در حال ویرایش بلد الامین

'''بلد الامین (سرزمین ایمن)''' از نام‌های قرآنی [[مکه]] است که خداوند در [[سوره تین]] به آن قسم یاد کرده است. در آیاتی از قرآن به دعای حضرت ابراهیم(ع) اشاره شده است. بنابر آیاتی از قرآن حضرت ابراهیم (ع) از خداوند خواست مکه را شهری امن قرار دهد. برخی روایات امنیت مکه را نتیجه دعای حضرت ابراهیم و برخی دیگر آن را از ابتدای آفرینش دانسته اند.   

مفسران در بیان معنای امنیت حرم اختلاف‌ نظر دارند، عده‌ای آن را امنیت تکوینی به معنای دور ماندن از بلایای طبیعی و در امان ماندن از قتل و دشمنی می‌دانند و عده‌ای دیگر نیز [[امنیت حرم]] را تشریعی، به معنای قداست و [[حرمت مکه]] با وضع بعضی از احکام مخصوص [[حرم]] مثل ممنوعیت آزار حاجیان و حیوانات و بریدن درختان و غیره می‌دانند که در  منجر به امنیت گیاهان و حیوانات و انسان‌ها می‌شود. برخی روایات [[شیعه]] نیز تعبیر بلد الامین را به [[پیامبر(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)]] تأویل کرده‌اند که [[ایمان]] به آنها موجب ایمنی از گمراهی می‌شود.  

بلد الامین ترکیبی وصفی و مرکب از دو واژه «بلد» و «امین» است. بلد بر شهر و سرزمین اطلاق می‌شود.<ref>التحقیق، ج1، ص328، «بلد». </ref> «امین» از ریشه «امن» ضد «خوف» و به معنای آرامش<ref>العین، ج8، ص388؛ مفردات، ج1، ص90؛ التحقیق، ج1، ص150، «امن. </ref> و یا آمِن<ref>التبیان، ج10، ص376.</ref> یعنی دارای امنیت<ref>تحصیل المرام، ص562؛ التحریر و التنویر، ج1، ص695.</ref> و «بلد الامین» به معنای شهر دارای امنیت و آرامش و فاقد ترس و وحشت است.<ref>التحقیق، ج1، ص150-151.</ref>

 

در بیشتر منابع تفسیری و تاریخی مسلمانان تعبیر «بلدالامین» از نام‌ها و ویژگی‌های شهر مکه دانسته شده است.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج2، ص281؛ مجمع البیان، ج1، ص387؛ العقد الثمین، ج1، ص35.</ref>  

در آیات دیگری از قرآن آمده است که [[ابراهیم(ع)]] از خداوند خواست مکه را شهری امن قرار دهد. در دو آیه با‌اندکی تفاوت در تعبیر به دعای ابراهیم اشاره شده است. برخی روایت‌ها  [[امنیت مکه]] را نتیجه این دعا دانسته‌اند<ref>تفسیر ابن ابی حاتم، ج1، ص229؛ تفسیر ابن کثیر، ج1، ص297-299؛ الدر المنثور، ج1، ص121.</ref> و برخی دیگر، امنیت آن را از آغاز آفرینش آسمان‌ها و زمین شمرده‌اند.<ref>صحیح البخاری، ج5، ص98؛ الکافی، ج4، ص225-226؛ التفسیر الکبیر، ج4، ص49.</ref>

 

 

 

آیات دیگری نیز از قرآن کریم به مفاهیمی نزدیک به مفهوم بلد امین اشاره دارد. آیاتی که در آن اشاره به حرم امن شده است که به گفته مفسران همان شهر مکه و اطراف آن است.<ref>تفسیر المیزان، ج16، ص150</ref>  

* {{آیه|اَوَلَمْ یَرَوْا اَنَّا جَعَلْنا حَرَماً آمِناً وَ یُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِم<ref>سوره قصصُ آیه ۵۷</ref>}}<ref>مشركان به پيامبر] گفتند:اگر همراه تو از راهت پيروى كنيم ، [توسط مش‍- ركان ديگر ] از سرزمينمان ربوده خواهيم شد.و [در جواب از جانب خدا گفته مى‌شود ] آيا ما آنها (مشركان) را در حرم امنى (مكّه) جاى نداديم كه محصولات هر چيزى، در حالى كه رزقى از جانب ماست، به آنجا گردآورى مى‌شود؟ ولى بيشتر آنان نمى‌دانند</ref>

* {{آیه|أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا جَعَلۡنَا حَرَمًا ءَامِنࣰا وَيُتَخَطَّفُ ٱلنَّاسُ مِنۡ حَوۡلِهِمۡۚ أَفَبِٱلۡبَٰطِلِ يُؤۡمِنُونَ وَبِنِعۡمَةِ ٱللَّهِ يَكۡفُرُونَ <ref>سوره عنکبوت، آیه ۶۷</ref>}}<ref>آيا نديده اند كه ما حرَمَ اَمَنى (مكّهّ‌) را [براى آنها] قرار داديم و حال آنكه مردمِ [ديگر جاها به خاطر ناامنى] از اطراف آنها ربوده مى‌شوند، با اين حال آيا به باطل ايمان مى‌آورند و نسبت به نعمت هاى خدا ناسپاسى مى‌كنند؟</ref>

در آیه دیگری از قرآن بعد از اشاره به مفهوم [[بیت‌الله|بیت]]، آن کس که به [[مکه]] وارد شود ایمن دانسته شده است<ref>تفسیر المیزان، ج3، ص 351</ref>:  

}}<ref>آل عمران، آیه ۹۷</ref><ref>در آن نشانه هايى روشن، [از جمله] مقام ابراهيم است، و هر كس داخل آن شود، در اَمَان خواهد بود.حج گزاردنِ براى خدا در آن خانه بر عهده مردم است.[البتّهّ‌] در صورتى كه كسى بتواند به سوى آن راهى بيابد(توان لازم براى حج را داشته باشد) و كسى كه از آن روى برتابد، پس [بايد بداند كه] بى گمان، خدا از جهانيان بى نياز است</ref>

درباره معنای امنیت تکوینی سه‌ وجه بیان شده است: دور ماندن از زمین‌لرزه و ویرانی؛ دوری از قحطی؛ و در امان بودن از قتل و دشمنی.<ref>مجمع البیان، ج1، ص388؛ زاد المسیر، ج1، ص111؛ التفسیر الکبیر، ج4، ص49.</ref> هواداران نظریه امنیت تکوینی در توجیه وقوع بیماری‌ها و بلایای طبیعی در طول تاریخ در مکه، گناهان مردم را سبب ناامنی‌های یاد شده دانسته‌اند.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج2، ص268؛ اتحاف الوری، ج2، ص569-570؛ نک: صهبای حج، ص155.</ref> برخی محققان برآنند که امنیت تکوینی مکه امری مطلق و نقض‌ناپذیر نیست بلکه نسبی است.<ref>تسنیم، ج6، ص597-598.</ref>

گروهی دیگر از مفسران [[امنیت حرم]] را تشریعی، به معنای قداست و [[حرمت مکه]] می دانند. قداستی که به وضع احکام و مقرراتی انجامیده و برخی کارها مانند بریدن درختان، تعرّض به حیوانات<ref>الکافی، ج4، ص226؛ المجموع، ج7، ص441؛ جواهر الکلام، ج18، ص414-415.</ref> جز جانوران موذی،<ref>اخبار مکه، ازرقی، ص720-724.</ref> آزار [[حاجی]] و [[معتمر]] و [[قربانی]] ([[سوره مائده]]، آیه 2) و اجرای حد یا قصاص برای مجرمان پناهنده به آن تا هنگام بیرون آمدن از [[حرم]]، ممنوع شده است.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص360؛ المحلی، ج7، ص262؛ التفسیر الکبیر، ج32، ص212.</ref> نتیجه طبیعی این احکام، امنیت گیاهان و حیوانات و انسان‌ها در منطقه حرم است. بسیاری از مفسران مفهوم امنیت در مکه را به همین معنای حرمت آن تلقی کرده‌اند.

برخی [[امنیت مکه]] برای کسانی که بدان وارد می‌شوند: {{قلم رنگ|سبز|﴿وَمَن دَخَلَهُ کانَ آمِناً﴾}} ([[سوره آل‌عمران]]، آیه 97) را به ایمنی یافتن آن‌ها از آتش دوزخ و ورود به بهشت تاویل کرده‌اند.<ref>فضائل مکه، ص23-24؛ نک: الدر المنثور، ج2، ص55.</ref> برخی روایت‌ها کسانی را که در [[مکه]] بمیرند، ایمن از عذاب آخرت دانسته‌اند.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص68-69؛ الدر المنثور، ج1، ص133.</ref>

گاه در روایت‌های شیعی «بلد الامین» به [[پیامبر اسلام(ص)]]<ref>البرهان، ج5، ص693؛ کنز الدقائق، ج14، ص341؛ بیان السعاده، ج4، ص264.</ref> و [[اهل بیت(ع)]]<ref>تفسیر قمی، ج2، ص430؛ بحار الانوار، ج24، ص105-108.</ref> تاویل شده است که ایمان به آن‌ها سبب ایمنی از گمراهی دنیا و کیفر آخرت می‌شود.<ref>بحار الانوار، ج24، ص107.</ref>در برخی روایت‌ها نیز ورود به مکه همراه با معرفت به اهل بیت(ع) سبب امنیت در دنیا و آخرت دانسته شده است.<ref>الکافی، ج4، ص545.</ref>

 

 

* '''المیزان''': الطباطبائی (درگذشت 1402ق.)، بیروت، اعلمی، 1393ق.

 

* '''وسائل الشیعه''': الحر العاملی (درگذشت 1104ق.)، قم، آل البیت:، 1412ق.