| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی |
| | عنوان =ستون سریر | | | عنوان =ستون سریر |
| | تصویر =ستون سریر..jpg | | | تصویر =ستون سریر.jpg|File.png|270px|thumb|left |
| | اندازه تصویر = | | | اندازه تصویر = |
| | توضیح تصویر = | | | توضیح تصویر = |
| | بنیانگذار = | | | بنيانگذار = |
| | تأسیس = | | | تأسیس = |
| | کاربری = | | | کاربری = |
| | مکان =[[مسجدالنبی]] | | | مکان =مسجدالنبی |
| | نام‌های دیگر = ستون اعتکاف | | | نام‌های دیگر =ستون اعتکاف |
| | وقایع مرتبط = [[پیامبر(ص)]] به هنگام [[اعتکاف]]، بستر خود را کنار این ستون پهن می‌کرد. | | | وقایع مرتبط = پیامبر به هنگام اعتکاف، بستر خود را کنار این ستون پهن می‌نمود. |
| | تخریب = | | | تخریب = |
| | ظرفیت = | | | ظرفیت = |
| | وضعیت =ستون سریر در سوی شرقی ستون توبه قرار دارد و نخستین ستون از سوی [[قبله]] و پیوسته به دیواره غربی [[حجره پیامبر]] است. این ستون از زمان بیبرس از دسترس زائران خارج شد. | | | وضعیت =ستون سرير در سوی شرقی ستون توبه قرار دارد و نخستين ستون از سوي قبله و پيوسته به ديواره غربي حجره پيامبر است. این ستون از زمان بیبرس از دسترس زائرین خارج شد. |
| | مساحت = | | | مساحت = |
| | امکانات = | | | امکانات = |
| خط ۲۱: |
خط ۲۱: |
| | وبگاه = | | | وبگاه = |
| }} | | }} |
| '''ستون سریر''' از [[ستون‌های مسجدالنبی]] که محل اعتکاف [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] بوده است. این ستون در زمان بازسازی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] توسط [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|بیبرس مملوکی]] به عنوان ستون‌های [[ضریح رسول الله|ضریح پیامبر]] استفاده شد و از آن زمان از دسترس زائران برای [[تبرک|تبرک جستن]] خارج گردید. بنا بر روایاتی، [[تبرک|تبرک جستن]] به این ستون مستحب است. | | '''ستون سریر'''، محل اعتکاف پیامبر |
|
| |
|
| ==مکان== | | ==مکان ستون سریر== |
| ستون سریر در [[مسجد النبی|مسجدالنبی]]، در محدوده [[روضةالنبی|روضةالنبی]]، سمت شرقی [[ستون توبه]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=184 وفاءالوفا، ج2، ص 184]؛ المعالم الاثیره، ص۴۰.</ref> و نخستین ستون از سوی [[قبله]] و متصل به دیواره غربی [[ضریح پیامبر|حجره پیامبر]] است.<ref>تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۳.</ref> | | ستون سرير در سوی شرقی ستون توبه قرار دارد<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۳-۱۸۴؛ المعالم الاثيره، ص۴۰.</ref> و نخستين ستون از سوی قبله و پيوسته به ديواره غربی [[حجره پيامبر]] است.<ref>تاريخ و آثار اسلامي، ص۱۹۳.</ref> |
|
| |
|
| ==محل اعتکاف پیامبر== | | ==ستون سریر، محل اعتکاف پیامبر== |
| نامیده شدن ستون سریر (تخت) به این نام از آن رو است که پیامبر در روزهای [[اعتکاف|اعتکاف]]، تختخواب یا بستر خود را که از برگ و چوب نخل یا حصیر<ref>اخبار المدینه، ص۱۰۳؛ التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱؛ الدره الثمینه، ص۲۹۸.</ref> بود، کنار آن جای‌می‌داد و به اعتکاف می‌پرداخت و هنگام استراحت بر آن میآرمید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%8A_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE.pdf&page=53 المسجد النبوی عبر التاریخ، ص۵۳]؛ موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۳۰.</ref>
| | ناميده شدن اين ستون به سرير (تخت) از آن رو است که پيامبر در روزهای [[اعتکاف|اعتكاف]]، تختخواب يا بستر خود را كه از برگ و چوب نخل يا حصير<ref>اخبار المدينه، ص۱۰۳؛ التعريف بما آنست الهجره، ص۹۱؛ الدره الثمينه، ص۲۹۸.</ref> بود، كنار آن جاي مي‌داد و به اعتکاف مي‌پرداخت و هنگام استراحت بر آن ميآرميد.<ref>المسجد النبوي عبر التاريخ، ص۵۳-۵۴؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۳۰.</ref> |
|
| |
|
| ==ستون سریر همان ستون توبه است؟! == | | ==ستون سریر همان ستون توبه است؟! == |
|
| |
|
| [[تاریخ نگاری محلی مدینه|تاریخ‌نگاران محلی مدینه]]، همچون ابن زباله و ابن نجار و مطری، به معرفی ستون سریر نپرداخته‌اند. آنها تنها اشاره کرده‌اند که در روزهای اعتکاف [[ماه رمضان]]، تخت رسول خدا میان [[ستون توبه]] و قندیلی که نزدیک [[قبر پیامبر]] قرار دارد<ref>اخبار المدینه، ص۱۰۳.</ref> یا نزد ستون توبه<ref>الدره الثمینه، ص۲۹۸.</ref> یا پشت آن از سمت شرق قرار می‌گرفت.<ref>التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.</ref> از این رو، برخی ستون سریر را همان ستون توبه دانسته‌اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=71 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 71]</ref> | | [[تاریخ نگاری محلی مدینه|تاريخ‌نگاران محلی مدينه]]، همچون ابن زباله و ابن نجار و مطري، به معرفي اين ستون نپرداخته و تنها اشاره کرده‌اند که در روزهاي اعتکاف [[ماه رمضان]]، تخت رسول خدا ميان [[ستون توبه]] و قنديلی که نزديک قبر شريف قرار دارد<ref>اخبار المدينه، ص۱۰۳.</ref> يا نزد ستون توبه<ref>الدره الثمينه، ص۲۹۸.</ref> يا پشت اين ستون از سوي شرق جاي مي‌گرفت.<ref>التعريف بما آنست الهجره، ص۹۱.</ref> از اين رو، برخي ستون سرير را همان ستون توبه دانسته‌اند. اما درست آن است که تخت رسول خدا گاه کنار ستون توبه و گاه کنار ستون سرير بوده است.<ref>تعمير و توسعه مسجد شريف نبوي، ص۷۴؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۳۰.</ref> ايوب صبری پاشا و احمد بن عبدالحميد بر اين باورند که تا پيش از توسعه مسجدالنبي که پس از [[غزوه خیبر|غزوه خيبر]] انجام شد، اعتکاف پيامبر کنار ستون توبه صورت مي‌پذيرفت و سپس به کنار ستون سرير منتقل شد.<ref>مرآه الحرمين، ج۳، ص۲۳۵- ۲۳۶؛ عمده الاخبار، |
| | |
| اما درست آن است که تخت رسول خدا گاه کنار ستون توبه و گاه کنار ستون سریر بوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=72 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 72]؛ موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۳۰.</ref> ایوب صبری پاشا و احمد بن عبدالحمید بر این باورند که تا پیش از [[بازسازی مسجدالنبی|توسعه مسجدالنبی]] که پس از [[غزوه خیبر|غزوه خیبر]] انجام شد، اعتکاف پیامبر کنار [[ستون توبه]] صورت می‌پذیرفت و سپس به کنار ستون سریر منتقل شد.<ref>مرآه الحرمین، ج۳، ص۲۳۵- ۲۳۶؛ عمده الاخبار، | |
| ص ۹۹-۱۰۰.</ref> | | ص ۹۹-۱۰۰.</ref> |
|
| |
|
| ==دسترسی نداشتن زائران به ستون == | | ==عدم دسترسی زائرین به ستون سریر== |
| پس از قرار گرفتن نیمی از ستون سریر درون [[ضریح رسول الله|ضریح]]<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=184 وفاءالوفا، ج2، ص 184]</ref> در بازسازی مسجدالنبی در [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|دوران ملک ظاهر بِیْبَرَس]] (حک: ۸۲۵ـ۸۴۲ق) از [[ممالیک]] [[مصر]]،<ref>وفاءالوفا، ج1، ص 268</ref> امکان [[تبرک|تبرک جستن]] زائران به آن وجود ندارد. | | پس از قرار گرفتن نيمی از اين ستون درون ضریح که به فرمان [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|ملک ظاهر بِيْبَرَس]] (حک: ۸۲۵ـ۸۴۲ق.) از [[مماليک]] [[مصر]] ساخته شد، مردم از تبرک جستن به آن محروم شدند.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۴.</ref> |
| | |
| ==فضیلت==
| |
| بر روی ستون سریر عبارت «هذه اسطوانة السریر» نوشته شده<ref>مرآه الحرمین، ج۳، ص۲۳۵-۲۳۶.</ref> و بر پایه پاره‌ای روایات، [[تبرک]] به آن مستحب است.<ref>الغدیر، ج۵، ص۱۲۴.</ref>
| |
|
| |
|
| ==نگارخانه== | | ==فضیلت ستون سریر== |
| <gallery> | | بر روی اين ستون عبارت «هذه اسطوانه السرير» نوشته شده<ref>مرآه الحرمين، ج۳، ص۲۳۵-۲۳۶.</ref> و بر پايه پاره‌ای روايات، تبرک به آن مستحب است.<ref>الغدير، ج۵، ص۱۲۴.</ref> |
| پرونده:نقشه مسجدالنبی و ستون‌های آن.webp|نقشه [[مسجدالنبی]] که در آن شماره ۲، محل قرار گرفتن ستون سریر را نشان می‌دهد.
| |
| پرونده:ستون حرس و ستون سریر.png|ستون سریر در کنار [[ستون حرس]].
| |
| ستون سریر و ستون توبه.png|تصویری که از جهت [[قبله]] گرفته شده و درآن ستون سریر و [[ستون توبه]] دیده می‌شوند.
| |
| پرونده:ستون سریر۲.jpg|نوشته‌ای که بالای ستون سریر نقش شده است: «هذه أسطوانة السریر».
| |
| </gallery> | |
|
| |
|
| ==جستارهای وابسته== | | ==جستارهای وابسته== |
| | * [[مسجدالنبی]] |
| * [[ستون‌های مسجدالنبی]] | | * [[ستون‌های مسجدالنبی]] |
| * [[ستون توبه]]
| |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| خط ۵۹: |
خط ۴۹: |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
|
| |
| *'''اخبار المدینه'''، ابن زباله (م.۱۹۹ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزیز، السعودی، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۴ق؛
| |
|
| |
| *'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش؛
| |
|
| |
| *'''التعریف بما آنست الهجره من معالم دار الهجره'''، محمد المطری (م.۷۴۱ق.)، به کوشش محمد عبدالمحسن، مدینه، دار الهجره، ۱۴۲۶ق؛
| |
|
| |
| * '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
| |
| *'''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛
| |
|
| |
| *'''عمده الاخبار فی مدینه المختار'''، احمد بن عبدالحمید، به کوشش محمد الطیب، المدینه، المکتبه العلمیه؛
| |
|
| |
| *'''الغدیر'''، الامینی (م.۱۳۹۲ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛
| |
|
| |
| *'''المسجد النبوی عبر التاریخ'''، محمد السید الوکیل، دار المجتمع، جده، ۱۴۰۹ق؛
| |
|
| |
| *'''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب، ترجمه: حمید رضا شیخی، مشعر، ۱۳۸۳ش؛
| |
|
| |
| *'''موسوعه مرآه الحرمین الشریفین'''، ایوب صبری پاشا (م.۱۲۹۰ق.)، ترجمه: محمد عرب، قاهره، دار الآفاق العربیه، ۱۴۲۴ق؛
| |
|
| |
| *'''موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره'''، احمد زکی یمانی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛
| |
|
| |
| *'''وفاء الوفاء'''، السمهودی (م.۹۱۱ق.)، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۴ق.
| |
|
| |
| [[رده:ستون‌های مسجدالنبی]]
| |
| [[en:Al-Sarir pillar]]
| |
| [[ar:أسطوانة السرير]]
| |
