در حال ویرایش امام حسین (ع)
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
امام حسین(ع) سومین امام شیعیان، نوه [[پیامبر اکرم]](ع) و فرزند [[علی بن ابیطالب]](ع) است. | امام حسین(ع) سومین امام شیعیان، نوه [[پیامبر اکرم]](ع) و فرزند [[علی بن ابیطالب]](ع) است. قیام امام حسین(ع) در اعتراض به حکومت یزید بن معاویه و شهادت او و تعدادی از یاران و خاندان او در واقعه [[عاشورا]] از وقایع بسیار مهم در تاریخ اسلام و تاریخ تشیع است. آیین عزاداری شهادت امام حسین(ع) همواره از گستردهترین آیینهای جوامع شیعی بوده است. | ||
امام حسین(ع) بارها آیین [[حج]] را به جا آورد. پاره ای از سخنان و نیز گزارش اعمال آن حضرت در | امام حسین(ع) بارها آیین [[حج]] را به جا آورد. پاره ای از سخنان و نیز گزارش اعمال آن حضرت در حج و [[عمره]] از منابع استنباط احکام فقهی است. آخرین حضور امام حسین(ع) در مکه به ذی حجه سال 60 یعنی زمانی باز میگردد که در پی امتناع از بیعت با یزید از مدینه خارج شده بود. آن حضرت در روز هشتم ذی حجه از [[مکه]] به سوی کوفه خارج شد و حج را به جا نیاورد و در عوض عمره گذارد. منابع درباره اینکه آیا امام به دلیل شرایط اضطراری حج خود را تبدیل به عمره کرده یا اینکه از آغاز قصد و نیت عمره داشت، اختلاف نظر دارند. | ||
مقبره امام حسین(ع) در شهر کربلا از زیارتگاههای مهم | مقبره امام حسین(ع) در شهر کربلا از زیارتگاههای مهم شیعیان جهان است. در گذشته که سفر زمینی به حج رواج داشت، شیعیان سرزمینهای شرق اسلامی، مانند [[ایران]] و عراق، میکوشیدند زیارت کربلا و حج را، در یک سفر، جمع کنند. | ||
==تولد و نام== | ==تولد و نام== | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
در وقایع سیاسی دوران خلافت علی بن ابیطالب، امام حسین(ع) و برادرش حضوری فعال با پدر داشتند و در جنگها فرماندهی بخشی از سپاهیان آن حضرت برعهده آنها بود.<ref>. الفتوح، ج3، ص24؛ تاریخ خلیفه، ص111.</ref> | در وقایع سیاسی دوران خلافت علی بن ابیطالب، امام حسین(ع) و برادرش حضوری فعال با پدر داشتند و در جنگها فرماندهی بخشی از سپاهیان آن حضرت برعهده آنها بود.<ref>. الفتوح، ج3، ص24؛ تاریخ خلیفه، ص111.</ref> | ||
'''حمایت از صلح امام حسن(ع)''' | |||
بعد از شهادت | بعد از شهادت امیرمؤمنان و صلح امام حسن(ع) با معاویه، برخی از شیعیان نزد امام حسین(ع) آمدند و با گمان اینکه آن حضرت با صلح برادرش مخالف است، از او خواستند تا رهبری شیعیان را برعهده گیرد اما امام حسین(ع) از تصمیم برادر حمایت کرد و پیروی از ایشان را بر خود لازم دانست.<ref>. انساب الاشراف، ج3، ص364. </ref> | ||
== قیام امام حسین(ع) == | == قیام امام حسین(ع) == | ||
{{اصلی|قیام امام حسین(ع)}} | {{اصلی|قیام امام حسین(ع)}} | ||
انتقال موروثی خلافت از سوی [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] به فرزندش | انتقال موروثی خلافت از سوی [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] به فرزندش یزید با مخالفت گروهی از بزرگان جامعه اسلامی از جمله حسین بن علی(ع) مواجه شد. امام حسین در برابر درخواست بیعت با یزید مقاومت کرد و هنگامی که فشارها از سوی حاکم [[مدینه]] زیاد شد از این شهر خارج شد و به [[مکه]] رفت. همزمان مردم [[کوفه]] نامههای متعددی به امام رساندند و در آن حضرت را برای رهبری قیامی علیه [[بنیامیه|امویان]] به سوی خود خواندند. امام برای بررسی اوضاع کوفه، [[مسلم بن عقیل]] را به آن شهر فرستاد و هنگامی که مسلم خبر از بیعت گسترده کوفیان با امام داد، آن حضرت در روز هشتم [[ذی الحجه]] به سوی کوفه به راه افتاد. بنا بر برخی گزارشها علت خروج امام در این روز و باقی نماندن ایشان برای انجام مناسک حج، اطلاع آن حضرت از حضور گروهی از نیروهای اموی در مکه به قصد کشتن ایشان بود.<ref>. انساب الاشراف، ج3، ص374-376؛ تاریخ الطبری، ج5، ص385.</ref> | ||
امویان که از تحولات کوفه | همزمان امویان که از تحولات کوفه خبر داد شده بودند حاکم آن شهر را تغییر دادند. عبیدالله بن زیاد با سرکوب شدید مردم، کوفه را از همراهی امام حسین بازداشت و کاروان امام حسین را مجبور به توقف در [[کربلا]] کرد و چون امام حاضر به بیعت با یزید نبود، کار به جنگی کشید که در آن امام حسین و بسیاری از مردان همراه با او به شهادت رسیدند. | ||
== فرزندان == | == فرزندان == | ||
منابع، سن امام حسین(ع) را هنگام شهادت 56<ref>. الطبقات الکبری، الخامسه، ج1، ص474، 490.</ref>، 57<ref>. التنبیه و الاشراف، ص263.</ref> یا 58<ref>. الطبقات الکبری، الخامسه، ج1، ص475.</ref> سال ذکر کردهاند. ایشان چهار پسر و دو دختر<ref>. الارشاد، ج2، ص135؛ اعلام الوری، ج1، ص478.</ref> و به نقلی شش پسر و سه دختر<ref>. مناقب، ج4، ص77.</ref> داشت. از پسرانش برخی در زمان حیات امام بدرود حیات گفتند و برخی در روز عاشورا به شهادت رسیدند و تنها [[امام سجاد | منابع، سن امام حسین(ع) را هنگام شهادت 56<ref>. الطبقات الکبری، الخامسه، ج1، ص474، 490.</ref>، 57<ref>. التنبیه و الاشراف، ص263.</ref> یا 58<ref>. الطبقات الکبری، الخامسه، ج1، ص475.</ref> سال ذکر کردهاند. ایشان چهار پسر و دو دختر<ref>. الارشاد، ج2، ص135؛ اعلام الوری، ج1، ص478.</ref> و به نقلی شش پسر و سه دختر<ref>. مناقب، ج4، ص77.</ref> داشت. از پسرانش برخی در زمان حیات امام بدرود حیات گفتند و برخی در روز عاشورا به شهادت رسیدند و تنها [[امام سجاد|علی(ع)]]، باقی ماند که امام چهارم شیعیان است.<ref>. نک: جمهرة انساب العرب، ص52؛ الطبقات الکبری، ج5، ص163.</ref> | ||
==== شرفای حسینی مدینه ==== | ==== شرفای حسینی مدینه ==== | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
===دعای عرفه=== | ===دعای عرفه=== | ||
{{اصلی|دعای عرفه}} | {{اصلی|دعای عرفه}} | ||
یکی از یادگارهای حج امام حسین(ع) دعای عرفه است که آن حضرت در یکی از حجهای خود و در سرزمین [[عرفات]] املا فرمود.<ref>. اقبال الاعمال، ج2، ص74.</ref> این دعا از مهمترین و مشهورترین دعاهای شیعیان است که معمولاً در [[روز عرفه]] خوانده میشود. بر این دعا که امام حسین(ع) در آن به توصیف خداوند و بیان ابعاد توحید و رابطه انسان و پروردگارش پرداختهاند، | یکی از یادگارهای حج امام حسین(ع) دعای عرفه است که آن حضرت در یکی از حجهای خود و در سرزمین [[عرفات]] املا فرمود.<ref>. اقبال الاعمال، ج2، ص74.</ref> این دعا از مهمترین و مشهورترین دعاهای شیعیان است که معمولاً در [[روز عرفه]] خوانده میشود. بر این دعا که امام حسین(ع) در آن به توصیف خداوند و بیان ابعاد توحید و رابطه انسان و پروردگارش پرداختهاند، شروح متعددی به دست شیعیان نگاشته شده است.<ref>. آینه پژوهش، ش96، ص95-96، «کتابشناسی توصیفی سخنان امام حسین(ع)».</ref> | ||
===حج آخر، حج ناتمام یا عمره؟=== | ===حج آخر، حج ناتمام یا عمره؟=== | ||
امام حسین(ع) در روز هشتم ذی حجه سال | گذشت که امام حسین(ع) در روز هشتم ذی حجه سال ۶۰ یعنی روز [[ترویه]] از مکه به سمت کوفه خارج شد. بنابر نقل مشهور نزد علمای شیعه و تاریخنگاران، امام حسین(ع) حج خود را [[حج ناتمام|ناتمام]] گذارد و آن را به [[عمره]] تبدیل کرد و شهر مکه را به قصد [[عراق]] ترک نمود.<ref>. الارشاد، ج2، ص67؛ منتهی الامال، ج2، ص759.</ref> | ||
در مقابل این نظر، برخی از پژوهشگران معاصر مسئله را به این شکل مطرح کردهاند که امام حسین(ع)، از همان ابتدای ورود به مکه، [[نیت]] حج نداشت و تصمیم به انجام عمره گرفته بود و از همان ابتدا تصمیم به ترک مکه داشت. لذا پس از انجام اعمال [[عمره مفرده]] مکه را ترک کرد. این گروه شواهدی برای ادعای خود مطرح کردهاند، از جمله اینکه امام حسین(ع) از یکی از [[مواقیت]] پنجگانه [[احرام]] نبست یا [[قربانی]] نکرد، در حالی که مطابق رأی فقها کسی که به دلیل خطر دشمن یا غیره از حج بازداشته شود، باید قربانی کند. افزون بر این حدیثی از [[امام صادق(ع)]] در دست است که انجام عمره مفرده در ذیحجه را، با توجه به عمل امام حسین(ع)، جایز دانستهاند و بنابراین عمل امام حسین(ع) را تبدیل حج به عمره در نظر نگرفتهاند.<ref>. الکافی، ج4، ص535؛ عاشورا، انگیزه، شیوه و بازتاب، ص308-310؛ پژوهشهای قرآن و حدیث، ش1، ص14، «نقد و تحلیل رویکردهای حج امام حسین(ع)».</ref> | در مقابل این نظر، برخی از پژوهشگران معاصر مسئله را به این شکل مطرح کردهاند که امام حسین(ع)، از همان ابتدای ورود به مکه، [[نیت]] حج نداشت و تصمیم به انجام عمره گرفته بود و از همان ابتدا تصمیم به ترک مکه داشت. لذا پس از انجام اعمال [[عمره مفرده]] مکه را ترک کرد. این گروه شواهدی برای ادعای خود مطرح کردهاند، از جمله اینکه امام حسین(ع) از یکی از [[مواقیت]] پنجگانه [[احرام]] نبست یا [[قربانی]] نکرد، در حالی که مطابق رأی فقها کسی که به دلیل خطر دشمن یا غیره از حج بازداشته شود، باید قربانی کند. افزون بر این حدیثی از [[امام صادق(ع)]] در دست است که انجام عمره مفرده در ذیحجه را، با توجه به عمل امام حسین(ع)، جایز دانستهاند و بنابراین عمل امام حسین(ع) را تبدیل حج به عمره در نظر نگرفتهاند.<ref>. الکافی، ج4، ص535؛ عاشورا، انگیزه، شیوه و بازتاب، ص308-310؛ پژوهشهای قرآن و حدیث، ش1، ص14، «نقد و تحلیل رویکردهای حج امام حسین(ع)».</ref> | ||
خط ۶۰: | خط ۵۹: | ||
== زیارتگاه == | == زیارتگاه == | ||
{{اصلی|آستان مقدس امام حسین(ع)}} | {{اصلی|آستان مقدس امام حسین(ع)}} | ||
پس از شهادت امام حسین(ع)، سر امام و گروهی از شهدا را از تن جدا کردند و بعد از اسارت زنان و کودکان، آنان را به کوفه، نزد عبیدالله بن زیاد، و سپس به [[شام]]، نزد یزید بردند.<ref>. الاخبار الطوال، ص259-260.</ref> فردای | پس از شهادت امام حسین(ع)، سر مبارک امام و گروهی از شهدا را از تن جدا کردند و بعد از اسارت زنان و کودکان، آنان را به کوفه، نزد عبیدالله بن زیاد، و سپس به [[شام]]، نزد یزید بردند.<ref>. الاخبار الطوال، ص259-260.</ref> فردای روز عاشورا گروهی از قبیله بنیاسد که در [[غاضریه]] زندگی میکردند، پیکر امام حسین(ع) و سایر [[شهدای کربلا]] را در محل شهادتشان به خاک سپردند.<ref>. تاریخ الطبری، ج5، ص455.</ref> | ||
[[ | [[آستان مقدس امام حسین(ع)]] در شهر کربلا قرار دارد و زیارت آن نزد شیعیان فضیلت زیادی دارد. در برخی روایات، ثواب زیارت کربلا با ثواب حج و عمره، برابر دانسته شده است.<ref>.کامل الزیارات، ص449.</ref> در گذشته، شیعیان سرزمینهای شرق اسلامی، مانند [[ایران]] و عراق، میکوشیدند زیارت کربلا و حج را، در یک سفر، جمع کنند. این مسافران در راه رفت یا بازگشت با وجود تحمل مشکلات فراوان، مسیری را انتخاب میکردند که امکان زیارت کربلا نیز برایشان فراهم شود.<ref>. تاریخ حجگزاری ایرانیان، ص153، 318.</ref> | ||
==== | ==== راس الحسین ==== | ||
{{اصلی| | {{اصلی|راس الحسین}} | ||
منابع درباره محل دفن سر مبارک آن حضرت اختلاف دارند و اماکن مختلفی، از جمله [[نجف]]، [[دمشق]]، [[کربلا]] و [[مصر]] را ذکر کردهاند.<ref>. سیره معصومان، ج5، ص217-219.</ref> برخی از منابع نیز محل دفن سر آن حضرت را | منابع درباره محل دفن سر مبارک آن حضرت اختلاف دارند و اماکن مختلفی، از جمله [[نجف]]، [[دمشق]]، [[کربلا]] و [[مصر]] را ذکر کردهاند.<ref>. سیره معصومان، ج5، ص217-219.</ref> برخی از منابع نیز محل دفن سر آن حضرت را شهر مدینه دانستهاند. بر اساس این نقل، یزید سر مبارک امام را به مدینه فرستاد و حاکم مدینه، عمرو بن سعید بن العاص، آن را در [[بقیع]] دفن کرد. | ||
==پانویس== | ==پانویس== |