در حال ویرایش ابو ثمامه

'''ابوثُمامَه کِنانی'''، از قبیله بنی‌کِنانه و آخرین اعلان‌کننده [[نسیء|نَسیء]] در [[ماه‌های حرام]] (به معنای جابجا کردن ماه‌های حرام) است. او از ۳۱ سال پیش از [[هجرت]] تا ۹ سال پس از آن مسئولیت این کار را بر عهده داشت. در سال ۹ هجری با نزول [[آیه نسیء]] این کار [[حرام]] اعلام شد. ابوثمامه تا زمان [[عمر بن خطاب]] زنده بوده است و اکثر منابع درباره اسلام‌آوردن وی صحبتی نکرده‌اند.

==نسب==
ابوثُمامه، جِناده<ref>تاریخ طبری، ج۲، ص۲۸۶؛ مجمع البیان، ج۵، ص۴۵؛ الاصابه، ج۷، ص۵۲؛ ج۱، ص۶۱۰.</ref> یا اُمَیّة<ref>الاصابه، ج۷، ص۵۲؛ ج۱، ص۲۶۸.</ref> بن عوف، است. نام جدّ او را امیه،<ref>تفسیر مقاتل، ج۱، ص۴۴۸؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۲۸۶؛ المنتظم، ج۲، ص۳۲۳.</ref> سَلَمه<ref>جمهرة انساب العرب، ص۴۹۴.</ref> و جِناده<ref>الاصابه، ج۱، ص۶۱۰.</ref> ذکر کرده‌اند. وی از تیره بنی‌فَقیم است<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴؛ تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۳۲.</ref> که متصدی «[[نسیء|نَسیء]]» بودند.<ref>السیرة النبویه، ج۱، ص۴۴؛ تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۳۲؛ جمهرة انساب العرب، ص۴۹۴.</ref> نسیء جابه‌جا‌کردن ماه‌های حرام به دست عرب [[جاهلیت|جاهلی]] بود و متصدیان ویژه‌ای داشت که «[[قلامسه|قَلامِسه]]» خوانده می‌شدند.<ref>تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۳۲؛ جمهرة انساب العرب، ص۴۹۴.</ref> بنی‌فقیم به این جایگاه که از پدر به پسر منتقل می‌شد، افتخار می‌کردند.<ref>البدایة و النهایه، ج۲، ص۲۰۶-۲۰۷.</ref> (← نسیء)

==آخرین قَلَمَّس==
ابوثمامه آخرین «قَلَمَّس» یعنی اعلان‌کننده [[نسیء]]<ref>المحبّر، ص۱۵۶؛ انساب الاشراف، ج۱۱، ص۱۴۱-۱۴۲؛ تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۳۲.</ref> بود و ۴۰ سال این کار را برعهده داشت.<ref>انساب الاشراف، ج۱۱، ص۱۴۱؛ الاصابه، ج۱، ص۶۱۰.</ref> او تقریباً ۳۱ سال پیش از هجرت [[پیامبر اسلام(ص)]] به این جایگاه رسید و تا سال نهم هجری که آخرین سال استفاده از نسیء بود، آن را اعلان می‌کرد.<ref>تاریخ طبری، ج۲، ص۲۸۶؛ التنبیه و الاشراف، ص۱۸۶؛ البدایة و النهایه، ج۲، ص۲۰۶.</ref> در سال دهم هجری که موسم [[حج]] در [[ذی‌حجه]] واقعی قرار گرفت، پیامبر در [[حجة الوداع]] نسیء را ممنوع کرد. پیامبر(ص) در همین سال آیه مشتمل بر حکم حرمت نسیء را به مردم ابلاغ کرد:<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۶۰۳-۶۰۴؛ مجمع البیان، ج۵، ص۴۶.</ref> {إِنَّمَا النَّسیءُ زِیادَةٌ فِی الکفرِ یضَلُّ بِهِ الَّذینَ کفَرُوا یحِلُّونَهُ عاماً وَ یحَرِّمُونَهُ عاماً لِیواطِؤُا عِدَّةَ ما حَرَّمَ اللهُ فَیحِلُّوا ما حَرَّمَ اللهُ زُینَ لَهُم سُوءُ أَعمالِهِم وَ اللهُ لا یهدِی القَومَ الکافِرین}؛ «جز این نیست که نسیء فزونی در کفر است که با آن، کافران گمراه می‌شوند؛ یک سال آن را حلال و سال دیگر را حرام می‌کنند تا به مقدار ماه‌هایی که خداوند تحریم کرده، برسد (و عدد چهار ماه به پندارشان کامل گردد) و بدین ترتیب، آنچه را خدا حرام کرده، حلال شمرند. کارهای زشتشان در نظرشان زیبا جلوه داده شده و خداوند جمعیت کافران را هدایت نمی‌کند». ([[سوره توبه]]، آیه ۳۷)

==تردید در اسلام آوردن وی==
ابوثمامه تا دوران خلافت [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] زنده بود.<ref>اخبار مکه، ج۱، ص۱۸۳.</ref> منابع به مسلمان شدن و تاریخ وفاتش اشاره نکرده‌اند. تنها سهیلی قائل به مسلمان‌شدن اوست. او به گزارشی استناد می‌کند که حاکی از حضور ابوثمامه در مراسم [[حج]] در دوران خلافت [[عمر بن خطاب]] است.<ref>الاصابه، ج‌۱، ص‌۶۱۰.</ref> از گزارش‌ها برمی‌آید که وی تا سال نهم هجری [[مشرک]] بوده است.<ref>نک التنبیه و الاشراف، ص۱۸۶.</ref> بنابراین، در صورت گرویدن به اسلام، وی پس از [[فتح مکه]] مسلمان شده است.

==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
{{منابع}}
{{دانشنامه
 | آدرس = http://phz.hajj.ir/422/9463
 | عنوان = ابوثمامه کنانی
 | نویسنده = سید مرتضی حسینی شاه ترابی
}}
*'''اخبار مکه''': الازرقی (م.۲۴۸ق.)، به کوشش رشدی الصالح، مکه، مکتبة الثقافه، ۱۴۱۵ق؛
*'''الاصابه''': ابن حجر العسقلانی (م.۸۵۲ق.)، به کوشش علی محمد و دیگران، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق؛
*'''انساب الاشراف''': البلاذری (م.۲۷۹ق.)، به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق؛
*'''البدایة و النهایه''': ابن کثیر (م.۷۷۴ق.)، بیروت، مکتبة المعارف؛
*'''تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)''': الطبری (م.۳۱۰ق.)، به کوشش محمد ابوالفضل، بیروت، دار احیاء التراث العربی؛
*'''تاریخ الیعقوبی''': احمد بن یعقوب (م.۲۹۲ق.)، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۵ق؛
*'''تفسیر مقاتل بن سلیمان''': مقاتل بن سلیمان (م.۱۵۰ق.)، به کوشش عبدالله محمود شحاته، بیروت، التاریخ العربی، ۱۴۲۳ق؛
*'''التنبیه و الاشراف''': المسعودی (م.۳۴۵ق.)، بیروت، دار صعب؛
*'''جمهرة انساب العرب''': ابن حزم (م.۴۵۶ق.)، به کوشش گروهی از علما، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق؛
*'''السیرة النبویه''': ابن هشام (م. ۲۱۸ق.)، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، المکتبة العلمیه؛
*'''مجمع البیان''': الطبرسی (م.۵۴۸ق.)، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۰۶ق؛
*'''المحبّر''': ابن حبیب (م.۲۴۵ق.)، به کوشش ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، دار الآفاق الجدیده؛
*'''المنتظم''': ابن جوزی (م.۵۹۷ق.)، به کوشش محمد عبدالقادر و دیگران، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۲ق.
{{پایان}}

<onlyinclude>{{تکمیل مقاله
 | شناسه = شد
 | جعبه اطلاعات = <!--شد، - -->
 | عنوان‌بندی = شد
 | ویرایش = شد
 | لینک‌دهی = شد
 | عکس = <!--شد، - -->
 | جعبه نقل قول = <!--شد، - -->
 | پیوند به بیرون = <!--شد، - -->
 | مطالعه بیشتر = <!--شد، - -->
 | پانویس و منابع = شد
 | ناوبری = 
 | رده = شد
 | تغییر مسیر = شد
}}<onlyinclude>

[[رده:قلامسه]]
[[رده:قبیله بنی‌کنانه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]