در حال ویرایش بیبرس بندقداری

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=M-mohammad  }}
{{جعبه اطلاعات حاکم
{{جعبه اطلاعات حاکم
| عنوان =بیبرس بندقداری
| عنوان =بیبرس بندقداری
خط ۲۶: خط ۲۹:
| پس از =  
| پس از =  
}}
}}
'''بَیبَرْس بُنْدُقْداری''' چهارمین سلطان ممالیک بحری و بانی خدماتی در [[حرمین]] بود.
'''بَیبَرْس بُنْدُقْداری''' چهارمین سلطان ممالیک بحری و بانی خدماتی در [[حرمین]] بود.


خط ۳۹: خط ۴۱:
جز ملک ظاهر، یک سلطان و امیر مملوکی دیگر نیز بیبرس لقب دارند؛ یکی امیر بیبرس جاشنگیر منصوری از حکمرانان مملوکی مصر و شام (م. 709ق.)  و دیگری بیبرس منصوری خطائی (م. 725ق.)  که به نیابت سلطنت مصر رسید.<ref>الاعلام، ج2، ص79-80.</ref>
جز ملک ظاهر، یک سلطان و امیر مملوکی دیگر نیز بیبرس لقب دارند؛ یکی امیر بیبرس جاشنگیر منصوری از حکمرانان مملوکی مصر و شام (م. 709ق.)  و دیگری بیبرس منصوری خطائی (م. 725ق.)  که به نیابت سلطنت مصر رسید.<ref>الاعلام، ج2، ص79-80.</ref>


==بر تخت نشستن==
==بر تخت نشستن بیبرس==


بیبرس در 620<ref>تاریخ الاسلام، ج50، ص217؛ النجوم الزاهره، ج7، ص94؛ شذرات‏ الذهب، ج7، ص‏610.</ref> یا 625ق. در منطقه قِبجاق<ref>الانس الجلیل، ج2، ص151-152؛ الوافی بالوفیات، ج10، ص207؛ النجوم الزاهره، ج7، ص94.</ref> در جنوب [[روسیه]] کنونی زاده شد.
بیبرس در 620<ref>تاریخ الاسلام، ج50، ص217؛ النجوم الزاهره، ج7، ص94؛ شذرات‏ الذهب، ج7، ص‏610.</ref> یا 625ق. در منطقه قِبجاق<ref>الانس الجلیل، ج2، ص151-152؛ الوافی بالوفیات، ج10، ص207؛ النجوم الزاهره، ج7، ص94.</ref> در جنوب [[روسیه]] کنونی زاده شد.
خط ۴۵: خط ۴۷:
نخستین مولای او اَیدِکین بندقداری بود و بدین سبب به بندقدار ملقب شد.<ref>المنهل الصافی، ج3، ص447.</ref> وی به تدریج در دولت ایوبی جایگاهی والا یافت.<ref>تاریخ الاسلام، ج50، ص216-217؛ النجوم الزاهره، ج6، ص322.</ref>
نخستین مولای او اَیدِکین بندقداری بود و بدین سبب به بندقدار ملقب شد.<ref>المنهل الصافی، ج3، ص447.</ref> وی به تدریج در دولت ایوبی جایگاهی والا یافت.<ref>تاریخ الاسلام، ج50، ص216-217؛ النجوم الزاهره، ج6، ص322.</ref>


او در 647 ق. در تأسیس دولت جدید ممالیک مصر نقش ایفا کرد<ref>تاریخ ابن خلدون، ج5، ص438؛ النجوم الزاهره، ج7، ص4.</ref> و در 658ق. در نبرد مشهور عین جالوت میان ممالیک مصر و مغولان در [[فلسطین]]، فرمانده پیشقراولان سپاه قُطُز، سلطان مملوکی مصر، شد<ref>تاریخ ابن خلدون، ج5، ص436-437.</ref> و با شکست دادن مغولان، پیش‌روی آن‌ها به سوی غرب را مانع گشت.<ref>تاریخ الاسلام، ج48، ص61؛ البدایة و النهایه، ج13، ص223؛ تاریخ ابن خلدون، ج5، ص437؛ شذرات‏ الذهب، ج7، ص503.</ref> اما چیزی نگذشت که با تیره شدن روابط قطز و بیبرس بر سر حکومت حلب، <ref>تاریخ الاسلام، ج48، ص63.</ref>  بیبرس که کینه قتل استادش، اُقطای جامه‌دار، را از قطز داشت، امیران مملوکی دیگر را بر ضد قطز با خود همراه کرد و پس از کشتن وی در [[ذی‌قعده]] 658ق. با لقب ملک ظاهر بر تخت سلطنت نشست.<ref>تاریخ الاسلام، ج48، ص64-65؛ تاریخ ابن خلدون، ج5، ص438.</ref>
او در 647 ق. در تاسیس دولت جدید ممالیک مصر نقش ایفا کرد<ref>تاریخ ابن خلدون، ج5، ص438؛ النجوم الزاهره، ج7، ص4.</ref> و در 658ق. در نبرد مشهور عین جالوت میان ممالیک مصر و مغولان در [[فلسطین]]، فرمانده پیشقراولان سپاه قُطُز، سلطان مملوکی مصر، شد<ref>تاریخ ابن خلدون، ج5، ص436-437.</ref> و با شکست دادن مغولان، پیش‌روی آن‌ها به سوی غرب را مانع گشت.<ref>تاریخ الاسلام، ج48، ص61؛ البدایة و النهایه، ج13، ص223؛ تاریخ ابن خلدون، ج5، ص437؛ شذرات‏ الذهب، ج7، ص503.</ref> اما چیزی نگذشت که با تیره شدن روابط قطز و بیبرس بر سر حکومت حلب، <ref>تاریخ الاسلام، ج48، ص63.</ref>  بیبرس که کینه قتل استادش، اُقطای جامه‌دار، را از قطز داشت، امیران مملوکی دیگر را بر ضد قطز با خود همراه کرد و پس از کشتن وی در [[ذی‌قعده]] 658ق. با لقب ملک ظاهر بر تخت سلطنت نشست.<ref>تاریخ الاسلام، ج48، ص64-65؛ تاریخ ابن خلدون، ج5، ص438.</ref>


==اقدامات==
==اقدامات==
بیبرس در طول حکومت خود اقدامات بسیاری انجام داد.
بیبرس در طول حکومت خود اقدامات بسیاری انجام داد.
===خلیفه خواندن المستنصر===
===خلیفه خواندن المستنصر===


خط ۶۲: خط ۶۳:
===تقویت نیروی نظامی مصر===
===تقویت نیروی نظامی مصر===


بیبرس از 660 ق. برای تقویت نیروی نظامی مصر در صدد تأسیس سپاهی جدید از ممالیک برآمد و در همین جهت، 200 سوار مغولی قبچاقی را به استخدام سپاه درآورد.<ref>السلوک، ج1، ص500-501.</ref>
بیبرس از 660 ق. برای تقویت نیروی نظامی مصر در صدد تاسیس سپاهی جدید از ممالیک برآمد و در همین جهت، 200 سوار مغولی قبچاقی را به استخدام سپاه درآورد.<ref>السلوک، ج1، ص500-501.</ref>


===فتوحات===
===فتوحات===
خط ۸۴: خط ۸۵:
وی سمت‌های دیوانی و دولتی بسیار ایجاد نمود و وظایف آن‌ها را مشخص کرد.<ref>النجوم الزاهره، ج7، ص184-190.</ref> ساخت و بازسازی مکان‌هایی نظیر حمام، مسجد و بقاع بزرگان، مورد توجه ویژه بیبرس بود. بازسازی قبر نوح در کرک و قبر زین‌العابدین در جامع دمشق، ساخت قبه و مسجد بر قبر حضرت موسی، گسترش بنای مشهد [[جعفر طیار]] و قرار دادن وقف‌هایی بسیار بر آن، <ref>النجوم الزاهره، ج7، ص191-195؛ صبح الاعشی، ج14، ص392-394.</ref>  فرمان عمومی برای از میان بردن مسکرات در سراسر قلمرو حکومت، و حذف مالیات مکوس از دیگر کوشش‌های او است.<ref>حسن المحاضره، ج2، ص104.</ref>
وی سمت‌های دیوانی و دولتی بسیار ایجاد نمود و وظایف آن‌ها را مشخص کرد.<ref>النجوم الزاهره، ج7، ص184-190.</ref> ساخت و بازسازی مکان‌هایی نظیر حمام، مسجد و بقاع بزرگان، مورد توجه ویژه بیبرس بود. بازسازی قبر نوح در کرک و قبر زین‌العابدین در جامع دمشق، ساخت قبه و مسجد بر قبر حضرت موسی، گسترش بنای مشهد [[جعفر طیار]] و قرار دادن وقف‌هایی بسیار بر آن، <ref>النجوم الزاهره، ج7، ص191-195؛ صبح الاعشی، ج14، ص392-394.</ref>  فرمان عمومی برای از میان بردن مسکرات در سراسر قلمرو حکومت، و حذف مالیات مکوس از دیگر کوشش‌های او است.<ref>حسن المحاضره، ج2، ص104.</ref>


بیبرس افزون بر ساخت و تزیین مساجد و مکان‌های مقدس، مدارسی را نیز برای آموزش و تربیت فقیهان حنفی و شافعی تأسیس کرد.
بیبرس افزون بر ساخت و تزیین مساجد و مکان‌های مقدس، مدارسی را نیز برای آموزش و تربیت فقیهان حنفی و شافعی تاسیس کرد.


در 662ق. مدرسه ظاهریه را در دمشق برای تدریس اصول مذهب شافعی و حنفی ساخت که شهرتی فراوان یافت.<ref>فی رحاب دمشق، ص112؛ الدارس فی تاریخ المدارس، ج1، ص257-263.</ref> همچنین در [[حلب]]، کنار آرامگاه معروف [[ابن‌جمر]] از نوادگان اسماعیل بن امام صادق(ص)، مدرسه‌ای احداث کرد.<ref>اماکن زیارتی سوریه، ص180-181.</ref>
در 662ق. مدرسه ظاهریه را در دمشق برای تدریس اصول مذهب شافعی و حنفی ساخت که شهرتی فراوان یافت.<ref>فی رحاب دمشق، ص112؛ الدارس فی تاریخ المدارس، ج1، ص257-263.</ref> همچنین در [[حلب]]، کنار آرامگاه معروف [[ابن‌جمر]] از نوادگان اسماعیل بن امام صادق(ص)، مدرسه‌ای احداث کرد.<ref>اماکن زیارتی سوریه، ص180-181.</ref>
خط ۹۰: خط ۹۱:
از آن‌جا که ظاهر داعیه دینداری داشت و در امور مهم از دانشوران فتوا می‌گرفت، فقیهان معاصر وی ضمن همراهی با او در امور گوناگون از جمله فتوا به جواز تصرف در اموال مسلمانان هنگام پیکار با مغولان، به نصیحت و ارشاد او می‌پرداختند و گاه با واکنش سخت و اهانت وی روبه‌رو می‌شدند؛ به گونه‌ای که شیخ [[محی‌الدین نووی]]، یکی از این دانشوران، را از دمشق تبعید کرد.<ref>حسن المحاضره، ج2، ص110.</ref>
از آن‌جا که ظاهر داعیه دینداری داشت و در امور مهم از دانشوران فتوا می‌گرفت، فقیهان معاصر وی ضمن همراهی با او در امور گوناگون از جمله فتوا به جواز تصرف در اموال مسلمانان هنگام پیکار با مغولان، به نصیحت و ارشاد او می‌پرداختند و گاه با واکنش سخت و اهانت وی روبه‌رو می‌شدند؛ به گونه‌ای که شیخ [[محی‌الدین نووی]]، یکی از این دانشوران، را از دمشق تبعید کرد.<ref>حسن المحاضره، ج2، ص110.</ref>


==اقدامات بیبرس در حرمین==
==ƒاقدامات بیبرس در حرمین==


بیبرس برای کسب جایگاه معنوی میان مسلمانان توجهی ویژه به [[حرمین شریفین]] داشت.
بیبرس برای کسب جایگاه معنوی میان مسلمانان توجهی ویژه به [[حرمین شریفین]] داشت.
خط ۱۱۰: خط ۱۱۱:
آورده‌اند که پس از [[ملک مظفر یوسف]]، نخستین سلطان مملوکی بود که کعبه را با پارچه‌ای آراست.<ref>تاریخ ابن خلدون، ج5، ص447.</ref> او پس از انجام [[مراسم حج]]، شمس‌الدین مروان را نایب خود در مکه قرار داد و از کوشش‌های محمد بن ابوسعید حاکم مکه و دیگر بزرگان حجاز قدردانی کرد و در سیزدهم [[ذی‌حجه]] از مکه بیرون شد و در بیستم همین ماه به مدینه رسید و برای بار دوم قبر پیامبر را زیارت کرد.<ref>تاریخ ابن خلدون، ج5، ص447.</ref> همچنین در روزگار او نخستین بار به سال 675ق. محمل مصری با تشریفات ویژه در حالی که جامه کعبه را حمل می‌کرد، راهی حجاز شد. بعدها این تشریفات برای محمل مصر رسمیت یافت.<ref>حسن المحاضره، ج2، ص103-104.</ref>
آورده‌اند که پس از [[ملک مظفر یوسف]]، نخستین سلطان مملوکی بود که کعبه را با پارچه‌ای آراست.<ref>تاریخ ابن خلدون، ج5، ص447.</ref> او پس از انجام [[مراسم حج]]، شمس‌الدین مروان را نایب خود در مکه قرار داد و از کوشش‌های محمد بن ابوسعید حاکم مکه و دیگر بزرگان حجاز قدردانی کرد و در سیزدهم [[ذی‌حجه]] از مکه بیرون شد و در بیستم همین ماه به مدینه رسید و برای بار دوم قبر پیامبر را زیارت کرد.<ref>تاریخ ابن خلدون، ج5، ص447.</ref> همچنین در روزگار او نخستین بار به سال 675ق. محمل مصری با تشریفات ویژه در حالی که جامه کعبه را حمل می‌کرد، راهی حجاز شد. بعدها این تشریفات برای محمل مصر رسمیت یافت.<ref>حسن المحاضره، ج2، ص103-104.</ref>


==جستار وابسته==
==پیوند به بیرون==
* [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)]]
*


[http://lib.eshia.ir/23022/13/5321 مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله بیبرس بندقداری]
[http://lib.eshia.ir/23019/1/2353 موسسه دائرة المعارف الاسلامی، دانشنامه جهان اسلام، برگرفته از مقاله بَیْبَرس اول]
[https://hawzah.net/fa/Seminar/View/82065/اوضاع-فرهنگی-–-تمدنی-مصر-در-دورة-ملک-ظاهر-بیبرس-بند-قداری(حک658-676)-/?SearchText=بیبرس بندقداری اوضاع فرهنگی – تمدنی مصر در دورة ملک ظاهر بیبرس بند قداری، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه]
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
خط ۱۲۴: خط ۱۲۷:
  | نویسنده = محمدحسن الهی‌زاده
  | نویسنده = محمدحسن الهی‌زاده
}}
}}


* '''الاعلام''': الزرکلی (م. 1396ق.)، بیروت، دار العلم للملایین، 1997م.
* '''الاعلام''': الزرکلی (م. 1396ق.)، بیروت، دار العلم للملایین، 1997م.
خط ۱۷۰: خط ۱۷۴:


* '''وفاء الوفاء''': السمهودی (م. 911ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، 2006م.
* '''وفاء الوفاء''': السمهودی (م. 911ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، 2006م.


  {{پایان}}
  {{پایان}}
{{حاکمان ممالیک بحری}}


 
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:حاکمان ممالیک بحری]]
[[رده:حاکمان ممالیک بحری]]
[[رده:اشخاص حج‌گزار]]
[[رده:اشخاص حج‌گزار]]
[[رده:حاکمان شام]]
[[رده:حاکمان شام]]
[[رده:حاکمان مصر]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)

این صفحه عضوی از یک ردهٔ پنهان است: