در حال ویرایش بیت الضراح
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۳]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=M-mohammad }} | |||
[[رده:مقالههای در دست ویرایش]] | |||
'''بیت الضُّراح''' | '''بیت الضُّراح''' خانهای در آسمان، روبهروی [[کعبه]] و [[عرش]] است. | ||
در معرفی بیت الضراح روایات مختلفی وجود دارد که با هم هماهنگی دقیقی ندارند لذا از مجموع آن روایات به دست می آید که بیت الضراح خانهای است در آسمان روبهروی عرش الهی و محاذی و برابر کعبه، که کعبه هم شبیه به آن ساخته شده و روزانه هزاران [[فرشته]] آنرا [[طواف]] میکنند و در آسمان حرمتی بهاندازه حرمت کعبه در زمین دارد. | |||
==معنای لغوی== | |||
ترکیب وصفی «البیت الضُّراح»<ref>الصحاح، ج1، ص386؛ القاموس المحیط، ج1، ص236؛ مجمع البحرین، ج2، ص391، «ضرح. </ref> از «بیت» و «ضراح» تشکیل شده است. | ترکیب وصفی «البیت الضُّراح»<ref>الصحاح، ج1، ص386؛ القاموس المحیط، ج1، ص236؛ مجمع البحرین، ج2، ص391، «ضرح. </ref> از «بیت» و «ضراح» تشکیل شده است. | ||
«بیت» به معنای خانه و محل سکونت<ref>مفردات، ص151؛ المصباح، ص68، «بیت. </ref> و «ضراح» اسم<ref>لسان العرب، ج2، ص527، «ضرح. </ref> از ریشه «ض ـ ر ـ ح» است که در ساختار ثلاثی مجرد به معنای پرتاب کردن<ref>العین، ج3، ص103؛ الصحاح، ج1، ص386؛ لسان العرب، ج2، ص525، «ضرح. </ref> و دور ساختن چیزی<ref>جمهرة اللغه، ج1، ص515، «حرض؛ ص516، «ضرح؛ غریب الحدیث، ج2، ص499؛ لسان العرب، ج2، ص525.</ref> است و در باب مفاعله، مفهوم مقابله و مشابهت مییابد.<ref>النهایه، ابن اثیر، ج3، ص81؛ لسان العرب، ج2، ص527.</ref>برخی نیز بدان «ضریح»<ref>لسان العرب، ج2، ص527؛ عمدة القاری، ج17، ص28.</ref> و «صراح»<ref>تفسیر مقاتل، ج4، ص143؛ التبیان، ج1، ص463.</ref> گفتهاند که به نظر میرسد دومی تصحیف «ضراح» باشد.<ref>معجم البلدان، ج3، ص454؛ الفائق، ج2، ص280.</ref> | «بیت» به معنای خانه و محل سکونت<ref>مفردات، ص151؛ المصباح، ص68، «بیت. </ref> و «ضراح» اسم<ref>لسان العرب، ج2، ص527، «ضرح. </ref> از ریشه «ض ـ ر ـ ح» است که در ساختار ثلاثی مجرد به معنای پرتاب کردن<ref>العین، ج3، ص103؛ الصحاح، ج1، ص386؛ لسان العرب، ج2، ص525، «ضرح. </ref> و دور ساختن چیزی<ref>جمهرة اللغه، ج1، ص515، «حرض؛ ص516، «ضرح؛ غریب الحدیث، ج2، ص499؛ لسان العرب، ج2، ص525.</ref> است و در باب مفاعله، مفهوم مقابله و مشابهت مییابد.<ref>النهایه، ابن اثیر، ج3، ص81؛ لسان العرب، ج2، ص527.</ref> متناسب با این دو معنا، روایتها نیز دو وجه نامگذاری برای بیت الضراح یاد کردهاند. | ||
==آراء در معرفی بیت الضّراح== | |||
بر پایه روایاتی، <ref>المصنف، ج5، ص28؛ تصحیح اعتقادات الامامیه، ص77-78؛ فتح الباری، ج6، ص220.</ref> این نام بر خانهای در آسمان اطلاق میشود که در خطی عمودی از یک سو روبهروی [[عرش الهی]] و از سوی دیگر، محاذی و برابر کعبه قرار دارد.<ref>الفائق، ج2، ص280؛ المحتضر، ص43.</ref> | |||
روایاتی نیز نشان میدهند که این خانه همزمان با هبوط [[آدم(ع)]] از آسمان به زمین آورده شد و پیش از طوفان نوح به آسمان بالا رفت و از زمین دور گشت.<ref>عمدة القاری، ج4، ص44؛ عوالی اللئالی، ج2، ص96-97.</ref> | |||
برخی نیز بدان «ضریح»<ref>لسان العرب، ج2، ص527؛ عمدة القاری، ج17، ص28.</ref> و «صراح»<ref>تفسیر مقاتل، ج4، ص143؛ التبیان، ج1، ص463.</ref> گفتهاند که به نظر میرسد دومی تصحیف «ضراح» باشد.<ref>معجم البلدان، ج3، ص454؛ الفائق، ج2، ص280.</ref> | |||
شماری از مفسران، <ref>جامع البیان، ج27، ص10؛ مجمع البیان، ج1، ص389؛ الکشاف، ج4، ص408.</ref> محدثان<ref>مجمع الزوائد، ج7، ص113؛ الوافی، ج12، ص30؛ مرآة العقول، ج17، ص9.</ref> و تاریخنگاران<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج1، ص34؛ البدایة و النهایه، ج1، ص43.</ref> بیت الضراح را همان [[بیت المعمور]] دانستهاند که [[خداوند]] در آیه 4 [[سوره طور]] بدان سوگند یاد کرده است:({{قلم رنگ|سبز|وَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ}}). بر همین اساس، به ویژگیهایی همانند برای آن دو اشاره کردهاند. بعضی با تفاوت نهادن میان آن دو، ضراح را محاذی عرش در آسمان چهارم و بیت المعمور را محاذی ضراح در آسمان دنیا دانستهاند.<ref>بحار الانوار، ج6، ص97؛ مجمع البحرین، ج2، ص391؛ ج3، ص14.</ref> | |||
در برخی منابع از آن با نام «عروب» یاد شده و آمده است که هر کس خدا را حمد و تسبیح گوید، از نوری بهرهمند میشود که از بیت الضراح تا زمین هفتم (حریب) را فراخواهد گرفت.<ref>روح البیان، ج9، ص186.</ref> | |||
برخی هم «ضراح» را نام آسمان دنیا<ref>فتح الباری، ج1، ص390.</ref> یا آسمان هفتم<ref>بحار الانوار، ج55، ص104.</ref> دانستهاند. | |||
بر پایه برخی روایات، پس از پرسش فرشتگان از چرایی آفرینش آدم و پاسخ خداوند درباره آگاه بودنش از چیزی که آنها نمیدانند، فرشتگان به نشانه طلب بخشایش به عرش خداوند پناه بردند. خداوند خانهای به نام «بیت الضراح» زیر عرش بنا نهاد و به فرشتگان فرمان داد آن را [[طواف]] و در آنجا طلب بخشایش کنند.<ref>الکافی، ج4، ص187-188؛ الدر المنثور، ج1، ص128؛ نک: تفسیر قمی، ج1، ص36-37.</ref> | |||
روایتی نیز پیشینه طواف بیت الضراح از سوی فرشتگان را دو هزار سال پیش از آدم(ع) دانسته است.<ref>تفسیر قمی، ج1، ص45؛ عوالی اللئالی، ج2، ص96.</ref> | |||
==جنس ستونها== | |||
بنا بر روایات و تفاسیر، بیت الضراح چهار ستون از جنس زمرد و روکش یاقوت سرخ دارد<ref>الدر المنثور، ج1، ص128؛ بحار الانوار، ج55، ص59.</ref> و یا مروارید سفید بهشتی است<ref>مجمع البیان، ج1، ص389؛ عوالی اللئالی، ج2، ص84.</ref> که فرشتهای با نام «رزین» خدمتکار آن است.<ref>عمدة القاری، ج4، ص44؛ البحر المدید، ج5، ص485.</ref> | |||
==جایگاه بیت الضراح== | |||
روایتها و سخنان مفسران در بیان جایگاه بیت الضراح گوناگون است و محل آن را بالای آسمان هفتم و زیر عرش الهی، <ref>نظم درر السمطین، ص127؛ کنز العمال، ج2، ص566؛ الدر المنثور، ج6، ص117.</ref> آسمان هفتم، <ref>تفسیر قمی، ج2، ص9؛ کنز العمال، ج6، ص170.</ref> ششم، <ref>الکافی، ج4، ص187؛ عمدة القاری، ج4، ص44؛ ج17، ص28.</ref> چهارم<ref>علل الشرائع، ج2، ص406؛ عیون اخبار الرضا، ج1، ص98.</ref> و یا آسمان دنیا<ref>عمدة القاری، ج17، ص28؛ الصافی، ج5، ص77.</ref> دانستهاند. | |||
در | در کوشش برای هماهنگسازی سخنان یاد شده، برخی احتمال دادهاند خداوند به نشانه بزرگداشت پیامبر(ص) آن را در [[شب معراج]] به آسمان ششم و سپس هفتم بالا برد و آنگاه به آسمان دنیا بازگرداند.<ref>عمدة القاری، ج17، ص28.</ref> | ||
روایتی منسوب به [[علی(ع)]] به «ضراح» جداگانهای محاذی کعبه در هر یک از آسمانهای هفتگانه اشاره میکند.<ref>المصنف، ج5، ص29؛ فتح الباری، ج1، ص390.</ref> | |||
==ویژگیهای بیت الضراح== | |||
در روایتها به پارهای از ویژگیهای بیت الضراح اشاره شده است. بیت الضراح در آسمان حرمتی بهاندازه حرمت کعبه در زمین دارد.<ref>الدر المنثور، ج6، ص117.</ref> هر روز هفتاد هزار [[فرشته]] در آن وارد میشوند و روز بعد فرشتگانی جایگزین آنها میگردند؛ به گونهای که هیچگاه بار دیگر نوبت به آنها نمیرسد.<ref>الکافی، ج4، ص189؛ مجمع الزوائد، ج7، ص113-114.</ref> | |||
بر پایه برخی روایات، خانه کعبه به دستور خداوند و به همان شکل بیت الضراح برای عبادت خداوند و توبه آدم(ع) و فرزندان وی بنا شده است.<ref>الکافی، ج4، ص188؛ الدر المنثور، ج1، ص128.</ref> افزون بر این، تشریع هفت دور طواف کعبه به سبب گردش هفت یا هفت هزار ساله فرشتگان گرداگرد بیت الضراح دانسته شده است.<ref>علل الشرائع، ج2، ص407؛ وسائل الشیعه، ج13، ص295.</ref> | |||
در روایتها آمده است که کارنامه بهشتیان سمت درِ راست و کارنامه دوزخیان سمت درِ چپ بیت الضراح قرار دارد.<ref>بحار الانوار، ج5، ص330.</ref> حدیثی درباره گفتوگوی [[پیامبر اسلام(ص)]] با دیگر [[پیامبران]] در بیت الضراح در شب معراج روایت شده است.<ref>المحتضر، ص43.</ref> | |||
شماری از فقیهان خواندن نماز بر [[بام کعبه]] را تنها در حال اضطرار آن هم به شکلی جایز دانستهاند که نمازگزار بر پشت دراز کشیده باشد و رو به آسمان به سبب قرار گرفتن در برابر بیت الضراح و با اشاره نماز بخواند.<ref>النهایه، طوسی، ص101؛ المهذب، ج1، ص85.</ref> | |||
شماری از مفسران به پشتوانه روایاتی که بیت الضراح را محاذی عرش و در یکی از آسمانها میدانند و با برداشت کلی از آیات و روایتها درباره احاطه عرش بر آسمانها و زمین، استدلال کردهاند که میان شیء احاطهکننده و احاطهشده محاذات برقرار نمیشود و از اینرو، محاذات یاد شده غیر جسمانی و معنوی است.<ref>المیزان، ج8، ص171.</ref> | |||
==پیوند به بیرون== | |||
[http://lib.eshia.ir/23019/1/2379 موسسه دائرة المعارف الاسلامي، دانشنامه جهان اسلام، برگرفته از مقاله بیت المعمور.] | |||
[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4789/6433/73394/پیشینه-تاریخی-طواف/?SearchText پیشینه تاریخی طواف، مجله میقات حج زمستان 1372، شماره 6.] | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
خط ۱۴۱: | خط ۱۵۴: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:واژگان قرآنی]] | [[رده:واژگان قرآنی]] | ||