پرش به محتوا

مسجد عمر بن خطاب (مدینه): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:
== مسجد عمر در گذر تاريخ ==
== مسجد عمر در گذر تاريخ ==


محمدامین شنیطی زمان تاسیس مسجد را در قرن ششم هجری می‌داند که البته به خاطر عملیات راهسازی از بین رفته است<ref name=":2" />


ترميم اين مسجد در سال 1411 هجری در زمان ملک فهد بن عبدالعزيز صورت گرفت.<ref name=":0" />
محققان دیگر تاسیس ساختمان مسجد را در قرن نهم دانسته و مدعی هستند: «شيخ‌شمس‌الدين محمد بن احمد سلاوی پس از سال 850 هجری آن را احداث کرده است.» [[سمهودی]](متوفی911ق) نیز از ساخت دو مسجد در جنوب مصلی در سال 850 خبر داده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=220 وفاء الوفاء، ص220]</ref> که برخی از پژوهشگران یکی از آنها را همان مسجد عمر دانسته اند<ref name=":0" />


ساختمان کنونی اين مسجد، در سال 1266 هجری/ 1849 ميلادی، در دوران سلطان عبدالمجيد اول عثمانی ساخته شد.<ref name=":0" />  
ساختمان کنونی اين مسجد، در سال 1266 هجری/ 1849 ميلادی، در دوران سلطان عبدالمجيد اول عثمانی ساخته شد.<ref name=":0" /> در همین زمان بود که مسجد دارای قبه و یک مناره در شمال غربی ساختمان به شکل امروزی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=449 معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، مجلد1، جزء 4، ص449]</ref> علی بن موسی مسجد را در 1303 هجری مشاهده کرده و آن را در کنار آبراهه ابی‌جيده و دارای يک مناره توصیف می‌کند.<ref>''[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدينة، ص10]''</ref>


[[سمهودی]] (متوفی911ق) از این مسجد بدون ذکر نام آن به اجمال یاد کرده و آن را در کنار [[مسجد بنی زریق]] ذکر کرده است؛ او گزارش داده که شيخ‌شمس‌الدين محمد بن احمد سلاوی پس از سال 850 هجری آن را احداث کرده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=220 وفاء الوفاء، ص220]</ref>
یکی از مراحل تاسیس ترميم اين مسجد در سال 1411 هجری در زمان ملک فهد بن عبدالعزيز صورت گرفت.<ref name=":0" />


در سال 1266ق/1850م این مسجد به فرمان سلطان عبدالمجید اول بازسازی شد و در همین زمان بود که مسجد دارای قبه و یک مناره در شمال غربی ساختمان به شکل امروزی شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%B2%D8%A14_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%AF1.pdf&page=449 معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، مجلد1، جزء 4، ص449]</ref> علی بن موسی مسجد را در 1303 هجری مشاهده کرده و آن را در کنار آبراهه ابی‌جيده و دارای يک مناره توصیف می‌کند.<ref>''[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=10 وصف المدينة، ص10]''</ref>
در میان سالهای 1391ه/1971م تا 1393ه/1973م بازسازی دیگری رخ داد که<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج2، ص243</ref>
 
در میان سالهای 1391ه/1971م تا 1393ه/1973م بازسازی دیگری رخ داد که<ref>معالم المدینة المنورة بین العمارة و التاریخ، ج2، ص243(نسخه موجود در کتابخانه تخصصی مرکز تحقیقات حج)</ref>


== نام مسجد و اقوال تاریخی ==
== نام مسجد و اقوال تاریخی ==
برخی دانشمندان، مکان این مسجد را در محدوده خانه‌های آل دره (دار عبدالله بن درة المزنی) دانسته‌اند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=138 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص138]</ref> و این مکان را مطابق با مکانی میدانند که [[رسول خدا(ص)]] در آن نماز عيد را خوانده و احتمال دارد عمر بن خطاب  نیز در همین مکان، در زمان خلافتش نماز خوانده باشد؛ ازاين‌رو آنجا به او نسبت داده شده باشد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=249 مساجد الاثریه، ص249]</ref> در واقع شاهدی بر این موضوع وجود ندارد و شنقيطی (متوفی1409ه) احتمال نماز عید پیامبر و خلفای دیگر در این مکان را رد می‌کند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86.pdf&page=230 ''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین''، ص230]</ref>
برخی دانشمندان، مکان این مسجد را در محدوده خانه‌های آل دره (دار عبدالله بن درة المزنی) دانسته‌اند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=138 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص138]</ref> و این مکان را مطابق با مکانی میدانند که [[رسول خدا(ص)]] در آن نماز عيد را خوانده و احتمال دارد عمر بن خطاب  نیز در همین مکان، در زمان خلافتش نماز خوانده باشد؛ ازاين‌رو آنجا به او نسبت داده شده باشد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=249 مساجد الاثریه، ص249]</ref> در واقع شاهدی بر این موضوع وجود ندارد و شنقيطی (متوفی1409ه) احتمال نماز عید پیامبر و خلفای دیگر در این مکان را رد می‌کند.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86.pdf&page=230 ''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین''، ص230]</ref>


علي حافظ در ضمن تایید نماز پیامبر و دیگر خلفا در این مکان، می‌گويد: «گمان نمی‌کنم مسجدی به اين بزرگی با وجود نزديکی‌اش به مسجد مصلا ساخته شده باشد، بدون آنکه پیشینه تاريخی داشته باشد».<ref>''فصول من تاريخ المدينة المنورة، ص152.''</ref>
علي حافظ در ضمن تایید نماز پیامبر و دیگر خلفا در این مکان، می‌گويد: «گمان نمی‌کنم مسجدی به اين بزرگی با وجود نزديکی‌اش به مسجد مصلا ساخته شده باشد، بدون آنکه پیشینه تاريخی داشته باشد».<ref>''فصول من تاريخ المدينة المنورة، ص152.''</ref>
خط ۶۵: خط ۶۴:
*'''وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
*'''وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
*'''وصف المدینه المنوره'''، علی بن موسی، مطبعة نهضة مصر.
*'''وصف المدینه المنوره'''، علی بن موسی، مطبعة نهضة مصر.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، بیروت، دار و مکتبة الهلال، 1419ه.(نسخه موجود در کتابخانه مجازی مکتبة اهل البیت در سه مجلد)
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
*'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.(نسخه موجود در کتابخانه تخصصی مرکز تحقیقات حج در 4 مجلد)
*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.
*'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.
*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض  عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض  عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
*'''فصول من تاریخ المدینة المنورة'''، علی حافظ، ناشر:مؤلف. الطبعة الثالثة 1417ه-1996م.{{پایان}}{{مساجد}}
*'''فصول من تاریخ المدینة المنورة'''، علی حافظ، ناشر:مؤلف. الطبعة الثالثة 1417ه-1996م.{{پایان}}{{مساجد}}
۵۲۶

ویرایش