در حال ویرایش ابوقتاده انصاری
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==نام، نسب، شهرت== | ==نام، نسب، شهرت== | ||
حارث بن رِبعی بن بلدمه انصاری، معروف به ابوقتاده، از بنی سلمة بن سعد خزرجی و در شمار بزرگان [[انصار]] بود.<ref>الطبقات، ج۶، ص۹۴؛ الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۹؛ اسد الغابه، ج۱، ص۳۹۱.</ref> وی به فارِس (سوار کار) [[رسول خدا(ص)]] شهرت داشت.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۱؛ اسد الغابه، ج۱، ص۳۹۱؛ الاصابه، ج۷، ص۲۷۲.</ref> از اخبار مربوط به او در جنگ‌ها برمی‌آید که وی سوارکاری شجاع و مطیع پیامبر(ص) بوده است.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۱؛ سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۰.</ref> | حارث بن رِبعی بن بلدمه انصاری، معروف به ابوقتاده، از بنی سلمة بن سعد خزرجی و در شمار بزرگان [[انصار]] بود.<ref>الطبقات، ج۶، ص۹۴؛ الاستیعاب، ج۱، ص۲۸۹؛ اسد الغابه، ج۱، ص۳۹۱.</ref> وی به فارِس (سوار کار) [[رسول خدا(ص)]] شهرت داشت.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۱؛ اسد الغابه، ج۱، ص۳۹۱؛ الاصابه، ج۷، ص۲۷۲.</ref> از اخبار مربوط به او در جنگ‌ها برمی‌آید که وی سوارکاری شجاع و مطیع پیامبر(ص) بوده است.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۱؛ سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۰.</ref> | ||
==فعالیتهای سیاسی، اجتماعی، نظامی== | ==فعالیتهای سیاسی، اجتماعی، نظامی== | ||
===در زمان پیامبر(ص)=== | ===در زمان پیامبر(ص)=== | ||
====جنگ بدر==== | ====جنگ بدر==== | ||
او در همه [[غزوه|غزوه‌ها]] تلاشمندانه شرکت داشت و افزون بر حضور در برخی [[سریه|سریه‌ها]]، فرماندهی شماری از آنها را عهده‌دار شد.<ref>الطبقات، ج۲، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> به رغم تصریح خود وی به حضورش در [[جنگ بدر]] در سخنانش خطاب به [[معاویه]]<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۳.</ref> ، برخی نام او را در شمار بدریون نیاورده‌اند.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۲؛ اسد الغابه، ج۵، ص۲۵۰؛ الاصابه، ج۷، ص۲۷۲.</ref> در گزارشی، فرزندان او نیز از مسئولیتش در پاسداری از پیامبر(ص) در بدر خبر داده‌اند.<ref>مجمع الزوائد، ج۹، ص۳۲۲؛ سبل الهدی، ج۱۱، ص۳۹۷.</ref> شعبی بر بدری بودن او تأکید دارد.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۲؛ اسد الغابه، ج۵، ص۲۵۰.</ref> | او در همه [[غزوه|غزوه‌ها]] تلاشمندانه شرکت داشت و افزون بر حضور در برخی [[سریه|سریه‌ها]]، فرماندهی شماری از آنها را عهده‌دار شد.<ref>الطبقات، ج۲، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> به رغم تصریح خود وی به حضورش در [[جنگ بدر]] در سخنانش خطاب به [[معاویه]]<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۳.</ref>، برخی نام او را در شمار بدریون نیاورده‌اند.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۲؛ اسد الغابه، ج۵، ص۲۵۰؛ الاصابه، ج۷، ص۲۷۲.</ref> در گزارشی، فرزندان او نیز از مسئولیتش در پاسداری از پیامبر(ص) در بدر خبر داده‌اند.<ref>مجمع الزوائد، ج۹، ص۳۲۲؛ سبل الهدی، ج۱۱، ص۳۹۷.</ref> شعبی بر بدری بودن او تأکید دارد.<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۲؛ اسد الغابه، ج۵، ص۲۵۰.</ref> | ||
====پس از غزوه احد==== | ====پس از غزوه احد==== | ||
ابوقتاده پس از [[جنگ احد|نبرد اُحد]] در سال سوم ق. آن‌گاه که اندوه شدید رسول خدا(ص) را در پی مثله شدن عمویش [[حمزه بن عبدالمطلب|حمزه]] دید، تصمیم به انتقام از [[قریش]] گرفت. رسول خدا(ص) سه بار او را به آرامش دعوت کرد؛ اما وی نمی‌توانست غم و اندوه پیامبر را فراموش کند. به هر روی، رسول خدا(ص) او را از انتقام گرفتن بر حذر داشت و وی را فردی راستگو و قریش را قومی بد برای پیامبرشان نامید.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۹۰-۲۹۱.</ref> | ابوقتاده پس از [[جنگ احد|نبرد اُحد]] در سال سوم ق. آن‌گاه که اندوه شدید رسول خدا(ص) را در پی مثله شدن عمویش [[حمزه بن عبدالمطلب|حمزه]] دید، تصمیم به انتقام از [[قریش]] گرفت. رسول خدا(ص) سه بار او را به آرامش دعوت کرد؛ اما وی نمی‌توانست غم و اندوه پیامبر را فراموش کند. به هر روی، رسول خدا(ص) او را از انتقام گرفتن بر حذر داشت و وی را فردی راستگو و قریش را قومی بد برای پیامبرشان نامید.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۹۰-۲۹۱.</ref> | ||
====غزوه بنی‌المصطلق و ذی‌قرد==== | ====غزوه بنی‌المصطلق و ذی‌قرد==== | ||
در [[غزوه بنی مصطلق]] (مُرَیسِع) به سال پنجم ق. آن‌گونه که از خود ابوقتاده نقل شده، او پرچمدار [[مشرک|مشرکان]] را کشت و بدین سان [[مسلمان|مسلمانان]] پیروز شدند.<ref>المغازی، ج۱، ص۴۰۷.</ref> در [[غزوه ذی قرد]] (غابه) در سال ششم ق. هنگامی که ابوقتاده دلیرانه یکی از قاتلان مسلمانان به نام مسعده را کشت، خود نیز زخمی شد. رسول خدا(ص) دعایش کرد و آب دهان مبارکش را بر زخم‌های او کشید.<ref>المغازی، ج۲، ص۵۴۴-۵۴۵.</ref> | در [[غزوه بنی مصطلق]] (مُرَیسِع) به سال پنجم ق. آن‌گونه که از خود ابوقتاده نقل شده، او پرچمدار [[مشرک|مشرکان]] را کشت و بدین سان [[مسلمان|مسلمانان]] پیروز شدند.<ref>المغازی، ج۱، ص۴۰۷.</ref> در [[غزوه ذی قرد]] (غابه) در سال ششم ق. هنگامی که ابوقتاده دلیرانه یکی از قاتلان مسلمانان به نام مسعده را کشت، خود نیز زخمی شد. رسول خدا(ص) دعایش کرد و آب دهان مبارکش را بر زخم‌های او کشید.<ref>المغازی، ج۲، ص۵۴۴-۵۴۵.</ref> | ||
====فتح مکه، سریه ابی قتاده و...==== | ====فتح مکه، سریه ابی قتاده و...==== | ||
ابوقتاده از پنج نفری بود که [[سلام بن ابی حقیق|سلام بن ابی‌حُقَیق یهودی]]، از بانیان [[جنگ احزاب]]<ref>المغازی، ج۱، ص۳۹۱-۳۹۴.</ref> ، را به دستور رسول خدا(ص) در [[خیبر]] کشتند.<ref>السیرة النبویه، ج۳، ص۷۴۶-۷۴۷.</ref> در [[فتح مکه]] بر پایه روشن نظامی پیامبر برای غافلگیری دشمن، وی به فرماندهی هشت نفر از مسلمانان انتخاب و در یکم [[رمضان المبارک|رمضان]] سال هشتم ق. به وادی اِضَم نزدیک [[مدینه النبی|مدینه]] فرستاده شد تا وانمود کنند که مسلمانان قصد آن سرزمین را دارند. از این ماجرا به سریه ابی‌قتاده یاد شده است.<ref>الطبقات، ج۲، ص۱۳۳؛ ج۴، ص۲۸۲؛ امتاع الاسماع، ج۱، ص۳۴۷.</ref> آنان در [[ذوخشب]] از حرکت پیامبر و سپاه ایشان از مدینه آگاه شدند و در [[سقیا]]، مکانی در مدینه، به آنان پیوستند.<ref>الطبقات، ج۲، ص۱۰۰؛ عیون الاثر، ج۲، ص۲۰۷؛ امتاع الاسماع، ج۱، ص۳۴۷.</ref> | ابوقتاده از پنج نفری بود که [[سلام بن ابی حقیق|سلام بن ابی‌حُقَیق یهودی]]، از بانیان [[جنگ احزاب]]<ref>المغازی، ج۱، ص۳۹۱-۳۹۴.</ref>، را به دستور رسول خدا(ص) در [[خیبر]] کشتند.<ref>السیرة النبویه، ج۳، ص۷۴۶-۷۴۷.</ref> در [[فتح مکه]] بر پایه روشن نظامی پیامبر برای غافلگیری دشمن، وی به فرماندهی هشت نفر از مسلمانان انتخاب و در یکم [[رمضان المبارک|رمضان]] سال هشتم ق. به وادی اِضَم نزدیک [[مدینه النبی|مدینه]] فرستاده شد تا وانمود کنند که مسلمانان قصد آن سرزمین را دارند. از این ماجرا به سریه ابی‌قتاده یاد شده است.<ref>الطبقات، ج۲، ص۱۳۳؛ ج۴، ص۲۸۲؛ امتاع الاسماع، ج۱، ص۳۴۷.</ref> آنان در [[ذوخشب]] از حرکت پیامبر و سپاه ایشان از مدینه آگاه شدند و در [[سقیا]]، مکانی در مدینه، به آنان پیوستند.<ref>الطبقات، ج۲، ص۱۰۰؛ عیون الاثر، ج۲، ص۲۰۷؛ امتاع الاسماع، ج۱، ص۳۴۷.</ref> | ||
===خلافت ابوبکر و عمر=== | ===خلافت ابوبکر و عمر=== | ||
ابوقتاده در روزگار خلافت [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] در [[جنگ رده|نبرد ردّه]] در سپاه [[خالد بن ولید]] حضور داشت. پس از آن که خالد، [[مالک بن نویره|مالک بن نُوَیره تمیمی]] را به رغم اظهار اسلام، کشت و به همسرش تجاوز کرد، ابوقتاده نزد ابوبکر رفت و سوگند یاد کرد که دیگر زیر پرچم خالد به نبرد نرود.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref> وی در فتوحات شرکت داشت و بر پایه گزارشی، از سوی [[عمر بن خطاب|عمر]] مأمور کشتن [[یزدگرد سوم]] [[ساسانیان|ساسانی]] شد و کمربند او را به غنیمت گرفت و عمر آن را به خود وی بخشید.<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۲.</ref> البته بر پایه سخن مشهور، قتل یزدگرد سوم به دست آسیابانی به سال ۳۰ یا ۳۱ق. در مرغاب [[مرو]] رخ داد.<ref>فتوح البلدان، ص۳۰۸؛ تاریخ طبری، ج۴، ص۲۹۴؛ المنتظم، ج۵، ص۱۳.</ref> | ابوقتاده در روزگار خلافت [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] در [[جنگ رده|نبرد ردّه]] در سپاه [[خالد بن ولید]] حضور داشت. پس از آن که خالد، [[مالک بن نویره|مالک بن نُوَیره تمیمی]] را به رغم اظهار اسلام، کشت و به همسرش تجاوز کرد، ابوقتاده نزد ابوبکر رفت و سوگند یاد کرد که دیگر زیر پرچم خالد به نبرد نرود.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref> وی در فتوحات شرکت داشت و بر پایه گزارشی، از سوی [[عمر بن خطاب|عمر]] مأمور کشتن [[یزدگرد سوم]] [[ساسانیان|ساسانی]] شد و کمربند او را به غنیمت گرفت و عمر آن را به خود وی بخشید.<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۲.</ref> البته بر پایه سخن مشهور، قتل یزدگرد سوم به دست آسیابانی به سال ۳۰ یا ۳۱ق. در مرغاب [[مرو]] رخ داد.<ref>فتوح البلدان، ص۳۰۸؛ تاریخ طبری، ج۴، ص۲۹۴؛ المنتظم، ج۵، ص۱۳.</ref> | ||
===زمان علی(ع)=== | ===زمان علی(ع)=== | ||
با آغاز خلافت امیرمؤمنان [[علی(ع)]] و پس از عزل عامل [[عثمان]] در [[مکه]]، [[خالد بن سعید مخزومی]]، ابوقتاده از سوی امام به حکمرانی مکه منصوب شد. اما پس از مدتی امام به جای او [[قثم بن عباس]] را نصب کرد.<ref>تاریخ خلیفه، ص۱۵۲؛ سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۲.</ref> در منابع به عزل ابوقتاده اشاره نشده است. وی در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]]، [[جنگ صفین|صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]] کنار امام بود<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۱.</ref> و در نهروان فرماندهی پیاده نظام را بر عهده داشت.<ref>انساب الاشراف، ج۳، ص۱۴۶؛ الاخبار الطوال، ص۲۱۰.</ref> | با آغاز خلافت امیرمؤمنان [[علی(ع)]] و پس از عزل عامل [[عثمان]] در [[مکه]]، [[خالد بن سعید مخزومی]]، ابوقتاده از سوی امام به حکمرانی مکه منصوب شد. اما پس از مدتی امام به جای او [[قثم بن عباس]] را نصب کرد.<ref>تاریخ خلیفه، ص۱۵۲؛ سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۴۵۲.</ref> در منابع به عزل ابوقتاده اشاره نشده است. وی در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]]، [[جنگ صفین|صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]] کنار امام بود<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۷۳۱.</ref> و در نهروان فرماندهی پیاده نظام را بر عهده داشت.<ref>انساب الاشراف، ج۳، ص۱۴۶؛ الاخبار الطوال، ص۲۱۰.</ref> | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
در تاریخ وفات وی اختلاف است. برخی درگذشت او را در زمان خلافت امام علی(ع) در [[کوفه]] دانسته و از [[نماز میت|نماز]] ایشان بر جنازه‌اش خبر داده‌اند.<ref>تهذیب التهذیب، ج۱۲، ص۱۸۴.</ref> بسیاری مرگ او را پس از سال ۵۰ق. دانسته‌اند<ref>تاریخ خلیفه، ص۱۶۹؛ تهذیب التهذیب، ج۱۲، ص۱۸۴.</ref> و ابن حجر در این زمینه ادعای اجماع کرده است. وی از راویان [[حدیث|احادیث]] پیامبر بود و [[روایت شهادت عمار]] به دست فئه باغیه از شنیده‌های وی از پیامبر است.<ref>الطبقات، ج۳، ص۱۹۱.</ref> | در تاریخ وفات وی اختلاف است. برخی درگذشت او را در زمان خلافت امام علی(ع) در [[کوفه]] دانسته و از [[نماز میت|نماز]] ایشان بر جنازه‌اش خبر داده‌اند.<ref>تهذیب التهذیب، ج۱۲، ص۱۸۴.</ref> بسیاری مرگ او را پس از سال ۵۰ق. دانسته‌اند<ref>تاریخ خلیفه، ص۱۶۹؛ تهذیب التهذیب، ج۱۲، ص۱۸۴.</ref> و ابن حجر در این زمینه ادعای اجماع کرده است. وی از راویان [[حدیث|احادیث]] پیامبر بود و [[روایت شهادت عمار]] به دست فئه باغیه از شنیده‌های وی از پیامبر است.<ref>الطبقات، ج۳، ص۱۹۱.</ref> | ||
==مطالعه بیشتر== | ==مطالعه بیشتر== | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
* [http://www.aboutorab.com/page.php?pid=204&id=1234 ابوقتاده انصاری، سایت ابوتراب] | * [http://www.aboutorab.com/page.php?pid=204&id=1234 ابوقتاده انصاری، سایت ابوتراب] | ||
* [http://pajoohe.ir/%D8%A7%D8%A8%D9%88-%D9%82%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D8%AC%DB%8C__a-42665.aspx ابو قتاده نعمان بن ربعی انصاری خزرجی، پژوهشکده باقرالعلوم(ع)] | * [http://pajoohe.ir/%D8%A7%D8%A8%D9%88-%D9%82%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D8%A8%D8%B9%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D8%AC%DB%8C__a-42665.aspx ابو قتاده نعمان بن ربعی انصاری خزرجی، پژوهشکده باقرالعلوم(ع)] | ||
* [http://www.ghadeer.org/Book/974/144281 سیمای کارگزاران علیّ بن ابی طالب امیرالمؤمنین(ع) جلد اول، علی اکبر ذاکری، شرح حال ابوقتاده انصاری] | * [http://www.ghadeer.org/Book/974/144281 سیمای کارگزاران علیّ بن ابی طالب امیرالمؤمنین (ع) جلد اول، علی اکبر ذاکری، شرح حال ابوقتاده انصاری] | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
{{دانشنامه | {{دانشنامه | ||
| آدرس = | | آدرس = | ||
| عنوان = | | عنوان = | ||
| نویسنده = محمد رضا هدایت‌پناه | | نویسنده = محمد رضا هدایت‌پناه | ||
}} | }} | ||
* '''الاخبار الطوال''': ابن داود الدینوری (م.۲۸۲ق.)، به کوشش عبدالمنعم، قم، الرضی، ۱۴۱۲ق | * '''الاخبار الطوال''': ابن داود الدینوری (م.۲۸۲ق.)، به کوشش عبدالمنعم، قم، الرضی، ۱۴۱۲ق | ||
* '''الاستیعاب''': ابن عبدالبر (م.۴۶۳ق.)، به کوشش البجاوی، | * '''الاستیعاب''': ابن عبدالبر (م.۴۶۳ق.)، به کوشش البجاوی، بیروت،دار الجیل، ۱۴۱۲ق | ||
* '''اسدالغابه''': ابن اثیر علی بن محمد الجزری (م.۶۳۰ق.)، | * '''اسدالغابه''': ابن اثیر علی بن محمد الجزری (م.۶۳۰ق.)، بیروت،دار الفکر، ۱۴۰۹ق | ||
* '''الاصابه''': ابن حجر العسقلانی (م.۸۵۲ق.)، به کوشش علی محمد و دیگران، | * '''الاصابه''': ابن حجر العسقلانی (م.۸۵۲ق.)، به کوشش علی محمد و دیگران، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق | ||
* '''امتاع الاسماع''': المقریزی (م.۸۴۵ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، | * '''امتاع الاسماع''': المقریزی (م.۸۴۵ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق | ||
* '''انساب الاشراف''': البلاذری (م.۲۷۹ق.)، به کوشش زکار و زرکلی، | * '''انساب الاشراف''': البلاذری (م.۲۷۹ق.)، به کوشش زکار و زرکلی، بیروت،دار الفکر، ۱۴۱۷ق | ||
* '''تاریخ الیعقوبی''': احمد بن یعقوب (م.۲۹۲ق.)، | * '''تاریخ الیعقوبی''': احمد بن یعقوب (م.۲۹۲ق.)، بیروت،دار صادر، ۱۴۱۵ق | ||
* '''تاریخ خلیفه''': خلیفة بن خیاط (م.۲۴۰ق.)، به کوشش سهیل زکار، | * '''تاریخ خلیفه''': خلیفة بن خیاط (م.۲۴۰ق.)، به کوشش سهیل زکار، بیروت،دار الفکر، ۱۴۱۴ق | ||
* '''تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)''': الطبری (م.۳۱۰ق.)، به کوشش محمد ابوالفضل، | * '''تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)''': الطبری (م.۳۱۰ق.)، به کوشش محمد ابوالفضل، بیروت،دار احیاء التراث العربی | ||
* '''تهذیب التهذیب''': ابن حجر العسقلانی (م.۸۵۲ق.)، | * '''تهذیب التهذیب''': ابن حجر العسقلانی (م.۸۵۲ق.)، بیروت،دار الفکر، ۱۴۰۴ق | ||
* '''سبل الهدی''': محمد بن یوسف الصالحی (م.۹۴۲ق.)، به کوشش عادل احمد و علی محمد، | * '''سبل الهدی''': محمد بن یوسف الصالحی (م.۹۴۲ق.)، به کوشش عادل احمد و علی محمد، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق | ||
* '''سیر اعلام النبلاء''': الذهبی (م.۷۴۸ق.)، به کوشش گروهی از محققان، بیروت، الرساله، ۱۴۱۳ق | * '''سیر اعلام النبلاء''': الذهبی (م.۷۴۸ق.)، به کوشش گروهی از محققان، بیروت، الرساله، ۱۴۱۳ق | ||
* '''السیرة النبویه''': ابن هشام (م.۸-۲۱۳ق.)، به کوشش محمد محیی الدین، مصر، مکتبة محمد علی صبیح و اولاده، ۱۳۸۳ق | * '''السیرة النبویه''': ابن هشام (م.۸-۲۱۳ق.)، به کوشش محمد محیی الدین، مصر، مکتبة محمد علی صبیح و اولاده، ۱۳۸۳ق | ||
* '''الطبقات الکبری''': ابن سعد (م.۲۳۰ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر، | * '''الطبقات الکبری''': ابن سعد (م.۲۳۰ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق | ||
* '''عیون الاثر''': ابن سید الناس (م.۷۳۴ق.)، | * '''عیون الاثر''': ابن سید الناس (م.۷۳۴ق.)، بیروت،دار القلم، ۱۴۱۴ق | ||
* '''فتوح البلدان''': البلاذری (م.۲۷۹ق.)، | * '''فتوح البلدان''': البلاذری (م.۲۷۹ق.)، بیروت،دار الهلال، ۱۹۸۸م | ||
* '''مجمع الزوائد''': الهیثمی (م.۸۰۷ق.)، | * '''مجمع الزوائد''': الهیثمی (م.۸۰۷ق.)، بیروت،دار الکتاب العربی، ۱۴۰۲ق | ||
* '''المغازی''': الواقدی (م.۲۰۷ق.)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۹ق | * '''المغازی''': الواقدی (م.۲۰۷ق.)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۹ق | ||
* '''المنتظم''': ابن جوزی (م.۵۹۷ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر و دیگران، | * '''المنتظم''': ابن جوزی (م.۵۹۷ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر و دیگران، بیروت،دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۲ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{صحابه}} | {{صحابه}} | ||
{{کارگزاران امام علی(ع)}} | {{کارگزاران امام علی(ع)}} | ||
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] | |||
[[رده:کارگزاران امام علی(ع)]] | [[رده:کارگزاران امام علی(ع)]] | ||
[[رده: | [[رده:بدریون]] | ||
[[رده:یاران پیامبر(ص)]] | [[رده:یاران پیامبر(ص)]] | ||
[[رده: | [[رده:یاران امام علی(ع)]] | ||
[[رده:والیان مکه]] | [[رده:والیان مکه]] | ||
[[رده:انصار]] | [[رده:انصار]] | ||
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | ||