در حال ویرایش رخام حمراء

رخام حمراء سنگ مرمر سرخی است که در کف کعبه قرار داشته است. در روایات آمده پیامبر و ائمه در محل این سنگ نماز خوانده‌اند. برخی از روایات نیز این سنگ را محل تولد امام علی(ع) دانسته‌اند.

==رخام حمراء چیست و در کجا واقع شده==

رخام حمراء سنگ مرر سرخ رنگی است که در کف کعبه واقع شده است. محل این سنگ بنابر آن‌چه در منابع و روایات آمده میان دو ستون داخل کعبه ذکر شده<ref>الکافی، ج4، ص528-530، 545، سفرنامه مکه حسام السلطنه، ص113</ref>، همچنین برخی منابع با دقت بیشتر آن را میان ستون آخرِ سمت حجر اسماعیل و ستون ماقبل آن، از سه ستون داخل کعبه، تعیین کرده‌اند.<ref>رحلات السید محسن الامین، ص40</ref>

 

==رخام حمراء محل تولد امام علی(ع)==

برخی منابع، این سنگ  را محل تولد علی بن ابی‌طالب (ع) دانسته شده‌اند. از جمله در روایتی از امام صادق (ع)، از فاطمه بنت اسد نقل شده است که پس از ورود به درون کعبه، بر روی سنگ مرمر قرمز (رخام حمراء) رفته، بر آن وضع حمل کرده و امام علی (ع) را به دنیا آورده است.<ref>مجموعة نفیسه فی تاریخ الئمه علیهم السلام، ص163</ref> اگرچه این دست اخبار در منابع روایی اصلی و معتبر شیعه نقل نشده، اما این باور در میان برخی متأخرین رواج یافته است.<ref>میقات الحج، ش14، ص 187«قراءة فی کتاب علیّ ولید الکعبة»</ref>

 

==رخام حمراء در روایات==

در شماری از روایات شیعه، به وجود سنگ مرمرین سرخ رنگی در کف کعبه اشاره شده که پیامبر (ص) و امامان (ع) بر آن نماز گزارده­‌اند. بنا بر روایتی از امام سجاد (ع)<ref>دعائم الاسلام، ج1، ص333، السرائر، ج1، ص614</ref> و روایتی از امام صادق (ع)<ref>الکافی، ج4، 528-529</ref>، رسول خدا (ص) بر این سنگ نماز خوانده؛ و بنا بر روایتی از امام باقر (ع) امام زین‌العابدین (ع) بر این سنگ نماز خوانده<ref>الکافی، ج4، ص545</ref>، و در گزارش دیگری نیز این سنگ، محل نماز خواندن امام کاظم (ع) دانسته شده است.<ref>الکافی، ج4، ص529</ref>

در سیره نبوی و ائمه نماز خواندن در این محل ذکرشده و  برخی از روایات نیز نماز خواندن در این محل سفارش کرده‌اند، چنان‌چه امام صادق نماز خواندن در این محل را توصیه می کردند.<ref>الکافی، ج4، ص528-530</ref> فقهای متقدم شیعه نیز در بیان آداب و اعمال حج به نماز خواندن بر این سنگ توصیه<ref>المقنعه، 424 و 426، مصباح المجتهد، ص705</ref> و فقهای متأخر نیز به استحباب این نماز حکم کرده‌اند.<ref>هدایة الامة إلی أحکام الائمة علیهم السلام، ج5، ص198؛ حج در آینه فقه، ج3، ص137-138</ref> آداب این نماز بدین ترتیب است: در رکعت اول پس از سوره حمد سوره سجده و در رکعت دوم معادل تعداد آیات این سوره (55 آیه) از آیات دیگر قرآن خوانده می‌شود.<ref>الکافی، ج4، ص528، تهذیب الاحکام، ج5، ص276</ref>

 

 

منابع تاریخی و جغرافیایی و حتی تواریخ محلی مکه، اشاره چندانی به این سنگ به چشم نمی‌خورد. تنها ناصر خسرو در سفرنامه خود به وجود این سنگ در کف خانه کعبه اشاره کرده و آن را محل نماز خواندن رسول خدا (ص) دانسته است.<ref>سفرنامه ناصر خسرو، ص131</ref>ابن عساکر نیز گزارشی نقل کرده است مبنی بر اینکه مسلم بن یسار، تابعی معروف و فقیه معاصر عبدالملک بن مروان، تلاش می‌کرد که بر این سنگ نماز بخواند.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج58، ص137-138</ref>

ابن ادريس، محمد بن احمد، '''السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي'''، قم، انتشارات الاسلامي ، 1410ق

ابن عساكر، علي بن الحسن، '''تاريخ مدينة دمشق'''، تحقيق علي شيري، بيروت، دار الفكر، 1415ق

الامين، سيد محسن، '''رحلات السيد محسن الامين في لبنان و العراق وايران ومصر و الحجاز'''، بيروت، دارالتراث الاسلامي، بي تا

'''حج در آينه فقه'''‏، حوزه نمايندگى ولى فقيه در امور حج و زيارت. پژوهشكده حج و زيارت‏، تهران، مشعر، 1394ش

شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، '''هدایه الامه الی احکام الائمه علیهم السلام'''، مشهد، آستان قدس رضوی، 1414ق

شيخ مفيد، محمد بن محمد بن النعمان، '''المقنعه'''، قم، انتشارات الاسلامي، 1410ق

الطوسي (شيخ طوسي)، محمد بن حسن، '''مصباح المتهجد و سلاح المتعبد'''، تصحيح اسماعيل انصاري زنجاني، اعداد علي اصغر مرواريد، بيروت، فقه الشيعه، 1411ق

الطوسي(شیخ طوسی)، محمد بن حسن، '''تهذيب الاحکام في شرح المقنعة للشيخ المفيد'''، تحقيق سيد حسن موسوي خرسان و علي آخوندي، تهران، انتشارات دارالکتب اسلاميه، 1365ش

الکليني، محمد بن يعقوب، '''الکافی'''، تحقيق علي‌اکبر غفاري، تهران، دار الکتب اسلاميه، 1363ش

المرعشی النجفی، سید شهاب، '''مجموعه نفیسه فی تاریخ الائمه علیهم السلام'''، بیروت، دارالقاری، 1422ق

المغربي، نعمان بن محمد، '''دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضايا و الاحکام'''، ، تحقيق آصف بن علي اصغر فيضي، قاهره، دار المعارف، 1383ق

ميرزا حسام السلطنه،سلطان مراد، '''سفرنامه مكه حسام السلطنه'''‏، تحقیق رسول‏ جعفريان، تهران، مشعر، 1374ش‏