در حال ویرایش حرم مکی

==واژه==
واژه حرم، از ریشه «ح ر م» و در واژگان به معنای ممنوع بودن و حرمت است.<ref>مفردات، ص229؛ لسان العرب، ج12، ص122، «حرم».</ref> به مکه به سبب حرمت و احترامی که دارد و نیز ممنوع بودن برخی چیزها در آن، حرم مکی گفته شده است.<ref>معجم مقاييس، ج2، ص45؛ مفردات، ص230، «حرم».</ref>

==احترام==
پیامبران و ملت‌های پیش از اسلام، برخورد احترام‌آمیزی با حرم مکی داشته‌اند.<ref>الام، ج2، ص154؛ معرفة السنن، ج4، ص167.</ref> بر پایه روایتی، [[حضرت ابراهیم(ع)]] و [[حضرت اسماعیل(ع)|اسماعیل(ع)]] به امر خداوند پیش از ورود به حرم مکی، پیاده شده و غسل کردند.<ref>الکافي، ج4، ص202-203.</ref>

در [[جاهلیت]] نیز حرم مکی مورد احترام مشرکان بود. برای نمونه، آنها به احترام حرم، متعرض مجرم نمی‌شدند.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص130؛ المفصل، ج11، ص160.</ref> ولی [[جرهم|جرهمیان]]، پس از سرپرستی خود بر حرم، به هتک حرمت آن پرداختند.<ref>اخبار مکه، الازرقي، ج1، ص57؛ السيرة النبويه، ج1، ص199؛ المنمق، ص127.</ref>

در دین [[اسلام]]، بر احترام حرم و ساکنان آن تأکید شد.<ref>رک: الكافي، ج4، ص226؛ من لايحضره الفقيه، ص245-246؛ صحيح البخاري، ج2، ص214.</ref> حرمت و احترام ویژه حرم، سبب شده تا خواندن نماز در هر جای آن فضیلت داشته باشد.<ref>وسائل الشيعه، ج5، ص274؛ فتح الباري، ج3، ص55-56.</ref> بر پایه روایتی، [[امام صادق(ع)]] وقتی به حرم رسيد، از مرکب پياده شد، غسل کرد و با پای برهنه وارد حرم شد.<ref>التهذيب، ج5، ص97.</ref> بر پایه روايتی از اهل سنت، هر حسنه در حرم برابر با صد هزار حسنه عادی است.<ref>السنن الکبري، ج4، ص331؛ عمدة القاري، ج9، ص130.</ref>

با این همه، برخی حاکمان بلاد اسلامی، حرمت حرم مکی را شکستند. برای نمونه، سپاهیان [[یزید بن معاویه]] در سال ۶۴ق.<ref>تاريخ الطبري، ج4، ص383.</ref> و [[حجاج بن یوسف|حجاج]] از طرف عبدالملک [[مروانیان|مروان]] در سال ۷۳ق.<ref>تاريخ الطبري، ج5، ص29.</ref> به حرم مکی یورش بردند.

==امنیت==
در جاهلیت هر کسی به حرم پناهنده می‌شد در امان بود. در دوران اسلام نیز پناهنده به حرم، گرچه مجرم باشد، تا زمانی که در حرم باشد در امان است؛ جز اينکه در حرم مرتکب جرمی شده باشد.<ref>التبيان، ج2، ص537؛ كنز الدقائق، ج3، ص171.</ref> امنیت حرم مکی در آیه‌های پرشماری مانند آیه {{آیه|وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِنا
}}<ref group="یادداشت">هر کس وارد حرم شود، در امان است.</ref><ref>سوره آل عمران (۳)، آیه ۹۷.</ref> مورد توجه قرار گرفته است.

درباره اینکه امنیت حرم مکی، امری تکوینی و ذاتی است یا تنها تشریعی است اختلاف نظر است.<ref>رک: التبيان، ج8، ص165؛ اخبار مکه، الفاکهي، ج1، ص357-360؛ تسنيم، ج6، ص597؛ جرعه‌اي از صهباي حج، ص72-73.</ref>

==حدود==
‌درباره حدود حرم مکي، نظرات مختلفی گفته شده است.<ref>الاحکام السلطانيه، ج2، ص164-165؛ النهايه، ص234.</ref> عالم [[مذهب مالکی|مالکی]] و تاریخ‌نگار، تقی‌الدین فاسی (۷۷۵-۸۳۲ق)، گزارش جامعي از نظرات مختلف آورده است.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص108-127.</ref>

به گفته قاضی بن براج فقیه شیعی، حد حرم به سمت [[مدينه]] سه میل، به سمت [[يمن]] هفت، به سمت [[عراق]] هفت، به سمت [[جده]] ده و به سمت [[طائف]] يازده ميل است.<ref>المهذب، ج1، ص273.</ref> و به گفته برخی دیگر، حد حرم، چهار فرسخ در چهار فرسخ است.<ref>جواهر الکلام، ج20، ص301.</ref> 

بر پایه پژوهش‌های ميدانيِ برخي محققان معاصر، فاصله حد حرم با واحد متر از راه طائف 18333 متر، از سوي عراق ۱۳۳۵/۵ متر، از طريق تنعيم (راه مدينه) 6148 متر و از سمت يمن ۱۲۰۰۹/۷۵ متر است.<ref>الحرم المكي الشريف، ص157-158.</ref>

== آداب ==
{{اصلی|آداب الحرمین}}
حرم مکي آداب ويژه‌اي دارد.<ref>المجموع، ج7، ص467-469؛ ج8، ص5؛ نک: لب اللباب، ص294-295.</ref> برای نمونه، با طهارت و غسل وارد شود،<ref>التهذيب، ج5، ص97؛ المقنعه، ص399.</ref> دعاي مخصوص بخواند<ref>وسائل الشيعه، ج13، ص195؛ المجموع، ج8، ص5.</ref> و [[احرام]] ببندد.<ref>المبسوط في فقه الاماميه، ج1، ص311-312؛ الشرح الکبير، ج3، ص206.</ref>

== احکام ==
برای کسانی که وارد حرم مکی می‌شوند احکام ویژه‌ای است. برخی از آن احکام چنین است:

* به باور فقیهان [[شیعه]]، اگر کسي وارد حرم شود و پيش از انجام [[مناسک حج]] بمیرد، از [[حجة الاسلام]] او کفايت مي‌کند.<ref>جواهر الکلام، ج17، ص295-296؛ تحرير الوسيله، ج1، ص382-383؛ العروة الوثقي، ج4، ص391.</ref>
* بر پایه روايات<ref>الکافي، ج4، ص14.</ref> و نيز ديدگاه فقیهان شیعه،<ref>المبسوط في فقه الاماميه، ج7، ص116-117؛ المختصر النافع، ج2، ص302.</ref> اگر کسي در حرم کسی را کشت، ديه آن يک‌سوم بیشتر می‌شود.
* بر پايه روایات شيعه<ref>الكافي، ج4 ص230-231؛ التهذيب، ج5، ص379-380.</ref> و اهل سنت<ref>سنن النسايي، ج5، ص211.</ref> و نيز به باور فقيهان اسلامي<ref>جواهر الكلام، ج18، ص413؛ المبسوط، سرخسي، ج4، ص103؛ تذکرة الفقها، ج7، ص372.</ref>، کندن، بريدن و اتلاف درختان و گياهان حرم جايز نيست. برخي درختان ميوه<ref>من لايحضره الفقيه، ج2، ص255.</ref> و برخی گیاهان<ref>تذکرة الفقهاء، ج7، ص365؛ السنن الکبري، ج5، ص201؛ نک: الشرح الکبير، ج3، ص367.</ref> استثنا شده‌اند.
* بر پایه دیدگاه فقیهان شیعه<ref>المبسوط في فقه الاماميه، ج2، ص47؛ کنز العرفان، ج1، ص46.</ref> و سنی<ref>الام، ج1، ص71؛ ج4 ص187؛ المحلي، ج4، ص243.</ref> ورود مشرک و کافر به حرم جایز نیست.

<br />
==پانویس==
<br />{{پانویس}}

==منابع==

{{دانشنامه
 | آدرس =
 | عنوان = حرمین، ج۷
 | نویسنده = علیجان کریمی
}}