در حال ویرایش حجر اسماعیل

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۲۵: خط ۲۵:
طبق برخی احادیث، بخشی از حجر اسماعیل جزو کعبه بوده است؛‌ از این رو به باور فقیهان [[شیعه]] و بیشتر فقیهان [[اهل سنت]] باید هنگام [[طواف]]، حجر اسماعیل داخل طواف قرار بگیرد.
طبق برخی احادیث، بخشی از حجر اسماعیل جزو کعبه بوده است؛‌ از این رو به باور فقیهان [[شیعه]] و بیشتر فقیهان [[اهل سنت]] باید هنگام [[طواف]]، حجر اسماعیل داخل طواف قرار بگیرد.


==معرفی==
==مکان==
حِجر اسماعیل بر محوطه نیم دایره‌ای شکل در سوی شمال غربی [[کعبه]]، روبروی [[ناودان کعبه|ناودان طلا]] گفته می‌شود.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص569.</ref>
حِجر اسماعیل بر محوطه نیم دایره‌ای شکل در سوی شمال غربی [[کعبه]]، روبروی [[ناودان کعبه|ناودان طلا]] گفته می‌شود.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص569.</ref>  


حجر اسماعیل، با دیواری به ارتفاع ۱٫۳۲ متر و پهنای ۱٫۵۲ متر مشخص شده است. فاصله این دیوار از ناودان طلا نزدیک به ۶/۸۰ متر است و محدوده‌ای به طول ۸٫۴۴ متر میان [[رکن عراقی]] و [[رکن شامی]](رکن غربی) را دربرگرفته است.<ref>مرآه الحرمین، ج1، ص266؛ التاریخ القویم، ج2، ص576.</ref>[[پرونده:کعبه و حجر اسماعیل (قدیمی).jpg|جایگزین=|بندانگشتی|تصویری قدیمی از [[کعبه]] و حجر اسماعیل.]]
==مساحت==
حجر اسماعیل، با دیواری به ارتفاع ۱٫۳۲ متر و پهنای ۱٫۵۲ متر مشخص شده است. فاصله این دیوار از ناودان طلا نزدیک به ۶/۸۰ متر است و محدوده‌ای به طول ۸٫۴۴ متر میان [[رکن عراقی]] و [[رکن شامی]](رکن غربی) را دربرگرفته است.<ref>مرآه الحرمین، ج1، ص266؛ التاریخ القویم، ج2، ص576.</ref>


== تاریخ ==
==پیشینه==
[[پرونده:کعبه و حجر اسماعیل (قدیمی).jpg|جایگزین=|بندانگشتی|تصویری قدیمی از [[کعبه]] و حجر اسماعیل.]]
بر پایه روایت‌های دینی، تاریخچه ایجاد حِجر به زمان ساخت [[کعبه]] به دست [[حضرت ابراهیم(ع)]] برمی‌گردد. نقل‌های متفاوت و گاه ناهمگونی درباره سبب ساخت حجر وجود دارد؛ برخی از گزارش‌ها، از پناه گرفتن [[حضرت اسماعیل(ع)]] از آفتاب سوزان در این قسمت خبر داده،<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص117.</ref> و شاید در همین راستا حجر را خانه او معرفی می‌کنند،<ref>الکافی، ج4، ص210.</ref> این در حالی است که برخی از روایت‌ها، ساخت نخستینِ حجر را به حضرت ابراهیم(ع) و با هدف محافظت از گوسفندان اسماعیل(ع) بیان کرده‌اند.<ref>اخبار مکه، ج1، ص64- 65؛ وسائل الشیعه، ج13، ص355.</ref>
بر پایه روایت‌های دینی، تاریخچه ایجاد حِجر به زمان ساخت [[کعبه]] به دست [[حضرت ابراهیم(ع)]] برمی‌گردد. نقل‌های متفاوت و گاه ناهمگونی درباره سبب ساخت حجر وجود دارد؛ برخی از گزارش‌ها، از پناه گرفتن [[حضرت اسماعیل(ع)]] از آفتاب سوزان در این قسمت خبر داده،<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص117.</ref> و شاید در همین راستا حجر را خانه او معرفی می‌کنند،<ref>الکافی، ج4، ص210.</ref> این در حالی است که برخی از روایت‌ها، ساخت نخستینِ حجر را به حضرت ابراهیم(ع) و با هدف محافظت از گوسفندان اسماعیل(ع) بیان کرده‌اند.<ref>اخبار مکه، ج1، ص64- 65؛ وسائل الشیعه، ج13، ص355.</ref>


=== دفن پیامبران در حجر ===
روایت‌های اسلامی از دفن شدن برخی از پیامبران در حجر بدون اشاره به نام آنها خبر داده‌اند. بر اساس این گزارش‌ها بدن اسماعیل، مادرش [[هاجر]] و برخی از دختران او در این مکان دفن شده‌اند.<ref>الکافی، ج4، ص210؛ السیره النبویه، ج1، ص5.</ref>
روایت‌های اسلامی از دفن شدن برخی از پیامبران در حجر بدون اشاره به نام آنها خبر داده‌اند. بر اساس این گزارش‌ها بدن اسماعیل، مادرش [[هاجر]] و برخی از دختران او در این مکان دفن شده‌اند.<ref>الکافی، ج4، ص210؛ السیره النبویه، ج1، ص5.</ref>


=== اهمیت حجر اسماعیل نزد مکیان و مسلمانان ===
حجر اسماعیل هماره مورد توجه [[اهل حرم|مردم مکه]] بوده و خبرهایی از جلوس [[عبدالمطلب]] در حجر اسماعیل،<ref>الطبقات الکبری، ج1، ص82.</ref> نزاع‌های لفظی میان [[حضرت محمد(ص)]] و مشرکان [[قریش]] در این مکان،<ref>السیره النبویه، ج1، ص289- 290.</ref> و نیز اجتماع مشرکان برای تصمیم‌گیری بر ترور او<ref>المغازی، ج1، ص125.</ref> وجود دارد. تعدد رؤیاهای منتسب به بزرگانی مانند عبدالمطلب،<ref>السیره النبویه، ج1، ص142؛ البدایه و النهایه، ج2، ص244.</ref> و پیامبر(ص) در حجر اسماعیل<ref>سعد السعود، ص100؛ بحار الانوار، ج18، ص317.</ref> نشان از مناسب بودن این مکان برای استراحت پس از انجام عبادت دارد.
حجر اسماعیل هماره مورد توجه [[اهل حرم|مردم مکه]] بوده و خبرهایی از جلوس [[عبدالمطلب]] در حجر اسماعیل،<ref>الطبقات الکبری، ج1، ص82.</ref> نزاع‌های لفظی میان [[حضرت محمد(ص)]] و مشرکان [[قریش]] در این مکان،<ref>السیره النبویه، ج1، ص289- 290.</ref> و نیز اجتماع مشرکان برای تصمیم‌گیری بر ترور او<ref>المغازی، ج1، ص125.</ref> وجود دارد. تعدد رؤیاهای منتسب به بزرگانی مانند عبدالمطلب،<ref>السیره النبویه، ج1، ص142؛ البدایه و النهایه، ج2، ص244.</ref> و پیامبر(ص) در حجر اسماعیل<ref>سعد السعود، ص100؛ بحار الانوار، ج18، ص317.</ref> نشان از مناسب بودن این مکان برای استراحت پس از انجام عبادت دارد.


گزارش‌های مربوط به تعیین حجر اسماعیل به عنوان نقطه آغازین [[معراج]] پیامبر(ص)،<ref>سعد السعود، ص100؛ بحار الانوار، ج18، ص317.</ref> برگزاری برخی از سخنرانی‌های او،<ref>تفسیر القمی، ج1، ص379.</ref> حضور [[امامان شیعه]] در مناسبت‌های مختلف، و [[دعا]] و [[مناجات]] آنان در این مکان<ref>تفسیر العیاشی، ج2، ص337؛ الغیبه، ص259؛ بصائر الدرجات، ص373.</ref> نشان از جایگاه برجسته حجر اسماعیل نزد بزرگان دین دارد.
گزارش‌های مربوط به تعیین حجر اسماعیل به عنوان نقطه آغازین معراج پیامبر(ص)،<ref>سعد السعود، ص100؛ بحار الانوار، ج18، ص317.</ref> برگزاری برخی از سخنرانی‌های او،<ref>تفسیر القمی، ج1، ص379.</ref> حضور [[امامان شیعه]] در مناسبت‌های مختلف، و [[دعا]] و [[مناجات]] آنان در این مکان<ref>تفسیر العیاشی، ج2، ص337؛ الغیبه، ص259؛ بصائر الدرجات، ص373.</ref> نشان از جایگاه برجسته حجر اسماعیل نزد بزرگان دین دارد.


=== بازسازی‌های حجر اسماعیل در طول تاریخ ===
برخی با استناد به حدیثی منسوب به [[حضرت محمد(ص)]] خطاب به [[عایشه]]<ref>صحیح ابن خزیمه، ج2، ص1413؛ صحیح مسلم، ج2، ص968.</ref> بر این باورند که بخشی از حجر کنونی اسماعیل، جزو کعبه بوده که به جهت ناتوانی مالی [[قریش]] در بازسازی کعبه در سال پنجم پیش از [[بعثت]]، در حجر داخل شده است.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص573.</ref> آنها حتی نامگذاری حجر را متناسب با سنگچین مشخص‌کننده قسمت باقیمانده از کعبه و برای منع افراد از ورود به آن دانسته‌اند.<ref>معجم البلدان، ج2، ص221.</ref>
برخی با استناد به حدیثی منسوب به [[حضرت محمد(ص)]] خطاب به [[عایشه]]<ref>صحیح ابن خزیمه، ج2، ص1413؛ صحیح مسلم، ج2، ص968.</ref> بر این باورند که بخشی از حجر کنونی اسماعیل، جزو کعبه بوده که به جهت ناتوانی مالی [[قریش]] در بازسازی کعبه در سال پنجم پیش از [[بعثت]]، در حجر داخل شده است.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص573.</ref> آنها حتی نامگذاری حجر را متناسب با سنگچین مشخص‌کننده قسمت باقیمانده از کعبه و برای منع افراد از ورود به آن دانسته‌اند.<ref>معجم البلدان، ج2، ص221.</ref>


خط ۴۸: خط ۴۷:
منابع از سنگفرش حجر در سال ۱۴۰ق. به فرمان منصور [[بنی‌عباس|عباسی]] (حکومت ۱۳۶–۱۵۸ق)<ref>اخبار مکه، ج1، ص313؛ منائح الکرم، ج2، ص92.</ref> و بازسازی آن در سال ۱۶۴ق. به دستور مهدی عباسی (حک: ۱۵۸–۱۶۹ق)<ref>اخبار مکه، ج1، ص313- 314؛ التاریخ القویم، ج2، ص579.</ref> خبر داده‌اند. بازسازی‌های دیگری در سال‌های ۱۰۴۰ و ۱۲۶۰ و۱۲۸۳ق. در دوره سلاطین [[عثمانی]] انجام شد.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص579.</ref>
منابع از سنگفرش حجر در سال ۱۴۰ق. به فرمان منصور [[بنی‌عباس|عباسی]] (حکومت ۱۳۶–۱۵۸ق)<ref>اخبار مکه، ج1، ص313؛ منائح الکرم، ج2، ص92.</ref> و بازسازی آن در سال ۱۶۴ق. به دستور مهدی عباسی (حک: ۱۵۸–۱۶۹ق)<ref>اخبار مکه، ج1، ص313- 314؛ التاریخ القویم، ج2، ص579.</ref> خبر داده‌اند. بازسازی‌های دیگری در سال‌های ۱۰۴۰ و ۱۲۶۰ و۱۲۸۳ق. در دوره سلاطین [[عثمانی]] انجام شد.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص579.</ref>


==حکم طواف در حجر اسماعیل==
در سال ۸۵۲ق. سلطان چقمق چرکسی (حکومت ۸۴۲–۸۵۷ق) برای نخستین بار جامه‌ای برای پوشاندن حجر اسماعیل به همراه [[پرده کعبه|جامه کعبه]] ارسال کرد، که در سال بعد مورد استفاده قرار گرفت.<ref>التاریخ القویم، ج2، ص578.</ref>
 
==طواف==
چگونگی [[طواف]] و همچنین خواندن نمازهای واجب و مستحب در حجر اسماعیل، مورد اختلاف فقیهان [[شیعه]] و [[اهل سنت|اهل‌سنت]] قرار گرفته و ریشه این اختلاف، به تفاوت دیدگاه آنان در به‌شمار آوردن یا نیاوردن حجر اسماعیل به عنوان بخشی از [[کعبه]] است.<ref>نک: حجر اسماعیل، ص42- 61؛ نک: میقات الحج، ج8، ص111 «حجر اسماعیل».</ref>  
چگونگی [[طواف]] و همچنین خواندن نمازهای واجب و مستحب در حجر اسماعیل، مورد اختلاف فقیهان [[شیعه]] و [[اهل سنت|اهل‌سنت]] قرار گرفته و ریشه این اختلاف، به تفاوت دیدگاه آنان در به‌شمار آوردن یا نیاوردن حجر اسماعیل به عنوان بخشی از [[کعبه]] است.<ref>نک: حجر اسماعیل، ص42- 61؛ نک: میقات الحج، ج8، ص111 «حجر اسماعیل».</ref>  


خط ۹۳: خط ۹۴:


[[رده:مسجدالحرام]]
[[رده:مسجدالحرام]]
[[ar: حجر إسماعيل]]
[[en: Hijr ismaʿil]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)