در حال ویرایش ابجد

'''أبْجَد''' از حاکمان اسطوره‌ای شهر [[مکه]] یا جایی در اطراف [[حجاز]]. بنابر قولی دیگر، ابجد و کلمن پادشاهان [[مصر]] بودند که بر اثر تکذیب [[حضرت شعیب(ع)]] نابود شدند.

همچنین أبجد نخستین صورت از صور هشت‌گانه دستگاه ابجدی است که بر اساس ترتیب الفبای مردم فنیقیه -از اقوام متمدن آسیای غربی- مرتب شده است. سپس این دستگاه به [[زبان عربی]] نیز وارد شده است.

روایت‌های تاریخی، ریشه‌یابی‌های اسطوره‌ای مختلفی از ابجد داشته‌اند، به ویژه در شش شکل نخست. بر اساس معروف‌ترین آن‌ها ترکیب ابجد (اباجاد<ref>البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۷.</ref>) تا قَرَشَت را نام پادشاهانی دانسته‌اند که با [[حضرت شعیب(ع)]] هم‌نسب و از فرزندان مَحْض/مَحْضَر/ محصن بن جَنْدل بن یعْصُب بن مَدینْ بن [[ابراهیم(ع)]] بوده‌اند.<ref> تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref>

 

در نقلی دیگر، اینان پادشاهان [[مصر]] بودند و کلمن بر مدین یا بر سراسر این منطقه پادشاهی داشته و بر اثر تکذیب شعیب(ع) عذاب بر منطقه حکومت او نازل گشت و همه نابود شدند.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۶.</ref> [[ابن خلدون]] با اشاره به گزارش [[مسعودی]]، در این که ابجد از حاکمان مکه بوده باشد، تردید کرده است.<ref>تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref> در برخی منابع تفسیری نیز ذیل آیه نخست [[سوره بقره]] و سخن از حرف مقطّعه، ابجد از حاکمان مکه معرفی شده است.<ref>التحریر و التنویر، ج۱، ص۲۱۲-۲۱۴.</ref>

ابجد نخستین صورت از صور هشت‌گانه دستگاه ابجدی است. ترتیب این صور بر اساس ترتیب الفبای مردم فنیقیه است که از اقوام متمدن آسیای غربی بوده‌اند.<ref>لغت نامه، ج۱، ص۲۲۴، «ابجد».</ref> مردم فنیقیه ۲۲ حرف خود را در شش گروه گنجانده بودند: «اَبْجَد» «هَوَّز» «حُطِّی» «کَلِمَن» «سَعْفَص» و «قَرَشَت». با ورود این دستگاه به [[زبان عربی]]، اَعراب «ثَخِّذ» و «ضَظَغ» را نیز بر آن افزودند تا ۲۸ حرف عربی را در ا ین دستگاه بگنجانند و به این دو قسم اخیر «روادف» گفتند.<ref>تاج العروس، ج۴، ص۳۴۲، «ابجد»؛ الفهرست، ص۷.</ref>