در حال ویرایش ستون توبه

| تصویر            =ستون توبه۲.jpeg

| توضیح تصویر      =نمایی از ستون توبه که سمت چپ آن [[ستون سریر]] دیده می‌شود.

| بنیانگذار       = [[پیامبر(ص)]]

| مکان            = [[مسجدالنبی]]

| وقایع مرتبط      = ابولبابه برای [[توبه]] خود را به این ستون بست تا زمانی‌که توبه وی پذیرفته شد.

| وضعیت            = چهارمین ستون از سوی منبر، دومین ستون از سوی [[قبر پیامبر]] و سومین ستون درون [[روضة النبی]] از سوی [[قبله]]

'''ستون توبه''' یا '''ستون ابولبابه''' یکی از [[ستون‌های مسجدالنبی|ستون‌های مسجدالنبی]] و محل توبه [[ابولبابه انصاری]] از [[صحابه|اصحاب پیامبر(ص)]]، در [[جنگ بنی‌قریظه]] است. ابولبابه در حالی که به دلیل همکاری با یهودیان بنی‌قریظه احساس گناه می‌کرد، به مسجدالنبی رفت و خود را به این ستون بست تا [[توبه]] وی پذیرفته شد. نماز خواندن در کنار این ستون مستحب دانسته شده است.

==مکان ==

ستون توبه در [[مسجد النبی]] و در محدوده [[روضةالنبی|روضةالنبی]] قرار دارد<ref>موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص423</ref> و فاصله آن تا [[قبر پیامبر]] دو ستون است.<ref>اخبار المدینه، ص102.</ref> این ستون چهارمین ستون از سمت [[منبر پیامبر]] و سومین ستون از سمت [[قبله]] است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=70 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 70]</ref> [[ستون قرعه]] در سمت غربی آن قرار دارد و درِ [[خانه پیامبر]] که به درون مسجد باز می‌شود، برابر این ستون واقع است. به همین دلیل به آن [[باب التوبه (مسجدالنبی)|باب التوبه]] می‌گویند.<ref>تاریخ و آثار اسلامی، ص203-206.</ref>

بر پایه گزارش مشهور، پس از پیمان‌شکنی یهودیان [[جنگ بنی‌قریظه|بنی قریضه]] در [[غزوه احزاب]] و اقدام ایشان بر ضد پیامبر، قلعه‌های آنها محاصره شد. یهودیان از پیامبر خواستند تا ابولبابه، هم‌پیمان [[اوس|اوسی]] ایشان را برای مشورت نزد آنها بفرستد.

هنگامی که ابولبابه نزد [[یهودیان در مدینه|یهودیان]] رسید، در پاسخ آن‌ها درباره تسلیم شدنشان به پیامبر، با دست به گلوی خود اشاره کرده و به آنان فهماند که در صورت تسلیم شدن، کشته خواهند شد. بر اساس آنچه خود ابولبابه گفته، وی هنوز گامی برنداشته بود که احساس خیانت به خداوند و پیامبر وجودش را فراگرفت و برای رهایی از عذاب وجدان به مسجدالنبی رفت و خود را با طناب به ستونی بست و سوگند خورد اجازه ندهد جز پیامبر کسی او را از آن ستون باز کند.<ref>المغازی، ج2، ص509؛ السیرة النبویه، ج4، ص196-197؛ الطبقات، ج4، ص376؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=70 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 70]</ref>

پس از شش<ref>السیرة النبویه، ج2، ص237.</ref>، هفت<ref>المغازی، ج2، ص509.</ref> یا 20 شبانه روز<ref>البدایة و النهایه، ج4، ص137.</ref> {{آیه|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تَخُونُوا اللهَ و الرَّسُولَ وَتَخُونُوا أَمَانَاتِکُم وَأَنتُم تَعلَمُونَ}} (انفال/8، 27){{یادداشت|ای مؤمنان! به خدا و پیغمبر خیانت نکنید، و در امانات خود نیز آگاهانه خیانت روا مدارید.}} نازل و [[توبه]] او پذیرفته شد.<ref>اسباب النزول، ص157؛ الکشاف، ج2، ص213؛ مجمع البیان، ج4، ص823.</ref>

== نماز نافله پیامبر کنار ستون ==

بنا بر روایتی، پیامبر بیشترین نمازهای نافله خود را کنار ستون توبه می‌خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=180 وفاء الوفاء، ج2، ص180]</ref> ذکر شده پیامبر، بعد از نماز صبح کنار این ستون می‌نشست و فقیران و ناتوانان، دور او می‌نشستند و او تا طلوع آفتاب با آنها گفتگو می‌کرد و آیاتی را که در آن شب بر او نازل شده بود، برای آنها تلاوت می‌کرد.<ref>السیرة الحلبیه، ج2، ص664.</ref> همچنین در منابع آمده، رسول خدا گاهی کنار ستون توبه [[اعتکاف]] می‌کرد<ref>السرائر، ج1، ص652.</ref> و فرش یا تختش را پشت ستون توبه می‌گذاشت.<ref>اخبار المدینه، ص102.</ref>

== استحباب نماز کنار ستون ==

بر پایه روایات، مستحب است زائر [[مدینه|مدینه]] چهارشنبه تا جمعه در این شهر اقامت کند و روزه بگیرد و روز چهارشنبه نمازش را نزد ستون توبه به‌جا آورد.<ref>الکافی، ج4 ص558؛ النهایه، ص287؛ السرائر، ج1، ص652.</ref> همچنین خواندن نماز،<ref>المزار، ص65.</ref> عبادت و [[دعا]]<ref>من لا یحضره الفقیه، ج2، ص572.</ref> و [[تبرک|تبرک جستن]] نزد این ستون مستحب است.<ref>الغدیر، ج5، ص124؛ الزیارة فی الکتاب و السنه، ص40.</ref>

 

</gallery>

* [[ستون قرعه]]

* [[ستون سریر]]

*'''اسباب النزول'''، الواحدی (م.۴۶۸ق.)، قاهره، الحلبی و شرکاه، ۱۳۸۸ق.

*'''البدایه و النهایه'''، ابن کثیر‏ (م.۷۷۴ق.)، به کوشش علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ق.

*'''السرائر'''، ابن ادریس (م.۵۹۸ق.)، قم، نشر اسلامی، ۱۴۱۰ق.

*'''السیره النبویه'''، ابن هشام (م.۲۱۳/۲۱۸ق.)‏، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، دار المعرفه‏.

*'''الکافی'''، الکلینی (م.۳۲۹ق.)، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۷ش.

*'''المزار الکبیر'''، محمد بن المشهدی (م.۶۱۰ق.)، به کوشش القیومی، تهران، نشر اسلامی، ۱۴۱۹ق.

*'''المغازی'''، الواقدی (م.۲۰۷ق.)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۹ق.

*'''امتاع الاسماع'''، المقریزی‏ (م.۸۴۵ق.)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق.

*'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۷۲ش.

*'''مجمع البیان'''، الطبرسی (م.۵۴۸ق.)، بیروت، دار المعرفه، ۱۴۰۶ق.

*'''وفاء الوفاء'''، السمهودی (م.۹۱۱ق.)‏، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.