در حال ویرایش شیعة العراق و بناء الوطن (کتاب)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر = شیعة العراق و بناء الوطن (کتاب).jpg
| نویسنده = محمدجواد مالک
| موضوع = [[عراق]]، تاریخ، [[انقلاب عشرین|ثورة العشرین]]، [[دوره عثمانی|دولت عثمانی]]
| زبان = عربی
| تعداد جلد = ۱
| صفحه = ۹۶۰
| قطع = وزیری
| ناشر = العتبة الحسینیة المقدسة
| وبسایت ناشر = http://imamhussain-lib.com
| محل انتشارات = [[کربلا]]| نسخه الکترونیکی = [https://ia801302.us.archive.org/16/items/isdar_book67/isdar_book67.pdf شیعة العراق وبناء الوطن]
|تاریخ نشر=۱۴۳۳ق.}}

'''شیعة العراق و بناء الوطن'''، کتابی است به زبان عربی، نوشته محمدجواد مالک، که به بررسی تاریخی و تحلیل سیاسی ۲۵ سال از تاریخ کشور [[عراق]]، بین سال‌های ۱۹۰۸ و ۱۹۳۲م. پرداخته است. بررسی اواخر [[دوره عثمانی|حکومت عثمانی]] در عراق، مبارزه مردم عراق با استعمار [[انگلیس]]، [[انقلاب عشرین]] و نقش عالمان [[شیعه]] در جنبش‌های سیاسی عراق از موضوعات این کتاب است. این کتاب توسط العتبة الحسینیة المقدسة، در [[کربلا]]، در سال ۱۴۳۳ق چاپ شده است.

== ساختار ==
کتاب شیعة العراق و بناء الوطن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده، محمدجواد مالک است که به دانشگاه «امام اوزاعی» در [[بیروت]] ارائه و با رتبه قابل تقدیر، در سال ۱۴۱۸ق. پذیرفته شده و توسط العتبة الحسینیة المقدسة، در [[کربلا]] به چاپ رسیده است.<ref>شیعة العراق و بناء الوطن، ذیل صفحه عنوان کتاب؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/228 شیعیان عراق؛ درنگی در کتاب «شیعة العراق و بناء الوطن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۷.]</ref> نویسنده، ربع قرن از تاریخ [[عراق]]، بین سال‌های ۱۹۰۸ و ۱۹۳۲م. را به سه بخش کرده و هر بخش را در بابی جداگانه بررسی کرده است. هر باب از این کتاب، از سه فصل تشکیل شده است.<ref>شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۷.</ref>

== محتوا ==
این کتاب، به بررسی تاریخی و تحلیل سیاسی ۲۵ سال از تاریخ کشور [[عراق]]، بین سال‌های ۱۹۰۸ و ۱۹۳۲م. پرداخته است. برخی از موضوعات این کتاب عبارتند از: عراق در [[دروه عثمانی]]، افول حکومت عثمانی، سیر تاریخی انقلاب مردم عراق، تلاش برای آزادی از استعمار [[انگلیس]]، نقش عالمان [[شیعه]] در هدایت سیاسی مردم، [[انقلاب عشرین]]، استقلال رسمی عراق و مهمترین نتایج انقلاب.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/228 شیعیان عراق؛ درنگی در کتاب «شیعة العراق و بناء الوطن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۷.]</ref> این کتاب در یک مقدمه و سه باب، به شرح زیر تنظیم شده است:

'''مقدمه'''، در ۶ صفحه، به آموزه‌های اجتماعی [[اسلام]]، سیر تاریخی مهمترین رویدادهای بشری، عراق و خیزش‌های مردم، حمایت عالمان از خیزش‌ها، آسیب‌هایی که به آن‌ها رسید مانند قتل و تبعید، و تلاش استعمارگران برای بیرون کردن عالمان از عرصه سیاسی پرداخته است.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/228 شیعیان عراق؛ درنگی در کتاب «شیعة العراق و بناء الوطن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۷.] شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۱–۱۶.</ref>

'''باب اول:''' تاریخ عراق بین سال‌های ۱۹۰۸ و ۱۹۱۴م.
* '''فصل اول'''، از تاریخ عمومی عراق، عراق در اواخر دوره عثمانی، اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی عراق در دوره عثمانی و جغرافیای طبیعی عراق سخن گفته است.<ref>شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۷.</ref>
* '''فصل دوم'''، به این موضوعات پرداخته است: عوامل مؤثر داخلی و خارجی در عرصه اسلامی، برخورد حکومت با انقلابیون، نفوذ بیگانگان در کشورهای اسلامی، بررسی وضعیت انقلاب و بررسی ابعاد تاریخی آن در گستره اسلامی عراق.<ref>شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۷.</ref>
* '''فصل سوم'''، به بیداری اسلامی در عراق، نوشته‌های اصلاحی اسلامگرایان، جنبش اصلاحی در عرصه اسلامی، دوره مرجعیت [[میرزای شیرازی]] (م. ۱۳۱۲ق) و تأثیر آن در جنبش سیاسی عراق، تأثیر [[مشروطه]] ایران(۱۹۰۵–۱۹۰۶م) و انقلاب قانون اساسی ترکیه (۱۹۰۷–۱۹۰۹م) در نهضت سیاسی عراق پرداخته است.<ref>شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۷ و ۱۸.</ref>

'''باب دوم:''' عراقی‌ها در مواجهه با اشغال انگیسی‌ها، مبارزه برای آزادی؛ ۱۹۱۴–۱۹۲۰م.
* '''فصل اول'''، از موضع عالمان در مقابل تجاوزهای بیگانگان در کشورهای اسلامی و جنبش جهاد اسلامی ضد حمله بریتانیا به عراق(۱۹۱۴–۱۹۱۷م) سخن گفته است.
* '''فصل دوم'''، به پیدایش گروه‌ها و احزاب مخالف سیاسی بین سال‌های ۱۹۱۷ و ۱۹۲۰م؛ و تأثیر آن در [[انقلاب ۱۹۱۸ نجف|انقلاب ۱۹۱۸م]]. نجف، جنبش‌های سیاسی در [[کربلا]]، [[کاظمین]] و [[بغداد]]، نقش اسلام‌گرایان در همه‌پرسی ملی (۱۹۱۸–۱۹۱۹م) پرداخته است.
* '''فصل سوم'''، به[[انقلاب عشرین|ثورة العشرین]] اختصاص یافته و به «الثورة العراقیة الشاملة» نامگذاری شده است. در این فصل، به عوامل انقلاب عشرین، رهبری انقلاب توسط عالمان، همراهی مردم با هر مذهب و گرایشی با عالمان پرداخته و مهمترین نتایج انقلاب عشرین را برشمرده است.<ref>شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۸.</ref>

'''باب سوم:''' عراقی‌ها در مواجهه با مشکلات سلطه بریتانا، سیر تاریخی درگیری‌ها برای استقلال؛ ۱۹۲۱–۱۹۳۲م.
* '''فصل اول'''، درباره مواجهه گروه‌های اسلامی با قیمومیت بریتانیا، حکومت موقت و انتصاب [[فیصل بن حسین|فیصل]] به عنوان پادشاه عراق سخن گفته است.
* '''فصل دوم'''، به گروه‌های اسلامی و مواجهه آن‌ها با معاهده بریتانیا-عراق، و بررسی انتخابات مجلس مؤسسان در سال ۱۹۲۴م. پرداخته است.
* '''فصل سوم'''، به ورود اسلام‌گرایان به عرصه مبارزه انقلابی از نیمه دهه بیستم میلادی تا استقلال رسمی (۱۹۳۲م) اختصاص یافته است. نویسنده در پایان، نتیجه‌گیری خود را از مطالب گفته شده، بیان کرده است.<ref>شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۹.</ref>

== فهرست ==
۳ باب و ۹ فصلِ این کتاب عبارتند از:
{{ستون-شروع|۲}}
* '''الباب الأول''': الإسلامیون فی مواجهة السیاسة [[دوره عثمانی|العثمانیة]] أواخر عدها ۱۹۰۸–۱۹۱۴م، صرا۷ من أجل الإصلاح
:'''الفصل الأول''':[[عراق|العراق]] فی ظل الدولة العثمانیة
:'''الفصل الثانی''': الوامل المؤثرة فی واقع الساحة العراقیة (داخلیاً و خارجیاً)
:'''الفصل الثالث''': نمو الوعی الإسلامی فی العراق ۱۹۰۸–۱۹۱۴م.
* '''الباب الثانی''':العراقیون فی مواجهة الاحتلال [[انگلیس|البریطانی]] ۱۹۱۴–۱۹۲۰م، صراع من أجل الحریة
:'''الفصل الأول''':حرکة الجهاد الإسلامی ضد الغزو البریطانی ۱۹۱۴–۱۹۱۷م.
:'''الفصل الثانی''': التصدی السیاسی للمرجعیة الدینیَ [[شیعه|الشیعیة]] و ظهور الجمعیات و الأحزاب السیاسیة المعارضة ۱۹۱۷–۱۹۲۰م.
:'''الفصل الثالث''': [[انقلاب عشرین|الثورة العراقیة الشاملة عام ۱۹۲۰]]
* '''الباب الثالث''': العراقیون فی مواجهة مشاریع السیطرة البریطانیة، تطور الصراع من أجل الاستقلال ۱۹۲۱–۱۹۳۲م.
:'''الفصل الأول''': المعارضة الإسلامیة الوطنیة فی مواجهة الانتداب البریطانی، و الحکومة المؤقتة، و تنصیب [[فیصل بن حسین|فیصل]] ملکاْ علی العراق
:'''الفصل الثانی''': المعارضة الإسلامیة الوطنیة فی مواجهة المعاهدة البریطانیة-العراقیة و انتخابات المجلس التأسیسی عام ۱۹۲۴م.
:'''الفصل الثالث''':الإسلامیون فی المعترک الثقافی و الحرکی، منذ منتصف العشرینیات حتی الاستقلال الرسمی عام ۱۹۳۲م (دخول العراق عصبة الأمم)
{{پایان}}

== چاپ ==
این کتاب با مقدمه محمدحسین الصغیر، توسط العتبة الحسینیة المقدسة، در [[کربلا]]، در سال ۱۴۳۳ق چاپ شده است.<ref>کتاب شیعة العراق و بناء الوطن، محمدجواد مالک، کربلا، العتبة الحسینیة المقدسة، ۱۴۳۳ق.</ref>

== پیوند به بیرون ==
[https://ia801302.us.archive.org/16/items/isdar_book67/isdar_book67.pdf خواندن و بارگیری شیعة العراق و بناء الوطن.]

== پانوشت ==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = شیعیان عراق درنگی در کتاب «شیعة العراق و بناء الوطن»،
| پس از لینک = محمدجواد مالک، به کوشش: محمدحسین خوشنویس، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره هفدهم، زمستان ۱۳۹۲، ص۲۲۷
| لینک =http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1339/1/228
}}
* '''کتاب شیعة العراق و بناء الوطن'''، محمدجواد مالک، کربلا، العتبة الحسینیة المقدسة، ۱۴۳۳ق.

{{پایان}}

[[رده:کتاب‌های تاریخ عراق]]
[[رده:کتاب‌های معاصر]]
[[رده:کتاب‌های قرن پانزدهم قمری‏]]
[[رده:کتاب‌های محمدجواد مالک]]