در حال ویرایش طاهر بن محمد بروجردی سبکی

{{جعبه اطلاعات عالم
| عنوان             =
| تصویر             =
| اندازه تصویر      =
| توضیح تصویر       =
| نام کامل          =طاهر بن محمد بروجردی سبکی
| لقب               =
| نسب               =
| خویشاوندان سرشناس =
| تاریخ تولد        =429ق.
| شهر تولد          =بروجرد
| کشور تولد         =[[ایران]]
| محل زندگی         =ایران، [[عراق]]، [[مکه]]
| تاریخ وفات        =
| شهر وفات          =میان راه مکه و عراق
| محل دفن           =
| استادان           =[[ابواسحاق شیرازی]]، حسین بن محمد مهتدی، ابوالغنائم عبدالصمد بن علی، ابومحمد عبدالله بن محمد صریفینی و ابوالحسین احمد بن محمد بن نقور
| شاگردان           =[[ابن عساکر]]
| محل تحصیل         =[[بغداد]]
| اجازه روایت از    =
| اجازه اجتهاد از   =
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به   =
| تالیفات           =
| سایر              =
| سیاسی             =
| اجتماعی           = [[قاضی مکه]]
| مذهب              =[[شافعی]]
| امضا              =
| وبگاه رسمی        =
}}

'''طاهر بن محمد بروجردی سبکی''' فقیه و عالم [[شافعی]] سده پنجم و ششم قمری و قاضی ایرانی [[مکه]] در آغاز سده ششم ق می‌باشد.

بروجردی به جهت علم‌آموزی و فراگیری علوم اسلامی راهی [[عراق]] و مکه شد و از دانشوران آنجا کسب علم نمود و بعد از توقف در [[بغداد]] و کسب دانش و تدریس در عراق راهی [[مکه]] شد و ساکن و مجاور [[حرم]] شد.

قضاوت بروجردی در حرم، در ادامه اقبال عمومی مردم بخاطر نظام سیاسی جدید و حمایت نظام‌الملک از شافعیان، نصیب دانشوران شافعی شده بود لذا تا آخر عمر در مکه صاحب [[منصب قضاوت]] بود و در بین راه مکه به عراق از دنیا رفت.

==زندگی‌نامه==

ابوالمظفر طاهر بن محمد بروجردی، فقیه و دانشور ایرانی [[شافعی]] سده پنجم و ششم ق. به سال 429ق. در بروجرد زاده شد. آگاهی‌هایی‌ اندک از زندگی و کارهای او ثبت شده و دانسته نیست چه مدت در بروجرد مانده و چه هنگام به [[عراق]] و [[حجاز]] سفر کرده است. 
همه شرح‌حال‌نگاران بر این باورند که بروجردی برای فراگیری دانش به عراق رفت و از دانشوران آن سرزمین علوم اسلامی را فراگرفت.<ref>معجم الشیوخ، ج1، ص444؛ طبقات الشافعیه، ج7، ص114؛ العقد الثمین، ج5، ص59-60.</ref>

ابوالمظفر بروجردی افزون بر فقه در حوزه حدیث و ادبیات و شعر و نحو نیز دانشوری نام‌آشنا بود.<ref>طبقات الشافعیه، ج7، ص114.</ref> او فردی نیکوکار، دیندار و صالح بود و خطی زیبا داشت و در 520 و‌اندی<ref>طبقات الشافعیین، ج1، ص570.</ref> یا 526<ref>العقد الثمین، ج5، ص60.</ref> و یا 528ق. درگذشت.<ref>الوافی بالوفیات، ج16، ص233.</ref>

==گزارش فاسی از بروجردی==

[[فاسی]] (درگذشت 832ق.) با توجه به گفتارش در مقدمه [[العقد الثمین فی تاریخ البلد الامین]] درباره طرح تاریخ مکه و کسانی که با آن‌جا پیوند و انتسابی مشخص دارند، از زندگی و قضاوت بروجردی در [[مکه]] گزارش داده و نام کامل او را ابوالمظفر طاهر بن محمد بن طاهر بن سعید، فقیه و قاضی مکه، آورده‌ است. سپس پاره‌ای جزئیات زندگی بروجردی را طرح نموده است. در پانوشت یکی از نسخه‌های العقد الثمین، نسبت بروجردی را یزجردی (یزدگردی) ثبت کرده‌اند<ref>العقد الثمین، ج5، ص59.</ref> که گویا نادرست است.

آگاهی‌های فاسی درباره بروجردی از سه منبع [[طبقات الشافعیه]] [[تقی‌الدین سبکی|تقی‌الدین سُبکی]]، [[تاریخ الاسلام]] [[ذهبی|ذَهَبی]] (درگذشت 748ق.) و [[معجم ابن عساکر]] دریافت و گزارش شده است.

==علم‌آموزی در بغداد==
بر پایه آگاهی‌های منابع، ابوالمظفر بروجردی برای فراگیری دانش به بغداد رفت و چندی در آن‌جا ماند و از [[ابواسحاق شیرازی]] (درگذشت 476ق.)، فقیه مشهور شافعی و مدرس نظامیه، فقه آموخت و نزد دانشوران دیگر مانند حسین بن محمد مهتدی، ابوالغنائم عبدالصمد بن علی (درگذشت 465ق.)، ابومحمد عبدالله بن محمد صریفینی معروف به هزار مرد (درگذشت 469ق.) و ابوالحسین احمد بن محمد بن نقور (درگذشت 470ق.) حدیث شنید و دانش آموخت و در بغداد به آموزش حدیث پرداخت.<ref>الوافی بالوفیات، ج16، ص233.</ref>

بیشتر تدریس ابواسحاق شیرازی، استاد بروجردی، در مدرسه نظامیه بغداد به آموزش فقه شافعی اختصاص داشته است. این مدرسه را [[خواجه نظام الملک]] وزیر بزرگ [[ملکشاه سلجوقی]] (حک: 465-485ق.) ساخت و به سال 459ق. رسماً افتتاح نمود و ابواسحاق را به‌عنوان مدرس آن تعیین کرد.<ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج5، ص168-169، «ابواسحق شیرازی». </ref>

به نظر می‌رسد که علم‌آموزی بروجردی نزد ابواسحاق در مدرسه نظامیه بغداد، پس از این تاریخ و در حدود 30 سالگی او بوده است. همچنین آورده‌اند که بروجردی در بغداد به آموزش حدیث پرداخت. این سخن، به احتمال، اشاره به تدریس او در نظامیه بغداد است؛

==متولی قضاوت حرم مکی==

بروجردی از عراق به [[مکه]] رفت و ساکن و مجاور آن‌جا گشت و متولی قضاوت حرم شد.<ref>طبقات الشافعیه، ج7، ص114.</ref> بسیاری از شاگردان ابواسحاق در پی فراغت از تحصیل در نظامیه، به بالاترین مدارج علمی و اجتماعی آن روزگار یعنی منصب قضا، افتا، تدریس و خطابه در مراکز بزرگ سرزمین‌های اسلامی دست یافتند.<ref>نک: سیر اعلام النبلاء، ج18، ص460، 463.</ref>

ازاین‌رو، قضاوت بروجردی در [[حرم]]، در ادامه اقبال عمومی بود که به واسطه نظام سیاسی جدید و حمایت نظام الملک از شافعیان، نصیب دانشوران شافعی شده بود.

از گزارش سُبکی برمی‌آید که بروجردی تا اواخر عمر در مکه عهده‌دار منصب قضاوت بود. چندی بعد، وی قصد رفتن به عراق کرد و میان راه درگذشت.

==روایت ابن عساکر از بروجردی==

[[قاسم بن عساکر]] درباره قضاوت بروجردی در حرم سخنی نگفته؛ اما آورده است که وی سالیانی مجاور [[مسجدالحرام]] در خانه‌ای برابر [[باب الندوه]] روبه‌روی [[کعبه]] بود و خود ابن عساکر در همان‌جا نزد او حدیث خواند و شنید.<ref>معجم الشیوخ، ج1، ص444.</ref> شاید برپایه همین گزارش است که در منابع پسین، ابن عساکر را از راویان بروجردی دانسته‌اند.<ref>طبقات الشافعیین، ج1، ص570.</ref> از جمله روایت‌های ابن عساکر از بروجردی، سخنی است که به‌گونه مستند از [[حضرت علی(ع)]] از [[پیامبر(ص)]] در باب ضرورت پرهیز از کذب در روایت حدیث نبوی آورده است.<ref>معجم الشیوخ، ج1، ص444.</ref> از گزارش ابن عساکر برمی‌آید که بروجردی در [[حرم مکی]] مجلس درس و حدیث داشته است.

==پانویس==

{{پانویس}}

==منابع ==

{{منابع}}

{{دانشنامه

 | آدرس = http://phz.hajj.ir/422/7918

 | عنوان = بروجردي، طاهر بن محمد

 | نویسنده = علی احمدی میرآقا

}}

* '''دائرة المعارف بزرگ اسلامی''': زیر نظر بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ، 1372ش.

* '''سیر اعلام النبلاء''': الذهبی (درگذشت 748ق.) ، به کوشش گروهی از محققان، بیروت، الرساله، 1413ق.

* '''طبقات الشافعیة الکبری''': تاج‌ الدین السبکی (درگذشت 771ق.) : به کوشش الطناحی و عبدالفتاح، هجر للطباعة و النشر، 1413ق.

* '''طبقات الشافعیین''': ابن کثیر (درگذشت 774ق.) ، به کوشش احمد عمر و محمد زینهم، مکتبة الثقافة الدینیه، 1413ق.

* '''العقد الثمین فی تاریخ البلد الامین''': محمد الفاسی (درگذشت 832ق.) ، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1419ق.

* '''معجم الشیوخ''': ابن عساکر (درگذشت 571ق.) ، به کوشش وفاء تقی الدین، دمشق، دار البشائر، 1421ق.

* '''الوافی بالوفیات''': الصفدی (درگذشت 764ق.) ، به کوشش الارنؤوط و ترکی مصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق.

{{پایان}}

{{قاضی‌های ایرانی‌الاصل مکه}}