پرش به محتوا

مسجد راتج: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
'''مسجد راتِج''' یکی از مساجد منتسب به [[بنو عبدالاشهل|قبیله بنی عبدالأَشهل]] در [[مدینه]] است. این قوم زیر شاخه قبایل کهن مدینه و از گروه‌های نقش آفرین در تاریخ صدر اسلام محسوب می‌شوند. راتج نام قلعه‌ای متعلق به قبیله بنی عبدالاشهل بوده<ref>الروض المعطار فی خبر الأقطار، حمیری، ص266</ref> و به تبع شهرت آن، نام آن منطقه را نیز راتج نهادند.<ref>تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، ص36</ref> مسجد راتج در کنار این قلعه قرار داشته<ref>موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب‏، ج4، ص706.</ref> و با گذشت زمان گروه‌های دیگری در حوالی قلعه راتج مستقر شدند و بنای این مسجد از عصر نبوی پایه‌گذاری شد.<ref>تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، ص،44-51</ref>  مسجد راتج از جمله مساجدی است که بلال در آن اذان گفت.<ref>وفاء الوفاء،ج3،ص861</ref>
'''مسجد راتِج''' یکی از مساجد منتسب به [[بنو عبدالاشهل|قبیله بنی عبدالأَشهل]] در [[مدینه]] است. این قوم زیر شاخه قبایل کهن مدینه و از گروه‌های نقش آفرین در تاریخ صدر اسلام محسوب می‌شوند. راتج نام قلعه‌ای متعلق به قبیله بنی عبدالاشهل بوده<ref>الروض المعطار فی خبر الأقطار، حمیری، ص266</ref> و به تبع شهرت آن، نام آن منطقه را نیز راتج نهادند.<ref>تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، ص36</ref> مسجد راتج در کنار این قلعه قرار داشته<ref>موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب‏، ج4، ص706.</ref> و با گذشت زمان گروه‌های دیگری در حوالی قلعه راتج مستقر شدند و بنای این مسجد از عصر نبوی پایه‌گذاری شد.<ref>تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، ص،44-51</ref>  مسجد راتج از جمله مساجدی است که بلال در آن اذان گفت.<ref>وفاء الوفاء،ج3،ص861</ref>
== موقعیت مکانی در مدینه ==
== موقعیت مکانی در مدینه ==
این مسجد در خیابان [[عثمان بن عفان]] که نزد مردم مدینه به طریق العیون معروف است قرار دارد.<ref>المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ- ج4، بخش2، ص179.</ref>  در شمال شرقی کوه زباب که [[مسجد الرایة]] بر آن قرار دارد واقع شده.<ref>وفاء الوفاء،ج3،ص861</ref> و به صورت کلی در منطقه مصانع در شمال مدینه قرار دارد.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 358</ref>
مسجد راتج در خیابان [[عثمان بن عفان]] که نزد مردم مدینه به طریق العیون معروف است قرار دارد.<ref>المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ- ج4، بخش2، ص179.</ref>  در شمال شرقی کوه زَباب که [[مسجد الرایة]] بر آن قرار دارد واقع شده.<ref>وفاء الوفاء،ج3،ص861</ref> و به صورت کلی در منطقه مصانع در شمال مدینه قرار دارد.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 358</ref>


زمین این مسجد با تغییر هویت و کاربری در زمان معاصر پس از تجدید بنا توسط شهرداری مدینه و اعمال اصلاحاتی در دیوار و الحاقات ساختمانی به وزارت کشور برای امور حج اختصاص یافت و متعلق به هیئت حج در مدینه بود و پس از انتقال مکان [[لجنة الحج]] به بخش دیگر مدینه، زمین آن و مخروبه‌های مسجد (جدای از بخش ساخته شده که مسجد نیست) به عنوان یکی از بزرگترین [[اماکن تاریخی]] شهر شناخته شده و امروزه کاربرد متداول مسجد را ندارد.<ref>المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، بخش2، ص179.</ref>
=== وضعیت فعلی ===
زمین مسجد راتج با تغییر هویت و کاربری و پس از تجدید بنا و بزرگتر شدن فضای آن توسط شهرداری مدینه، برای امور حج اختصاص یافت.<ref>المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، بخش2، ص179.</ref> به نوشته کعکی، تاریخ‌نگار عربستانی، زمین‌های اطراف و مخروبه‌های مسجد (جدای از بخش ساخته شده که مسجد نیست) به عنوان یکی از بزرگترین [[اماکن تاریخی]] شهر شناخته شده و امروزه کاربرد متداول مسجد را ندارد.<ref>المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، بخش2، ص179.</ref>
== تاریخچه ==  
== تاریخچه ==  
این مسجد در منطقه قدیمی راتج قرار داشته و آن را حصن راتج نیز می‌نامیدند که امروزه در مدینه چنین نام و منطقه‌ای وجود ندارد.<ref>[[المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ]]- ج4، بخش2، ص179.</ref> نام کنونی منطقه مورد نظر مصانع می‌باشد.<ref>وفاء الوفاء،ج3،ص861</ref>  که تماما در زمینها و محدوده بنی عبدالاشهل قرار دارد.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 359</ref>
مسجد راتج در منطقه قدیمی راتج قرار داشته و آن را حصن راتج نیز می‌نامیدند که امروزه در مدینه چنین نام و منطقه‌ای وجود ندارد.<ref>[[المعالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ]]- ج4، بخش2، ص179.</ref> نام کنونی منطقه مورد نظر مصانع می‌باشد.<ref>وفاء الوفاء،ج3،ص861</ref>  که تماما در زمینها و محدوده بنی عبدالاشهل قرار دارد.<ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 359</ref>


در حدود قرن بیستم میلادی سفرنامه نویسان اثری از این مسجد نیافته و محدوده مسجد را پر از حفاری‌هایی  برای استخراج نوره یافته‌اند به شکلی که انگار مدتهاست اثری از مسجد وجود ندارد، همزمان با کم شدن استعمال نوره در چنددهه اخیر کارگاه‌های مربوط به آن در این منطقه تعطیل شده و جای خود را به خانه و خیابانها داد و در نزدیکی این منطقه مسجدی بنا شد که قرابتی به مشخصات مسجد راتج ندارد چرا که مسجد مذکور در نزدیکی چاهی به نام [[جاسوم]] قرار داشته. <ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 359</ref>
در حدود قرن بیستم میلادی سفرنامه نویسان اثری از این مسجد نیافته و محدوده مسجد را پر از حفاری‌هایی  برای استخراج نوره یافته‌اند به شکلی که انگار مدتهاست اثری از مسجد وجود ندارد، همزمان با کم شدن استعمال نوره در چنددهه اخیر کارگاه‌های مربوط به آن در این منطقه تعطیل شده و جای خود را به خانه و خیابانها داد و در نزدیکی این منطقه مسجدی بنا شد که قرابتی به مشخصات مسجد راتج ندارد چرا که مسجد مذکور در نزدیکی چاهی به نام [[جاسوم]] قرار داشته. <ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، 359</ref>
۳٬۲۳۵

ویرایش