نسخهٔ فعلی |
متن شما |
خط ۱: |
خط ۱: |
| | {{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۱۴]]|سال=[[۱۳۹۹]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} |
| | |
| [[رده:مقالههای در حال ویرایش]] | | [[رده:مقالههای در حال ویرایش]] |
| {{حج و عمره عمودی}}
| |
| '''اعمال حج تمتع''' مجموعهای از آیینها است که در زمان و مکانهای معینی از شهر [[مکه]] برگزار میشود. اعمال حج تمتع بعد از پایان یافتن [[اعمال عمره تمتع]] آغاز میشود. حجگزار که قبلاً از [[احرام]] عمره تمتع خارج شده است بار دیگر در [[مکه]] به [[نیت احرام|نیت]] [[حج تمتع]] [[احرام]] میبندد و [[تلبیه|لبیک]] میگوید. سپس از ظهر روز نهم ذیالحجه تا غروب آفتاب در [[صحرای عرفات]]، [[وقوف در عرفات|اقامت]] میکند. پس از آن، شب دهم ذیالحجه را در [[مشعر]]، [[بیتوته]] کرده و از اذان صبح روز دهم ذیالحجه ([[عید قربان]]) تا طلوع آفتاب در [[مشعر]]، [[وقوف در مشعر|وقوف]] میکند. سپس، روز دهم ذیالحجه در [[منا]] آیینهای [[رمی|رمی جمره عقبه]]، [[قربانی]] و [[حلق و تقصیر|حلق یا تقصیر]] را انجام میدهد.
| |
|
| |
| بعد از اتمام اعمال منا، حجگزار به مکه میرود و [[اعمال مکه]] را انجام میدهد. این اعمال شامل [[طواف|طواف حج]] و [[نماز طواف|نماز آن]]، [[سعی|سعی صفا و مروه]] و [[طواف نساء]] و [[نماز طواف نساء|نماز آن]] است. حاجی پس از آن به منا باز میگردد و شب یازدهم و دوازدهم (و برای برخی، شب سیزدهم) را در منا بیتوته میکند. در روزهای یازدهم و دوازدهم نیز [[جمرات|جمرات سهگانه]] را [[رمی]] میکند. با خروج از منا در بعد از ظهر روز دوازدهم، اعمال حج به پایان میرسد.
| |
|
| |
|
| ==اعمال عمره تمتع== | | ==اعمال عمره تمتع== |
| {{اصلی|اعمال عمره تمتع}} | | {{اصلی|اعمال عمره تمتع}} |
| اعمال عمره تمتع که پیش از اعمال تمتع باید انجام شود شامل [[احرام]]، [[طواف]]، [[نماز طواف]]، [[سعی]] و [[تقصیر]] است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۲۶.</ref> | | اعمال عمره تمتع شامل [[احرام]]، [[طواف]]، [[نماز طواف]]، [[سعی]] و [[تقصیر]] است، که پیش از اعمال حج تمتع باید انجام شود.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۲۶.</ref> |
|
| |
|
| مکان احرامِ عمره تمتع، یکی از [[میقات|میقاتها]] است، مانند [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]] و [[جحفه|جُحفه]].<ref>درسنامه مناسک حج، ص۲۸.</ref> كسانى كه از مسير [[مدينه]] به [[مكه]] مىروند بايد در [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]] كه بيرون مدينه و در منطقه [[ذو الحلیفه|ذوالحُليفه]] است محرم شوند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۲۹.</ref> | | مکان احرامِ عمره تمتع، یکی از [[میقات|میقاتها]] است، مانند [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]] و [[جحفه|جُحفه]].<ref>درسنامه مناسک حج، ص۲۸.</ref> كسانى كه از مسير [[مدينه]] به [[مكه]] مىروند بايد در مسجد شجره كه بيرون مدينه و در منطقه [[ذو الحلیفه|ذوالحُليفه]] است محرم شوند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۲۹.</ref> |
|
| |
|
| پس از احرام و ورود به مکه، زائران باید [[طواف کعبه]] را به جا بیاورند<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> و پس از آن [[نماز طواف]] را که دو رکعت است پشت [[مقام ابراهیم(ع)]] بخوانند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۴۱.</ref> عمل بعدیِ عمره تمتّع، سعى میان [[صفا و مروه]] است؛ يعنى هفت مرتبه پيمودن فاصله بين کوه صفا و مروه.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۴۴.</ref> در پایان، با تقصیر، فرد از احرام بیرون میآید و [[محرمات احرام]] بر او حلال میشوند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۴۹.</ref> | | پس از احرام و ورود به مکه، زائران باید [[طواف]] کعبه را به جا بیاورند<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> و پس از آن [[نماز طواف]] را که دو رکعت است پشت [[مقام ابراهیم(ع)]] بخوانند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۴۱.</ref> عمل بعدیِ عمره تمتّع، سعى میان [[صفا و مروه]] است؛ يعنى هفت مرتبه پيمودن فاصله بين کوه صفا و مروه.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۴۴.</ref> در پایان با تقصیر، فرد از احرام بیرون میآید و [[محرمات احرام]] بر او حلال میشوند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۴۹.</ref> |
| | |
| البته در فاصله بين تقصيرِ عمره تمتّع تا احرامِ حج تمتع، برخى كارها بر حاجيان حرام است كه بايد از آنها دوری کنند؛ مانند بهجاى آوردن [[عمره مفرده]]؛ [[حلق|تراشيدن سر]]؛ بيرون رفتن از شهر مكه (به فتواى شماری از فقیهان شیعه)، كندن و بريدن درخت و گياه [[حرم مکی|حرم]] و شكار (حتى كشتن ملخ و مانند آن).<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۱.</ref>
| |
|
| |
|
| ==اعمال حج تمتع== | | ==اعمال حج تمتع== |
|
| |
| [[پرونده:اعمال حج تمتع.jpg|چپ|بیقاب|593x593px|جایگزین=]]
| |
|
| |
| اعمال حج تمتع، که پس از اعمال عمره تمتع آغاز میشود، اینگونه است:
| |
|
| |
|
| ===احرام=== | | ===احرام=== |
| {{اصلی|احرام}}
| | در شهر مكه، پيش از ظهر روز نهم ذىحجه. |
| احرامِ حج باید در ماههای حج (شوال، ذیالقعده و ذیالحجه) باشد؛ ولی احرام در [[حج تمتع]]، باید پس از پایان یافتن [[اعمال عمره تمتع]] باشد. از نظر پايان وقت، بايد زمانى مُحرم شود كه پيش از ظهر روز نهم ذىالحجه ([[روز عرفه]])، به [[عرفات|صحراى عرفات]] برسد تا [[وقوف در عرفات]] را كه از ظهر روز عرفه است آغاز كند. مکان احرام حج، شهر مکه است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۳.</ref>
| |
| | |
| حجگزاران از زمان احرام تا [[تحلل|تَحَلُّل]] باید از [[محرمات احرام]]، مانند [[جدال]]، [[آمیزش]] و [[بوی خوش]] دوری کنند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۵.</ref>
| |
|
| |
|
| ===وقوف در عرفات=== | | ===وقوف در عرفات=== |
| {{اصلی|وقوف در عرفات}}وقوف در عرفات، دومین عمل واجبِ [[حج]] است و به معنای «ماندن در صحرای [[عرفات]]» است.<ref>فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۵.</ref> به گفته فقیهان [[شیعه]]، زمان این وقوف از ظهر روز نهم ذیالحجه ([[روز عرفه]]) تا غروب شرعی که وقت نماز مغرب است، میباشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۸.</ref> در مذاهب چهارگانه [[اهل سنت]] نیز، زمان این عمل، [[روز عرفه]] دانسته شده؛ البته در زمان دقیق آن بین این مذاهب اختلاف است.<ref>بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج١٠، ص ٣٣؛ الخلاف، ج١، ص ۴۵٣؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۲۲؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩٩ - ۵٩٧؛ مناسک محشی، صص ٣٨٧ - ٣٨۴؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۳۷۸؛ تذکرة الفقها، ج ٨ ، ص١٧٧؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۷، به نقل از: جامعالخلاف و الوفاق، ص٢٠٨.</ref>
| | از ظهر روز نهم ذىحجه تا مغرب آن روز. |
| | |
| برای حجگزاری که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند، مستحب است این روز را روزه بگیرد. [[طهارت|با طهارت بودن]]، [[غسل]] و وقوف در پایین کوه و زمین هموار از دیگر مستحبات وقوف در عرفات است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۹.</ref>
| |
| | |
| خواندن [[دعای امام حسین(ع) در روز عرفه]]، یکی از آدابی است که [[شیعه|شیعیان]] در این روز و در صحرای [[عرفات]] انجام میدهند.<ref>درسنامه مناسک حج،ص۶۰.</ref> از دیگر آداب این عمل، [[توبه]]<ref>مصباحالشریعة، ص۹۲؛ المحجة البیضاء، ج۲، ص۲۰۷.</ref> و خواندن دعاهایی خاص است.<ref>نگاه کنید به: حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۳۹۲.</ref>
| |
| | |
| ===وقوف در مشعر===
| |
| {{اصلی|وقوف در مشعر}}وقوف در مشعر، سومین عملِ واجب [[حج]] است و به معنای «ماندن در [[مشعر]]» است.<ref>فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۶.</ref> زمان این عمل، بر پایه فقه [[شیعه]] از طلوع صبح روز دهم ذیالحجه ([[عید قربان]]) تا طلوع آفتاب است.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص۲۸۸.</ref>
| |
| | |
| خواندن دعاهای خاص،<ref>برای نمونه: [https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/101083 من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۴۳].</ref> ذکر الهی و گردآوری سنگریزههایی که در [[منا]] به [[جمرات]] زده میشود از مستحبات وقوف در مشعر است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۳.</ref>
| |
| | |
| ===مناسک منا===
| |
| {{اصلی|مناسک منا}}حاجیان باید پس از طلوع آفتابِ روز دهم ذىالحجه ([[عيد قربان]])، از [[مشعر]] بيرون آمده و به سوی [[منا]] بروند. حاجی در [[حج تمتع]] باید مناسک منا را که شامل سه عمل «[[رمی|رمی جمره عقبه]]»، «[[قربانی]]» و «[[حلق و تقصیر]]» است انجام دهد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۵.</ref>
| |
| | |
| به گفته فقیهان [[شیعه]]، رعایت ترتیب اعمال بالا، واجب یا احتیاط واجب است و به گفته فقیهان [[مذهب حنبلی|حنبلی]] و [[مذهب شافعی|شافعی]]، رعایت ترتیب سنّت است و کسی که مراعات نکند کفاره ندارد.<ref>مناسك محشى، صص ۴۵١ و ۴۵٠؛ جواهرالكلام، ج١٩، صص ٢۵١ و ٢۵٠؛ الروضة البهيه فى شرح اللمعة الدمشقيه، ج ١، ص ۵٢۵؛ رسائل للحجاج و المعتمرين، صص ١٣ و ١٢؛ بداية المجتهد، ج ١، ص٣۵٣؛ مغنى والكافى لابن قدامه(فقه حنبلى)، بدائع الصنائع(فقه حنفى)، مختصر المزنى(فقه شافعى)، القوانين الفقهيه(فقه مالكى)؛ مصادر الفقهيه، ج١١، ص١٠۴٨-١٠۴۵ و ٩٧۴ و ج١٠، ص١٠٣ و ج١١، ص٨٢٣.</ref>
| |
| | |
| ====رمى جمره عقبه====
| |
| {{اصلی|رمی}}بر حاجی واجب است روز [[عید قربان]]، پس از طلوع آفتاب، به جمره عقبه (آخرين جمره در منا)، هفت سنگ پرتاب کند.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۲۶.</ref> پرتاب سنگها باید با قصد قربت باشد و به تدریج زده شود؛ پس اگر چند سنگریزه را با هم به جمره بزند کافی نیست بلکه یکی حساب میشود.<ref name=":02">درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.</ref>
| |
| | |
| بر پایه فقه شیعه، [[مستحب]] است هنگام رمی، جمره عقبه را پشت به قبله رمی کند.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref> البته دو مذهب حنبلیه و مالکیه، رو به قبله رمی کردن جمره عقبه را مستحب دانستهاند.<ref>الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠۵ - ۵٩٩؛ الخلاف، ج ١، ص ۴۵۶؛ فقه السنه، ج ١، ص ۵٣٣؛ الكافى لابن قدامه (فقه حنبلى) صص ١٠۴۶ و ١٠۴۵؛ الكافى فى فقه اهلالمدينه (فقه مالكى) ص ۵٠٢.</ref>
| |
| | |
| ====قربانى====
| |
| {{اصلی|قربانی}}واجب است حجگزار در [[حج تمتع]]، روز عيد قربان، حيوانى را در راه خدا، بهعنوان يكى از اعمال حج ذبح کند. گوسفند، گاو و شتر حیواناتی هستند که میتوان قربانی کرد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref> زمان قربانی کردن، پس از [[رمی|رمی جمره عقبه]] و پیش از [[حلق]] یا تقصیر است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۸.</ref> البته بر پایه فقه حنبلی، حنفی و مالکی، زمان قربانی کردن، روز عید و دو روز پس از آن است.<ref>الفقه على المذاهب الأربعه (چاپ ١۴٢۴ق)؛ ج ١، صص۵٨٨ - ۵٨٧؛ تذكرة الفقهاء، ج ٨، صص ٢۵٨ - ٢۵٢.</ref>
| |
| | |
| حجگزار مىتواند خودش حيوان را ذبح كند و مىتواند به شخص ديگرى نيابت بدهد تا او از طرفش حيوان را ذبح كند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۹.</ref>
| |
| | |
| به نظر مشهور فقیهان شیعه، حجگزار در حج تمتّع چه [[آفاقی]] باشد چه نباشد، لازم است قربانی کند؛<ref>تحریر الاحکام، ج1، ص619ـ620؛ شرائع الاسلام، ج1، ص234.</ref> ولی شمار اندکی از شیعیان<ref>المبسوط فی فقه الامامیه، ج1، ص308؛ الجامع للشرائع، ص179.</ref> و فقیهان اهل سنت<ref>الحاوی الکبیر، ج4، ص50؛ المغنی، ج3، ص501ـ502؛ ارشاد السالک، ج1، ص43.</ref> قربانی کردن را بر حجگزاری که [[اهل حرم|اهل مکه]] باشد، واجب نمیدانند.
| |
| | |
| ====حلق و تقصير====
| |
| {{اصلی|حلق و تقصیر}}«حلق» بهمعناى تراشيدن موهاى سر و «تقصير» بهمعناى كوتاه كردن قدرى از مو و ناخن است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۱.</ref> زمان این عمل، از طلوع تا غروب آفتاب روز [[عید قربان]] و مکان آن، منا است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۲.</ref> بر زنان و کسانی که موی سر ندارند، واجب است تقصیر کنند.<ref group="یادداشت">البته بر پایه فقه حنفی، بر مردان بدون مو نیز واجب است تیغ بر سر بکشند. در فقه دیگر مذاهب اهل سنت، این عمل مستحب دانسته شده است. (مناسك محشى، ص ۴۴۶؛ فقه السنه، ج ١، ص ۴۵۴.)</ref> کسی که سال اول حج او باشد واجب است حلق کند.<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۷۱ و ۷۲.</ref>
| |
| | |
| به گفته فقیهان شیعه، حلق یا تقصیر به احتیاط واجب یا به احتیاط مستحب باید در روز عید قربان انجام شود. البته بر پایه فقه حنبلی، حنفی و مالکی، میتوان از ایام نحر<ref group="یادداشت">ایام نحر نزد این سه مذهب روز عید قربان و دو روز بعد از آن است.</ref> به تأخیر انداخت.<ref>مناسك محشى، ص۴۴٧؛ الروضةالبهيه فى شرح اللمعة الدمشقيه، ج١، صص ۵۶١ - ۵٣٩؛ فقهالسنه، ج ١، ص ۴٠؛ بدائع الصنائع(فقه حنفى)، الكافى لابن قدامه(فقه حنبلى)، المصادرالفقهيه، ج١٠، ص ۶٧.</ref>
| |
| | |
| ===طواف زیارت و نماز آن===
| |
| {{اصلی|طواف|نماز طواف}}طواف، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است. واجب است این هفت دور، از [[ارکان کعبه|رکنی]] از کعبه که در آن [[حجر الاسود|حجرالاسود]] قرار دارد آغاز شود و به همان جا تمام شود. هنگام چرخیدن، کعبه باید در سمت چپ او قرار داشته باشد.<ref name=":3">درسنامه مناسک حج، ص۳۳-۳۸.</ref>
| |
| | |
| به فتوای بیشتر فقیهان شیعه، طواف کعبه در مسجدالحرام تا جایی که مردم طواف میکنند و عرفاً بگویند دور کعبه میگردد صحیح است.<ref name=":3" />
| |
| | |
| بهنظر برخی دیگر از فقیهان شیعه، طواف باید در محدوده فاصله میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]] که حدود ۱۳ متر است باشد. با این همه، برای مقلدین این مراجع نیز اگر طواف در آن محدوده مشکل باشد یا ممکن نباشد، و نتوانند صبر کنند تا در وقت خلوت طواف کنند، در فاصله دورتر نیز اشکال ندارد.<ref name=":3" />
| |
| | |
| نماز طواف، دو رکعت نماز واجب است که باید پس از [[طواف|طواف کعبه]] به نیّت نماز طواف، پشت [[مقام ابراهیم(ع)]] خوانده شود. این نماز، مانند نماز صبح است؛ ولی [[اذان و اقامه]] ندارد. <ref>درسنامه مناسک حج، ص۴۱-۴۴.</ref>
| |
| | |
| ===سعی===
| |
| {{اصلی|سعی}}سعی به معنای هفت بار پیمودن فاصله میان دو کوه [[صفا و مروه]] است. این عمل از صفا آغاز شده و به مروه پایان مییابد؛ یعنی از صفا تا مروه بار اول و از مروه تا صفا بار دوم شمرده میشود.<ref name=":4">درسنامه مناسک حج، ص۴۱-۴۴.</ref>
| |
| | |
| برای مردان مستحب است در بخشی از مسیر سعی، که با خط و چراغ سبزرنگ مشخص شده هروله کنند. صد بار گفتن ذکرهای اللهاکبر؛ لا اله الا الله؛ الحمدالله و سبحانالله یکی دیگر از مستحبات سعی است.<ref name=":4" />
| |
| | |
| ===طواف نساء و نماز آن===
| |
| {{اصلی|طواف نساء}}طواف نساء هفت دور گردیدن دور [[کعبه]] است که به نیت طواف نساء انجام میشود. پس از طواف نساء، نماز آن پشت [[مقام ابراهیم(ع)]] خوانده میشود. طواف نساء و نماز آن مانند [[طواف]] و [[نماز طواف]] است (به جز نیت)؛ از این رو، از [[حجر الاسود|حجرالاسود]] آغاز شده و به همانجا پایان مییابد.<ref>ویژهنامه عمره مفرده:وصال، ص۷۴-۷۸؛ درسنامه مناسک حج، ص۸۰.</ref>
| |
| | |
| البته فقیهان اهل سنت، طواف نساء را واجب نمیدانند و به جای آن [[طواف وداع]] را از مناسک واجب یا مستحب شمردهاند.<ref>التنبیه، ج1، ص80؛ المجموع، ج8، ص265ـ266.</ref>
| |
| ===بیتوته===
| |
| {{اصلی|بیتوته}}بيتوته بهمعناى «شب را در جايى گذراندن» است. بر حجگزاران واجب است شبهای یازدهم و دوازدهم ذیالحجه را از غروب آفتاب تا نیمهشب با قصد قربت در [[منا]] باشند. از این رو، کسانی که به [[مکه]] رفتهاند باید پیش از غروب به منا برگردند. به فتواى برخى از فقیهان شیعه، حاجیان مىتوانند نيمه اول يا نيمه دوم شب را در منا بيتوته كنند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۴ و ۷۵.</ref> البته بر پایه فقه حنفیه، بیتوته سنت است و ترک آن کراهت دارد.<ref>الهدايه (فقه حنفى)، المصادرالفقهيه، ج١٠، ص ٢٧٨.</ref>
| |
| | |
| محدوده منا با تابلوهای آبیرنگ مشخص شده که روی بخش بیرونی آنها نوشته شده «بدایة منا» (آغاز منا) و روی بخش درونی آن نوشته شده «نهایة منا» (پایان منا).<ref name=":32">درسنامه مناسک حج، ص۷۵.</ref>
| |
| | |
| بنابر فقه شیعه،<ref>مناسك محشى، صص ۴٨٠ و ۴٧٩؛ الفقه على المذاهب الخمسه، ج١، ص ۴٠۶؛ فقه السنه، ج١٠، صص ۵٣۵ و ۵٣۴؛ الخلاف، ج١، صص۴۶٢ و ۴۶١؛ تذكرة الفقهاء، ج ٨ ، صص ٣۵٩ و ٣۵٨.</ref> كسانى كه در مكه، تمام شب را تا صبح به عبادت خدا مشغول باشند و كار ديگرى بهجز كارهاى ضرورى نكنند، بیتوته بر آنها واجب نیست.<ref name=":32" />
| |
| | |
| بر پایه مذاهب اسلامی، کسانی که عذری دارند، میتوانند بیتوته در منا را ترک کنند.<ref>درآمدی بر فقه مقارن، ص۴۱۹.</ref> برای نمونه، بیماران، پرستارانِ آنها و کسانی که ماندن در منا برایشان مشقت دارد میتوانند بیتوته را ترک کنند.<ref name=":32" />
| |
| | |
| ===رمی جمرات===
| |
| {{اصلی|رمی}}رمى جمرات به معنای سنگ زدن به جمرات، یکی دیگر از اعمال واجب حج است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۶.</ref> در آخر منا سه جمره وجود دارد كه اوّلى «جمره اُولىٰ»، دومى «جمره وُسطىٰ» و سومى «جمره كُبرىٰ يا عقبه» نام دارد.<ref name=":022">درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.</ref>
| |
|
| |
|
| برخی از احکام و واجبات رمی چنین است:
| | ===وقوف در مشعرالحرام=== |
| | شب عيد قربان (دهم ذىحجه) . |
|
| |
|
| *نيّت: رمى نيز مثل ساير اعمال حج از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون هرگونه ريا و خودنمايى صورت پذيرد.
| | ===رمى جمره عقبه=== |
| *هفت عدد سنگريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر برای نمونه دو عدد از آنها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سوم حساب مىشود.
| | سنگ زدن به آخرين جمره در منا، روز عيد قربان. |
| *سنگها را بياندازد، پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد كفايت نمىكند.
| |
| *سنگ به جمره بخورد.
| |
| *با پرتاب به جمره بخورد، پس اگر با برخورد به جايى يا با برخورد سنگ ديگران به جمره برخورد كند كافى نيست.
| |
| *به تدريج بزند، پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست بلكه يكى حساب مىشود.<ref name=":022" />
| |
|
| |
|
| بر پایه مذاهب مالکی، شافعی و حنبلی رعایت ترتیب در رمی جمرات سهگانه واجب است. مذهب حنفیه رعایت ترتیب را سنّت دانسته است.<ref>تذكرة الفقها، ج ٨، ص ٣۶٢؛ فقه السنه، ج ١، صص ۵٣۴ - ۵٣٣؛ مناسك محشى، ص ۴٩١؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٣ - ۵٩٩.</ref>
| | ===قربانى=== |
| | ذبح يك گوسفند يا گاو يا شتر در روز عيد قربان. |
|
| |
|
| مستحب است هنگام رمی، با طهارت بوده و با هر سنگی که میاندازد تکبیر بگوید. مستحب است جمره اولی و وسطی را رو به قبله و جمره عقبه را پشت به قبله رمی کند.<ref name=":12">درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref>
| | ===حلق يا تقصير=== |
| | | در روز عيد قربان در مِنا. |
| <ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۸.</ref>
| |
| | |
| حجگزاران مىتوانند در روز دوازدهم ذىالحجه، بعد از ظهر شرعى، از [[منا]] خارج شوند؛ ولى اگر کسی آن روز از منا نرود تا آفتاب غروب كند، بايد شب سيزدهم را نيز در آنجا [[بيتوته]] كند و روز سيزدهم نيز [[جمرات]] را [[رمى]] كند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۸.</ref>
| |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
خط ۱۱۳: |
خط ۳۶: |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| {{برگرفتگی
| |
|
| |
| |پیش از لینک = کتاب
| |
|
| |
| |منبع = درسنامه مناسک حج،
| |
|
| |
| |پس از لینک = محمدحسین فلاحزاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1377 کتاب فرهنگ اصلاحات حج و عمره:راهنمای زائران سرزمین وحی]، مسعود فکری، احمد علائی، تهران، مشعر، ۱۳۹۳، ص۲۷۵ و کتاب [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1128 درآمدی بر فقه مقارن]، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش.
| |
|
| |
| | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/803
| |
|
| |
| }}
| |
|
| |
| * '''ارشاد السالک الی اشرف المسالک'''، عبدالرحمن بن محمد البغدادی (-۷۳۲ق)، به کوشش ابراهیم حسن، قاهره، مکتبه و مطبعه مصطفی البابی الحلبی و شرکاه، بیتا.
| |
| * '''بدائع الصنائع''' (الفقهالحنبلی)، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق.
| |
| * '''تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه'''، حسن بن یوسف حلی (۶۴۸–۷۲۶ق)، چاپ سنگی.
| |
| * '''تذكرة الفقهاء'''، (علامه حلی) حسن بن یوسف بن مطهر، قم، مؤسسة آل البيت لاحياء التراث، ١۴٢٢ق.
| |
| * '''التنبیه فی الفقه الشافعی'''، ابراهیمبن علی الشیرازی (-۴۷۶ق)، عالم الکتب.
| |
| * '''جواهرالكلام فى شرح شرائع الاسلام'''، محمدحسن نجفی، تهران، دار الكتب الاسلاميه، ١٣۶۵ش.
| |
| * '''الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الامام الشافعی'''، علی بن محمد الماوردی (-۴۵۰ق)، به کوشش علی محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق.
| |
| * [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/565 '''حج در اندیشه اسلامی''']، علی قاضیعسکر، تهران، مشعر، ۱۳۸۴ش.
| |
| * '''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمد محمدی ریشهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش.
| |
| * '''رسائل للحجاج والمعتمرين'''، (الیحیی) یحیی بن ابراهیم، رياض، دارالمسلم، ١۴٢٠ق.
| |
| * '''الروضة البهيه فى شرح اللمعة الدمشقيه'''، زینالدین العاملی (الشهید الثانی)، قم، مجمع الفكر الاسلامى، ١۴٢۴ق.
| |
| * '''شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام'''، جعفر بن حسن محقق حلی (۶۰۲–۶۷۶ق)، به کوشش عبدالحسین محمد علی بقال، قم، انتشارات اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق.
| |
| * '''فقه السنه'''، السّید سابق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق.
| |
| * '''الفقه على المذاهب الأربعه'''، عبدالرحمان الجزیری، بیروت، دارالفكر، ١۴٢۴ق.
| |
| * '''الفقه على المذاهب الخمسه'''، محمدجواد المغنیه، قم،مؤسسة دارالكتاب الاسلامى، ١۴٢٢ق.
| |
| * '''الكافى فى فقه ابن حنبل''' (الفقه الحنبلى)، المصادر الفقهيه، (ابن قدامه) عبداللّٰه بن احمد بن قدامه، بيروت، چاپ اول، ١۴٢٢ق.
| |
| * '''الكافى فى فقه اهل المدينه''' (الفقه المالکی)، یوسف بن عبدالله النمری القرطبی، بيروت، چاپ اول، ١۴٢٢ق.
| |
| * '''کتاب الخلاف فی الفقه'''، شیخ طوسی، تهران، ۱۳۷۷ش.
| |
| * '''المبسوط'''، محمد بن احمد بن سهل السرخسی (-۴۸۳ق)، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق.
| |
| * '''المجموع شرح المهذب'''، یحیی بن شرف النووی (۶۳۱–۶۷۶ق)، بیروت، دارالفکر.
| |
| * '''المحجّة البیضاء فی تهذیب الاحیاء'''، مولی محسن فیض کاشانی، بیروت: ۱۴۰۳، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
| |
| * '''مختصر المزنى (الفقهالشافعى)'''، اسماعیل بن یحیی المصرى المزنى، بیروت، بینا، چاپ اول، ١۴٢٢ق.
| |
| * '''المصادر الفقهيه'''، علىاصغر مرواريد، بیروت، دارالتراث، ١۴١٩ق.
| |
| * '''مصباح الشریعة ومفتاح الحقیقه'''، منسوب به امام ششم حضرت صادق علیه السلام ، تهران: ۱۳۶۰، انجمن اسلامی حکمت و فلسفهٔ ایران.
| |
| * '''المغنی'''، عبدالله بن قدامه (-۶۲۰ق)، بیروت، دارالکتب العلمیه.
| |
| * '''مناسك حج با حواشى مراجع'''، سید روحالله خمینی، تهران، نشر مشعر، ١٣٨۵ش.
| |
| * '''[https://hadith.inoor.ir/fa/hadithlist?pagenumber=1&pagesize=14&sortcolumn=default&sortdirection=desc&searchtype=and&book=1347&isgroup=0&isfulltext=0&iserab=1&pagesizegrouping=10000&isflexibleforstem=0&isflexibleforletter=1 من لا یحضره الفقیه]'''، محمد بن علی بنبابویه، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی، بیتا.١٣٨۵ش.
| |
| * '''ویژهنامه عمره مفرده: وصال دوست'''، حوزه نمایندگی ولیفقیه در امور حج و زیارت معاونت فرهنگی، ۱۳۹۳ش.
| |
| * '''الهدايه''' (الفقه الحنفی)، علی ابن ابیبکر المرغینانی، بيروت، چاپ اول، ١۴٢٢ق.
| |
| {{پایان}}
| |
| ==مقالههای مرتبط==
| |
| *[[حج تمتع]]
| |
| *[[اعمال عمره تمتع]]
| |
| {{حج و عمره}}
| |
| [[ar:أعمال الحجّ التمتع]]
| |
| [[en:Rites Of Hajj Al-Tamattuʿ]]
| |
| [[رده:مقالههای در حال ویرایش]]
| |
| [[رده:اعمال حج]]
| |