در حال ویرایش جنگ بنی‌قریظه (بخش)

===عدم قتل و مجازات===
درباره فرجام بنی‌قریظه تحلیل‌های گوناگون ارائه شده است. به رغم استحقاق کشته شدن آن‌ها از این‌رو که در وضعیتی ناگوار به مسلمانان خیانت کرده و به یاری احزاب پرداخته بودند، شماری از پژوهشگران با ذکر شواهد و قراینی درباره شمار کشته شدگان و نحوه برخورد با بنی‌قریظه اظهار تردید کرده‌‏اند.

بعضی شمار مقتولان را آن‌هم با این شمار و در یک یا سه روز به دست [[امام علی(ع)]] یا همراهی [[زبیر]]<ref>المغازی، ج2، ص513؛ تاریخ طبری، ج2، ص593.</ref> بعید دانسته و اخبار این کشتار را ساخته و پرداخته [[قبیله خزرج]] دانسته‏‌اند که می‏‌خواستند وانمود کنند که حرمت طایفه [[اوس]] نزد پیامبر، کمتر از خزرجی‌ها بوده است؛ زیرا پیامبر برخلاف پذیرفتن شفاعت آن‌ها درباره [[بنی‌نضیر]]، شفاعت اوس درباره بنی‌قریظه را نپذیرفت.<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، ص199-200.</ref>

برخی کشتار آن‌ها را خلاف سیره پیامبر دانسته و به پشتوانه آمار و ارقام متفاوت این غزوه و مقایسه آن با تلفات دیگر نبردهای پیامبر، به نقد گزارش‌های سیره‌‏نویسان پرداخته‏‌اند.<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، ص199-201؛ تاریخ صدر اسلام، ص178-179.</ref>

به باور ولید عرفات، کشتار بنی‌قریظه از این‌رو پذیرفتنی نیست که اولاً [[قرآن]] به این شمار مقتول اشاره‌ای نکرده است.
ثانیاً مقصّر بودن رؤسای آنان، موجب نمی‌شد که همگی قتل عام شوند. از این‌رو، مطابق قاعده قرآنی {{قلم رنگ|سبز|﴿لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ اُخْری﴾}} کشتن آنان خلاف [[اسلام]] بوده است.
ثالثاً کشته شدن چند صد تن در بازار مدینه بدون اشاره صریح منابع به موضع قتل آن‌ها و نیز برجای نماندن اثر چنین اقدامی، بر این تردید می‌افزاید.
رابعاً اگر چنین کشتاری رخ داده بود، مبنای فقهی فقیهان قرار می‏‌گرفت.

خامساً از میان بنی‌قریظه تنها نام چند از بزرگانشان ثبت شده و از نام دیگران گزارشی نیست.<ref>بحوث المؤتمر الدولی للتاریخ، ص787-793.</ref>

به باور برخی، داستان قتل عام بنی‌قریظه را [[ابن اسحاق]] از یهود گرفته و سیره‌نویسان و تاریخ‌نگاران بعد از او برگرفته‌‏اند. افزون بر آن، راویان این رخداد نیز چون [[محمد بن کعب]] و [[عطیه]]، از یهودیان قرظی مسلمان شده هستند و بعید نیست که جانب‌دارانه سخن گفته باشند.<ref>المغازی، ج2، ص517؛ نک: پیامبر و یهود حجاز، ص164-197.</ref>