در حال ویرایش جاهلیت

موسم حج برای مردم [[قریش]] و دارندگان کالا، فصلی تجاری بود؛ به‌ویژه که اختلاف دو قرنه [[ایران]] و [[روم]] باعث تعطیلی یا کم رونقی بازرگانی میان [[شام]] و [[هند]] به سوی ایران و خراسان شده و زمینه رونق بازرگانی را در [[شبه جزیره عربستان]] فراهم ساخته بود.<ref>تاریخ العرب القدیم، ص238.</ref> دو کاروان زمستانه و تابستانه که‌ [[هاشم بن عبدمناف]] برنهاده بود، بازرگانی میان شبه جزیره به‌سوی [[یمن]] و شام را رونق بخشیده بود.<ref>تاریخ العرب القدیم، ص239.</ref>  

===آیین‌های حج===

{{اصلی|حج جاهلی}}

برپایه برخی گزارش‌ها، نوحه خواندن بر مرده، طعن زدن در نسب، و [[استسقاء]] به یاری کواکب از سنن جاهلی بوده است.<ref>الاستیعاب، ج1، ص249؛ الازمنة و الامکنه، ص69.</ref> سنت جاهلی دیگر، طواف پیرامون [[مروه]] و [[صفا]] به سبب نصب دو [[بت]] در آن‌جا بود.<ref>تاریخ یعقوبی، ج1، ص254؛ اخبار مکه، فاکهی، ج2، ص240-242.</ref> با تخریب این بت‌ها، تنها اصل [[سعی]] و طواف پیرامون صفا و مروه در [[اسلام]] حفظ شد.<ref>اسد الغابه، ج2، ص170؛ اثارة الترغیب، ج1، ص48؛ اضواء البیان، ج4، ص421.</ref> گفته می‌شود که در روزگار جاهلیت، [[مردار]] را حلال می‌دانستند<ref>احکام القرآن، ابن عربی، ج1، ص52.</ref> و افزون بر این‌که [[ذبح]] را برای غیر خدا انجام می‌دادند،<ref>نک: اصلاح المنطق، ج1، ص43.</ref> خون حیوان ذبح شده را بر سنگ‌ها و انصابی که پیرامون [[کعبه]] نهاده بودند، می‌ریختند و خون و گوشت آن را وسیله تقرب به بت‌ها می‌شمردند.<ref>احکام القرآن، ابن عربی، ج1، ص134؛ اسد الغابه، ج3، ص198؛ جزیرة العرب قبل الاسلام، ج2، ص286-287.</ref> نیز نماز آن‌ها در [[مسجدالحرام]]، سوت زدن و کف زدن بود.<ref>تاویل الدعائم، ج1، ص52.</ref>  

===خانواده و اجتماع===

عرب جاهلی تنها به قوم و قبیله‌اش که همه چیز خود را از آن کسب می‌کرد، متعهد بود. بخش عمده ادبیات عرب جاهلی یا «ایام العرب» به حماسه‌سرایی و خاطره‌گویی درباره جنگ‌های قبیله‌ای اختصاص دارد.<ref>نک: مروج الذهب، ج2، ص101؛ الکامل، ج1، ص502.</ref> آنان بسیاری از معاهدات را با روشن کردن آتش و کنار آن می‌بستند.<ref>الاوائل، ص35-36.</ref> پیامبر(ص) نظام مؤاخات را جایگزین روابط قبیله‌ای مبتنی بر خون و نژاد کرد<ref>الادارة فی عصر الرسول، ص78.</ref> ؛ اما گاه که میان [[مهاجران]] و [[انصار]] کدورتی رخ می‌نمود، انتقام‌گیری به سبک جاهلیت اتفاق می‌افتاد.<ref>آثار ابن بادیس، ج2، ص158-159.</ref>  

عرب روزگار جاهلیت، معابدی برای این بت‌ها می‌ساخت.<ref>نک: الاصنام.</ref> بیت به معنای معبد، محل پرستش بت‌ها بود و معابدی که برای مقابله با [[بیت ‌الله الحرام]] ساخته می‌شدند، [[طاغوت]] نام داشتند.<ref>الدلائل فی غریب الحدیث، ج1، ص110-111.</ref> کعبات یا ذوالکعبات محل [[عبادت]] ربیعه بود که پیرامون آن طواف می‌کردند. گفته‌اند نام کعبه پس از [[اسلام]] به بیت الله الحرام اختصاص یافت.<ref>جزیرة العرب قبل الاسلام، ج2، ص261-262.</ref> عرب جاهلی برخی فرزندان خود را عبدالکعبه نام می‌نهادند.<ref>اسد الغابه، ج3، ص376.</ref> مردم روزگار جاهلیت، در موسم سالانه به [[زیارت]] بت‌ها می‌رفتند و با [[قربانی]] و [[نذر]] در برابر آن‌ها کرنش می‌کردند و فرو فرستادن باران و پیروزی بر دشمنان و اجابت دعاها و شفای بیماران را درخواست می‌نمودند.<ref>جزیرة العرب قبل الاسلام، ج2، ص31-33.</ref> گزارش شده که در [[فتح مکه]]، پیامبر 360 بت نصب شده در کعبه را نابود کرد.<ref>امتاع الاسماع، ج5، ص73؛ ج7، ص239.</ref>  

بت‌پرستی در جزیرة العرب فراگیر بود. از این‌رو، کسانی که بت‌پرستی را وانهاده، یگانه‌پرستی پیشه می‌کردند، شهرت می‌یافتند و نامشان در تاریخ ثبت می‌شد.<ref>نک: الاغانی، ج5، ص10.</ref> کسانی هم به آیین ابراهیم پایبند بودند و به [[توحید]] باور داشتند و با انجام دادن [[روزه]]، به شیوه حنفاء زندگی می‌کردند.<ref>اسد الغابه، ج4، ص516.</ref> حنفاء افزون بر اهتمام به [[مناسک حج]]، پاره‌ای از سنت‌های ابراهیمی را پاس می‌داشتند.<ref>الامالی، ص2.</ref>  

==پیوند به بیرون==

==پانویس==