در حال ویرایش جدال
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''جِدال''' از [[محرمات احرام]] در [[فقه امامی|فقه شیعه]] است و به معنای سوگند خوردن با گفتن: «لا و اللَّه» (سوگند به خدا، چنین نیست) و «بلی واللَّه» (سوگند به خدا، چنین است) می‌باشد. به گفته شماری از فقیهان شیعه، وجه اطلاق جدال بر این‌گونه سوگند آن است که در بسیاری از موارد، سوگند خوردن همراه با ستیز و دشمنی است. | '''جِدال''' از [[محرمات احرام]] در [[فقه امامی|فقه شیعه]] است و به معنای سوگند خوردن با گفتن: «لا و اللَّه» (سوگند به خدا، چنین نیست) و «بلی واللَّه» (سوگند به خدا، چنین است) می‌باشد. به گفته شماری از فقیهان شیعه، وجه اطلاق جدال بر این‌گونه سوگند آن است که در بسیاری از موارد، سوگند خوردن همراه با ستیز و دشمنی است. | ||
به نظر | به نظر مشهور فقیهان امامی، برای جدال صادق (سوگند راست خوردن) در بار اول و دوم [[کفاره]] [[واجب]] نمی‌شود و تنها [[استغفار]] لازم است. در بار سوم، [[قربانی کردن]] یک گوسفند به‌عنوان کفاره واجب است؛ اما در جدال کاذب (سوگند دروغ خوردن)، یک‌بار جدال موجب کفاره یعنی [[ذبح]] یک گوسفند می‌گردد. کفاره جدال دروغ در بار دوم، یک گاو و بار سوم یک شتر است. | ||
جدال | جدال احرام‌گزار در حال ضرورت؛ مانند اثبات حق و نفی باطل، حرام نیست و کفاره ندارد. | ||
==مفهوم‌شناسی== | |||
واژه «جِدال» مصدر از ریشه «ج ـ د ـ ل» به معنای محکم تاباندن ریسمان، قوّت یافتن استخوان، کشتی گرفتن، ستیز، مباحثه کردن، دلیل آوردن، و چیره شدن بر طرفِ ستیز است.<ref>الصحاح، ج4، ص1653؛ معجم مقاییس اللغه، ج1، ص433-434؛ لسان العرب، ج11، ص103-105، «جدل. </ref> این ماده در برخی از آیات [[قرآن]] نیز به معنای ستیز و مباحثه به‌کار رفته است.<ref>از جمله: {{قلم رنگ|سبز|﴿وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ اَحْسَنُ﴾}} ([[سوره نحل]]، آیه 125)؛ {{قلم رنگ|سبز|﴿وَلا تُجَادِلُوا اَهْلَ الْکِتَابِ اِلا بِالَّتِی هِیَ اَحْسَنُ﴾}} ([[سوره عنکبوت]]، آیه 46)؛ {{قلم رنگ|سبز|﴿یَا نُوحُ قَدْ جَادَلْتَنَا فَاَکْثَرْتَ جِدَالَنَا فَاْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا﴾}} ([[سوره هود]]، آیه 32)</ref> | واژه «جِدال» مصدر از ریشه «ج ـ د ـ ل» به معنای محکم تاباندن ریسمان، قوّت یافتن استخوان، کشتی گرفتن، ستیز، مباحثه کردن، دلیل آوردن، و چیره شدن بر طرفِ ستیز است.<ref>الصحاح، ج4، ص1653؛ معجم مقاییس اللغه، ج1، ص433-434؛ لسان العرب، ج11، ص103-105، «جدل. </ref> این ماده در برخی از آیات [[قرآن]] نیز به معنای ستیز و مباحثه به‌کار رفته است.<ref>از جمله: {{قلم رنگ|سبز|﴿وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ اَحْسَنُ﴾}} ([[سوره نحل]]، آیه 125)؛ {{قلم رنگ|سبز|﴿وَلا تُجَادِلُوا اَهْلَ الْکِتَابِ اِلا بِالَّتِی هِیَ اَحْسَنُ﴾}} ([[سوره عنکبوت]]، آیه 46)؛ {{قلم رنگ|سبز|﴿یَا نُوحُ قَدْ جَادَلْتَنَا فَاَکْثَرْتَ جِدَالَنَا فَاْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا﴾}} ([[سوره هود]]، آیه 32)</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۳: | ||
===نظر فقیهان شیعه=== | ===نظر فقیهان شیعه=== | ||
به باور مشهور فقیهان | به باور مشهور فقیهان امامی، جدال به معنای سوگند خوردن با تعابیر خاص، بر احرام‌گزار حرام است.<ref>الانتصار، سید مرتضی، ص241-242؛ ریاض المسائل، ج6، ص313؛ جواهر الکلام، ج18، ص359.</ref> در این حکم، تفاوتی میان زن و مرد نیست.<ref>مجمع الفائده، ج6، ص295-296.</ref> | ||
بسیاری از فقیهان متاخر امامی به پشتوانه روایات متعدد<ref>الکافی، ج4، ص338؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص329؛ التهذیب، ج5، ص336.</ref> بر آنند که جدال ممنوع در حج تنها شامل کاربرد عبارت «لا و الله» یا «بلی و الله» است.<ref>قواعد الاحکام، ج1، ص424؛ مجمع الفائده، ج6، ص295؛ کشف الغطاء، ج2، ص455.</ref> همچنین کاربرد هر دو تعبیر با هم در یک ستیز لازم نیست و به کار بردن یکی از آن دو، جدال است.<ref>منتهی المطلب، ج2، ص844؛ کشف الغطاء، ج2، ص455؛ فقه الصادق، ج10، ص465-466.</ref> به گفته فقیهان سوگند خوردن به سایر نام‌های خدا مانند «رحمن»، «رحیم» و «خالق» یا به غیر زبان عربی نیز جدال ممنوع شمرده می‌شود.<ref>مستند الشیعه، ج11، ص387؛ کتاب الحج، ج2، ص140؛ مناسک حج، مسأله ۳۷۵.</ref> شماری از فقیهان نیز هرچه را در شرع سوگند به‌شمار آید، مصداق جدال و ممنوع دانسته‌اند.<ref>الدروس، ج1، ص386-387؛ جامع المقاصد، ج3، ص183-184؛ ریاض المسائل، ج6، ص313-314.</ref> | |||
به نظر برخی فقیهان، با سه بار سوگند راست خوردن یا یک بار سوگند دروغ خوردن، جدال تحقق می‌یابد.<ref>مستند الشیعه، ج11، ص387.</ref> دیگر فقیهان یک بار سوگند خوردن را کافی شمرده‌اند.<ref>نک: ریاض المسائل، ج7، ص425.</ref> | |||
===نظر اهل سنت=== | ===نظر اهل سنت=== | ||
• برخی آن را در زمره محرمات احرام نشمرده‌اند.<ref>نک: بدائع الصنائع، ج2، ص183-216؛ روضة الطالبین، ج2، ص401-418؛ کشاف القناع، ج2، ص489-520.</ref> | |||
• به سخن برخی از فقیهان اهل‌سنت، کراهت یا حتی حرمت جدال احرام‌گزار را می‌توان برداشت کرد.<ref>المغنی، ج3، ص265؛ کشاف القناع، ج2، ص523؛ البحر الرائق، ج2، ص566.</ref> اما آنان به این ممنوعیت تصریح نکرده‌اند. | |||
• شماری از مفسران اهل‌سنت بر آنند که مقصود از جدال، شک در حج و وجوب آن است و حج با چنین جدالی باطل به‌شمار می‌رود؛ زیرا شک در وجوب حج، موجب [[کفر]] و بطلان حج است.<ref>التفسیر الکبیر، ج5، ص182.</ref> | |||
==کفاره جدال== | ==کفاره جدال== | ||
| خط ۶۸: | خط ۷۱: | ||
=== سوگند دروغ خوردن === | === سوگند دروغ خوردن === | ||
در جدال کاذب (سوگند دروغ خوردن) به باور مشهور فقیهان | در جدال کاذب (سوگند دروغ خوردن) به باور مشهور فقیهان امامی، به پشتوانه احادیث<ref>التهذیب، ج5، ص334-335.</ref> یک‌بار جدال موجب کفاره یعنی [[ذبح]] یک گوسفند می‌گردد.<ref>غنیة النزوع، ص167؛ ریاض المسائل، ج7، ص425؛ جواهر الکلام، ج20، ص420.</ref> کفاره دو بار جدال دروغ، به باور مشهور فقیهان امامی، قربانی کردن یک [[گاو]] است<ref>غنیة النزوع، ص167؛ جامع الخلاف، ص196؛ جواهر الکلام، ج20، ص420.</ref> و به نظر برخی دیگر، کفاره آن، قربانی کردن یک گوسفند است.<ref>المعتمد، ج4، ص170-171.</ref> | ||
کفاره سه بار جدال دروغ، قربانی کردن یک [[شتر]]<ref>الحدائق، ج15، ص465؛ کشف اللثام، ج6، ص479؛ جواهر الکلام، ج20، ص420.</ref> و به باور فقیهان دیگر، قربانی کردنِ یک گاو است.<ref>مدارک الاحکام، ج8، ص445-446؛ المعتمد، ج4، ص170-171.</ref> | کفاره سه بار جدال دروغ، قربانی کردن یک [[شتر]]<ref>الحدائق، ج15، ص465؛ کشف اللثام، ج6، ص479؛ جواهر الکلام، ج20، ص420.</ref> و به باور فقیهان دیگر، قربانی کردنِ یک گاو است.<ref>مدارک الاحکام، ج8، ص445-446؛ المعتمد، ج4، ص170-171.</ref> | ||
=== کفاره تکرار جدال === | === کفاره تکرار جدال === | ||
در فقه شیعه، درباره حکم احرام‌گزاری که پس از پرداخت کفاره جدال، بار دیگر مرتکب جدال حرام شود، دیدگاه‌ها متفاوت است. برخی کفاره آن را کفاره جدالِ بار اول یعنی قربانی کردن یک گوسفند<ref>مدارک الاحکام، ج8، ص445؛ الدروس، ج1، ص386، 421.</ref> و شماری دیگر، کفاره جدال بار دوم یعنی قربانی کردنِ یک گاو به‌شمار آورده‌اند.<ref>جواهر الکلام، ج20، ص421.</ref> | |||
=== سوگند در حال ضرورت === | === سوگند در حال ضرورت === | ||
از دید مشهور فقیهان شیعه، جدال احرام‌گزار به سبب اضطرار، حرام نیست و کفاره ندارد.<ref>مناسک حج، مسئله ۳۷۶.</ref> از جمله مصداق‌های اضطرار، اثبات حق و نفی باطل یا دفع دعوای دروغ با سوگند خوردن است.<ref>مدارک الاحکام، ج8، ص446؛ الحدائق، ج15، ص469؛ ریاض المسائل، ج6، ص314.</ref> نیز جدال در راه اطاعت خداوند، جدال برای صله رحم و اکرام مؤمن،<ref>مختلف الشیعه، ج4، ص87؛ الدروس، ج1، ص387؛ فقه الصادق، ج11، ص215.</ref> جدال از روی سهو و فراموشی<ref>منتهی المطلب، ج2، ص844؛ الدروس، ج1، ص387.</ref> مستلزم کفاره نیست. | |||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||