در حال ویرایش ثویه (کوفه)

{{در دست ویرایش|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۱]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}



'''ثَویّه'''، محدوده‌ای بیابانی، پشت دو شهر [[کوفه]] و [[حیره]] و در شرق منطقه [[غری]] قرار دارد. ۶ هزار مسلمان و گروه زیادی از [[صحابه]]، [[تابعین]] و یاران نزدیک [[امام علی(ع)]] در آن دفن شده‌اند. [[مرقد کمیل بن زیاد]] در این منطقه قرار دارد.

==مفهوم‌شناسی==
واژه ثویه، مؤنث ثوی، و به معنای اقامت کردن است.<ref>لسان العرب، ج ۱۴، ص۱۲۵.</ref> در [[قرآن]]، مشتقّات «ثواء» ذکر شده؛ مانند {{قلم رنگ|سبز| ﴿النَّارُ مَثْوَاکمْ﴾}}؛<ref>انعام، آیه ۱۲۸.</ref> یعنی آتش دوزخ محل اقامت شماست.
زندانی شدن<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۸۷.</ref> و مدفون شدن،<ref>تاج العروس، ج۱۹، ص۲۶۳؛ لسان العرب، ج۱۴، ص۱۲۶.</ref> معانی دیگری است که برای این واژه بیان شده است.

واژه ثویه، به دو گونه، ثُویّه و ثَوِیّه تلفظ شده است. [[احمد بن عبدالله بکری]]، جغرافی‌دان، ثَوِیّه را دقیق‌تر می‌داند.<ref>البیان، ج ۱، ص۱۸۰.</ref>
==علت نامگذاری==
مردم [[کوفه]]، مردگانشان را در ثویه دفن می‌کردند؛ به همین دلیل به «ثویه» که یکی از معانی‌اش مدفون شدن است، شهرت یافت.به نظر برخی، ثویه در گذشته زندان نعمان بن منذر بوده؛ او کسی را که قصد کشتنش را داشت به آن زندان می فرستاد. پس به هر کسی که در آنجا می افتاد گفته می شد:«بها ثوی» یعنی در آنجا ماند. از این رو به نام ثویه خوانده شد.<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۸۷</ref>. برخی<ref>احمد بن عبدالله بکری.</ref> معقدند، ثویه، در گذشته زندان بوده؛<ref>اوفیات الاعیان، ج ۲، ص۵۰۶.</ref> به همین خاطر به «ثویه» که یکی از معانی‌ دیگرش زندانی شدن است، مشهور شد.

==گستره جغرافیایی==
گستره ثویه، از خندق شهر [[کوفه]]<ref>در حال حاضر خندق شهر کوفه، به خندق «سعده» شناخته می‌شود.</ref> آغاز می‌شود و به طرف شهر [[نجف]] و در امتداد خط مستقیمی که موازی خندق شهر کوفه است، به طرف جنوب، به شهر [[حیره]] می‌رسد.<ref>االکامل فی التاریخ، ج ۲، ص۴۸۲.</ref> 
ثویه، در طرف صحرا، و پشت دو شهر کوفه و حیره، در شرق منطقه [[غری]] واقع شده است.

[[خطیب بغدادی]]، تاریخ‌نگار بین دو منطقه ثویه و غری خلط کرده است. شاید علت اشتباه او، این باشد که هر دو منطقه در پشت شهر کوفه و در کنار یکدیگر قرار دارند.<ref>تاریخ بغداد، ج ۱، ص۱۳۸.</ref>

ثویه ناحیه‌ای بیابانی و وسیع است که قبایل عرب در آن ساکن شده‌اند. یکی از این قبایل، قبیله معروف طَی است.<ref>الأغانی، ج ۱۹، ص۱۲۷.</ref> 

==آرامگاه صحابه و تابعین==
ثویه بیابانی در بیرون کوفه بود، که ۶ هزار مسلمان<ref>الکامل فی التاریخ، ج ۲، ص۴۸۲.</ref> و گروه زیادی از [[صحابه]]، [[تابعین]]<ref>وفیات الاعیان، ج ۲، ص۵۰۶.</ref> و یاران نزدیک [[امام علی(ع)]]<ref>تاریخ الکوفه، ص۶۸.</ref> در آن دفن شدند؛ از جمله: [[خباب بن ارت]]،<ref>طبقات ابن سعد، ج ۳، ص۱۶۷.</ref> قنبر،<ref>البته در شهر حمص سوريه نيز قبرى وجود دارد كه منسوب به قنبر است</ref> زید بن صوحان، صعصعة بن صوحان<ref>عتبات عالیات، ص۵۴-۵۶</ref> و [[کمیل بن زیاد]].

رسم مردم کوفه بر این بود که مردگان را در ثویه، که به کوفه نزدیک بود، دفن می‌کردند و کسی را در منطقه [[غری]] که کنار ثویه و دورتر از کوفه بود دفن نمی‌کردند. امام علی(ع) وصیت کرد در ثویه دفن نشود؛ بلکه در منطقه غری دفن شود و قبرش مخفی بماند تا بدنش از دست‌دازی دشمنانش حفظ شود.

===مزار کمیل بن زیاد===
از قبور صحابه و تابعین که در ثویه دفن شدند اثری باقی نیست؛ فقط [[مرقد کمیل بن زیاد]]، مشخص مانده است.

==پایگاه نظامیان انگلیسی==
منطقه ثویه و مرقد کمیل بن زیاد، در جریان انقلاب نجف، سال ۱۹۱۸م، پایگاه نظامیان [[انگلیس|انگلیسی]] به فرماندهی فرانک بالفور شده بود. آن‌ها پس از کشته شدن حاکم [[نجف]]، کاپیتان مارشال<ref>العراق فی رسائل المس بیل، ص81، 87 و 88.</ref> به این منطقه فرستاده شده بودند.<ref>ثورة النجف، ص۳۵.</ref>

==پانوشت==
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}

{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = ثويه و موقعيت جغرافيايى آن، حسن الحكيم، ترجمه محمدحسين خوشنويس،
| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، جلد ۵، ص۷۲، ۱۳۸۸،
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1279/1/132
}}

* '''الأغانی'''، ابوالفرج اصفهانی.
* '''البیان'''، آیت الله خوئی.
* '''تاج العروس من جواهر القاموس'''، مرتضی زبیدی، محمد بن محمد،‌ دار الفکر، بیروت، ۱۴۱۴ق.
* '''تاریخ بغداد'''، خطیب بغدادی.
* '''تاریخ الکوفه'''، سیدحسین براقی نجفی.
* '''ثورة النجف'''، حسن الاسدی.
* '''الکامل فی التاریخ'''، ابن‌اثیر.
* '''العراق فی رسائل المس بیل۱۹۱۷/۱۹۲۶'''، جیرترود بیل، ترجمه جعفر الخیاط، الطبعة الأولی، الدار العربیة للموسوعات، بیروت، ۱۴۲۴ق.
* '''لسان العرب'''، ابن منظور، محمدبن مکرم،‌ دار صادر، بیروت، الطبعة الثالثة، ۱۴۱۴ق، ۱۹۹۴م.
* '''المفصل في تاريخ النجف الأشرف'''، حکیم، حسن عیسی، المکتبه الحیدریه، قم، ۱۳۸۵ش.
* '''معجم البلدان'''، یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله،‌ دار صادر، بیروت، الطبعة الثانیة، ۱۹۹۵م.
* '''وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان'''، ابن خلکان احمد بن محمد، محقق: عباس، احسان، دار صادر، بیروت، بی‌تا.

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:مکان‌های تاریخی کوفه]]