در حال ویرایش ستون سریر

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان            =ستون سریر
| تصویر            =ستون سریر..jpg
| اندازه تصویر     =
| توضیح تصویر      =
| بنیانگذار        =
| تأسیس            =
| کاربری           =
| مکان             =[[مسجدالنبی]]
| نام‌های دیگر      = ستون اعتکاف
| وقایع مرتبط      = [[پیامبر(ص)]] به هنگام [[اعتکاف]]، بستر خود را کنار این ستون پهن می‌کرد.
| تخریب            =
| ظرفیت            =
| وضعیت            =ستون سریر در سوی شرقی ستون توبه قرار دارد و نخستین ستون از سوی [[قبله]] و پیوسته به دیواره غربی [[حجره پیامبر]] است. این ستون از زمان بیبرس از دسترس زائران خارج شد.
| مساحت            =
| امکانات          =
| شماره ثبت        =
| معمار            =
| سبک              =
| بازسازی          =
| وبگاه            = 
}}
'''ستون سریر''' از [[ستون‌های مسجدالنبی]] که محل اعتکاف [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] بوده است. این ستون در زمان بازسازی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] توسط [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|بیبرس مملوکی]] به عنوان ستون‌های [[ضریح رسول الله|ضریح پیامبر]] استفاده شد و از آن زمان از دسترس زائران برای [[تبرک|تبرک جستن]] خارج گردید. بنا بر روایاتی، [[تبرک|تبرک جستن]] به این ستون مستحب است.

==مکان==
ستون سریر در [[مسجد النبی|مسجدالنبی]]، در محدوده [[روضةالنبی|روضةالنبی]]، سمت شرقی [[ستون توبه]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=184 وفاءالوفا، ج2، ص 184]؛ المعالم الاثیره، ص۴۰.</ref> و نخستین ستون از سوی [[قبله]] و متصل به دیواره غربی [[ضریح پیامبر|حجره پیامبر]] است.<ref>تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۳.</ref> 

==محل اعتکاف پیامبر==
نامیده شدن ستون سریر (تخت) به این نام از آن رو است که پیامبر در روزهای [[اعتکاف|اعتکاف]]، تختخواب یا بستر خود را که از برگ و چوب نخل یا حصیر<ref>اخبار المدینه، ص۱۰۳؛ التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱؛ الدره الثمینه، ص۲۹۸.</ref> بود، کنار آن جای‌می‌داد و به اعتکاف می‌پرداخت و هنگام استراحت بر آن می‏آرمید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%8A_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE.pdf&page=53 المسجد النبوی عبر التاریخ، ص۵۳]؛ موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۳۰.</ref> 

==ستون سریر همان ستون توبه است؟! ==

[[تاریخ نگاری محلی مدینه|تاریخ‌نگاران محلی مدینه]]، همچون ابن زباله و ابن نجار و مطری، به معرفی ستون سریر نپرداخته‌اند. آنها تنها اشاره کرده‌اند که در روزهای اعتکاف [[ماه رمضان]]، تخت رسول خدا میان [[ستون توبه]] و قندیلی که نزدیک [[قبر پیامبر]] قرار دارد<ref>اخبار المدینه، ص۱۰۳.</ref> یا نزد ستون توبه<ref>الدره الثمینه، ص۲۹۸.</ref> یا پشت آن از سمت شرق قرار می‌گرفت.<ref>التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.</ref> از این رو، برخی ستون سریر را همان ستون توبه دانسته‌اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=71 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 71]</ref> 

اما درست آن است که تخت رسول خدا گاه کنار ستون توبه و گاه کنار ستون سریر بوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=72 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 72]؛ موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۳۰.</ref> ایوب صبری پاشا و احمد بن عبدالحمید بر این باورند که تا پیش از [[بازسازی مسجدالنبی|توسعه مسجدالنبی]] که پس از [[غزوه خیبر|غزوه خیبر]] انجام شد، اعتکاف پیامبر کنار [[ستون توبه]] صورت می‌پذیرفت و سپس به کنار ستون سریر منتقل شد.<ref>مرآه الحرمین، ج۳، ص۲۳۵- ۲۳۶؛ عمده الاخبار،
ص ۹۹-۱۰۰.</ref> 

==دسترسی نداشتن زائران به ستون ==
پس از قرار گرفتن نیمی از ستون سریر درون [[ضریح رسول الله|ضریح]]<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=184 وفاءالوفا، ج2، ص 184]</ref> در بازسازی مسجدالنبی در [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|دوران ملک ظاهر بِیْبَرَس]] (حک: ۸۲۵ـ۸۴۲ق) از [[ممالیک]] [[مصر]]،<ref>وفاءالوفا، ج1، ص 268</ref> امکان [[تبرک|تبرک جستن]] زائران به آن وجود ندارد.  

==فضیلت==
بر روی ستون سریر عبارت «هذه اسطوانة السریر» نوشته شده<ref>مرآه الحرمین، ج۳، ص۲۳۵-۲۳۶.</ref> و بر پایه پاره‌ای روایات، [[تبرک]] به آن مستحب است.<ref>الغدیر، ج۵، ص۱۲۴.</ref>

==نگارخانه==
<gallery>
پرونده:نقشه مسجدالنبی و ستون‌های آن.webp|نقشه [[مسجدالنبی]] که در آن شماره ۲، محل قرار گرفتن ستون سریر را نشان می‌دهد.
پرونده:ستون حرس و ستون سریر.png|ستون سریر در کنار [[ستون حرس]].
ستون سریر و ستون توبه.png|تصویری که از جهت [[قبله]] گرفته شده و درآن ستون سریر و [[ستون توبه]] دیده می‌شوند. 
پرونده:ستون سریر۲.jpg|نوشته‌ای که بالای ستون سریر نقش شده است: «هذه استوانطة سریر».
</gallery>

==جستارهای وابسته==
* [[ستون‌های مسجدالنبی]]
* [[ستون توبه]]

==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
{{منابع}}

*'''اخبار المدینه'''، ابن زباله (م.۱۹۹ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزیز، السعودی، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۴ق؛ 

*'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش؛

*'''التعریف بما آنست الهجره من معالم دار الهجره'''، محمد المطری (م.۷۴۱ق.)، به کوشش محمد عبدالمحسن، مدینه، دار الهجره، ۱۴۲۶ق؛ 

* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
*'''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛ 

*'''عمده الاخبار فی مدینه المختار'''، احمد بن عبدالحمید، به کوشش محمد الطیب، المدینه، المکتبه العلمیه؛ 

*'''الغدیر'''، الامینی (م.۱۳۹۲ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛ 

*'''المسجد النبوی عبر التاریخ'''، محمد السید الوکیل، دار المجتمع، جده، ۱۴۰۹ق؛ 

*'''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب‏، ترجمه: حمید رضا شیخی، مشعر، ۱۳۸۳ش؛ 

*'''موسوعه مرآه الحرمین الشریفین'''، ایوب صبری پاشا (م.۱۲۹۰ق.)، ترجمه: محمد عرب، قاهره، دار الآفاق العربیه، ۱۴۲۴ق؛ 

*'''موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره'''، احمد زکی یمانی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛ 

*'''وفاء الوفاء'''، السمهودی (م.۹۱۱ق.)،‏ مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۴ق.

[[رده:ستون‌های مسجدالنبی]]
[[en:Al-Sarir pillar]]
[[ar:أسطوانة السرير]]