در حال ویرایش خان مصلی

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان = خان مصلی
| تصویر = 
| اندازه تصویر =
| بنیانگذار = محمدحسین خان اصفهانی یا حسن بن احمد مرزه یا نجیب پاشا
| تأسیس = سده ۱۳قمری
| کاربری =
| مکان = با فاصله ۵۱ کیلومتر، در شمال شرقی شهر [[نجف]]
| نام‌های دیگر =
| وقایع مرتبط =
| ظرفیت =
| وضعیت = غیر فعال، آثاری از آن باقیمانده
| مساحت = بیش از ۲۰ متر مربع
| امکانات =
| شماره ثبت =
| معمار =
| سبک =
| بازسازی = ۱۸۹۰م (۱۳۰۷ق)
| وبگاه = 
}}

'''خان مصلی'''، با فاصله ۵۱ کیلومتر، در شمال شرقی شهر [[نجف]]، محلی برای استراحت مسافران بین نجف و [[کربلا]] بوده است. ساخت آن در سده سیزده قمری صورت گرفته و اکنون (۱۴۲۶ق) بقایایی از آن موجود است.

==درباره خان مصلی==
خان مصلی، با فاصله ۵۱ کیلومتر، در شمال شرقی شهر [[نجف]] قرار دارد.<ref>[https://www.imamali.net/?id=۴۸۳۵ پایگاه رسمی آستان قدس علوی.]</ref> این بنا که در سده سیزده قمری ساخته شده، محلی برای استراحت مسافران بین نجف و [[کربلا]] بوده است. بنابر گزارشی از سال ۱۹۱۱میلادی، خان مصلی متشکل از سه کاروانسرا و شش قهوه‌خانه بوده است.<ref>النجف الاشرف مدينة العلم و العمران، ص۶١</ref>

==سازنده==
در نام سازنده آن اختلاف است. حسن بن احمد مرزه (متوفی۱۳۰۵ق){{یادداشت|وی تاجری بود که برای ادای نذرش یک سوم اموالش را به این امر اختصاص داد.<ref>ثورة النجف، ص۴۸.</ref>}}، محمدحسین خان اصفهانی (متوفی۱۲۳۹ق){{یادداشت|او که از نزدیکان شاه قاجار و صدراعظم [[محمدعلی شاه]] بود، این کاروانسرا را ساخت و حسن بن احمد مرزه آن را تجدید بنا کرد.<ref>النجف الاشرف مدینة العلم و العمران، ص۶۱.</ref>}} و [[نجیب پاشا]]،{{یادداشت|وی که والی [[بغداد]] بود در سال ۱۲۵۸ق این بنا را ساخت.<ref>فی بلاد الرافدین، ص۸۲.</ref>}} را به عنوان سازنده خان مصلی نام برده‌اند. برخی بین سه قول، جمع کرده، معتقدند بنای اولیه را محمدحسین خان به انجام رساند و حسن بن احمد مرزه بازسازی کرده، و کاروانسرای دیگری کنار آن ساخت. نجیب پاشا کاروانسرایی که حسن بن احمد مرزه ساخته بود را بازسازی کرد.<ref>منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۶۹.</ref> ممکن است هر یک از این افراد، بخشی از مجموعه را در زمان‌های مختلف ساخته باشند.

==علت نامگذاری==
این کاروانسرا به خان مصلی مشهور شد، زیرا وقتی مسافران، هنگام صبح، پیاده از [[نجف]] حرکت می‌کردند، موقع اذان ظهر به خان مصلی می‌رسیدند و هنگامی که بعد از ظهر حرکت می‌کردند، هنگام اذان مغرب به این کارونسرا می‌رسیدند؛ بنابراین نماز را در این کاروانسرا می‌خواندند.<ref>[https://www.imamali.net/?id=۴۸۳۵ پایگاه رسمی آستان قدس علوی.]</ref>
کسانی که [[نجیب پاشا]] را سازنده خان مصلی معرفی می‌کنند، معتقدند وی پیش از رسیدن به نجف در مکانی برای [[نماز]] ایستاد و همانجا بنای این کاروانسرا را گذارد؛ به همین دلیل به خان مصلی معروف شد.<ref>فی بلاد الرافدین، ص۸۲</ref>

==از نگاه جهانگردان==
جان پیترزِ جهان‌گرد، در سال۱۸۹۰م (۱۳۰۷ق)، از خان مصلی، هنگام ترمیم و بازسازی آن، دیدن کرده است.<ref>Nippur or Explorations and adventures on the Euphrates, Volume II, page: 330.</ref> وا موسیل، یکی دیگر از گردشگران اروپایی و حسن حکیم{{یادداشت|وی در روز پنج شنبه ۱۴ رجب ۱۴۱۹ق. از خان مصلی دیدن کرده است.}}، خان مصلی را ساختمانی مستطیل شکل، احاطه شده با دیوارهای بلند آجری که درِ آن به سمت مشرق باز می‌شود، توصیف کرده‌اند.<ref>فرات الاوسط، ص۶۲.</ref>

==اکنون==
بر پایه آخرین گزارش در سال ۱۴۲۶ق، بقایای این کاروانسرا که خود شامل دو کاروانسرای کنار هم هستند، وجود دارد. مساحت آن بیش از ۲۰ متر مربع بوده و آثاری از آشپزخانه و ایوان‌های آجری که پناهگاهی برای مسافران بوده، دیده شده است.<ref>منزل‌گاه‌های راه کربلا و نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۷، ص۶۹.</ref>

==پانوشت==
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}

{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = منزلگاه‌های راه کربلا و نجف، حیدر الجد، ترجمه: محمدمهدی رضایی، 
| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره اول، زمستان ۱۳۸۸، ص۹۳
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/929/1/69
}}
* '''الفرات الاوسط رحلة و صفیة و دراسات تاریخیة'''، الوا موسیل، ترجمه صدقی حمدی و عبدالمطلب عبدالرحمن داود، مجمع العلمی العراقی‏‫، بغداد، بی‌تا.
* '''فی بلاد الرافدین صور و خواطر'''، دارور لیدی، ترجمه فؤاد جمیل، مطبعة شفيق، بغداد، ۱۹۶۱م.
* '''النجف‌ الا‌شرف‌ مدینة‌ العلم‌ و العمران‌'''، محمدکا‌ظم‌ بن‌ کا‌تب‌ طریحی‌، دارالها‌دی، بیروت، ۱۴۲۳‌ق.
{{آغاز چپ‌چین}}
*  Nippur or Explorations and adventures on the Euphrates , John punnett peters , New York, London : G. P. Putnam'ssons, 1897.
{{پایان}}
{{پایان}}

[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
[[رده:کاروانسراهای نجف]]