در حال ویرایش تجلیل هدی

'''تجلیل هدی''' پوشاندن [[قربانی حج]] با پارچه تا زمان [[قربانی|قربانی شدن]] است.

«تجلیل» مصدر باب تفعیل از ریشه «ج ـ ل ـ ل» و به معانی بزرگ داشتن، بزرگ شمردن، و پوشاندن است.<ref>العین، ج6، ص17؛ الصحاح، ج4، ص1658-1659؛ لسان العرب، ج11، ص116؛ ج11، ص119، «جلل.</ref> مقصود از این اصطلاح در مبحث حج که گاهی به «تجلیل هدی» تعبیر می‌شود، عبارت است از: پوشاندن شتری که برای [[قربانی حج]] در نظر گرفته شده، با پوششی همچون پارچه.<ref>عمدة القاری، ج10، ص44؛ مواهب الجلیل، ج4، ص281؛ الشافی، ج2، ص1142.</ref>  

از جمله حکمت‌های استحباب پوشاندن قربانی، می‌توان به این موارد اشاره کرد: بزرگداشت شعائر الهی، آراستن قربانی، آگاه ساختن دیگران به اختصاص حیوان تجلیل یافته برای قربانی حج، پیشگیری از آزار حیوان درگرما و سرما،<ref>الاستذکار، ج4، ص250؛ بدائع الصنائع، ج2، ص162؛ مناسک الحج، ص96.</ref> و دور کردن آزار حشرات و مگس‌ها از حیوان.<ref>المبسوط، ج4، ص138.</ref>  

بر پایه روایات، [[حضرت علی(ع)]] شتر خود را در [[مناسک حج]] تجلیل می‌کرد و پس از نحر آن، پارچه‌های به کار رفته در پوشش را صدقه می‌داد.<ref>دعائم الاسلام، ج1، ص301.</ref> نیز گزارش‌هایی در باره تجلیل هدی به دست برخی [[صحابه]] آورده و گفته‌اند که آنان قربانی حج را با جامه پشمین، روپوش سیاه، لباس‌های دارای نقش و نگار، و چادر می‌پوشاندند.<ref>المجموع، ج8، ص362؛ صحیح مسلم، نووی، ج9، ص65-66؛ عمدة القاری، ج10، ص45.</ref>  

از ظاهر سخن برخی فقیهان برمی‌آید که به پشتوانه سیره امیر المؤمنین(ع)<ref>دعائم الاسلام، ج1، ص301؛ بحار الانوار، ج96، ص140.</ref> تجلیل را ویژه شتر و صدقه دادن پارچه به کار رفته برای تجلیل را پس از نحر قربانی، مستحب دانسته‌اند.<ref>بحار الانوار، ج96، ص140، 337؛ مستدرک الوسائل، ج8، ص95؛ جامع احادیث الشیعه، ج11، ص55-57.</ref>  

با این حال، [[ابوحنیفه]] تجلیل را برتر از اشعار دانسته است؛ با این استدلال که تجلیل مایه رهایی قربانی از آزار حشرات می‌گردد؛ اما اشعار از آن رو که موجب خون‌آلود شدن حیوان است، حشرات را به بدنش جذب می‌کند و مایه آزار او می‌شود.<ref>المبسوط، ج4، ص138.</ref>  

برخی از آنان بدین استناد که تنها قربانی برای مناسک حج اهدا می‌شود نه پارچه‌های همراه آن، صدقه دادن آن را مستحب نمی‌دانند.<ref>المغنی، ج3، ص455.</ref> در برابر، شماری دیگر آن را واجب شمرده‌اند.<ref>الشرح الکبیر، ابن‌‌قدامه، ج3، ص568.</ref>  

بسیاری از فقیهان دیگر مذاهب اهل سنت هم به استحباب صدقه دادن پارچه به فقرا و ندادن آن‌ها به قصابی که حیوان را ذبح و آماده مصرف می‌کند، باور دارند.<ref>المبسوط، ج4، ص140؛ صحیح مسلم، نووی، ج9، ص65؛ نک: الشرح الکبیر، ابوالبرکات، ج2، ص124.</ref> پشتوانه باور به استحباب یا وجوب، دستور پیامبر گرامی(ص) به [[امیر مؤمنان(ع)]] برای صدقه دادن پارچه‌های تجلیل و ندادن آن‌ها به قصاب است.<ref>صحیح البخاری، ج2، ص186؛ صحیح مسلم، ج4، ص87؛ سنن ابن‌‌ماجه، ج2، ص1035.</ref>  

در فقه شافعی و مالکی، پاره‌ای احکام استحبابی دیگر در این زمینه یاد شده است؛ از جمله استحباب این کارها: تاخیر تجلیل تا هنگام کوچ کردن از [[منا]] به [[عرفات]]،<ref>الموطا، ج1، ص380؛ صحیح مسلم، نووی، ج9، ص66؛ مواهب الجلیل، ج4، ص281.</ref> تناسب ارزش پارچه تجلیل با توانایی مالی حج‌گزار، بلندی پارچه تجلیل،<ref>صحیح مسلم، نووی، ج9، ص65-66.</ref> تجلیل حیوان قربانی پس از اشعار برای پیشگیری از خون‌آلودگی پارچه، برداشتن پارچه تجلیل در شب تا بر اثر برخورد با خارها پاره نشود.<ref>المجموع، ج8، ص362؛ صحیح مسلم، نووی، ج9، ص66.</ref>  

آورده‌اند که برخی از [[صحابه]] پس از قربانی کردن حیوان، پارچه تجلیل را نخست بر دیوار [[کعبه]] می‌پوشاندند و سپس آن را صدقه می‌دادند.<ref>الاستذکار، ج4، ص250؛ صحیح مسلم، نووی، ج9، ص66.</ref>  

| آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/7524