در حال ویرایش ابوحذیفه مخزومی

'''اَبوحُذَیفه مَخزومی'''، از سران [[قریش]] در دروه [[جاهلیت]] که در نصب [[حجر الاسود]] و بازسازی [[کعبه]] اثرگذار بوده است. وی از تیره [[بنی‌مخزوم]] بوده است. گفته‌اند در ماجرای نصب حجر الاسود، به پیشنهاد او قرار شد نخستین کسی که از [[در بنی‌شیبه|درِ بنی‌شَیبه]] وارد می‌شود، داوری کند که چه کسی حجر الاسود را نصب کند. این پیشنهاد موجب انتخاب [[پیامبر اسلام(ص)]] به عنوان داور شد. بنابر گزارشی همچنین ابوحذیفه پیشنهاد داد درِ کعبه بالاتر از سطح زمین ساخته شود.  

ابوحذیفه مُهشِم<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۹۸؛ جمهرة انساب العرب، ص۱۴۴.</ref> / مُهاشِم<ref>تاریخ طبری، ج۱۱، ص۵۶۳.</ref> بن مغیرة بن عبدالله بن عمر از تیره بنی‌مخزوم از [[قبیله قریش]] است.<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۱۰۹؛ تاریخ طبری، ج۱۱، ص۵۶۳؛ جمهرة انساب العرب، ص۱۴۴.</ref> از تاریخ ولادت وی خبری در دست نیست.

مهم‌ترین رخداد تاریخی که ابوحذیفه در آن نقش داشته، نصب [[حجرالاسود]] به‌ دست [[پیامبر اسلام]] است که ۱۵<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۹-۲۰.</ref> یا ۵<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۱۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۱۰۸؛ اسد الغابه، ج۱، ص۲۳-۲۴.</ref> سال پیش از بعثت ایشان اتفاق افتاد.<ref>اخبار مکه، ج۱، ص۱۷۳؛ مروج الذهب، ج۲، ص۲۷۲-۲۷۳؛ الکافی، ج۴، ص۲۱۷-۲۱۸.</ref> [[کعبه]] در جریان سیل<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۱۰۸؛ مروج الذهب، ج۲، ص۲۷۱؛ اسد الغابه، ج۱، ص۲۴.</ref> یا آتش‌سوزی<ref>اخبار مکه، ج۱، ص۱۶۰؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۹.</ref> ویران شد و در مشاجره سران قریش بر سر نصب حجرالاسود پس از بازسازی کعبه<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۱۶.</ref> ، ابوامیه و بر پایه گزارشی، ابوحذیفة بن مغیره<ref>انساب الاشراف، ج۱۰، ص۱۹۸؛ اسد الغابه، ج۱، ص۲۴.</ref> پیشنهاد کرد نخستین کسی که از دَرِ بنی‌شَیبه<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۱۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۱۰۹؛ مروج الذهب، ج۲، ص۲۷۲.</ref> وارد می‌شود، داور شود و رأی او پذیرفته شود. در این هنگام، پیامبر وارد شد. آنان داوری ایشان را پذیرفتند. پیامبر عبای خویش را گسترانید و حجرالاسود را بر آن نهاد. آنگاه به هر یک از سران قریش گفت تا گوشه‌ای از عبا را بگیرد. ابوحذیفة بن مغیره همراه سه تن دیگر، عتبة بن ربیعه از بنی‌عبد شمس و اسود بن عبدالمطلب از بنی‌اسد بن عبدالعزی و قیس بن عدی از بنی‌سهم، چهار گوشه عبای ایشان راگرفتند وآن را از زمین بلند کردند. آنگاه که سنگ به محل نصب نزدیک شد، پیامبر سنگ را برداشت و در جای خود نصب کرد و بدین ترتیب غائله پایان یافت.<ref>اخبار مکه، ج۱، ص۱۷۳؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۹-۲۰؛ الکافی، ج۴، ص۲۱۷-۲۱۸؛ مروج الذهب، ج۲، ص۲۷۲.</ref>  

بر پایه گزارشی، ابوحذیفه نخستین کسی بود که پیشنهاد کرد درِ [[کعبه]] را به قدری از سطح زمین بالا برند که ورود افراد تحت نظارت درآید تا نتوانند بدون نردبان به آن وارد شوند و هرکس برخلاف میل آنان خواست وارد کعبه شود، او را با تیر بزنند تا مایه عبرت دیگران گردد. و نیز از نفوذ سیلاب به درون کعبه جلوگیری کند.<ref>اخبار مکه، ج۱، ص۱۶۳.</ref> گویند: [[قریش]] پیشنهاد ابوحذیفه را پذیرفتند.<ref>فتوح البلدان، ص۵۵؛ صبح الاعشی، ج۴، ص۲۵۷.</ref>  

برخی این واقعه را همزمان با ماجرای نصب حجرالاسود دانسته‌اند.<ref>اخبار مکه، ج۱، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref> [[سمیه]]، مادر [[عمار]]، نخستین شهید بانوی اسلام،کنیز ابوحذیفه بود که به دست او به ازدواج [[یاسر]] درآمد که در پی آمدن از [[یمن]] به [[مکه]]، هم‌پیمان وی شده بود. با تولد عمار، سمیه آزاد شد.<ref>الطبقات، ج۳، ص۱۸۶؛ ج۴، ص۱۰۱؛ تاریخ طبری، ج۱۱، ص۵۶۳.</ref>  

در زمان مرگ ابوحذیفه اختلاف است. برخی مرگ او را پیش از اسلام دانسته‌اند<ref>نک: الطبقات، ج۳، ص۱۸۶؛ ج۴، ص۱۰۱.</ref> ؛ ولی از [[شأن نزول]] بعضی از آیات برمی‌آید که وی در زمان ظهور اسلام زنده بوده و اسلام نیاورده است. ذیل آیه {أَفَمَن یعلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَیک مِن رَبِّک الحَقُّ کمَن هُوَ أَعمَی} (رعد/۱۳، ۱۹) آورده‌اند که مراد از «اَعمَی» (کور) ابوحذیفه است.<ref>تفسیر مقاتل، ج۲، ص۳۷۵.</ref> بعضی از گزارش‌ها، نازل‌شدن آیه {فَأَمَّا الإنسَانُ إِذَا مَا ابتَلاهُ رَبُّهُ فَأَکرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَیقُولُ رَبِّی أَکرَمَنِ}<ref>زاد المسیر، ج۴، ص۴۴۳؛ فتح القدیر، ج۵، ص۵۳۴.</ref> (فجر/۹۸، ۱۵) را نیز درباره او می‌دانند. این آیه انسان را بدین سبب که رفاه و آسایش را ملاک کرامتش نزد خداوند می‌داند، نکوهیده است.<ref>زاد المسیر، ج۴، ص۴۴۳؛ التفسیر الکبیر، ج۳۱، ص۱۵۶.</ref> همین موضوع ذیل آیات ۱۲ یونس/۱۰<ref>زاد المسیر، ج۲، ص۳۱۹.</ref> و ۷-۹ زمر/۳۹ نیز درباره ابوحذیفه یاد شده است.<ref>تفسیر ثعلبی، ج۸، ص۲۲۴؛ الکشاف، ج۴، ص۱۱۷.</ref>  

هاشم<ref>الطبقات، ج۴، ص۱۰۰؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۲۳۶-۲۳۷؛ سبل الهدی، ج۲، ص۴۰۶.</ref> / هشام<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۵۳۸؛ اسد الغابه، ج۴، ص۶۲۲.</ref> پسر ابی‌حذیفه از همراهان [[جعفر بن ابی‌طالب]] در هجرت به [[حبشه]] بود.<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۲۳۶-۲۳۷؛ جمهرة انساب العرب، ص۱۴۶؛ الاستیعاب، ج۴، ص۱۵۳۸.</ref> البته برخی او را از [[مشرکان]] کشته شده در [[غزوه بدر|بَدر]] یا [[غزوه احد|اُحُد]] شمرده‌اند.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۷۱۵؛ مناقب، ج۱، ص۳۵۴.</ref> یکی دیگر از فرزندان او به نام امیه در نبرد اُحد به‌ دست [[امام علی(ع)]] کشته شد.<ref>المغازی، ج۱، ص۳۰۸؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۹۸، ۴۰۷؛ امتاع الاسماع، ج۱، ص۱۶۴.</ref>  

 

 

[[رده:بنی مخزوم]]

[[رده:نصب حجر الاسود]]

[[رده:بازسازی کعبه]]

[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]