در حال ویرایش طواف
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Tavaf2.jpg|بندانگشتی|طواف به دور [[کعبه]].]] | |||
'''طواف'''، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از اعمال عمره و [[حج]] دانسته شده است. این هفت دور، از روبه‌روی [[حجرالاسود]] آغاز شده و به همان‌جا پایان می‌پذیرد. طواف‌کننده باید دارای شرایطی مانند طهارتِ بدن و طهارت از حدث بوده و طواف را به قصد اطاعت از دستور خدا انجام دهد. | |||
'''طواف''' هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] | |||
طواف‌کننده باید دارای شرایطی مانند | |||
طواف | محدوده طواف به فتوای بیشتر مراجع تقلید، تا جایی است که عرفاً بگویند دور کعبه می‌گردد؛ ولی به‌نظر برخی دیگر از مراجع، طواف باید در محدوده میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]] باشد. طواف دارای مستحباتی مانند تلاوت قرآن و مکروهاتی مانند سخن گفتن است. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
طواف، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از اعمال [[حج]] و [[عمره]] دانسته شده است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳ | طواف، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از اعمال [[حج]] و [[عمره]] دانسته شده است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> | ||
==اقسام== | ==اقسام== | ||
طواف دارای اقسامی است که برخی از آنها مانند [[طواف زیارت]] مورد پذیرش همه مذاهب اسلامی و برخی مانند [[طواف قدوم]] و [[طواف نساء]] میان مذاهب اسلامی مورد اختلاف است. اقسام طواف چنین است: | طواف دارای اقسامی است که برخی از آنها مانند [[طواف زیارت]] مورد پذیرش همه مذاهب اسلامی و برخی مانند [[طواف قدوم]] و [[طواف نساء|طواف نساء]] میان مذاهب اسلامی مورد اختلاف است. اقسام طواف چنین است: | ||
===طواف قدوم=== | ===طواف قدوم=== | ||
{{اصلی|طواف قدوم}} | {{اصلی|طواف قدوم}} | ||
اهل سنت اولين طوافى را كه شخص [[احرام|مُحرم]] پس از ورود به [[مكه]] و پيش از [[وقوف در عرفات]] انجام مى‌دهد، «[[طواف قدوم]]» يا «طواف تحيت» نامیده‌اند. طبق نظريۀ مذاهب چهارگانه اهل سنت، بر مُفرِد (گزارندۀ [[حج افراد]]) كه از خارج وارد مكه مى‌شود و براى وقوف در عرفات به اندازه کافی وقت دارد، انجام طواف قدوم سُنّت است. | |||
به نظر فقیهان | به نظر فقیهان شیعه، براى مُفرِد و قارِن (كسى كه [[حج افراد]] و [[حج قران|حج قِران]] انجام مى‌دهد)، پيش از وقوف در عرفات، انجام طواف مستحب شمرده شده است؛ اگرچه مشهور فقیهان شیعه، اصطلاح طواف قدوم را به كار نبرده‌اند و تنها برخى از آنها؛ مانند [[شيخ طوسى]] در مسبوط از آن نام برده‌اند. | ||
ضمناً در [[عمره تمتع|عمره تمتّع]] و [[عمره مفرده]]، انجام طوافِ مستحب پيش از طواف واجب، میان فقیهان شیعه اختلاف است.<ref>الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، ص ۵٨٩؛ بدايةالمجتهد، ج ١، صص ٣۴۶ و ٣۴۵؛ المبسوط، ج ١، ص٣۵١؛ الدروس الشرعيه، ج ١، صص ۴٠١ و ۴٠٠؛ جواهر الكلام، ج ١٩، صص ٣۵٣ و ٣۵٢؛ مناسك محشى، صص ٣١۶ و ٣١۵؛ الفقه على المذاهب الخمسه، ج ١، ص٣۵۴؛ دروس فى الفقه المقارن، ج ١، ص ۵١٣.</ref> | |||
===طواف عمره تمتع=== | ===طواف عمره تمتع=== | ||
{{اصلی|اعمال عمره تمتع#طواف و نماز آن}}بر پایه مذاهب اسلامی، بر | {{اصلی|اعمال عمره تمتع#طواف و نماز آن}}بر پایه مذاهب اسلامی، بر كسى كه براى [[عمره تمتع|عمره تمتّع]] احرام بسته، واجب است طواف عمره تمتّع انجام دهد.<ref name=":3">بدايةالمجتهد، ج ١، ص ٣۴۴؛ مناسك محشى، صص ٢٢۶ و ص ١٠٠</ref> | ||
به نظر فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، | به نظر فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، همان طوافى كه براى عمره تمتّع به جا مى‌آورد، [[طواف قدوم]] او محسوب مى‌شود.<ref name=":3" /> | ||
===طواف عمره مفرده=== | ===طواف عمره مفرده=== | ||
{{اصلی|اعمال عمره مفرده#طواف و نماز آن}} | {{اصلی|اعمال عمره مفرده#طواف و نماز آن}} | ||
طواف | این طواف حكم طواف عمرۀ تمتّع را دارد. بر پایه مذاهب اسلامی، بر كسى كه براى [[عمره مفرده]] احرام بسته، واجب است طواف عمره مفره انجام دهد.<ref name=":3" /> | ||
به نظر فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، | به نظر فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، همان طوافى كه براى عمره مفرده به جا مى‌آورد، [[طواف قدوم]] او محسوب مى‌شود.<ref name=":3" /> | ||
===طواف زیارت=== | ===طواف زیارت=== | ||
{{اصلی|طواف زیارت}} | {{اصلی|طواف زیارت}} | ||
طواف | طواف زيارت يا طواف افاضه، بر تمام حاجیان ([[متمتع|مُتِمتّع]]، [[قارن|قارِن]] و [[مفرد|مُفْرِد]]) واجب است. حج‌گزاران بايد پس از اعمال روز [[عيد قربان]] این طواف را انجام دهند.<ref>الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۵٩٠ و ۵٨٩؛ بدايةالمجتهد (فقه مالكى)، ج ١، صص٣۴۶و٣۴۵؛ الفقه على المذاهب الخمسه، ج ١، ص٣۵٣.</ref> | ||
===طواف نساء=== | ===طواف نساء=== | ||
{{اصلی|طواف نساء}}به فتوای فقیهان شیعه، در عمره مفرده و اقسام سه‌گانه حج ([[حج تمتع|تمتع]]، [[حج قران|قران]] و [[حج افراد|افراد]]) واجب است طواف نساء انجام شود و با انجام آن، | {{اصلی|طواف نساء}}به فتوای فقیهان شیعه، در عمره مفرده و اقسام سه‌گانه حج ([[حج تمتع|تمتع]]، [[حج قران|قران]] و [[حج افراد|افراد]]) واجب است طواف نساء انجام شود و با انجام آن، زنان حلال مى‌شوند.<ref>مناسك محشى، صص ۵٠٨ - ۵٠۶.</ref> | ||
مذاهب چهارگانه اهل سنت؛ | مذاهب چهارگانه اهل سنت؛ منكر طواف نساء هستند و از آن، نه به عنوان واجب و نه به عنوان مستحب نام نبرده‌اند و زنان را با [[طواف زيارت]] حلال مى‌شمارند.<ref>الهداية (فقه حنفى)، المصادر الفقهيه، ج ١٠، ص ٢٧٨؛ الكافى فى فقه اهل المدينه (فقه مالكى)، المصادرالفقهيه، ج ١٠، ص ۵٠۵؛ المهذب (فقه شافعى)، المصادر الفقهيه، ج ١١، ص ٩٠۴؛ بداية الاجتهاد، ج ١، ص ٣۴۴؛ مناسك محشى، صص ۵٠٨ - ۵٠۶؛ الكافى لابن قدامه، المصادر الفقهيه، ج ١١، ص ١٠۴٠.</ref> | ||
===طواف وداع=== | ===طواف وداع=== | ||
{{اصلی|طواف وداع}}به فتوای فقیهان شیعه و | {{اصلی|طواف وداع}}به فتوای فقیهان شیعه و مالکیه، طواف وداع مستحب و به فتوای فقیهان حنبلیه و حنفیه واجب است. در مذهب شافعیه دو قولِ واجب و مستحب وجود دارد.<ref name=":4">درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۱.</ref> | ||
===طواف مستحب=== | ===طواف مستحب=== | ||
بر پایه مذاهب اسلامی، افزون بر اقسام طواف که برخی از آنها واجب و برخی مستحب است، می‌توان در مدت اقامت در مکه «طواف مستحب» انجام داد.<ref name=":4" /> | |||
طبق مذهب شیعه، در هر شبانه‌روز گزاردن ده | طبق مذهب شیعه، در هر شبانه‌روز گزاردن ده طواف مستحب است.<ref name=":4" /> | ||
==شرایط | ==شرایط== | ||
طواف‌کننده باید شرایطی داشته باشد، که چنین است: | طواف‌کننده باید شرایطی داشته باشد، که چنین است: | ||
=== | |||
===طهارت بدن و لباس=== | |||
طواف‌کننده باید بدن و لباسش پاک باشد؛ افزون بر این، لباس او باید شرایط لباس نمازگزار مانند غصبی نبودن را هم داشته باشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> | |||
البته طبق مذهب حنفیه، طواف بدون طهارت بدن و لباس نیز جایز است.<ref name=":5">درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۲.</ref> | |||
===طهارت از حدث=== | ===طهارت از حدث=== | ||
طواف‌کننده باید با وضو باشد و غسلی برعهده او نباشد و چنانچه نتواند وضو بگیرد یا غسل کند باید تیمم کند.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۳۴.</ref> زنانی که در ایام عادت ماهیانه به‌سر | طواف‌کننده باید با وضو باشد و غسلی برعهده او نباشد و چنانچه نتواند وضو بگیرد یا غسل کند باید تیمم کند.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۳۴.</ref> | ||
طواف عمره بدون طهارت صحیح نیست، زنانی که در ایام عادت ماهیانه به‌سر می‌برند باید صبر کنند و پس از پاک شدن، غسل بجای آورند و طواف کنند.<ref name=":0" /> | |||
البته طبق مذهب حنفیه، طهارت از حدث شرط نیست.<ref name=":5" /> | |||
===پوشش بدن=== | ===پوشش بدن=== | ||
طواف‌کننده باید در حال طواف به مقداری که در نماز لازم است بدن خود را بپوشاند.<ref name=":0" /> طبق مذهب حنفیه، پوشش عورت واجب | طواف‌کننده باید در حال طواف به مقداری که در نماز لازم است بدن خود را بپوشاند.<ref name=":0" /> | ||
طبق مذهب حنفیه، پوشش عورت واجب است ولی اگر عریان طواف کرد، تا وقتی که در مکه است باید اعاده کند و اگر بازگشت باید قربانی کند.<ref name=":5" /> | |||
===ختنه=== | ===ختنه=== | ||
به گفته فقیهان شیعه، پسرها و مردها باید ختنه شده باشند و بدون آن طواف صحیح نیست.<ref name=":0" /> | |||
به گفته فقیهان شیعه، پسرها و مردها باید ختنه شده باشند و بدون آن طواف صحیح نیست.<ref name=":0" /> | |||
مذاهب چهارگانه اهل سنت، ختنه را برای طواف شرط ندانسته‌اند. (اگر چه خود ختنه را به عنوان یکی از سنت‌های اسلامی واجب می‌دانند.)<ref>مناسك محشى، صص ٢۶٢ - ٢۴١؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۵٩۴ -۵٩٠؛ بدائع الصنائع(فقه حنفى)، المصادرالفقهيه، ج ١٠، صص ۴٨ - ۴٣؛ الفقه على المذاهب‌الخمسه، ج ١، صص ٣۶٣ - ٣۵٨.</ref> | |||
===نیّت=== | |||
به فتوای فقیهان شیعه و حنبلیه، طواف از عبادات است و باید با نیت باشد؛ یعنی گشتن به دور کعبه باید به‌قصد طواف و برای اطاعت دستور خداوند باشد.<ref name=":0" /> | |||
حنفیه و مالکیه نیت را در طواف شرط ندانسته‌اند و شافعیه در غیرِ طواف زیارت و طواف قدوم شرط دانسته‌اند.<ref name=":5" /> | |||
==واجبات== | ==واجبات== | ||
طواف دارای واجباتی است که | طواف دارای واجباتی است که چنین است: | ||
===شروع از حجرالاسود=== | ===شروع از حجرالاسود=== | ||
طواف باید از گوشه‌ای از [[کعبه]] که [[حجر الاسود|حجرالاسود]] در آن قرار دارد آغاز شود؛ همان گوشه‌ای که نزدیک [[باب الکعبه|درِ کعبه]] است.<ref name=":0" /> | طواف باید از گوشه‌ای از [[کعبه]] که [[حجر الاسود|حجرالاسود]] در آن قرار دارد آغاز شود؛ همان گوشه‌ای که نزدیک [[باب الکعبه|درِ کعبه]] است.<ref name=":0" /> | ||
===پایان دادن به حجرالاسود=== | ===پایان دادن به حجرالاسود=== | ||
هفت دورِ | نقطه آغاز و پایان طواف، حجرالاسود است؛ یعنی هفت دورِ طواف، مقابل حجرالأسود به‌پایان می‌رسد و طواف، کمتر یا بیشتر از این مقدار صحیح نیست؛ ولی دقت در این امر لازم نیست و همین مقدار که عرفاً بگویند روبه‌روی حجرالاسود است کافی است.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۳۵.</ref> | ||
ایستادن مقابل | ایستادن مقابل حَجر در آغاز طواف و در پایان آن و در پایان هر شوط از طواف لازم نیست، ولی مستحب است با دست خود به سمت حجرالاسود اشاره کند و دست خود را ببوسد.<ref name=":1" /> | ||
===هفت شوط چرخیدن دور کعبه=== | ===هفت شوط چرخیدن دور کعبه=== | ||
طواف کعبه هفت دور است و به هر دورِ آن [[شوط]] گفته می‌شود.<ref name=":1" /> | طواف کعبه هفت دور است و به هر دورِ آن «[[شوط]]» گفته می‌شود.<ref name=":1" /> | ||
===کعبه را در طرف چپ خود قرار دادن=== | ===کعبه را در طرف چپ خود قرار دادن=== | ||
واجب است | واجب است طواف‌کننده کعبه را در طرف چپ خود قرار دهد و در حال طواف رو به کعبه نباشد؛ البته نگاه به سمت راست یا چپ، حتی پشت سر، اگر بدن را نگرداند اشکال ندارد.<ref name=":1" /> | ||
[[پرونده:آموزش طواف۲.png|وسط|بی‌قاب|593x593px|جایگزین=]] | [[پرونده:آموزش طواف۲.png|وسط|بی‌قاب|593x593px|جایگزین=]] | ||
==محدوده== | ==محدوده== | ||
به فتوای بیشتر مراجع تقلید شیعه، طواف [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] تا جایی که مردم طواف می‌کنند و عرفاً بگویند دور کعبه می‌گردد صحیح است.<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۳۶.</ref> | به فتوای بیشتر مراجع تقلید شیعه، طواف [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] تا جایی که مردم طواف می‌کنند و عرفاً بگویند دور کعبه می‌گردد صحیح است.<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۳۶.</ref> | ||
به‌نظر برخی دیگر از مراجع تقلید شیعه، طواف باید در محدوده فاصله میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم | به‌نظر برخی دیگر از مراجع تقلید شیعه، طواف باید در محدوده فاصله میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم]] که حدود ۱۳ متر است باشد. با این همه، برای مقلدین این مراجع نیز اگر طواف در آن محدوده مشکل باشد یا ممکن نباشد، و نتوانند صبر کنند تا در وقت خلوت طواف کنند، در فاصله دورتر نیز اشکال ندارد.<ref name=":2" /> | ||
طواف‌کننده باید به‌دور [[حجر اسماعیل]] هم بگردد؛ یعنی در حال طواف، داخلِ حجر اسماعیل نرود.<ref name=":2" /> | |||
به فتوای فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طواف، محدوده خاصی ندارد؛ | به فتوای فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طواف، محدوده خاصی ندارد؛ ولى بايد داخل مسجدالحرام باشد و خارج از آن جايز نيست؛ اگرچه برخى از آنها مانند حنبلى‌ها طواف در نزديكىِ كعبه را مستحب شمرده‌اند.<ref>الكافى فى الفقه ابن حنبل، المصادر الفقهيه، ج ١١، صص١٠٣٣ - ١٠٢۵؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩۴ - ۵٩٠؛ تذكرة الفقها، ج ٨ ، صص٩٣ و ٩٢.</ref> | ||
==مستحبات== | ==مستحبات== | ||
برخی از مستحبات طواف | برخی از مستحبات طواف چنین است: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* | * تلاوت قرآن؛ | ||
* | * ذکر گفتن؛ | ||
* | * خواندن دعاهای واردشده؛ | ||
* | * به آرامی و آرامش طواف کردن؛ | ||
* [[استلام|استلام حجرالاسود]].<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۶ و ۳۷.</ref> | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==مکروهات== | ==مکروهات== | ||
برخی از مکروهات طواف چنین است: | |||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* | * خندیدن؛ | ||
* سخن | * سخن گفتن؛ | ||
* شعر | * شعر خواندن؛ | ||
* خوردن و | * خوردن و آشامیدن؛ | ||
* دست کشیدن به دیوار [[حجر اسماعیل]] (دست کشیدن به دیوار حجر اسماعیل(ع) به فتوای برخی از فقیهان جایز نیست؛ ولی بسیاری از آنها آن را مکروه می‌دانند) | * دست کشیدن به دیوار [[حجر اسماعیل|حجر اسماعیل (ع)]]؛ (دست کشیدن به دیوار حجر اسماعیل (ع) به فتوای برخی از فقیهان جایز نیست؛ ولی بسیاری از آنها آن را مکروه می‌دانند)<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۷.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== | ==جستارهای وابسته== | ||
*[[نماز طواف]] | |||
* | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۶۶: | خط ۱۳۴: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{برگرفتگی | |||
|پیش از لینک = کتاب | |پیش از لینک = کتاب | ||
| خط ۱۷۲: | خط ۱۴۰: | ||
|منبع = درسنامه مناسک حج، | |منبع = درسنامه مناسک حج، | ||
|پس از لینک = محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۳۳–۳۸ | |پس از لینک = محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۳۳–۳۸ | ||
| لینک = | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/803 | ||
}} | }} | ||
*''' | *'''بداية المجتهد و نهاية المقتصد'''، محمد بن احمد بن رشد (الحفيد)، بيروت، دارالفكر، ١۴٢١ق. | ||
*'''بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)'''، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق. | *'''بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)'''، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق. | ||
*'''الفقه على المذاهب الأربعه'''، عبدالرحمان الجزیری، بیروت، دارالفكر، ١۴٢۴ق. | |||
*'''الفقه على المذاهب الخمسه'''، محمدجواد المغنیه، قم،مؤسسة دارالكتاب الاسلامى، ١۴٢٢ق. | |||
*'''الفقه | |||
*'''الفقه | |||
*'''المبسوط'''، محمد بن احمد بن سهل السرخسی (-۴۸۳ق)، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق. | *'''المبسوط'''، محمد بن احمد بن سهل السرخسی (-۴۸۳ق)، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق. | ||
*''' | *'''مناسك حج با حواشى مراجع'''، سید روح‌الله خمینی، تهران، نشر مشعر، ١٣٨۵ش. | ||
[[رده:اعمال حج]] | [[رده:اعمال حج]] | ||
[[رده:اعمال عمره مفرده]] | [[رده:اعمال عمره مفرده]] | ||
[[رده:اعمال عمره تمتع]] | [[رده:اعمال عمره تمتع]] | ||
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]] | ||