(ع)، جسد بی‌رمق او را از منطقه نبرد دور کردند و امام(ع)، خود بر بالینش نشست و فرمود: «انت الحرّ کما سمّتک امک وانت الحرّ فی الدنیا وانت الحرّ فی الآخرة»؛ «تو آزاد مردی؛ همان‌گونه که مادرت تو را حُرّ نامید. به راستی تو در دنیا و آخرت، آزادمرد و سعادتمندی».<ref>ر. ک: مقتل الحسین، ج٢، ص١4.</ref>


درباره خاندان حر اشاراتی در دست است؛ چنان‌که حمدالله مستوفی، تاریخ‌نگار قرن هشتم قمری، خاندان خود را که سال‌ها مستوفیان و دفترداران قزوین بودند، از خاندان حُرّ دانسته است.<ref>تاریخ گزیده، صص٨١١ و ٨١٢.</ref> برخی نیز آل حر، در منطقه جبل عامل لبنان را از خاندان حر می‌دانند که یکی از مشهور‌ترین آنها شیخ حر عاملی، صاحب کتاب وسائل الشیعه است.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۰، ص۳۱۴-۳۱۵.</ref>
برخی حر را اولین شهید واقعه کربلا می‌دانند<ref>مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۱۳؛ الفتوح، ج۵، ص۱۰۱.</ref> اما به نظر سید بن طاووس، حر نخستین شهید در آن ساعات بود و پیش از او افرادی به شهادت رسیده بودند.<ref>الملهوف علی قتلی الطفوف، ص۱۶۰.</ref> در [[زیارت رجبیه]]، دو بار و در [[زیارت ناحیه مقدسه]] نیز یک بار به حر سلام داده شده است: «السلام علی الحرّ بن یزید الریاحی».<ref>شهیدان جاوید، ص334.</ref>
 
==حر در ماجرای کربلا==
در سال ۶۰ق، چون [[عبیدالله ‌بن زیاد]] از حرکت امام حسین(ع) به سوی [[عراق]] خبر یافت، [[حصین‌ بن تمیم|حُصَین‌ بن تمیم]]، فرمانده نظامی کوفه، را به [[قادسیه]] فرستاد. حصین نیز حرّ را با سپاهی هزار نفره و به عنوان مقدمه سپاه اصلی، از قادسیه روانه کرد.<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۶.</ref>
 
===رویارویی با امام حسین===
امام حسین در در روز ۲۶ ذی‌الحجه، کنار بلندی‌های [[ذی ‌حسم|ذی ‌حُسُم]] با حرّ و سپاهش روبه‌رو شد. تصریح منابع بر آن است که حرّ نه برای جنگ بلکه برای انتقال امام نزد ابن‌ زیاد اعزام شده بود و از این‌رو با سپاهیانش راه را بر امام حسین(ع) بست و مانع از حرکت امام به سوی کوفه شد.<ref>الارشاد، ج٢، صص ٧٨ و ٨٠؛ مقتل الحسین خوارزمی، ج١، صص ٣٣٠ و ٣٣٢.</ref> به گفته ابن کثیر، تاریخ‌نگار شافعی مذهب ِ قرن هشتم قمری، با وجود بسته شدن راه توسط حر، امام حسین(ع) به یارانش دستور داد سپاهیان حر و اسبانشان را سیراب کنند.<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۶.</ref>
 
===ممانعت از حرکت امام===
چون امام با یاران خویش عزم بازگشت به [[مدینه]] نمود، حر ممانعت کرد و پیشنهاد داد که امام راهی غیر از راه کوفه و مدینه در پیش گیرد تا وی بتواند از ابن‌ زیاد کسب تکلیف کند.<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۷.</ref> آنگاه امام حسین و یارانش در مسیر [[عذیب|عُذیب]] و قادسیه حرکت کردند و حر نیز همراه آنان بود. سپاه حر و کاروان امام حسین(ع) به منطقه نینوا رسیده و در آنجا توقف کردند.<ref>البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۷.</ref> همچنین سپاه بزرگی به فرمان ابن زیاد از کوفه به سمت نینوا در حرکت بود و نامه ابن زیاد به دست حر رسید مبنی بر آن‌که بر امام و یارانش سخت بگیرد و آنان را در زمینی بی‌آب و علف و بی‌حصار متوقف کند.<ref>الاخبار الطِّوال، ص۲۵۱.</ref>


===شهادت حر===
[[پرونده:159.jpg|بندانگشتی|ضریح حر بن یزید ریاحی]]
[[پرونده:159.jpg|بندانگشتی|ضریح حر بن یزید ریاحی]]
حر از طرف عمرسعد فرماندهی قبیله تمیم و قبیله هَمْدان را به عهده گرفت اما پس از آگاه شدن از عهدشکنی کوفیان نسبت به نامه‌های امام حسین(ع)، آماده شدن سپاه چند هزار نفره ابن زیاد برای جنگ، دستور بستن آب بر کاروان امام و همچنین صحبت‌ها و مذاکرات چند روزه‌ای که با امام داشت، در جنگ با حسین بن علی مردّد شد.<ref>تاریخ طبری، ج۴، ص۳۲۱.</ref> وی صبح عاشورا به بهانه آب دادن اسب خود، از اردوگاه [[عمر سعد]] جدا شد و به کاروان حسین پیوست.<ref>الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۹.</ref>
حر پس از پیوستن به امام، بلافاصله راهی میدان نبرد شد و رو به لشکر کوفه ایستاد و آنان را به سبب پیمان شکنی‌شان، سرزنش کرد. وی در حالی‌که رجز می‌خواند، می‌جنگید و پس از چندین نوبت نبرد، به دست ایوب بن مُسَرِّح به شهادت رسید.<ref>الارشاد، ج٢، صص١٠٢ و ١٠4.</ref> یاران امام(ع)، جسد بی‌رمق او را از منطقه نبرد دور کردند و امام(ع)، خود بر بالینش نشست و فرمود: «انت الحرّ کما سمّتک امک وانت الحرّ فی الدنیا وانت الحرّ فی الآخرة»؛ «تو آزاد مردی؛ همان‌گونه که مادرت تو را حُرّ نامید. به راستی تو در دنیا و آخرت، آزادمرد و سعادتمندی».<ref>ر. ک: مقتل الحسین، ج٢، ص١4.</ref>


برخی حر را اولین شهید واقعه کربلا می‌دانند<ref>مقتل الحسین علیه‌السلام، ج۲، ص۱۳؛ الفتوح، ج۵، ص۱۰۱.</ref> اما به نظر سید بن طاووس، حر نخستین شهید در آن ساعات بود و پیش از او افرادی به شهادت رسیده بودند.<ref>الملهوف علی قتلی الطفوف، ص۱۶۰.</ref> در [[زیارت رجبیه]]، دو بار و در [[زیارت ناحیه مقدسه]] نیز یک بار به حر سلام داده شده است: «السلام علی الحرّ بن یزید الریاحی».<ref>شهیدان جاوید، ص334.</ref>
==مرقد حر==
مرقد حرّ، حدود ۶ کیلومتر از حرم امام حسین(ع)، فاصله دارد و نزدیک منطقه‌ای قرار دارد که به کمالیه معروف است.<ref>انصاری، معماری کربلا در گذر تاریخ، ص۱۲۶.</ref>  
مرقد حرّ، حدود ۶ کیلومتر از حرم امام حسین(ع)، فاصله دارد و نزدیک منطقه‌ای قرار دارد که به کمالیه معروف است.<ref>انصاری، معماری کربلا در گذر تاریخ، ص۱۲۶.</ref>  


خط ۶۶: خط ۵۰:
[[پرونده:تصویر قدیمی مرقد حر بن یزید ریاحی .jpg|بندانگشتی|تصویر قدیمی مرقد حر بن یزید ریاحی با گنبد مضرّس(اُورچین) کوچک، قبل از بازسازی آن در سال ۱۳۳۰ق.]]
[[پرونده:تصویر قدیمی مرقد حر بن یزید ریاحی .jpg|بندانگشتی|تصویر قدیمی مرقد حر بن یزید ریاحی با گنبد مضرّس(اُورچین) کوچک، قبل از بازسازی آن در سال ۱۳۳۰ق.]]
براساس قدیمی‌ترین تصویر موجود از مرقد حُرّ، ساختمان بقعه، دارای گنبد مضرّس کوچک و کم‌ارتفاعی بوده است. اما براساس تصویر قدیمی دیگری، این گنبد، جای خود را به گنبد پیازی - شلجمی کاشی‌کاری شده‌ای، داده است.
براساس قدیمی‌ترین تصویر موجود از مرقد حُرّ، ساختمان بقعه، دارای گنبد مضرّس کوچک و کم‌ارتفاعی بوده است. اما براساس تصویر قدیمی دیگری، این گنبد، جای خود را به گنبد پیازی - شلجمی کاشی‌کاری شده‌ای، داده است.
===بازسازی بنا===
===بازسازی بنا===
به گفته سید نعمةالله الجزائری، عالم شیعه در قرن یازدهم و دوازدهم قمری، زمانی که [[شاه اسماعیل صفوی]] به کربلا آمد، پس از زیارت امام حسین(ع)، به زیارت حر رفت و دستور داد تا قبر وی را باز کنند. پس از شکافتن قبر حر، جنازه تازه وی را در قبر دید که بر سر او دستمالی، بسته شده بود.<ref>الانوار النعمانیة، ج٣، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref> به دستور شاه اسماعیل، مرقد حر در سال ۹۱۴ق بازسازی شد.<ref>قائدان،عتبات عالیات عراق، ص۱۴۷ـ۱۴۶</ref>
به گفته سید نعمةالله الجزائری، عالم شیعه در قرن یازدهم و دوازدهم قمری، زمانی که [[شاه اسماعیل صفوی]] به کربلا آمد، پس از زیارت امام حسین(ع)، به زیارت حر رفت و دستور داد تا قبر وی را باز کنند. پس از شکافتن قبر حر، جنازه تازه وی را در قبر دید که بر سر او دستمالی، بسته شده بود.<ref>الانوار النعمانیة، ج٣، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref> به دستور شاه اسماعیل، مرقد حر در سال ۹۱۴ق بازسازی شد.<ref>قائدان،عتبات عالیات عراق، ص۱۴۷ـ۱۴۶</ref>
۸۶۱

ویرایش