در حال ویرایش احمد بن اقبال قزوینی

|داده۵ = [[ابن عساکر]] (م.۵۷۱ق.)، [[عزالدین فاروثی]] (م.۶۹۴ق.)، [[ابوالفضل مریسی]] (م.۶۵۵ق.)، [[دلاصی]] (م.۶۹۴ق.)  

|داده۷ =تخصص در علوم

 

'''احمد بن اقبال قزوینی'''(تولد ۶۳۹-زنده در ۷۲۰ ق.) از دانشوران و قاریان ایرانی مکه بوده است. به‌ رغم تصریح منابع به شهرت قزوینی، گزارشی از محل ولادت او در دست نیست. وی به همراه پدرش به مکه رفت و سالها در آنجا اقامت گزید. او پس از مکه به یمن رفت و گویا تا پایان عمرش در آن شهر مانده بوده است. او نزد برخی دانشوران این شهر همچون ابن عساکر (م.۵۷۱ق.)، عزالدین فاروثی (م.۶۹۴ق.)، ابوالفضل مریسی (م.۶۵۵ق.) و دلاصی (م.۶۹۴ق.) دانش آموخت و در تفسیر، حدیث و قرائت چیره‌دست شد.

ابوالعباس احمد بن عمر<ref>تاریخ ثغر عدن، ص۱۱، ۴۳.</ref> اقبال<ref>العقد الثمین، ج۳، ص۱۸.</ref> یا ابوالعباس بن ابی‌عمر معروف به قزوینی مکی در جمادی الآخره سال ۶۳۹ق. زاده شد.<ref>السلوک، ج۲، ص۴۲۸؛ العقد الثمین، ج۳، ص۱۸.</ref> به‌ رغم تصریح منابع به شهرت قزوینی، گزارشی از محل ولادت او در دست نیست. وی پس از عزیمت به مکه همراه پدر خویش، سال‌ها در آن‌جا اقامت گزید. سپس ضمن مهاجرت به یمن، شهر عدن را موطن خویش برگزید و گویا تا پایان عمرش در همان شهر زیست.<ref>السلوک، ج۲، ص۴۲۸؛ العقد الثمین، ج۳، ص۱۸.</ref> در منابع، به زمان این مهاجرت اشاره نشده است.

از زمان درگذشت او گزارشی در دست نیست. جندی هنگام ترک عدن، وی را پیر و شکسته وصف کرده است.<ref>السلوک، ج۲، ص۴۲۸.</ref> فأسی بر پایه این گزارش، عمر وی را ۷۰ سال یا بیشتر دانسته و بر این باور است که او تا سال ۷۲۰ق. زنده بوده است.<ref>العقد الثمین، ج۳، ص۱۸-۱۹.</ref> پذیرش این ادعا از آن جهت جای درنگ دارد که با توجه به ولادت ابوالعباس در ۶۳۹ق. سن او در سال۷۲۰ق. افزون بر۸۰ سال می‌شده است.<ref>تاریخ ثغر عدن، ج۲، ص۱۱.</ref>

او نزد برخی دانشوران این شهر همچون ابن عساکر (م.۵۷۱ق.)، عزالدین فاروثی (م.۶۹۴ق.)، ابوالفضل مریسی (م.۶۵۵ق.) و دلاصی (م.۶۹۴ق.) دانش آموخت.<ref>السلوک، ج۲، ص۴۲۸؛ العقد الثمین، ج۳، ص۱۸؛ تاریخ ثغر عدن، ص۱۱، ۴۳.</ref>  

مقام علمی ابوالعباس و به ویژه چیره‌دستی وی در تفسیر، حدیث و دانش قرائت سبب شد تا جویندگان دانش با حضور در آن شهر، نزد وی به فراگیری این علوم در مسجد سماع پردازند؛ مسجدی که به دلیل فراوانی استماع کتب در آن، به این نام خوانده می‌شد. دلاصی ضمن شعری دیگران را در دانش نزد او فقیر شمرده است.<ref>السلوک، ج۲، ص۴۲۸.</ref> جَنَدی، از مورخان سده هفتم و هشتم ق. که منظومه حاجبیه و کتاب تفسیر الوسیط واحدی را نزد وی آموخت، از اهتمام او در تلاوت قرآن یاد کرده است.<ref>السلوک، ج۲، ص۴۲۸؛ تاریخ ثغر عدن، ص۱۱-۱۲، ۴۳-۴۴.</ref> درباره وی گفته‌اند کم‌نظیر است کسی که به اندازه او، در اقراء (آموزش قرائت) صبر و حوصله ورزیده باشد.<ref>العقد الثمین، ج۳، ص۱۸؛ میقات حج، ش۱۱، ص۱۱۲، «نقش ایرانیان در حرمین شریفین».</ref>

  | آدرس =  

  | عنوان =  

  نویسنده = سید جعفر جوادی

* '''تاریخ ثغر عدن''': عبدالله طیب بن عبدالله ابومخرمه (م.۹۴۸ق.)، لیدن، مطبعة بریل، ۱۹۳۶م

* '''السلوک فی طبقات العلماء و الملو'''ک: محمد بن یوسف الجندی (م.۷۳۲ق.)، به کوشش محمد الحوالی، صنعا، مکتبة الارشاد، ۱۴۱۶ق

* '''العقد الثمین فی تاریخ البلد الامین:محمد الفأسی (م.۸۳۲ق.)، به کوشش فؤاد سیر، مصر، الرساله، ۱۴۰۶ق

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]