آداب الحرمین: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی از آداب به زیارت مسجدالنبی اختصاص دارد. شایسته است زائر پیش از ورود، لباس‌های پاکیزه و سفید رنگ پوشیده، خود را خوشبو کند و در حالی که سر به زیر انداخته، بدون توجه به اطراف با آرامش و وقار و گام‌های کوتاه به مسجد رود<ref>مصباح المتهجد، ص۷۰۹-۷۱۰؛ اتحاف الزائر، ص۴۶.</ref> و کنار دَرِ مسجد با خضوع و خشوع اذن دخول بخواند و هنگام درون شدن و بیرون آمدن بسیار [[صلوات]] فرستد.<ref>کامل الزیارات، ص۵۰-۵۱؛ اتحاف الزائر، ص۵۷.</ref> نیز ورود از [[باب جبرئیل]] بر دیگر ورودی‌های حرم ترجیح دارد.<ref>المزار، ص۵۴.</ref> خواندن نماز تحیت مسجد و گزاردن نماز فراوان در روضه مبارک و نماز نهادن نزد [[ستون ابولبابه]] (ستون توبه)<ref>المبسوط، طوسی، ج۱، ص۳۸۶؛ الوسیله، ص۱۹۷؛ الدروس، ج۲، ص۲۰؛ المجموع، ج۸،ص۲۷۳.</ref> و خواندن [[نماز واجب|نمازهای واجب]] و [[شب زنده‌داری]] در مسجد سفارش شده است.<ref>اتحاف الزائر، ص۸۴.</ref>

مهم‌ترین آداب زیارت مسجد پیامبر(ص) عبارت‌اند از: لمس و بوسیدن حجره شریف، خواندن زیارت مخصوص و سلام به پیامبر گرامی۹ از طرف خود و والدین و خانواده و دوستان و سفارش‌کنندگان، کشیدن دست‌ها بر قبر پیامبر و خواندن دعای مخصوص<ref>احیاء علوم‌الدین، ج۳، ص۸۳؛ المجموع، ج۸، ص۲۷۵؛ اتحاف الزائر، ص۵۲، ۵۶.</ref>، رفتن روبه‌روی مزار و توسل به ایشان و شفاعت‌خواهی از وی<ref>احیاء علوم‌الدین، ج۲، ص۸۲؛ المجموع، ج۸، ص۲۷۴؛ اتحاف الزائر، ص۸۴.</ref>، خواندن شهادتین نزد استوانه‌ای که طرف راست قبر قرار گرفته و جایگاه سر مطهر پیامبر است<ref>کامل الزیارات، ص۴۹؛ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۲۶۶-۲۶۹.</ref>، لمس منبر و تبرک جستن از آن و تضرع و حاجت‌خواهی کنار آن<ref>اتحاف الزائر، ص۵۰؛ جامع السعادات، ج۳، ص۳۲۱.</ref>، گزاردن دو رکعت نماز و سجده در روضه میان قبر و منبر<ref>الکافی، ج۴، ص۵۶۳؛ کامل الزیارات، ص۵۵؛ تهذیب، ج۶، ص۱۱.</ref>، رفتن به سوی حجره شریف و کشیدن دست بر ضریح و بوسیدن آن و گفتن «السلام علیک یا نبی الله...»<ref>الکافی، ج۴، ص۵۶۳؛ کامل الزیارات، ص۵۵؛ تهذیب، ج۶، ص۱۱.</ref> و زیارت حضرت فاطمه۳ در روضه یا خانه خودش کنار مرقد پیامبر یا قبرستان بقیع.<ref>الکافی، ج۱، ص۴۶۱؛ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۲۸۷-۲۸۹.</ref> نیز مستحب است زائر به روضه، میان قبر مطهر ومنبر، رود و دو رکعت نماز بگزارد و سجده شکر به‌ جا آورد. سپس به سمت حجره شریف رود و دست بر ضریح کشد و آن را ببوسد و گوید: «السلام علیک یا نبی الله...».<ref>الکافی، ج۴، ص۵۶۳؛ کامل الزیارات، ص۵۵-۵۶؛ تهذیب، ج۶، ص۱۱.</ref>

همچنین پرهیز از بلند‌کردن صدا هنگام خواندن زیارت و نیز دوری از سخن بیهوده و گفت‌وگوهای دنیایی سفارش شده است.<ref>اتحاف الزائر، ص۴۶.</ref> توصیه به آهسته سخن گفتن، از مظاهر آرامش و وقار در مسجد نبوی است که به آیه ۲ حجرات/۴۹ مستند است: {یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَرفَعُوا أَصوَاتَکم فَوقَ صَوتِ النَّبِی وَلا تَجهَرُوا لَهُ بِالقَوْلِ کجَهرِ بَعضِکم لِبَعضٍ أَن تَحبَطَ أَعمَالُکم وَأَنتُم لا تَشعُرُونَ}.<ref>اتحاف الزائر، ص۱۰۹.</ref> آهسته سخن گفتن چنان‌که در زمان زندگی ایشان برای حفظ حرمت توصیه شده، در حرم ایشان نیز مطلوب است.<ref>اتحاف الزائر، ص۱۱۵-۱۱۶؛ بحار الانوار، ج۳۱، ص۸۸.</ref>

افزون بر مسجد پیامبر، زیارت دیگر مکان‌های مقدس مدینه نیز از آداب این شهر است؛ مانند زیارت امامان مدفون در بقیع: امام حسن مجتبی۷، امام سجاد۷، امام محمد باقر۷ و امام جعفر صادق۷<ref>احیاء علوم‌الدین، ج۳، ص۸۴؛ المجموع، ج۸، ص۲۷۵؛ اتحاف الزائر، ص۹۰.</ref> با همان آدابی که برای زیارت مزار معصومان در منابع روایت و دعا آمده است؛ از جمله غسل و طهارت، پوشیدن جامه‌های پاک و پاکیزه، خوشبو شدن، خواندن اذن دخول<ref>النهایه، ص۲۸۷؛ مصباح المتهجد، ص۷۰۹-۷۱۲.</ref>؛ نیز زیارت فاطمه بنت اسد مادر امیرمؤمنان۷، عباس بن عبدالمطلب، عقیل، عبدالله بن جعفر، همسران پیامبر، دختران پیامبر، ابراهیم فرزند پیامبر۹، اسماعیل فرزند امام صادق۷، عمه‌های پیامبر، حلیمة سعدیه، ام‌البنین در بقیع و زیارت شهدای احد و حمزه در اُحُد.<ref>المجموع، ج۸، ص۲۷۵-۲۷۶؛ اتحاف الزائر، ص۸۴-۹۲؛ الدروس، ج۲، ص۲۰-۲۱.</ref>

زیارت برخی مساجد و گزاردن نماز و خواندن دعا در آن‌ها نیز مستحب است؛ از جمله: مسجد قبا (نخستین مسجد در اسلام که به دست پیامبر۹ ساخته شد)، مسجد فضیخ یا ردالشمس که پیامبر در آن نماز خواند، مسجد احزاب یا فتح که پیامبر روز احزاب در آن دعا کرد، مسجد سلمان، مسجد قبلتین که تغییر قبله در آن صورت گرفت، مسجد احد، مسجد امیرمؤمنان۷ محاذی قبر حمزه، و مسجد مباهله.<ref>الکافی، ج۴، ص۵۶۱-۵۶۲؛ نک: المجموع، ج۸، ص۲۷۶؛ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۲۷۵-۲۷۸.</ref>

زیارت یادبودهای مقدس دوره صدر اسلام از جمله مشربه‌ام ابراهیم* در حومه مدینه، حجره ماریه قبطیه مادر ابراهیم پسر رسول خدا۹ که مسکن و محل نماز پیامبر بوده، و قبور شهدای احد به‌ویژه حضرت حمزه نیز از آداب زیارت مدینه است.<ref>الکافی، ج۴، ص۵۶۱-۵۶۲؛ اتحاف الزائر، ص۹۳؛ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۲۷۵-۲۷۸.</ref>