در حال ویرایش بلد الحرام

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
'''بلد الحرام''' از نام‌های [[مکه]] و گویای حرمت و برخی ممنوعیت‌های شرعی در آن است.
{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۲]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=Sajjadd  }}
خداوند به دلیل وجود پاره‌ای ممنوعیت‌های شرعی و احترام و قداستی که برخی جاها و زمان‌ها دارند، با واژه الحرام آن‌ها را توصیف کرده است مثل [[مسجدالحرام]]، [[مشعرالحرام]] و شهرالحرام. برخی از مفسران علت حرمت مکه را به سبب [[حرمت کعبه]] می‌دانند ولی بعضی از مفسران [[شیعه]] اعتقاد دارند باتوجه به قسم خداوند در [[سوره بلد]] به مکه و حضور پیامبر(ص) در این شهر، سبب حرمت مکه به‌ پاس [[انسان کامل]] می‌باشد.


[[حرمت مکه]] که نام بلد الحرام از آن گرفته شده، پیشینه کهن داشته است، در روایتی از [[پیامبر(ص)]] شروع حرمت مکه از زمان پیامبری [[حضرت ابراهیم(ع)]] و دعای وی بوده، و بنابر روایتی دیگر این شهر از ابتدای آفرینش زمین و آسمان دارای حرمت بوده است.
 
نشانه‌‌گذاری [[محدوده حرم]] توسط حضرت ابراهیم(ع)، بیرون آمدن [[امام حسین(ع)]] از مکه در پی تعقیب سپاه [[یزد]] و ترس از هتک حرمت حرم، و یا کراهت برخی از بالا بردن صدا در حرم و ... بیانگر اهمیت، و باور مسلمانان به حرمت مکه و تلاش برای حفظ و از بین نرفتن آن است، و حتی با نگاه به برخی وقایع مثل پیمان [[حلف الفضول]]، جنگ‌های مهم دوران [[جاهلیت]] در بیرون مکه بیانگر اعتقاد مردم به حرمت مکه و تلاش برای حفظ آن قبل از ظهور [[اسلام]] دارد.
[[پرونده:20170614032534.jpeg|بندانگشتی|نمایی از شهر مکه و مسجدالحرام]]
 
'''بلد الحرام''' از نام‌های [[مکه]] است، که گویای برخی ممنوعیت‌های شرعی در آن می‌باشد. خداوند حرمت این شهر را واجب کرده است و مردم در این شهر به سبب ایمنی خداوند در امان هستند.
 
به‌خاطر وجود پاره‌ای ممنوعیت‌های شرعی و احترام و قداستی که برخی جاها و زمان‌ها دارند، مثل [[مسجدالحرام]]، [[مشعرالحرام]]، شهرالحرام و ... خداوند با واژه الحرام آنها را توصیف کرده است.
 
[[حرمت مکه]] که نام بلد الحرام از آن گرفته شده، پیشینه کهن داشته است، در روایتی از [[پیامبر(ص)]] شروع حرمت مکه از زمان پیامبری [[حضرت ابراهیم(ع)]] و دعای وی بوده، و بنابر روایتی دیگر از ابتدای آفرینش زمین و آسمان مکه دارای حرمت بوده است.
 
نشانه‌‌گذاری [[محدوده حرم]] توسط حضرت ابراهیم(ع)، بیرون آمدن [[امام حسین(ع)]] از مکه در پی تعقیب سپاه [[یزد]] و ترس از هتک حرمت حرم، و یا کراهت برخی از بالا بردن صدا در حرم و ... بیانگر اهمیت، و باور مسلمانان به حرمت مکه و تلاش برای حفظ و از بین نرفتن آن است، و حتی با نگاه به برخی وقایع مثل [[پیمان حلف الفضول]]، جنگ‌های مهم دوران جاهلیت در بیرون مکه بیانگر اعتقاد مردم به حرمت مکه و تلاش برای حفظ آن قبل از ظهور [[اسلام]] دارد.
 
برخی از مفسران علت حرمت مکه را به‌سبب [[حرمت کعبه]] می‌دانند ولی بعضی از مفسران [[شیعه]] اعتقاد دارند باتوجه به قسم خداوند در [[سوره بلد]] به مکه و حضور پیامبر(ص) در این شهر سبب حرمت مکه به‌ پاس انسان کامل می‌باشد.


==واژه‌شناسی==
==واژه‌شناسی==
بلد الحرام ترکیبی وصفی و مرکب از دو واژه «بلد» و «حرام» است. «بلد» که جمع آن «بُلدان» است،<ref>المصباح المنیر، ج2، ص60؛ مجمع البحرین، ج1، ص112، «بلد». </ref> بر شهر به اعتبار محدود بودن از چند طرف و نیز آباد و مسکونی بودنش اطلاق می‌شود.<ref>التحقیق، ج1، ص328، «بلد. </ref>
بلد الحرام ترکیبی وصفی و مرکب از دو واژه «بلد» و «حرام» است. «بلد» که جمع آن «بُلدان» است،<ref>المصباح المنیر، ج2، ص60؛ مجمع البحرین، ج1، ص112، «بلد. </ref> بر شهر به اعتبار محدود بودن از چند طرف و نیز آباد و مسکونی بودنش اطلاق می‌شود.<ref>التحقیق، ج1، ص328، «بلد. </ref>


«[[حرام]]» در برابر [[حلال]]<ref>العین، ج3، ص223؛ معجم مقاییس اللغه، ج2، ص45؛ الصحاح، ج5، ص1896، «حرم. </ref> و به معنای ممنوع است<ref>مفردات، ص229؛ المصباح المنیر، ج2، ص131؛ مجمع البحرین، ج6، ص34، «حرم». </ref> و به چیزی گفته می‌شود که هتک آن ممنوع و احترامش لازم باشد.<ref>المصباح المنیر، ج2، ص132؛ التحقیق، ج2، ص205، «حرم». </ref>
«حرام» در برابر حلال<ref>العین، ج3، ص223؛ معجم مقاییس اللغه، ج2، ص45؛ الصحاح، ج5، ص1896، «حرم. </ref> و به معنای ممنوع است<ref>مفردات، ص229؛ المصباح المنیر، ج2، ص131؛ مجمع البحرین، ج6، ص34، «حرم. </ref> و به چیزی گفته می‌شود که هتک آن ممنوع و احترامش لازم باشد.<ref>المصباح المنیر، ج2، ص132؛ التحقیق، ج2، ص205، «حرم. </ref>


==در متون قرآنی==
==بلد الحرام در متون قرآنی==


در متون قرآنی و روایی، برخی مکان‌های مربوط به [[مکه]] و نیز بعضی زمان‌ها با واژه «الحرام» وصف شده‌اند: «المسجدالحرام»<ref>مسند احمد، ج2، ص16؛ من لا یحضره الفقیه، ج1، ص228.</ref> ([[سوره بقره]]، آیه 144)، «المشعر الحرام»<ref>الکافی، ج4، ص207؛ السنن الکبری، ج5، ص151.</ref> (سوره بقره، آیه 198)، «البیت الحرام»<ref>من لا یحضره الفقیه، ج1، ص546؛ المستدرک، ج4، ص259.</ref> ([[سوره مائده]]، آیه 2) و «الشهر الحرام»<ref>السنن الکبری، ج9، ص59؛ وسائل الشیعه، ج10، ص280.</ref> (سوره بقره، آیه 194).
در متون قرآنی و روایی، برخی مکان‌های مربوط به [[مکه]] و نیز بعضی زمان‌ها با واژه «الحرام» وصف شده‌اند: «المسجدالحرام»<ref>مسند احمد، ج2، ص16؛ من لا یحضره الفقیه، ج1، ص228.</ref> ([[سوره بقره]]، آیه 144)، «المشعر الحرام»<ref>الکافی، ج4، ص207؛ السنن الکبری، ج5، ص151.</ref> (سوره بقره، آیه 198)، «البیت الحرام»<ref>من لا یحضره الفقیه، ج1، ص546؛ المستدرک، ج4، ص259.</ref> ([[سوره مائده]]، آیه 2) و «الشهر الحرام»<ref>السنن الکبری، ج9، ص59؛ وسائل الشیعه، ج10، ص280.</ref> (سوره بقره، آیه 194).


«بلد الحرام» از نام‌های مکه است<ref>معجم البلدان، ج2، ص244؛ شفاء الغرام، ج1، ص105؛ عمدة القاری، ج9، ص214.</ref> که به سبب وجود پاره‌ای ممنوعیت‌های شرعی و احترام و قداستی که دارد، بر آن نهاده شده است.<ref>مجمع البیان، ج7، ص410-411؛ شفاء الغرام، ج1، ص114.</ref>
«بلد الحرام» از نام‌های مکه است<ref>معجم البلدان، ج2، ص244؛ شفاء الغرام، ج1، ص105؛ عمدة القاری، ج9، ص214.</ref> که به سبب وجود پاره‌ای ممنوعیت‌های شرعی و احترام و قداستی که دارد، بر آن نهاده شده است.<ref>مجمع البیان، ج7، ص410-411؛ شفاء الغرام، ج1، ص114.</ref> ا


این ترکیب در [[قرآن کریم]] به‌کار نرفته؛ ولی عبارتی در آیه 91 [[سوره نمل]] نشان می‌دهد که خداوند شهر مکه را حرمت و قداست بخشیده است:<ref>مجمع البیان، ج7، ص411.</ref> {{قلم رنگ|سبز|﴿اِنَّما اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِی حَرَّمَها﴾}}. در سخن برخی مفسران، بلد الحرام از مصداق‌های «حُرُمات» در آیه {{قلم رنگ|سبز|﴿وَمَن یُعَظِّم حُرُماتِ اللهِ﴾}} ([[سوره حج]]، آیه 30) شمرده شده که پاسداشت آن لازم است.<ref>جامع البیان، ج17، ص201-202؛ مجمع البیان، ج7، ص147؛ زبدة البیان، ص229.</ref>
این ترکیب در [[قرآن کریم]] به‌کار نرفته؛ ولی عبارتی در آیه 91 [[سوره نمل]] نشان می‌دهد که خداوند شهر مکه را حرمت و قداست بخشیده است:<ref>مجمع البیان، ج7، ص411.</ref> {{قلم رنگ|سبز|﴿اِنَّما اُمِرْتُ اَنْ اَعْبُدَ رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِی حَرَّمَها﴾}}. در سخن برخی مفسران، بلد الحرام از مصداق‌های «حُرُمات» در آیه {{قلم رنگ|سبز|﴿وَمَن یُعَظِّم حُرُماتِ اللهِ﴾}} ([[سوره حج]]، آیه 30) شمرده شده که پاسداشت آن لازم است.<ref>جامع البیان، ج17، ص201-202؛ مجمع البیان، ج7، ص147؛ زبدة البیان، ص229.</ref>
خط ۲۸: خط ۳۷:
===دوران اعراب جاهلی و قبل از اسلام===
===دوران اعراب جاهلی و قبل از اسلام===


[[اعراب جاهلی]] کعبه را خانه بتان و جایی محترم می‌شمردند و انجام [[گناه]] را در آن جایز نمی‌دانستند. نیز مکه را که کنار [[کعبه]] قرار داشت، بلد الحرام و دارای حرمت و قداست می‌دانستند.<ref>المفصل، ج4، ص118.</ref>
اعراب جاهلی [[کعبه]] را خانه بتان و جایی محترم می‌شمردند و انجام گناه را در آن جایز نمی‌دانستند. نیز مکه را که کنار کعبه قرار داشت، بلد الحرام و دارای حرمت و قداست می‌دانستند.<ref>المفصل، ج4، ص118.</ref>


پاره‌ای سنت‌های آن دوره، مانند ممنوعیت تعرض به جنایتکار پناهنده به [[حرم]] تا هنگام بیرون آمدن از آن،<ref>الدر المنثور، ج2، ص54؛ فتح القدیر، ج1، ص364؛ تحصیل المرام، ص561.</ref> وقوع مهم‌ترین جنگ‌های جاهلی مشهور به «[[فجار|فِجار]]» بیرون از حرم مکه و نزدیک [[بازار عکاظ]]،<ref>نک: المنمق، ص160-182؛ تاریخ یعقوبی، ج2، ص15.</ref>
پاره‌ای سنت‌های آن دوره، مانند ممنوعیت تعرض به جنایتکار پناهنده به [[حرم]] تا هنگام بیرون آمدن از آن،<ref>الدر المنثور، ج2، ص54؛ فتح القدیر، ج1، ص364؛ تحصیل المرام، ص561.</ref> وقوع مهم‌ترین جنگ‌های جاهلی مشهور به «[[فجار|فِجار]]» بیرون از حرم مکه و نزدیک [[بازار عکاظ]]،<ref>نک: المنمق، ص160-182؛ تاریخ یعقوبی، ج2، ص15.</ref>
خط ۵۰: خط ۵۹:
==احکام مربوط به حرمت مکه==
==احکام مربوط به حرمت مکه==


عموم فقیهان<ref>المبسوط، ج4، ص97؛ المجموع، ج7، ص441؛ جواهر الکلام، ج18، ص414-415.</ref> برپایه روایت پیامبر(ص) در روز فتح مکه،<ref>مسند احمد، ج4، ص31؛ صحیح البخاری، ج1، ص34-35؛ الکافی، ج4، ص226.</ref> ممنوعیت گریزاندن [[صید]]، بریدن و کندن گیاهان و برداشتن [[لقطه|لُقَطه]] (اشیای پیدا شده) را از احکام مربوط به حرمت مکه شمرده‌اند.
عموم فقیهان<ref>المبسوط، ج4، ص97؛ المجموع، ج7، ص441؛ جواهر الکلام، ج18، ص414-415.</ref> برپایه روایت پیامبر(ص) در روز فتح مکه،<ref>مسند احمد، ج4، ص31؛ صحیح البخاری، ج1، ص34-35؛ الکافی، ج4، ص226.</ref> ممنوعیت گریزاندن [[صید]]، بریدن و کندن گیاهان و برداشتن لُقَطه (اشیای پیدا شده) را از احکام مربوط به حرمت مکه شمرده‌اند.


مواردی دیگر مانند افزایش [[دیه]] قتل و جَرح در مکه<ref>المصنف، ج6، ص381؛ اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص355-359؛ الاستذکار، ج8، ص256.</ref> و حرمت جنگیدن در آن<ref>المجموع، ج7، ص475؛ شفاء الغرام، ج1، ص95؛ عمدة القاری، ج2، ص143.</ref> نیز با تاثیر از حرمت و قداست مکه تشریع شده‌اند.
مواردی دیگر مانند افزایش دیه قتل و جَرح در مکه<ref>المصنف، ج6، ص381؛ اخبار مکه، فاکهی، ج3، ص355-359؛ الاستذکار، ج8، ص256.</ref> و حرمت جنگیدن در آن<ref>المجموع، ج7، ص475؛ شفاء الغرام، ج1، ص95؛ عمدة القاری، ج2، ص143.</ref> نیز با تاثیر از حرمت و قداست مکه تشریع شده‌اند.


افزون بر این، دستور [[قرآن]] به مؤمنان درباره پیشگیری از ورود [[مشرکان]] به [[حرم]] به سبب نجاست آن‌ها از سال نهم ق. به بعد ([[سوره توبه]]، آیه 28)<ref>جامع البیان، ج10، ص135-136؛ مجمع البیان، ج5، ص37-38؛ الکشاف، ج2، ص261.</ref> را می‌توان در جهت حفظ حرمت مکه به‌شمار آورد.
افزون بر این، دستور قرآن به مؤمنان درباره پیشگیری از ورود [[مشرکان]] به [[حرم]] به سبب نجاست آن‌ها از سال نهم ق. به بعد ([[سوره توبه]]، آیه 28)<ref>جامع البیان، ج10، ص135-136؛ مجمع البیان، ج5، ص37-38؛ الکشاف، ج2، ص261.</ref> را می‌توان در جهت حفظ حرمت مکه به‌شمار آورد.


حرمت حاصل از احکام و ممنوعیت‌های یاد شده، به امنیت مکه از جهت تشریعی انجامیده و گویا به همین سبب، برخی حرمت مکه را به معنای امنیت آن دانسته‌اند.<ref>لباب التاویل، ج4، ص444.</ref>
حرمت حاصل از احکام و ممنوعیت‌های یاد شده، به امنیت مکه از جهت تشریعی انجامیده و گویا به همین سبب، برخی حرمت مکه را به معنای امنیت آن دانسته‌اند.<ref>لباب التاویل، ج4، ص444.</ref>
خط ۸۹: خط ۹۸:
به [[مدینه]] نیز «حرم» می‌گویند و به مجموع مکه و مدینه «حرمین» اطلاق می‌شود.<ref>ترتیب اصلاح المنطق، ص124؛ الصحاح، ج5، ص1896، «حرم. </ref> با وجود این، ترکیب «بلد الحرام» درباره مدینه به‌کار نرفته است.
به [[مدینه]] نیز «حرم» می‌گویند و به مجموع مکه و مدینه «حرمین» اطلاق می‌شود.<ref>ترتیب اصلاح المنطق، ص124؛ الصحاح، ج5، ص1896، «حرم. </ref> با وجود این، ترکیب «بلد الحرام» درباره مدینه به‌کار نرفته است.


اطلاق حرم بر مدینه، گویا بر پایه روایاتی از پیامبر(ص) است که حرم گردانیدن مکه را به [[ابراهیم(ع)]] و [[مدینه]] را به خود نسبت داده و همراه دعا برای برکت و رونق یافتن مدینه، کارهایی مانند کندن گیاهان،<ref>صحیح مسلم، ج4، ص117؛ الکافی، ج4، ص564-565؛ التهذیب، ج6، ص12.</ref> صید،<ref>صحیح البخاری، ج2، ص213؛ صحیح مسلم، ج4، ص112-113.</ref> ریختن خون و حمل سلاح<ref>صحیح مسلم، ج4، ص117؛ السنن الکبری، ج5، ص201.</ref> را در آن ممنوع شمرد.
اطلاق حرم بر مدینه، گویا بر پایه روایاتی از پیامبر(ص) است که حرم گردانیدن مکه را به [[ابراهیم(ع)]] و مدینه را به خود نسبت داده و همراه دعا برای برکت و رونق یافتن مدینه، کارهایی مانند کندن گیاهان،<ref>صحیح مسلم، ج4، ص117؛ الکافی، ج4، ص564-565؛ التهذیب، ج6، ص12.</ref> صید،<ref>صحیح البخاری، ج2، ص213؛ صحیح مسلم، ج4، ص112-113.</ref> ریختن خون و حمل سلاح<ref>صحیح مسلم، ج4، ص117؛ السنن الکبری، ج5، ص201.</ref> را در آن ممنوع شمرد.


==تألیف کتب با عنوان بلدالحرام==
==تألیف کتب با عنوان بلدالحرام==
خط ۲۲۹: خط ۲۳۸:
* '''المنمق''': ابن حبیب (درگذشت 245ق.)، به‏کوشش احمد فاروق، بیروت، عالم ‏الکتب، 1405ق.
* '''المنمق''': ابن حبیب (درگذشت 245ق.)، به‏کوشش احمد فاروق، بیروت، عالم ‏الکتب، 1405ق.


* '''وسائل الشیعه''': الحر العاملی (درگذشت 1104ق.)، قم، آل البیت:، 1412ق.
* '''وسائل الشیعه''': الحر العاملی (درگذشت 1104ق.)، قم، آل البیت''':، 1412ق.


{{پایان}}
{{پایان}}
{{نام‌های مکه}}
{{نام‌های مکه}}


[[رده:اصطلاحات قرآنی]]
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:واژگان قرآنی]]
[[رده:واژه شناسی]]
[[رده:نام‌های مکه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)

این صفحه عضوی از یک ردهٔ پنهان است: