در حال ویرایش احمد بن علی نیشابوری

{{جعبه اطلاعات

|نام =احمد بن علی نیشابوری

|کلاس بدنه =

|سبک بدنه =

|عنوان = احمد بن علی بن محمد بن عبدلله بن حَمْش

|سبک بالا =

 

 

'''احمد بن علی نیشابوری'''(۳۶۴-۴۴۶ قمری) قاضی و امام [[حرمین]]. وی در [[مکه]] مناصب [[قضاوت]] و امامت حرمین را عهده دار بود. او پس از بازگشت به [[نیشابور]]، افزون بر قضاوت، تولیت [[وقف]] را نیز پذیرفت. از شاگردان او [[حاکم حسکانی]] را می‌توان نام برد. وی در سال‌های پایان عمر در خانه خود به بیان و املای [[حدیث‌]] می‌پرداخت و افراد بسیاری در آن شرکت می‌کردند.

ابوالحسن احمد بن علی بن محمد بن عبدلله بن حَمْش از نوادگان [[قاضی‌الحرمین]] [[عزیز بن عزیز]]، در سال ۳۶۴ق. در خانواده‌ای دانشمند و توانگر دیده به جهان گشود.<ref>المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۱-۱۰۲؛ تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۲۲؛ الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۵۸.</ref> وی در سال ۴۴۶ق. در ۸۲ سالگی درگذشت.<ref>المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۲؛ تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۲۲؛ الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۵۸.</ref>  

او پس از کسب علم از اساتیدش در نیشابور، به [[مکه]] مهاجرت کرد و همانند جدش منصب قضاوت و امامت حرمین را بر عهده گرفت. در منابع به زمان مهاجرت وی و مدت اقامتش در مکه اشاره‌ای نشده است. احمد در این مدت کمک‌های مالی خود را از طریق بازرگانان به نیشابور می‌فرستاد. وی همچنین از دوستان و همشهریان خود که به [[حج]] مشرف می‌شدند، پذیرایی می‌کرد. سرانجام او به نیشابور بازگشت و در آنجا افزون بر قضاوت، تولیت [[وقف]] را نیز پذیرفت.

احمد بن علی، در خاستگاه خود، [[نیشابور]]، از محضر اساتیدی چون [[ابوبکر طرازی]] (درگذشت ۳۸۵ق.<ref>الانساب، ج۴، ص۵۶- ۵۷.</ref> ) و [[معافی بن زکریا]] (درگذشت ۳۹۰ق.<ref>کشف الظنون، ج۱، ص۵۹۳؛ الذریعه، ج۹،ق اول، ص۲۸۹.</ref> ) بهره برد.<ref>المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۲؛ تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۲۲.</ref> وی به نشر دانش توجه ویژه داشت. از شاگردان او می‌توان [[حاکم حسکانی]] (درگذشت ۴۹۰ق.) نویسنده [[شواهد التنزیل]] را نام برد که کتاب الفوائد او تقریر درس استادش است.<ref>المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۱-۱۰۲؛ تاریخ الاسلام، ج۳۰، ص۱۲۲.</ref> وی در سال‌های پایان عمر در خانه خود به بیان و املای [[حدیث‌]] می‌پرداخت و بزرگانی بسیار در آن شرکت می‌کردند که از جمله آن‌ها می‌توان به محمد پدر [[تقی الدین صیرفینی]] نویسنده کتاب [[المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور]] اشاره کرد.<ref>المنتخب من کتاب السیاق، ص۱۰۲.</ref>  

* '''الانساب''': عبدالکریم السمعانی (درگذشت ۵۶۲ق.)، به کوشش عبدالله عمر، بیروت، دار الجنان، ۱۴۰۸ق

* '''تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر''': الذهبی (درگذشت ۷۴۸ق.)، به کوشش عمر عبدالسلام، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۱۰ق

* '''الذریعة الی تصانیف الشیعه''': آقا بزرگ تهرانی (درگذشت ۱۳۸۹ق.)، بیروت، دار الاضواء، ۱۴۰۳ق

* '''کشف الظنون''': حاجی خلیفه (درگذشت ۱۰۶۷ق.)، بیروت،‌ دار احیاء التراث العربی

* '''المنتخب من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور''': ابراهیم بن محمد الصیرفینی (درگذشت ۶۴۱ق.)، به کوشش خالد حیدر، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق

* '''الوافی بالوفیات''': الصفدی (درگذشت ۷۶۴ق.)، به کوشش الارنؤوط و ترکی مصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.