در حال ویرایش آیه ۳۴ سوره حج

'''آیه ۳۴ سوره حج'''، آیه‌ای از [[قرآن]]، که 

== متن و ترجمه ==
{{قرآن
| متن = وَلِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَكًا لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَى مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ
| ترجمه = و برای هر امتی عبادتی ویژه قرار داده‌ایم [که مشتمل بر قربانی است] تا نام خدا را بر آنچه که از دام‌های زبان‌بسته روزی آنان نموده ایم [به هنگام قربانی] ذکر کنند. پس [بدانید که] معبود شما خدای یکتاست؛ بنابراین فقط تسلیم او شوید. و فرمانبرداران فروتن را [به لطف و رحمت خدا] مژده ده.
}}
{{قرآن
| متن = الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ
| ترجمه = همانان که وقتی خدا یاد شود، دل‌هایشان می‌هراسد، و بر آنچه [از بلا و حادثه] به آنان می‌رسد، شکیبایند و برپا دارندگان نمازند و از آنچه روزی آنان نمودیم، انفاق می‌کنند.
}}

== شرح واژگان ==
واژه «منسك» از ريشه نَسْك است كه با توجه به ساختار مصدرى آن به معناى مطلق عبادت و وسيله تقرب است؛<ref>مقاییس اللغه، ذیل واژه نسک؛ مفردات الفاظ قرآن، ذیل واژه نسک.</ref> چنانكه در آیه {{آیه|إِنَّ صَلاٰتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيٰايَ وَ مَمٰاتِي لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِينَ
}}<ref>سوره انعام، آیه ١۶٢.</ref> به همین معنا به‌کار رفته است. سپس اين كلمه به اعمال حج اختصاص پيدا كرده است، چنانكه « نسيكة » در خصوص [[ذبیحه|ذبيحه]] به كار مى‌رود.<ref>درسنامه تفسر آیات حج، ص۳۸۰.</ref>

«اخبات» در اصل لغت به معناى دشت پهناور و آرام‌بخش است.<ref>المصباح المنیر، ذیل واژه خبت.</ref> احمد بن محمد فیومی، لغت‌شناس، خبت را به معناى خضوع و خشوع نسبت به خدا دانسته است.<ref>المصباح المنیر، ذیل واژه خبت.</ref> به باور برخی، این معنا اشاره به کاربرد قرآنی این واژه دارد.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۸۰.</ref>

== محتوا ==
آیه ۳۴ سوره حج، متضمن تعميم منسك قربانى به همه امّت‌ها، و تأكيد بر توحيد و بشارت به مخبتين است. در آیه ۳۴ سوره حج، به معرفى مخبتين پرداخته و صفاتى چون تأثيرپذيرى از ذكر خدا، صبر در مصائب، برپادارى نماز و انفاق را براى آنها بر مى‌شمرد.

=== قربانی، منسک همگانی ===
با توجه به عبارت {{آیه|وَلِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَکًا}} قربانی یک منسک همگانی برای صاحبان ادیان و شرایع است. زیرا به گفته بسیاری از مفسران، مراد از «امة» صاحبان ادیان و شریعت‌ها هستند. درباره مراد «منسکا» دو احتمال وجود دارد؛ یکی به معنای عبادت، که شامل «عبادت قربانی» نیز می‌شود؛<ref>المیزان، ج١۴، ص٣٧۴.</ref> و دیگری به معنای خودِ ذبح و قربانی.<ref>تفسیر کبیر، ج٢٣، ص ٣۴؛ الجامع لأحکام القرآن، ج١٢، ص۵٨.</ref> به گفته برخی، با توجه به ادامه آیه، احتمال دوم به واقع نزدیک‌تر است.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۸۱ و ۳۸۲.</ref>

=== مخبتین ===
به باور برخی، خطابِ {{آیه|بَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ
}} به پیامبر(ص) و توجه از خطاب جمعی به خطاب فردی، بر این مطلب دلالت دارد که هر کسی در عبادت و حج خود تسلیم خدا و مخلص باشد، جزء مخبتین است.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۸۳.</ref>

در آیه ۳۵ سوره حج، به معرفی مخبتین پرداخته شده است. مخبت به معنای خاضع و خاشع نسبت به خدا است. مفسران، مصداق مخبتین را متواضعان، عبادت‌کنندگان، مخلصان، كسانى كه قلوبشان با ذكر خدا مطمئن است، و آنان‌كه ظلم نمى‌كنند دانسته‌اند.<ref>تفسير كبير، ج٢٣، ص ٣۴.</ref>

به باور برخی، در ادامه آیه، مصداق مخبتین مشخص شده است؛ بر پایه این آیه، آنها کسانی هستند که دارای چهار صفت وجل،<ref group="یادداشت">وجل در كنار خشيت و خوف مفيد معناى ترس است. با اين تفاوت كه وجل به حالتى گفته مى‌شود كه وقتى در انسان پيدا شود دچار نوعى اضطراب و سلب طمأنيه مى‌شود. و خوف اضطراب از برخورد با ضرر مشكوك است. و خشيت ترسى است كه در مقابل عظمت و علوّ مقام به انسان دست مى‌دهد. (التحقيق فى كلمات القرآن، ريشه وجل.)</ref> صبر، برپایی نماز و انفاق‌اند.<ref>درسنامه تفسیر آیات حج، ص۳۸۴.</ref>


==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==

{{برگرفتگی
| پیش از لینک = کتاب
| منبع = درسنامه تفسیر آیات حج،
| پس از لینک = محمد فاکر میبدی، قم، حوزه نماینگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۷ش.
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/761

}}'''المصباح المنير'''، احمد بن محمد فيومى، قم، دارالهجرة، دوم، ١۴١۴ق.

'''معجم مقاييس اللغة'''، احمد بن فارس، تحقيق عبد السلام محمد هارون، قم، مكتب الإعلام الاسلامى، ١۴٠۴ق.

'''مفردات الفاظ القرآن'''، راغب اصفهانى، تحقيق صفوان عدنان داوودى، بيروت، دارالسامية، ١۴١٢ق.
[[رده:آیه های مربوط به حج]]