در حال ویرایش سامراء
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==واژه‌شناسی== | ==واژه‌شناسی== | ||
درباره ریشه تاریخی نام سامرا، گفتهاند که این واژه، در اصل یک نام آرامی است که همانند سایر نامهای آرامی، نظیر [[کربلا]]، [[عکبرا]] و [[حرورا|حَرَورا]]، با الف مقصوره (بدون همزه) نگاشته می‌شود. به عقیده هرزفلد، این کلمه، تحریف نام آشوری این منطقه، یعنی «سرمارتا» است که در کتیبههای دوره آشوری، ذکر شده است.<ref>الموسوعة التاريخية الجغرافية، ج12، ص145 و 146.</ref> | درباره ریشه تاریخی نام سامرا، گفتهاند که این واژه، در اصل یک نام آرامی است که همانند سایر نامهای آرامی، نظیر [[کربلا]]، [[عکبرا]] و [[حرورا|حَرَورا]]، با الف مقصوره (بدون همزه) نگاشته می‌شود. به عقیده هرزفلد، این کلمه، تحریف نام آشوری این منطقه، یعنی «سرمارتا» است که در کتیبههای دوره آشوری، ذکر شده است.<ref>الموسوعة التاريخية الجغرافية، ج12، ص145 و 146.</ref> | ||
بر اساس برخی اقوال عامیانه رایج در دوره اسلامی، بنیان سامرا به [[سام]]، فرزند [[حضرت نوح (علیه‌السّلام)]]، نسبت داده شده است.<ref>معجم البلدان، ج3، ص174.</ref> پس از تأسیس شهر اسلامی سامرا در دوره [[بنیعباس]]، این شهر به نام «سُرَّ مَن رای» نامیده شد و تا مدتها بدین نام مشهور بود. | بر اساس برخی اقوال عامیانه رایج در دوره اسلامی، بنیان سامرا به [[سام]]، فرزند [[حضرت نوح (علیه‌السّلام)]]، نسبت داده شده است.<ref>معجم البلدان، ج3، ص174.</ref> پس از تأسیس شهر اسلامی سامرا در دوره [[بنیعباس]]، این شهر به نام «سُرَّ مَن رای» نامیده شد و تا مدتها بدین نام مشهور بود. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
ساختن شهر اسلامی سامرا، در سال 221 ه.ق، به دستور معتصم عباسی، آغاز شد.<ref>همان، ص174.</ref> او برای این منظور، بهترین معماران و هنرمندان را از مناطق مختلف جهان اسلام، جلب کرد تا آنها شهری لایق مرکز خلافت، بنا کنند. برای این شهر، بخشها و محلات مختلفی برای سکونت طبقات مختلف اجتماعی، از جمله نظامیان، دولتمردان و عموم مردم، اختصاص داده شد و همچنین در آن، [[مسجد جامع]] و بازارهایی ساخته شد. | ساختن شهر اسلامی سامرا، در سال 221 ه.ق، به دستور معتصم عباسی، آغاز شد.<ref>همان، ص174.</ref> او برای این منظور، بهترین معماران و هنرمندان را از مناطق مختلف جهان اسلام، جلب کرد تا آنها شهری لایق مرکز خلافت، بنا کنند. برای این شهر، بخشها و محلات مختلفی برای سکونت طبقات مختلف اجتماعی، از جمله نظامیان، دولتمردان و عموم مردم، اختصاص داده شد و همچنین در آن، [[مسجد جامع]] و بازارهایی ساخته شد. | ||
چندی بعد، [[متوکل عباسی]] مسجد جامع را به علت مساحت کم آن، خراب کرد و بهجای آن، مسجد عظیمی را که بقایای آن، تا به امروز باقی است، بنا کرد. همچنین به دستور وی، شهر دیگری به نام «متوکلیه»، نزدیک سامرا ساختند که درباریان وی، به آنجا منتقل شدند و در آنجا، کاخهای خود را بنا کردند. پس از معتصم، چند خلیفه عباسی دیگر نیز در سامرا، به عنوان پایتخت خلافت عباسی، اقامت نمودند که عبارتاند از: [[واثق]]، متوکل، [[منتصر]]، [[مستعین]]، [[معتز]]، [[مهتدی]] و [[معتمد]].<ref>دایرة المعارف الاسلامیة الشیعیة، ج13، ص137.</ref> | چندی بعد، [[متوکل عباسی]] مسجد جامع را به علت مساحت کم آن، خراب کرد و بهجای آن، مسجد عظیمی را که بقایای آن، تا به امروز باقی است، بنا کرد. همچنین به دستور وی، شهر دیگری به نام «متوکلیه»، نزدیک سامرا ساختند که درباریان وی، به آنجا منتقل شدند و در آنجا، کاخهای خود را بنا کردند. پس از معتصم، چند خلیفه عباسی دیگر نیز در سامرا، به عنوان پایتخت خلافت عباسی، اقامت نمودند که عبارتاند از: [[واثق]]، متوکل، [[منتصر]]، [[مستعین]]، [[معتز]]، [[مهتدی]] و [[معتمد]].<ref>دایرة المعارف الاسلامیة الشیعیة، ج13، ص137.</ref> | ||
==دوران افول== | ==دوران افول== | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
پس از اینها، [[معتضد عباسی]]، پایتخت خلافت را به [[بغداد]] بازگرداند و این شهر را رها کرد. از آن پس، سامرا پس از گذشت حدود نیم قرن از زمان تأسیس آن، به یکباره اهمیت خود را از دست داد و به تدریج، رو به ویرانی نهاد. | پس از اینها، [[معتضد عباسی]]، پایتخت خلافت را به [[بغداد]] بازگرداند و این شهر را رها کرد. از آن پس، سامرا پس از گذشت حدود نیم قرن از زمان تأسیس آن، به یکباره اهمیت خود را از دست داد و به تدریج، رو به ویرانی نهاد. | ||
از نوشته[[یاقوت حموی]] درباره وضعیت سامرا در اوایل قرن هفتم هجری، چنین برمیآید که در زمان وی، از این شهر، جز آستان سامرا و نیز محله دیگری به نام «کرخ سامرا»، در مسافت دوری از آن، چیز دیگری باقی نمانده بود؛ تا جاییکه دیدن ویرانههای آن، وحشت را به دل بیننده، وارد میکرد.<ref>معجم البلدان، ج3، ص176.</ref> | از نوشته[[یاقوت حموی]] درباره وضعیت سامرا در اوایل قرن هفتم هجری، چنین برمیآید که در زمان وی، از این شهر، جز آستان سامرا و نیز محله دیگری به نام «کرخ سامرا»، در مسافت دوری از آن، چیز دیگری باقی نمانده بود؛ تا جاییکه دیدن ویرانههای آن، وحشت را به دل بیننده، وارد میکرد.<ref>معجم البلدان، ج3، ص176.</ref> | ||
در اواخر دوره عثمانی، شهر فعلی سامرا، با مرکزیت [[آستان مقدس امامین عسکریین(ع)]]، بر بخشی از ویرانههای شهر دوره عباسی، شکل گرفت. در این زمان، سامرا شهری کوچک با بارویی به طول دو کیلومتر بود و تا به امروز نیز، توسعه درخور توجهی نیافته است. پس از استقلال [[عراق]]، سامرا به شهرستانی تابع بغداد، تبدیل شد. اما در زمان رژیم بعثی پیشین عراق، به استان صلاح‌الدین، با مرکزیت شهر [[تکریت]]، ملحق شد. | در اواخر دوره عثمانی، شهر فعلی سامرا، با مرکزیت [[آستان مقدس امامین عسکریین(ع)]]، بر بخشی از ویرانههای شهر دوره عباسی، شکل گرفت. در این زمان، سامرا شهری کوچک با بارویی به طول دو کیلومتر بود و تا به امروز نیز، توسعه درخور توجهی نیافته است. پس از استقلال [[عراق]]، سامرا به شهرستانی تابع بغداد، تبدیل شد. اما در زمان رژیم بعثی پیشین عراق، به استان صلاح‌الدین، با مرکزیت شهر [[تکریت]]، ملحق شد. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
سامرا از شهرهای اسلامی کهن در عراق، به شمار میآید و وجود بقایای آثار تاریخی مهم و کمنظیری، از قبیل مسجد جامع و [[مسجد ابودلف]] <code>[</code>نزدیک شهر دور در شمال شرق سامرا<code>]</code>، از نظر معماری، اهمیت ویژهای به این شهر داده است؛ تا جاییکه این شهر در سال 2007 م، در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو، به ثبت رسید. | سامرا از شهرهای اسلامی کهن در عراق، به شمار میآید و وجود بقایای آثار تاریخی مهم و کمنظیری، از قبیل مسجد جامع و [[مسجد ابودلف]] <code>[</code>نزدیک شهر دور در شمال شرق سامرا<code>]</code>، از نظر معماری، اهمیت ویژهای به این شهر داده است؛ تا جاییکه این شهر در سال 2007 م، در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو، به ثبت رسید. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||