| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات اعمال | | {{در دست ویرایش|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۶]]|سال=[[۱۳۹۹]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} |
| | عنوان = رمی
| |
| | دسته =
| |
| |تصویر=رمی-جمرات.jpg
| |
| | مربوط به آیین = [[حج تمتع]]
| |
| | مکان = [[منا]]
| |
| | زمان = [[عید قربان]] (رمی جمره عقبه)، ۱۱ و ۱۲ ذی‌حجه (رمی جمرات)
| |
| | عمل قبلی = [[وقوف در مشعر]]
| |
| | عمل بعدی = [[قربانی]]
| |
| | حکم = واجب
| |
| | کفاره =
| |
| | پیامد فقهی =
| |
| | ثواب =
| |
| | آداب وابسته =
| |
| | فلسفه و اسرار =
| |
| | منشاء و تاریخچه =
| |
| | مکان‌های وابسته =
| |
| | اشیای وابسته = [[جمرات]]
| |
| | ذکرهای وابسته =
| |
| | دعاهای وابسته = [[دعاهای حج#دعاهای رمی جمرات]]
| |
| | مفاهیم فقهی وابسته =
| |
| | احکام فقهی وابسته =
| |
| | صفحه فتواهای مراجع = [[رمی جمره عقبه (فتاوای مراجع)]] ؛ [[رمی جمرات سه گانه (فتاوای مراجع)|رمی جمرات سه‌گانه (فتاوای مراجع)]]
| |
| | فیلم =
| |
| | توضیح فیلم =
| |
| | جستارهای وابسته = [[رمی#فیلم‌های آموزشی|فیلم‌های آموزش رمی]] | |
| }} | |
| '''رَمْی''' پرتاب سنگ به جمره است و شامل دو عمل از اعمال حج است؛ یکی پرتاب هفت سنگ به [[جمره عقبه]] در عید قربان (روز دهم ذی‌حجه) و دیگری پرتاب هفت سنگ به هر کدام از [[جمرات|جمرات سه‌گانه]] (جمره اولی، جمره وسطی، جمره کبری) در روزهای ۱۱ و ۱۲ ذی‌حجه است.
| |
|
| |
|
| بنا بر فقه [[شیعه]] و بیشتر فقیهان [[اهل‌سنت]]، سنگ‌ها باید ریگ باشد و قبل از آن برای رمی استفاده نشده باشد. به‌فتوای فقیهان شیعه سنگ‌ها باید از [[حرم مکی]] به‌جز [[مسجد الحرام]] و [[مسجد جن]]، جمع‌آوری شده باشند.
| | [[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]] |
|
| |
|
| فقیهان شیعه، نیت و قصد خالصانه را از واجبات رمی دانسته‌اند. به نظر همه مذاهب اسلامی، هر کدام از سنگ‌ها باید با پرتاب جداگانه به جمره برخورد کند و مستحب است حاجی هنگام پرتاب هر سنگ [[تکبیر]] بگوید.
| | ==جمرات== |
| {{حج و عمره عمودی}}
| | {{اصلی|جمرات}} |
| | در آخر سرزمین [[منا]] سه جمره وجود دارد كه اولى «جمره اولى»، دومى «جمره وسطى» و سومى «جمره كُبرى» يا «عقبه» نام دارد.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۶۶.</ref> |
|
| |
|
| ==مفهوم‌شناسی== | | ==رمی جمره عقبه== |
| واژه «رَمْی» به معنای پرتاب کردن است،<ref>الصحاح، ذیل واژه رمی، ج۶، ص۲۳۶۲.</ref> که در اجسام مانند تیر و سنگ به کار می‌رود.<ref>مفردات الفاظ قرآن، ج۱، ص۳۶۶.</ref> مشتق این واژه در قرآن نیز به معنای پرتاب تیر به‌کار رفته است.<ref>سوره انفال، آیه ۱۷.</ref>
| | اولين عمل واجب در روز عيد قربان، زدن هفت عدد ريگ به جمره عقبه است.<ref name=":0" /> |
|
| |
|
| رمی، در کتاب‌های فقهی در کتاب الحج، در بخش اعمال حج بحث شده است.
| | ==رمی جمره‌های سه‌گانه== |
| | |
| ==رمی جمره عقبه در عید قربان==
| |
| رمی جمره عقبه، اولین عمل واجب از [[مناسک منا]] است که در آن حج‌گزار هفت عدد ریگ به [[جمره عقبه]] می‌زند.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۶۶.</ref> جمره عقبه آخرین جمره از بین [[جمرات|جمرات سه‌گانه]] است که در سرزمین [[منا]] قرار دارد.<ref name=":0" />
| |
| | |
| ===زمان===
| |
| در فقه [[شیعه]]، زمان رمی جمره عقبه از طلوع آفتاب تا غروبِ روز [[عید قربان]] است؛ ولی کسانی که از رمی در روز معذورند، می‌توانند شب انجام دهند. [[حج بانوان|زنان]] که شب عید در مشعر [[وقوف اضطراری]] می‌کنند و وارد منا می‌شوند، می‌توانند همان شبِ عید رمی کنند.<ref>همچنین نگاه کنید به درسنامه مناسک حج، ص۷۷.</ref>
| |
| | |
| فقیهان مذاهب چهارگانه [[اهل سنت]]، رمی جمره عقبه پس از طلوع خورشید تا ظهر را مستحب دانسته‌اند؛ ولی درباره زمان مجاز آن اختلاف‌نظر دارند. [[مذهب حنبلی|حنبلی‌ها]] آغاز وقتِ رمی را پس از نیمه‌شب دانسته‌اند. به نظر آنها، اگر حج‌گزار رمی را تا شب به تأخیر اندازد، تکلیفی نداشته و [[کفاره]] بر عهده او نیست. [[مذهب حنفیه|حنفی‌ها]]، زمان مجاز رمی جمره عقبه را از فجر روز عید قربان تا غروب آن دانسته‌اند.
| |
| | |
| به فتوای فقیهان [[مذهب شافعی|شافعی]]، اگر پس از نصف شب عید نیز رمی شود کافی است و چنانچه حج‌گزار تا غروب رمی نکند و شب یا روز بعد رمی کند، تکلیفی نداشته و کفاره بر عهده او نیست. در فقه [[فقه مالکی|مالکیه]]، وقت رمی جمره عقبه، از طلوع فجر تا ظهر است و تأخیر بعد از ظهر جز برای بیماران یا کسی که فراموش کرده جایز نیست؛ ولی اگر تا غروب رمی کرد، کفاره واجب نیست.<ref>مناسک محشی، صص ۴١۵ و ۴٩٨؛ بدائع الصنائع (فقه حنفی)، الکافی فی فقه اهل المدینه، فقه مالکی، ص ۵٠٢؛ المهذب (فقه شافعی)، ص ٨٩۶؛ الکافی لابن قدامه (فقه حنبلی)، المصادر الفقهیه، ج١٠، صص ۵٨ و ۵٠٢؛ و ج ١١، ص ٨٩٢ و ص ٧۶۶؛ بدایةالمجتهد، ج١، ص٣۵٢.</ref>
| |
| | |
| *
| |
| | |
| فقیهان اهل سنت تکرار [[تلبیه]] را تا رمی جمره عقبه مستحب می‌شمرند و معتقدند وقتی آغاز به رمی جمره کرد، باید تلبیه را قطع کند.<ref group="یادداشت">البته مالک این را جایز می‌داند و لیکن خودش طبق روایتی که از امام علی(ع) نقل شده، می‌گوید: ظهر عرفه تلبیه را قطع کند.</ref><ref name=":4">مناسک محشی، صص ۴١۶–۴١۴، شرائع الاسلام، ج ١، ص ٢۵٩؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠۵–۵٩٩؛ الخلاف، ج ١، ص ۴۵۶؛ فقه السنه، ج ١، ص ۵٣٣؛ الکافی لابن قدامه (فقه حنبلی) صص ١٠۴۶ و ١٠۴۵؛ بدایةالصنائع (فقه حنفی)، ص ١٠١؛ المهذب (فقه شافعی)، ص ٨٠١؛ الکافی فی فقه اهل‌المدینه (فقه مالکی) ص ۵٠٢؛ المصادر الفقهیه، ج١٠، ص ١٠١ و ص ۵٠٢ و ج ١١، ص ٨٩١.</ref>
| |
| | |
| ==رمی جمره‌های سه‌گانه در ۱۱ و ۱۲ ذی‌حجه== | |
| یکی از اعمال حج، رمی [[جمرات|جمرات سه‌گانه]] (جمره اولی، جمره وسطی، جمره کبری یا عقبه) در سرزمین [[منا]] است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۶.</ref> این عمل غیر از عمل رمی جمره عقبه در روز عید قربان است.
| |
| | |
| ===زمان===
| |
| بر پایه فقه شیعه، احکام مربوط به زمان رمی جمره‌های سه‌گانه، چنین است:
| |
| | |
| *زمان رمی جمرات سه‌گانه، روزهای ۱۱ و ۱۲ [[ماه ذی‌حجه|ذی‌حجه]] است و در این دو روز باید در فاصله طلوع تا غروب آفتاب انجام شود.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۷۷.</ref>
| |
| *اگر حاجی رمی را فراموش کند، باید روز بعد آن را قضا کند.<ref name=":1" />
| |
| *رمی جمرات باید در روز انجام داده شود؛ ولی کسی که از رمی در روز معذور باشد، می‌تواند در شب به‌جا آورد.<ref name=":1" />
| |
| *[[حج بانوان|بانوان]] نیز رمی روزهای ۱۱ و ۱۲ ذی‌حجه را باید روز انجام دهند، مگر آن‌که عذری داشته باشند.<ref name=":1" />
| |
| | |
| به اتفاق همه مذاهب چهارگانه اهل‌سنت، وقت رمی جمرات سه‌گانه در روزهای ۱۱ و ۱۲ ذی‌الحجه، از زمان زوال خورشید (ظهر شرعی) تا غروب آفتاب است؛<ref>الفقه الإسلامی وأدلّته، وهبة الزحیلی، ج٣، ص ١٩۵.</ref> البته برخی از فقیهان معاصر اهل سنت، فتوا به جواز شروع رمی جمرات از طلوع آفتاب داده‌اند. علت این فتوا، ازدحامی است که پس از زوال خورشید به وجود می‌آید.<ref>حج و عمره در آینه فقه مقارن، ص۲۵۶.</ref>
| |
| | |
| ===ترتیب===
| |
| بر پایه فقه شیعه، مالکی، شافعی و حنبلی، ابتدا باید به جمره اولی، سپس وسطی و در پایان به جمره عقبه، سنگ زده شود و مراعات این ترتیب لازم است. مذهب حنفیه رعایت ترتیب را سنّت دانسته است.<ref>تذكرة الفقها، ج ٨، ص ٣۶٢؛ فقه السنه، ج ١، صص ۵٣۴ - ۵٣٣؛ مناسك محشى، ص ۴٩١؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٣ - ۵٩٩.</ref>
| |
| | |
| ==سنگ‌ها==
| |
| سنگ‌هایی که حاجی برای عمل رمی انتخاب می‌کند در منابع فقهی دارای اندازه و ویژگی‌های خاصی دانسته شده است.
| |
| | |
| ===اندازه و ویژگی===
| |
| بر پایه فقه شیعه، سنگ‌ها باید ریگ باشد و به غیر ریگ؛ مانند کلوخ و خَزَف (سفال) صحیح نیست. سنگ‌ها از جهت اندازه باید مانند شن، ریز نباشد و زیاد بزرگ هم نباشد.<ref>مناسک محشی، ص۴٠٩.</ref>
| |
| | |
| در نظر فقیهان اهل سنت نیز، رمی کردن با غیرسنگ مانند کلوخ و سفال جایز نیست؛ به جز حنفی‌ها که رمی با آنچه را تیمّم بر آن صحیح است جایز دانسته‌اند. مذاهب اهل سنت، رمی با طلا و سنگ‌های گرانبها را جایز ندانسته‌اند.<ref>الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠١ و ۶٠٠؛ وسائل‌الشیعه، ج ۵، ابواب رمی جمرةالعقبه، باب ٧، ج ١، بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المهذّب (فقه شافعی)، الکافی لابن قدامه (فقه حنبلی)، الکافی فی فقه اهل المدینه (فقه مالکی)، المصادر الفقهیه، ج ١٠، ص ١٠١ و ص۵٠٣ و ج ١١، ص ٨٩۶ و ١٠۴۶، فقه السنه، ج١، صص ۵٢٩ و ۵٢٨؛ الدروس الشرعیه، ج ١، ص۴٣٣.</ref>
| |
| | |
| به فتوای فقیهان مذاهب اهل سنت (به جز حنبلیه)، مستحب است سنگ‌ها به اندازه باقلا (کوچکتر از فندق و بزرگتر از نخود) باشد.<ref>درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۹۹ و ۴۰۰.</ref>
| |
| | |
| ===شمار===
| |
| بر پایه همه مذاهب اسلامی، تعداد سنگ‌هایی که باید به هر جمره اصابت کند هفت عدد است؛ بنابراین، حج‌گزار در روز [[عید قربان]] هفت سنگ به جمره عقبه می‌زند و روز ۱۱ ذی‌حجه نیز هفت سنگ به جمره اولی، هفت سنگ به جمره وسطی و هفت سنگ به جمرهٔ عقبه؛ که ۲۱ سنگ می‌شود و همین تعداد (۲۱ سنگ) را در روز دوازدهم نیز تکرار می‌کند.<ref>درآمدی بر فقه مقارن، ص۴۰۰.</ref>
| |
| | |
| از [[احمد بن حنبل]] نقل شده که او، پنج سنگ را کافی شمرده است.<ref>مناسک محشی، ص ۴١٢، شرائع الاسلام، ج ١، ص ٢۵٨؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج١، ص٣٩٠؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٢ - ۵٠٩؛ فقه السنه، ج ١، ص۵٣٠؛ الکافی لابن قدامه (فقه حنبلی)؛ المصادر الفقهیه، ج ١٩، ص ١٠۵٢.</ref>
| |
| | |
| ===محل گردآوری===
| |
| بر پایه فقه شیعه، باید سنگریزه‌ها از [[حرم مکی]] باشد، البته از [[مسجدالحرام]] یا [[مسجد خیف]] جایز نیست و مستحب است از [[مزدلفه]] برداشته شود.<ref>مناسک محشی، ص ۴٠٩.</ref>
| |
| | |
| مذاهب چهارگانه اهل سنت، جمع‌آوری سنگ‌ها از هر مکانی را جایز دانسته‌اند؛ البته حنفی‌ها برداشتن از سنگ‌های کنار جمره را مکروه دانسته‌اند. مالکی‌ها، استفاده از سنگ‌های مسجدالحرام را سزاوار ندانسته و جمع‌آوری سنگ از مزدلفه را مستحب دانسته‌اند.<ref>فقه السنه، ص ۵٢٩؛ المقنع (فقه حنبلی)، الکافی فی فقه اهل المدینه (فقه مالکی)، الهدایه (فقه حنبلی)، المصادرالفقهیه، ج ١٠، ص ٢٧٣ و ص ۵٠۴ و ج ١١، ص ٩٧٣؛ فقه السنه، ج ١، ص ۵٢٢؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۹۸، به نقل از جامع‌الخلاف و الوفاق، ص ٢١٣.</ref>
| |
| | |
| ===بکر بودن===
| |
| به نظر مذاهب حنبلیه، مالکیه و بیشتر فقیهان شیعه، باید سنگ‌ها بکر باشد. یعنی پیش‌تر برای رمی از آن استفاده نشده باشد. حنفی‌ها و شافعی‌ها، استفاده از سنگی را که پیش‌تر رمی شده مکروه دانسته‌اند.<ref>مناسک محشی، ص ۴٠۵؛ الخلاف، ج ١، ص ۴۵۶؛ الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، ج ١، ص۵٢٧؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠١ و ۶٠٠؛ الفقه علی المذاهب‌الخمسه، ج ١، ص ٣٩١؛ فقه السنه، ج ١، ص ۵٢٩.</ref>
| |
| | |
| ===مباح بودن===
| |
| بر اساس فقه شیعه، سنگ‌ها باید مباح (غیرغصبی) باشند. در مذاهب چهارگانه اهل سنت به این شرط تصریحی نشده است.<ref>مناسک محشی، ص ۴١٠؛ تذکرة الفقها، ج ٨، صص ٢١٩ - ٢١٣.</ref>
| |
|
| |
|
| ==واجبات== | | ==واجبات== |
| واجبات رمی چنین است: | | بر پایه فقه شیعه واجبات رمی چنین است: |
|
| |
|
| *'''نیت''': بر پایه فقه شیعه، رمی از عبادات است و باید با قصد قربت و بدون ریا انجام شود.<ref>شرائع‌الاسلام، ج ١، ص ٢۵٨، مناسک محشی، ص ۴١١؛ درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.</ref> در منابع فقهی اهل سنت، به لزوم نیت خالصانه به عنوان یکی از واجبات رمی اشاره‌ای نشده است.<ref>الفقه علی المذاهب الخمسه، ج١، ص ٣٩؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٢ - ۵٩٩.</ref> | | *'''نيت''': رمى از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون ريا صورت پذيرد. |
| *'''پرتاب سنگ‌ها''': بر پایه همه مذاهب اسلامی، باید سنگ‌ها را پرتاب کند؛ پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد کافی نیست.<ref>شرائع‌الاسلام، ج ١، صص ٢۵٩ و ٢۵٨؛ مناسک محشی، ص ۴١١؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۶٠٢ - ۵٩٩؛ الکافی فی فقه اهل‌المدینه (فقه مالکی)، بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج١٠، ص ۵٠۴ و ص ۵٧.</ref> | | *'''شمار سنگ‌ها''': سنگ‌ها هفت عدد باشد، يعنى هفت عدد سنگريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر مثلاً دو عدد از آنها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سنگ سوم حساب مى‌شود. |
| *'''اصابت به جمره''': بر پایه همه مذاهب اسلامی، سنگ‌ها باید به جمره برخورد کند.<ref>شرائع‌الاسلام، ج ١، ص ٢۵٩؛ مناسک محشی، ص ۴١١؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج١، صص۶٠٢ - ۵٩٩؛ المدونه (فقه مالکی)، المصادرالفقهیه، ج ١٠، ص ٣٩٩.</ref> بر پایه فقه شیعه، اگر سنگ با برخورد به جایی یا با برخورد به سنگ دیگران به جمره برخورد کند کافی نیست.<ref name=":3">درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.</ref> در فقه شیعه، لازم نیست سنگ‌ها پشت سر هم بخورد، پس اگر مثلاً دو عدد از آنها به جمره بخورد و سومی نخورد، چهارمی اگر به ستون بخورد، سنگ سوم محسوب می‌شود.<ref name=":3" /> | | *'''پرتاب سنگ‌ها''': سنگ‌ها را بياندازد، پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد كفايت نمى‌كند. همچنین اگر با برخورد به جايى يا با برخورد به سنگ ديگران به جمره برخورد كند كافى نيست. |
| *'''پرتاب جداگانه''': بر پایه همه مذاهب اسلامی، سنگ‌ها باید به تدریج و یکی پس از دیگری پرتاب شود؛ پس اگر چند سنگریزه را با هم به جمره بزند کافی نیست و یک بار حساب می‌شود.<ref>مناسک محشی، ص ۴١٢؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج ١، ص ٣٩٠؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٢.</ref> | | *'''پرتاب جداگانه''': سنگ‌ها باید به تدريج پرتاب شود؛ پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست؛ بلكه يكى حساب مى‌شود.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.</ref> |
|
| |
|
| ==مستحبات== | | ==مستحبات== |
| برخی از مستحبات رمی چنین است: | | بر پایه فقه شیعه برخی از مستحبات رمی چنین است: |
| | |
| *بر اساس فقه شیعه، طهارت هنگام رمی مستحب است.
| |
|
| |
|
| *طبق فقه شیعه، مستحب است میان رمی‌کننده و جمره عقبه ده یا پانزده ذراع فاصله باشد و در جمره اولی و وسطی کنار جمره بایستد.<ref name=":5">مناسک حج امام خمینی با حواشی مراجع تقلید، ص۵۷۰؛ ترجمه دعا از ادعیه و آداب مکه مکرمه، ۱۳۸۶ش، ص۱۷۰.</ref> حنفی‌ها فاصله میان رمی‌کننده و جمره عقبه را پنج ذراع گفته‌اند. در فقه حنبلی، حنفی و شافعی، مستحب است حاجی پس از رمی، کنار جمره عقبه توقف نکند.
| | طهارت؛ |
|
| |
|
| *فقه شیعه، پشت به قبله رمی کردنِ جمره عقبه را مستحب دانسته است. در مقابل، حنبلی‌ها و مالکی‌ها، رو به قبله رمی کردنِ جمره عقبه را مستحب دانسته‌اند. به گفته شیعیان، در رمی جمره اولی و وسطی مستحب است رمی‌کننده رو به قبله باشد.
| | تکبیر هنگام پرتاب هر سنگ؛ |
|
| |
|
| *در فقه شیعه، مستحب است حاجی سنگ بر انگشت ابهام بگذارد و با ناخن سبابه پرتاب کند. در فقه حنفیه، پرتاب با سر انگشتان مستحب دانسته شده است.
| | جمره عقبه را پشت به قبله و در روزهاى بعد كه جمره اولى و وسطى را نيز رمى كند، آن دو را رو به قبله رمى كند، يعنى هنگام پرتاب ريگ‌ها، رو به قبله باشد. |
| *بر پایه همه مذاهب اسلامی، [[تکبیر]] گفتن هنگام پرتاب سنگ مستحب است.<ref name=":4" />
| |
| *در فقه شیعه مستحب است هنگامی که سنگ‌ها را در دست گرفته و آماده رمی است، این دعا را بخواند: « اَللَّهُمَّ هَذِهِ حَصَياتی فَاَحْصِهِنَّ لی وَ اِرْفَعْهُنَّ لی فی عَمَلی؛ خداوندا! اين است سنگريزه‌هايم، آنها را برايم احصا، و در نامه عملم ثبت کن.»<ref name=":5" />
| |
|
| |
|
| ==شکیات==
| | دعاهايى كه در رمى وارد شده است بخواند. |
| بر پایه فقه شیعه، احکام مربوط به شک در رمی چنین است:
| |
| | |
| *اگر حاجی شک کند، ریگی که پرتاب کرده به جمره خورده یا نه، باید ریگ دیگری بزند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۷.</ref>
| |
| *اگر شک کند هفت سنگ زده یا کمتر، باید آن‌قدر بزند تا مطمئن شود هفت عدد از آنها به جمره خورده است.<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۷۸.</ref>
| |
| *اگر بعد از فارغ شدن از رمی و رفتن از محل رمی، شک کرد هفت سنگ زده یا نه، اگر قبل از آن یقین داشته هفت عدد زده، به شک خود اعتنا نکند.<ref name=":2" />
| |
| ==فیلم‌های آموزشی==
| |
| <gallery mode="packed" heights="150px">
| |
| فیلم احکام رمی جمره عقبه.mp4|آموزش احکام رمی جمره عقبه
| |
| فیلم احکام رمی جمرات.mp4|آموزش احکام رمی جمرات سه‌گانه
| |
| </gallery>
| |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| خط ۱۳۱: |
خط ۳۵: |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}}
| |
| {{برگرفتگی
| |
| |پیش از لینک = کتاب
| |
| |منبع = درسنامه مناسک حج،
| |
| |پس از لینک = محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش؛ کتاب [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1128 درآمدی بر فقه مقارن]، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش؛ و کتاب [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/838 حج و عمره در آینه فقه مقارن]، مقدادی، محمدعلی، تهران، مشعر، ۱۳۸۴ش.
| |
| | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/803
| |
| }}
| |
| * '''ادعیه و آداب مکه مکرمه'''، مرکز تحقیقات حج، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش.
| |
| * '''بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)'''، الکاشانی، علاءالدین بن مسعود، المصادر الفقهیه، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
| |
| * '''تذکرة الفقها'''، علّامهٔ حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
| |
| * '''شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام'''، محقق حلّی، نجم الدین جعفر بن حسن، تهران، منشورات الأعلمی، ۱۳۸۹ق.
| |
| * '''الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه'''، شهید اول، شیخ محمد بن مکی العاملی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۷ق.
| |
| * '''الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه'''، الشهید الثانی، شیخ زین‌الدین العاملی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
| |
| * '''الصحاح:تاج اللغة و صحاح العربیة'''، جوهری، اسماعیل بن حماد، تصحیح عطار، احمد عبدالغفور، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۳۷۶ق.
| |
| * '''الکافی فی فقه ابن حنبل (الفقه الحنبلی)'''، ابن قدامه، عبداللّٰه بن احمد، المصادر الفقهیه، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
| |
| * '''الکافی فی فقه اهل المدینه'''، النمری القرطبی، یوسف بن عبداللّٰه (الفقه‌المالکی)، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
| |
| * '''کتاب الخلاف فی الفقه'''، شیخ طوسی، ابوجعفر، محمد بن الحسن، تهران، ۱۳۷۷ش.
| |
| * '''فقه السنه'''، السید سابق، بیروت، دارالفکر، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.
| |
| * '''الفقه علی المذاهب الأربعه'''، الجزیری، عبدالرحمان، دارالفکر، بیروت، لبنان، ۱۴۲۴ق.
| |
| * '''الفقه علی المذاهب الخمسه'''، المغنیه، محمدجواد، قم، مؤسسة دارالکتاب الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
| |
| * '''الفقه الإسلامی و أدلته'''، وهبة الزحیلی، دمشق، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.
| |
| * '''المدونه (الفقه‌المالکی)'''، مالک بن انس، روایه کنون بن سعید، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
| |
| * '''مفردات الفاظ القرآن'''، راغب اصفهانی، حسین بن محمد، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۲ق.
| |
| * '''المقنع (الفقه الحنبلی)'''، المصادر الفقهیه، ابن قدامه، عبداللّٰه بن احمد، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
| |
| * '''مناسک حج با حواشی مراجع'''، امام خمینی، سید روح اللّٰه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش.
| |
| * '''مناسک حج، مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی امام خمینی قدس سره، با حواشی مراجع معظم تقلید و استفتائات جدید'''، امام خمینی، مشعر، تهران، ۱۳۹۲ش.
| |
| {{پایان}}
| |
| ==مقاله‌های مرتبط==
| |
| * [[جمرات]]
| |
| * [[رمی جمره عقبه (فتاوای مراجع)]]
| |
| * [[رمی جمرات سه گانه (فتاوای مراجع)|رمی جمرات سه‌گانه (فتاوای مراجع)]]
| |
| {{حج و عمره}}
| |
|
| |
| [[رده:اعمال حج]]
| |
| [[رده:مناسک منا]]
| |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
| |
