در حال ویرایش طواف
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{حج و عمره عمودی}} | {{حج و عمره عمودی}} | ||
'''طواف''' هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] و یکی از اعمال [[حج | '''طواف'''، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] و یکی از اعمال عمره و [[حج]] است. هفت دور طواف، از روبهروی [[حجرالاسود]] آغاز شده و به همانجا پایان میگیرد. | ||
طواف دارای اقسامی است که برخی از آنها مانند [[طواف زیارت]] مورد پذیرش همه مذاهب اسلامی و برخی مانند [[طواف قدوم]] و [[طواف نساء]] میان مذاهب اسلامی مورد اختلاف است. | طواف دارای اقسامی است که برخی از آنها مانند [[طواف زیارت]] مورد پذیرش همه مذاهب اسلامی و برخی مانند [[طواف قدوم]] و [[طواف نساء]] میان مذاهب اسلامی مورد اختلاف است. | ||
طوافکننده باید دارای شرایطی مانند | طوافکننده باید دارای شرایطی مانند طهارتِ بدن و طهارت از حدث بوده و طواف را به قصد اطاعت از دستور خدا انجام دهد. | ||
محدوده طواف به فتوای بیشتر مراجع تقلید [[شیعه]]، تا جایی است که عرفاً بگویند دور کعبه | محدوده طواف به فتوای بیشتر مراجع تقلید [[شیعه]]، تا جایی است که عرفاً بگویند دور کعبه میگردد؛ ولی به نظر برخی دیگر از مراجع، طواف باید در محدوده میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم(ع)]] باشد. در فقه مذاهب [[اهل سنت]]، محدوده خاصی برای طواف مشخص نشده است. | ||
طواف دارای مستحباتی مانند [[استلام| | طواف دارای مستحباتی مانند [[استلام]] [[حجر الاسود|حجرالاسود]] و مکروهاتی مانند سخن گفتن است. | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
طواف، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از اعمال [[حج]] و [[عمره]] دانسته شده است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳ | طواف، هفت دور چرخیدن دور [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] است، که یکی از اعمال [[حج]] و [[عمره]] دانسته شده است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> | ||
==اقسام== | ==اقسام== | ||
خط ۵۳: | خط ۱۸: | ||
===طواف قدوم=== | ===طواف قدوم=== | ||
{{اصلی|طواف قدوم}} | {{اصلی|طواف قدوم}} | ||
[[اهل سنت]]، اولین طوافی را که شخص [[احرام|مُحرم]] پس از ورود به [[مکه]] و پیش از [[وقوف در عرفات]] انجام میدهد، «[[طواف قدوم]]» یا «طواف تحیت» نامیدهاند. طبق نظر مذاهب چهارگانه اهل سنت، بر مُفرِد (گزارندهٔ [[حج افراد]]) که از خارج وارد مکه میشود و برای | [[اهل سنت]]، اولین طوافی را که شخص [[احرام|مُحرم]] پس از ورود به [[مکه]] و پیش از [[وقوف در عرفات]] انجام میدهد، «[[طواف قدوم]]» یا «طواف تحیت» نامیدهاند. طبق نظر مذاهب چهارگانه اهل سنت، بر مُفرِد (گزارندهٔ [[حج افراد]]) که از خارج وارد مکه میشود و برای وقوف در عرفات به اندازه کافی وقت دارد، انجام طواف قدوم سُنّت است. | ||
به نظر فقیهان [[شیعه]]، برای مُفرِد و قارِن (کسی که [[حج افراد]] و [[حج قران|حج قِران]] انجام میدهد)، پیش از وقوف در عرفات، انجام طواف مستحب شمرده شده | به نظر فقیهان [[شیعه]]، برای مُفرِد و قارِن (کسی که [[حج افراد]] و [[حج قران|حج قِران]] انجام میدهد)، پیش از وقوف در عرفات، انجام طواف مستحب شمرده شده است؛ اگرچه مشهور فقیهان شیعه، اصطلاح طواف قدوم را به کار نبردهاند و تنها برخی از آنها؛ مانند [[شیخ طوسی]] در کتاب مبسوط از آن نام بردهاند. | ||
میان فقیهان شیعه، درباره انجام طوافِ مستحب پیش از طواف واجب، در [[عمره تمتع|عمره تمتّع]] و [[عمره مفرده]] اختلاف فتوا است.<ref>الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، ص ۵٨٩؛ بدایةالمجتهد، ج ١، صص ٣۴۶ و ٣۴۵؛ المبسوط، ج ١، ص٣۵١؛ الدروس الشرعیه، ج ١، صص ۴٠١ و ۴٠٠؛ جواهر الکلام، ج ١٩، صص ٣۵٣ و ٣۵٢؛ مناسک محشی، صص ٣١۶ و ٣١۵؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج ١، ص٣۵۴؛ دروس فی الفقه المقارن، ج ١، ص ۵١٣.</ref> | میان فقیهان شیعه، درباره انجام طوافِ مستحب پیش از طواف واجب، در [[عمره تمتع|عمره تمتّع]] و [[عمره مفرده]] اختلاف فتوا است.<ref>الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، ص ۵٨٩؛ بدایةالمجتهد، ج ١، صص ٣۴۶ و ٣۴۵؛ المبسوط، ج ١، ص٣۵١؛ الدروس الشرعیه، ج ١، صص ۴٠١ و ۴٠٠؛ جواهر الکلام، ج ١٩، صص ٣۵٣ و ٣۵٢؛ مناسک محشی، صص ٣١۶ و ٣١۵؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج ١، ص٣۵۴؛ دروس فی الفقه المقارن، ج ١، ص ۵١٣.</ref> | ||
خط ۶۶: | خط ۳۱: | ||
===طواف عمره مفرده=== | ===طواف عمره مفرده=== | ||
{{اصلی|اعمال عمره مفرده#طواف و نماز آن}} | {{اصلی|اعمال عمره مفرده#طواف و نماز آن}} | ||
طواف عمره مفرده، حکم طواف | طواف عمره مفرده، حکم طواف عمرهٔ تمتّع را دارد. بر پایه مذاهب اسلامی، بر کسی که برای [[عمره مفرده]] احرام بسته، واجب است طواف عمره مفره انجام دهد.<ref name=":3" /> | ||
به نظر فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طوافی که برای عمره مفرده بهجا آورده میشود، [[طواف قدوم]] محسوب میشود.<ref name=":3" /> | به نظر فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طوافی که برای عمره مفرده بهجا آورده میشود، [[طواف قدوم]] محسوب میشود.<ref name=":3" /> | ||
خط ۷۵: | خط ۴۰: | ||
===طواف نساء=== | ===طواف نساء=== | ||
{{اصلی|طواف نساء}}به فتوای فقیهان شیعه، در عمره مفرده و اقسام سهگانه حج ([[حج تمتع|تمتع]]، [[حج قران|قران]] و [[حج افراد|افراد]]) واجب است طواف نساء انجام شود و با انجام آن، [[آمیزش]] و [[التذاذ جنسی]] که بین زوجین در حال [[احرام]] حرام شده بود، حلال | {{اصلی|طواف نساء}}به فتوای فقیهان شیعه، در عمره مفرده و اقسام سهگانه حج ([[حج تمتع|تمتع]]، [[حج قران|قران]] و [[حج افراد|افراد]]) واجب است طواف نساء انجام شود و با انجام آن، [[آمیزش]] و [[التذاذ جنسی]] که بین زوجین در حال [[احرام]] حرام شده بود، حلال میشوند.<ref>مناسک محشی، صص ۵٠٨ - ۵٠۶.</ref> | ||
مذاهب چهارگانه اهل سنت؛ منکرِ طواف نساء هستند و از آن، نه به عنوان واجب و نه به عنوان مستحب نام نبردهاند و بهره جنسی را با [[طواف زیارت]] حلال میشمارند.<ref>الهدایة (فقه حنفی)، المصادر الفقهیه، ج ١٠، ص ٢٧٨؛ الکافی فی فقه اهل المدینه (فقه مالکی)، المصادرالفقهیه، ج ١٠، ص ۵٠۵؛ المهذب (فقه شافعی)، المصادر الفقهیه، ج ١١، ص ٩٠۴؛ بدایة الاجتهاد، ج ١، ص ٣۴۴؛ مناسک محشی، صص ۵٠٨ - ۵٠۶؛ الکافی لابن قدامه، المصادر الفقهیه، ج ١١، ص ١٠۴٠.</ref> | مذاهب چهارگانه اهل سنت؛ منکرِ طواف نساء هستند و از آن، نه به عنوان واجب و نه به عنوان مستحب نام نبردهاند و بهره جنسی را با [[طواف زیارت]] حلال میشمارند.<ref>الهدایة (فقه حنفی)، المصادر الفقهیه، ج ١٠، ص ٢٧٨؛ الکافی فی فقه اهل المدینه (فقه مالکی)، المصادرالفقهیه، ج ١٠، ص ۵٠۵؛ المهذب (فقه شافعی)، المصادر الفقهیه، ج ١١، ص ٩٠۴؛ بدایة الاجتهاد، ج ١، ص ٣۴۴؛ مناسک محشی، صص ۵٠٨ - ۵٠۶؛ الکافی لابن قدامه، المصادر الفقهیه، ج ١١، ص ١٠۴٠.</ref> | ||
خط ۸۷: | خط ۵۲: | ||
طبق مذهب شیعه، در هر شبانهروز گزاردن ده طواف، مستحب است.<ref name=":4" /> | طبق مذهب شیعه، در هر شبانهروز گزاردن ده طواف، مستحب است.<ref name=":4" /> | ||
==شرایط | ==شرایط== | ||
طوافکننده باید شرایطی داشته باشد، که چنین است: | طوافکننده باید شرایطی داشته باشد، که چنین است: | ||
=== | |||
===طهارت بدن و لباس=== | |||
طوافکننده باید بدن و لباسش پاک باشد؛ افزون بر این، لباس او باید شرایط لباس نمازگزار، مانند غصبی نبودن را هم داشته باشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۳.</ref> | |||
طبق مذهب حنفیه، طواف بدون طهارت بدن و لباس نیز جایز است.<ref name=":5">درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۲.</ref> | |||
===طهارت از حدث=== | ===طهارت از حدث=== | ||
طوافکننده باید با وضو باشد و غسلی برعهده او نباشد و چنانچه نتواند وضو بگیرد یا غسل کند باید تیمم کند.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۳۴.</ref> زنانی که در ایام عادت ماهیانه بهسر | طوافکننده باید با وضو باشد و غسلی برعهده او نباشد و چنانچه نتواند وضو بگیرد یا غسل کند باید تیمم کند.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۳۴.</ref> | ||
طواف عمره بدون طهارت صحیح نیست، زنانی که در ایام عادت ماهیانه بهسر میبرند باید صبر کنند و پس از پاک شدن، غسل بجای آورند و طواف کنند.<ref name=":0" /> | |||
طبق مذهب حنفیه، طهارت از حدث شرط نیست.<ref name=":5" /> | |||
===پوشش بدن=== | ===پوشش بدن=== | ||
طوافکننده باید در حال طواف به مقداری که در نماز لازم است بدن خود را بپوشاند.<ref name=":0" /> طبق مذهب حنفیه، پوشش عورت واجب است؛ ولی اگر عریان طواف کرد، تا وقتی که در مکه است باید اعاده کند و اگر بازگشت باید [[قربانی]] کند.<ref name=":5" /> | طوافکننده باید در حال طواف به مقداری که در نماز لازم است بدن خود را بپوشاند.<ref name=":0" /> | ||
طبق مذهب حنفیه، پوشش عورت واجب است؛ ولی اگر عریان طواف کرد، تا وقتی که در مکه است باید اعاده کند و اگر بازگشت باید [[قربانی]] کند.<ref name=":5" /> | |||
===ختنه=== | ===ختنه=== | ||
به گفته فقیهان شیعه، پسرها و مردها باید ختنه شده باشند و بدون آن طواف صحیح نیست.<ref name=":0" /> | |||
به گفته فقیهان شیعه، پسرها و مردها باید ختنه شده باشند و بدون آن طواف صحیح نیست.<ref name=":0" /> | |||
مذاهب چهارگانه اهل سنت، ختنه را برای طواف شرط ندانستهاند. (اگر چه ختنه را به عنوان یکی از سنتهای اسلامی واجب میدانند.)<ref>مناسک محشی، صص ٢۶٢ - ٢۴١؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۵٩۴–۵٩٠؛ بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج ١٠، صص ۴٨ - ۴٣؛ الفقه علی المذاهبالخمسه، ج ١، صص ٣۶٣ - ٣۵٨.</ref> | |||
===نیّت=== | |||
به فتوای فقیهان شیعه و حنبلیه، طواف از عبادات است و باید با نیت باشد؛ یعنی گشتن به دور کعبه باید به قصد طواف و برای اطاعت دستور خدا باشد.<ref name=":0" /> | |||
حنفیه و مالکیه، نیت را در طواف شرط ندانستهاند و شافعیه در غیرِ [[طواف زیارت]] و [[طواف قدوم]] شرط دانستهاند.<ref name=":5" /> | |||
==واجبات== | ==واجبات== | ||
طواف دارای واجباتی است که | طواف دارای واجباتی است که چنین است: | ||
===شروع از حجرالاسود=== | ===شروع از حجرالاسود=== | ||
طواف باید از گوشهای از [[کعبه]] که [[حجر الاسود|حجرالاسود]] در آن قرار دارد آغاز شود؛ همان گوشهای که نزدیک [[باب الکعبه|درِ کعبه]] است.<ref name=":0" /> | طواف باید از گوشهای از [[کعبه]] که [[حجر الاسود|حجرالاسود]] در آن قرار دارد آغاز شود؛ همان گوشهای که نزدیک [[باب الکعبه|درِ کعبه]] است.<ref name=":0" /> | ||
===پایان دادن به حجرالاسود=== | ===پایان دادن به حجرالاسود=== | ||
هفت دورِ | نقطه آغاز و پایان طواف، حجرالاسود است؛ یعنی هفت دورِ طواف، مقابل حجرالاسود به پایان میرسد و طواف، کمتر یا بیشتر از این مقدار صحیح نیست؛ ولی دقت در این امر لازم نیست و همین مقدار که عرفاً بگویند روبهروی حجرالاسود است کافی است.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۳۵.</ref> | ||
ایستادن مقابل | ایستادن مقابل حجر الاسود در آغاز طواف و در پایان آن و در پایان هر شوط از طواف لازم نیست، ولی مستحب است با دست خود به سمت حجرالاسود اشاره کند و دست خود را ببوسد.<ref name=":1" /> | ||
===هفت شوط چرخیدن دور کعبه=== | ===هفت شوط چرخیدن دور کعبه=== | ||
خط ۱۱۹: | خط ۱۰۱: | ||
==محدوده== | ==محدوده== | ||
به فتوای بیشتر مراجع تقلید شیعه، طواف [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] تا جایی که مردم طواف میکنند و عرفاً بگویند دور کعبه میگردد صحیح است.<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۳۶.</ref> | به فتوای بیشتر مراجع تقلید شیعه، طواف [[کعبه]] در [[مسجدالحرام]] تا جایی که مردم طواف میکنند و عرفاً بگویند دور کعبه میگردد صحیح است.<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۳۶.</ref> | ||
بهنظر برخی دیگر از مراجع تقلید شیعه، طواف باید در محدوده فاصله میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم(ع)]] که نزدیک به ۱۳ متر است باشد. با این همه، برای مقلدین این مراجع نیز، اگر طواف در آن محدوده مشکل باشد یا ممکن نباشد، و نتوانند صبر کنند تا در وقت خلوت طواف کنند، در فاصله دورتر نیز اشکال ندارد.<ref name=":2" /> | بهنظر برخی دیگر از مراجع تقلید شیعه، طواف باید در محدوده فاصله میان کعبه و [[مقام ابراهیم(ع)|مقام ابراهیم(ع)]] که نزدیک به ۱۳ متر است باشد. با این همه، برای مقلدین این مراجع نیز، اگر طواف در آن محدوده مشکل باشد یا ممکن نباشد، و نتوانند صبر کنند تا در وقت خلوت طواف کنند، در فاصله دورتر نیز اشکال ندارد.<ref name=":2" /> | ||
طوافکننده باید بهدور [[حجر اسماعیل]] هم بگردد؛ یعنی در حال طواف، داخلِ حجر اسماعیل نرود.<ref name=":2" /> | |||
به فتوای فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طواف، محدوده خاصی ندارد؛ ولی باید داخل مسجدالحرام باشد و خارج از آن جایز نیست؛ اگرچه برخی از آنها مانند [[مذهب حنبلی|حنبلیها]] طواف در نزدیکیِ کعبه را مستحب شمردهاند.<ref>الکافی فی الفقه ابن حنبل، المصادر الفقهیه، ج ١١، صص١٠٣٣ - ١٠٢۵؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩۴–۵٩٠؛ تذکرة الفقها، ج ٨، صص٩٣ و ٩٢.</ref> | به فتوای فقیهان مذاهب چهارگانه اهل سنت، طواف، محدوده خاصی ندارد؛ ولی باید داخل مسجدالحرام باشد و خارج از آن جایز نیست؛ اگرچه برخی از آنها مانند [[مذهب حنبلی|حنبلیها]] طواف در نزدیکیِ کعبه را مستحب شمردهاند.<ref>الکافی فی الفقه ابن حنبل، المصادر الفقهیه، ج ١١، صص١٠٣٣ - ١٠٢۵؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩۴–۵٩٠؛ تذکرة الفقها، ج ٨، صص٩٣ و ٩٢.</ref> | ||
==مستحبات== | ==مستحبات== | ||
برخی از مستحبات طواف که مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی است، | برخی از مستحبات طواف که مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی است، چنین است: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
خط ۱۴۶: | خط ۱۲۷: | ||
به باور فقیهان شیعه، برخی از مکروهات طواف چنین است: | به باور فقیهان شیعه، برخی از مکروهات طواف چنین است: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* | * خندیدن؛ | ||
* سخن | * سخن گفتن؛ | ||
* شعر | * شعر خواندن؛ | ||
* خوردن و | * خوردن و آشامیدن؛ | ||
* دست کشیدن به دیوار [[حجر اسماعیل]] (دست کشیدن به دیوار حجر اسماعیل(ع) به فتوای برخی از فقیهان جایز نیست؛ ولی بسیاری از آنها آن را مکروه میدانند) | * دست کشیدن به دیوار [[حجر اسماعیل|حجر اسماعیل(ع)]]؛ (دست کشیدن به دیوار حجر اسماعیل(ع) به فتوای برخی از فقیهان جایز نیست؛ ولی بسیاری از آنها آن را مکروه میدانند)<ref>درسنامه مناسک حج، ص۳۷.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== | ==جستارهای وابسته== | ||
*[[نماز طواف]] | |||
* | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۱۷۲: | خط ۱۴۹: | ||
|منبع = درسنامه مناسک حج، | |منبع = درسنامه مناسک حج، | ||
|پس از لینک = محمدحسین فلاحزاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۳۳–۳۸ و کتاب [ | |پس از لینک = محمدحسین فلاحزاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۳۳–۳۸ و کتاب [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1128 درآمدی بر فقه مقارن]، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش. ص۳۶۹-۳۷۷. | ||
| لینک = | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/803 | ||
}} | }} | ||
*'''الامّ''' (الفقهالشافعی)، الشافعی، محمد بن ادریس، بیروت، بینا، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | *'''الامّ''' (الفقهالشافعی)، الشافعی، محمد بن ادریس، بیروت، بینا، چاپ اول، ۱۴۲۲ق. | ||
*'''بدایة المجتهد و نهایة المقتصد'''، محمد بن احمد بن رشد (الحفید)، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۱ق. | *'''بدایة المجتهد و نهایة المقتصد'''، محمد بن احمد بن رشد (الحفید)، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۱ق. | ||
خط ۱۹۲: | خط ۱۷۰: | ||
*'''المصادر الفقهیه'''، علیاصغر مروارید، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۹ق. | *'''المصادر الفقهیه'''، علیاصغر مروارید، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۹ق. | ||
*'''مناسک حج با حواشی مراجع'''، سید روحالله خمینی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش. | *'''مناسک حج با حواشی مراجع'''، سید روحالله خمینی، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{حج و عمره}} | |||
[[رده:اعمال حج]] | [[رده:اعمال حج]] | ||
[[رده:اعمال عمره مفرده]] | [[رده:اعمال عمره مفرده]] | ||
[[رده:اعمال عمره تمتع]] | [[رده:اعمال عمره تمتع]] | ||
[[رده:مقالههای تکمیلشده]] | [[رده:مقالههای تکمیلشده]] |