در حال ویرایش ابوایمن خریم بن فاتک

{{جعبه اطلاعات اصحاب
|اطلاعات صحابه = اَبواَیمن خُرَیم بن فاتک
| تصویر = 
| توضیح تصویر = 
| نام کامل = خُرَیم بن فاتک
| کنیه = اَبواَیمن
| لقب = 
| زادروز/زادگاه = 
| محل زندگی = [[مدینه]]
| مهاجر/انصار = انصار
| نسب/قبیله = 
| خویشاوندان سرشناس = [[ایمن بن خریم|ایمن]] (فرزند)
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = سال سوم هجری، [[احد]]
| نحوه درگذشت/شهادت = 
| مدفن = کنار قبر [[حمزه بن عبدالمطلب|حمزه]] در اُحُد
| زمان اسلام آوردن = 
| نحوه اسلام آوردن = دیدار با فرستاده پیامبر(ص) به سوی جنّیان [[نجد|نَجد]]
| حضور در جنگ‌ها = [[غزوه بدر]]، [[غزوه احد]]
| هجرت به = 
| دلیل شهرت = 
| نقش‌های برجسته = راوی احادیث [[پیامبر(ص)]]
| دیگر فعالیت‌ها = 
| آثار = 
}}
'''اَبواَیمن خُرَیم بن فاتک''' از [[مسلمان|مسلمانان]] صدر اسلام. وی در [[غزوه بدر]] حضور داشت و در [[غزوه احد|غزوه اُحد]] به شهادت رسید. وی یکی از سه [[صحابه]] پیامبر(ص) است که کنیه ابوایمن را دارد. به همین جهت برخی بین خریم و دو ابوایمن دیگر دچار اشتباه شده‌اند. فرزندش [[ایمن بن خریم|ایمن]] در برخی حوادث پس از وفات پیامبر(ص) مانند [[جنگ صفین]] حضور داشته است.

== شخصیت‌شناسی ==
خُرَیم بن اَخْرَم بن شداد بن عَمرو بن فاتک بن اَزْدی<ref>الطبقات، ج۶، ص۳۸؛ الاصابه، ج۲، ص۲۷۶.</ref> معروف به خُریم بن فاتک<ref>الاغانی، ج۱۱، ص۲۵۳.</ref> یکی از سه [[صحابه|صحابی]] مکنّا به اَبواَیمن و مشهورترینِ آن‌هاست. کنیه‌های دیگر او ابوعبدالله<ref>المعجم الکبیر، ج۴، ص۲۰۵.</ref> و ابویحیی<ref>تهذیب الاسماء، ج۱، ص۲۴۶؛ الاصابه، ج۲، ص۲۳۶.</ref> است. درباره خانواده و نسب او اختلاف بسیار است. برخی او را فرزند [[عمرو بن جموح|عَمرو بن جَموح خَزْرجی]]<ref>الاستیعاب، ج۲، ص۴۵۲.</ref> یا غلام وی<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۱۲۶.</ref> دانسته‌اند. او از راویان احادیث [[پیامبر(ص)]]<ref>المعجم الکبیر، ج۴، ص۲۰۵-۲۰۹؛ المبسوط، ج۸، ص۱۶۴.</ref> و نیز از شرکت‌کنندگان در [[غزوه بدر]] همراه برادرش سبره<ref>اسد الغابه، ج۵، ص۲۴.</ref> و از شهیدان [[غزوه احد|احد]] دانسته شده است.<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۱۲۶؛ اسد الغابه، ج۵، ص۲۴.</ref> آورده‌اند که به نوعی عارضه پوستی (برص) مبتلا بوده است.<ref>المحبّر، ص۳۰۲.</ref> رسول خدا(ص) او را به سبب دستگیری‌اش از بیماران و مستمندان دعا کرده است.<ref>انساب الاشراف، ج۱۱، ص۱۹۷؛ الفائق، ج۳، ص۲۹-۳۰.</ref> 

== اسلام آوردن ==
درباره چگونگی [[اسلام]] آوردنش داستانی عجیب نقل شده است. گویند: برای یافتن شتر گمشده‌اش به [[جن|جنّیان]] پناهنده گشت و در پی دیدار با فرستاده پیامبر(ص) به سوی جنّیان [[نجد|نَجد]] مسلمان ‌شد.<ref>الهواتف، ص۷۱؛ بحار الانوار، ج۶۰، ص۳۰۵.</ref> برخی بر این باورند که آیه شش [[سوره جن|سوره جنّ]] که پناه بردن به جنّیان را مایه گمراهی دانسته، ناظر به این سنّت [[جاهلیت|جاهلی]] است.<ref>تاریخ دمشق، ج۱۶، ص۳۴۸.</ref> این دیدار در «اَبْرق العَزاف» رخ داد که مکانی بلند و دارای سنگ و گل و ریگ (اَبرق)<ref>تاریخ الاسلام، ج۲، ص۶۱۷.</ref> بود و گمان می‌بردند هیاهوی جنیان در آن بسیار شنیده می‌شود (عَزاف).<ref>العین، ج۱، ص۳۶۰.</ref> این محل در فاصله ۱۲ میلی [[مدینه]] به سوی [[بصره]]<ref>معجم البلدان، ج۱، ص۶۸.</ref> و متعلّق به [[قبیله بنی‌اسد|بنی‌اَسد]] بود.<ref>البلدان، ص۹۰؛ معجم قبائل العرب، ج۱، ص۲۱.</ref> 

برخی او را از مَوالی عَمرو بن جَموح<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۱۲۶؛ اسد الغابه، ج۵، ص۲۴.</ref> ، دیگر شهید جنگ اُحد، دانسته‌اند. با آن که جز قبر [[حمزه بن عبدالمطلب|حمزه]] سیدالشهداء، قبور دیگر شهیدان اُحد معین نبوده<ref>خلاصة الوفاء، ج۲، ص۱۱۸.</ref> و تنها سنگ‌نوشته‌ای مکان عمومی دفن شهدا را مشخص می‌کرده<ref>الدرة الثمینه، ص۲۱۳.</ref> ، گزارشی از سده دهم در دست است که به مکانی بلند در بخش غربی مرقد حمزه اشاره می‌کند و آن را مدفن هشت تن از شهدای احد، از جمله ابواَیمن و عَمرو بن جَموح، می‌داند که نزدیک آن، چشمه‌ای جاری بوده است.<ref>خلاصة الوفاء، ج۲، ص۱۱۸.</ref> 

== ابوایمن‌های دیگر ==
گزارش‌های مربوط به سه ابواَیمن [[صحابه|صحابی]] در منابع با یکدیگر آمیخته‌اند و نمی‌توان به صورت قطعی گزارش‌های هر یک را تفکیک کرد. آن دو صحابی دیگر، یکی [[رباح|رَباح]] غلام سیاه‌پوست [[پیامبر(ص)|رسول خدا(ص)]] است که [[مؤذن|مؤذّن]] پیامبر بود<ref>المحبّر، ص۱۲۸؛ انساب الاشراف، ج۲، ص۱۲۷.</ref> و دیگری سُفیان بن وَهَب که به عَفان بن وَهب تصحیف شده و متوفای ۴۸ یا ۸۲ق. است.<ref>البدایة و النهایه، ج۹، ص۴۴.</ref> در این گزارش‌ها از حضور ابوایمن در رخداد [[صلح حدیبیه|صلح حُدیبیه]]<ref>الاصابه، ج۲، ص۲۳۶.</ref> ، اسلام آوردنش در روز [[فتح مکه]]<ref>اسد الغابه، ج۱، ص۶۰۷.</ref> ، حضور او در [[دمشق]] و مدفون شدنش در [[قبرستان باب الصغیر]] آن شهر<ref>تاریخ دمشق، ج۲، ص۴۱۹.</ref> سخن به میان آمده است. پیداست که تنها گزارش‌هایی را می‌توان درباره او محتمل دانست که با ایمان او پیش از [[غزوه بدر|جنگ بدر]] و شهادتش در [[غزوه احد|جنگ احد]] سازگار باشند. می‌توان گزارش‌های مربوط به اَبواَیمن پس از رحلت پیامبر(ص) همچون شرکت در فتح [[شام]] و پذیرفتن مسئولیت تقسیم اموال در دمشق<ref>تاریخ دمشق، ج۱۶، ص۳۴۴.</ref> ، سکونت در [[کوفه]]<ref>الثقات، ج۳، ص۱۱۴.</ref> ، دمشق<ref>تاریخ دمشق، ج۱۶، ص۳۴۰.</ref> یا [[رقه|رقّه]]<ref>الاصابه، ج۲، ص۲۳۶.</ref> ، رویکرد بی‌طرفانه در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] و حضور نیافتن در آن‌ها<ref>الاغانی، ج۲۰، ص۴۲۱.</ref> ، حمایت از [[امام علی(ع)]] در امین نشمردن [[ابوموسی اشعری]] در [[ماجرای حکمیت]]<ref>الفتوح، ج۴، ص۱۹۹؛ بحار الانوار، ج۳۳، ص۳۱۴.</ref> و درگذشت به سال ۴۸ق.<ref>الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۱۸۹.</ref> در دوره خلافت [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]]<ref>تاریخ دمشق، ج۱۶، ص۳۵۴.</ref> یا سال ۸۲ق.<ref>الاصابه، ج۳، ص۱۱۰.</ref> را مربوط به دو ابوایمن دیگر به ویژه اَبواَیمن خُولانی دانست که برخی او را از تابعین به شمارآورده‌اند، نه از صحابه.<ref>تاریخ دمشق، ج۲۱، ص۳۶۴.</ref> 

==ایمن بن خریم==
درباره فرزند خریم، [[ایمن بن ابی ایمن|اَیمن]]، گفته‌اند که [[صحابه|صحابی]]<ref>اسد الغابه، ج۱، ص۱۸۸.</ref> و شاعر<ref>الاغانی، ج۲۰، ص۴۲۵.</ref> بوده و پس از رحلت رسول خدا(ص) تحولات سیاسی مختلف را تجربه کرده است که از آن جمله است: ستودن [[بنی‌هاشم]]<ref>الاغانی، ج۲۰، ص۴۲۳.</ref> و تقبیح [[عبدالله بن زبیر]]<ref>انساب الاشراف، ج۴، ص۴۲.</ref> در اشعارش و دلسرد‌کردن سپاهیان [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] از شرکت در [[جنگ صفین]]<ref>انساب الاشراف، ج۴، ص۴۲.</ref> به‌ رغم پیشنهاد معاویه برای حکومت او بر [[فلسطین]]<ref>وقعة صفین، ص۵۰۳.</ref> و نیز در مقابل، سرودن اشعاری در رثای معاویه<ref>انساب الاشراف، ج۵، ص۱۵۷.</ref> و برقراری روابط دوستانه با [[امویان]] به ویژه بنی‌مروان.<ref>انساب الاشراف، ج۶، ص۳۰۴، ۳۳۳.</ref> نیز در [[دمشق]] مسجدی به وی منسوب است.<ref>تاریخ دمشق، ج۲، ص۲۸۹.</ref> 

==پیوند به بیرون==
* [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/410315/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D8%B1%DA%A9-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%82%DB%8C%D8%B4%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B3%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%A3%DB%8C%D9%85%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B3%D8%AF%DB%8C?q=%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%85&score=11.764359&rownumber=4 المستدرک علی شعر الأقیشر الأسدی و أیمن بن خریم الأسدی]
* [http://www.sahaba.rasoolona.com/Sahaby/25400/%D8%AA%D9%81%D8%B5%D9%8A%D9%84-%D9%85%D8%A7-%D8%B0%D9%83%D8%B1-%D8%B9%D9%86%D9%87-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%A8%D8%B9%D8%A9/%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%89-%D8%AE%D8%B1%D9%8A%D9%85-%D8%A8%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%AA%D9%83-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B3%D8%AF%D9%8A أبو یحیی خریم بن فاتک الأسدی]

== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
{{دانشنامه
 | آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/9466/%d8%a7-%d8%a8%d9%88%d8%a7-%d9%8a%d9%85%d9%86-%d8%ae-%d8%b1-%d9%8a%d9%85-%d8%a8%d9%86-%d9%81%d8%a7%d8%aa%d9%83
 | عنوان = ابوایمن خریم بن فاتک
 | نویسنده = حامد قرائتی
}}
* '''الاستیعاب''': ابن عبدالبر (م.۴۶۳ق.)، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق
* '''اسد الغابه''': ابن اثیر (م.۶۳۰ق.)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق
* '''الاصابه''': ابن حجر (م.۸۵۲ق.)، به کوشش عادل احمد عبدالموجود وعلی محمد معوض، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق
* '''الاغانی''': ابوالفرج اصفهانی (م.۳۵۶ق.) بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۵ق
* '''انساب الاشراف''': بلاذری (م.۲۷۹ق.)، به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق
* '''بحار الانوار''': مجلسی (م.۱۱۱۰ق.)، بیروت، دار احیاء التراث العربی
* '''البدایة و النهایه''': ابن کثیر (م.۷۷۴ق.)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق
* '''البلدان''': ابن الفقیه (م.۳۶۵ق.)، به کوشش یوسف الهادی، بیروت، عالم الکتب، ۱۴۱۶ق
* '''تاریخ الاسلام''': ذهبی (م.۷۴۸ق.)، به کوشش عمرعبدالسلام تدمری، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۱۳ق
* '''تاریخ مدینة دمشق''': ابن عساکر (م.۵۷۱ق.)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق
* '''تهذیب الاسماء''': محیی الدین نووی (م.۶۷۶ق.)، به کوشش مصطفی عبدالقادر، مصر، ادارة الطباعة المنیره
* '''الثقات''': ابن حبان (م.۳۵۴ق.)، بیروت، دار الفکر، ۱۴۲۰ق
* '''خلاصة الوفاء باخبار‌دار المصطفی''': سمهودی (م.۹۱۱ق.)، قاهره، مکتبة الثقافه، ۱۴۲۷ق
* '''الدرة الثمینة فی اخبار المدینه''': محمد بن محمود بن الحسن بن النجار (م.۶۴۳ق.)، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، ۱۴۲۷ق
* '''السیرة النبویه''': ابن هشام (م.۲۱۸ق.)، به کوشش المصطفی السقا و دیگران، بیروت، دار المعرفه
* '''الطبقات الکبری''': ابن سعد (م.۲۳۰ق.)، بیروت، دار صادر
* '''الفائق فی غریب الحدیث''': جار الله الزمخشری (م.۵۳۸ق.)، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق
* '''الفتوح''': ابن اعثم (م.۳۱۴ق.)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۱۰ق
* '''العین''': الفراهیدی (م.۱۷۰ق.)، به کوشش المخزومی و السامرائی، دار الهجره، ۱۴۰۹ق
* '''المبسوط''': الطوسی (م.۴۶۰ق.)، به کوشش محمد باقر بهبودی، المکتبة المرتضویه، ۱۳۵۱ش
* '''المحبّر''': ابن حبیب (م.۲۴۵ق.)، به کوشش ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، دار الآفاق الجدیده
* '''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م.۶۲۶ق.)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م
* '''المعجم الکبیر''': الطبرانی (م.۳۶۰ق.)، به کوشش حمدی عبدالمجید السلفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ق
* '''معجم قبائل العرب''': عمر کحاله، بیروت، الرساله، ۱۴۱۴ق
* '''الوافی بالوفیات''': الصفدی (م.۷۶۴ق.)، به کوشش الارنؤوط و ترکی مصطفی، بیروت، دار احیاء التراث، ۱۴۲۰ق
* '''وقعة صفین''': نصر بن المزاحم (م.۲۱۲ق.)، به کوشش عبدالسلام، قاهره، مؤسسة العربیة الحدیثه، ۱۳۸۲ق
* '''الهواتف''': ابن ابی‌الدنیا (م.۲۸۱ق.)، مؤسسة الکتاب الثقافیه، ۱۴۱۳ق.
{{پایان}}

{{صحابه}}

<onlyinclude>{{تکمیل مقاله
 | شناسه = شد
 | جعبه اطلاعات = شد <!--شد، - -->
 | عنوان‌بندی = شد
 | ویرایش = شد
 | لینک‌دهی = شد
 | عکس = <!--شد، - -->
 | جعبه نقل قول = <!--شد، - -->
 | پیوند به بیرون = شد<!--شد، - -->
 | مطالعه بیشتر = شد<!--شد، - -->
 | پانویس و منابع = شد
 | ناوبری = شد
 | رده = شد
 | تغییر مسیر = شد
}}<onlyinclude>

[[رده:صحابه]]
[[رده:حاضران در غزوه بدر]]
[[رده:حاضران در غزوه احد]]
[[رده:شهیدان صدر اسلام]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]