| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۶: |
خط ۶: |
| | تأسیس = | | | تأسیس = |
| | کاربری = مزار | | | کاربری = مزار |
| | مکان = سوریه، دمشق | | | مکان = سوریه دمشق |
| | نام‌های دیگر = مسجد القدم، جامع القدم | | | نام‌های دیگر = |
| | وقایع مرتبط = | | | وقایع مرتبط = |
| | ظرفیت = | | | ظرفیت = |
| | وضعیت = فعال | | | وضعیت = |
| | مساحت = | | | مساحت = |
| | امکانات = | | | امکانات = |
| خط ۱۹: |
خط ۱۹: |
| | وبگاه = | | | وبگاه = |
| }} | | }} |
| '''قبر حضرت موسی(ع)''' در مسجدی معروف به [[مسجد جامع القدم (دمشق)|جامِعُ القَدَم]] واقع در جنوب [[دمشق|شهر دمشق]] در کشور [[سوریه]] قرار دارد.
| | {{ناوبری عمودی اربعین}} |
| | قبر حضرت موسی (علیه‌السّلام) بنابر روایتی در قریۀ نَیْرَبْ در چهار کیلومتری دمشق و در دامنه کوه قاسیون بوده است. |
|
| |
|
| این [[مسجد]] در سال ۱۰۴۴ق به وسیله سلطان سلیمان عثمانی و احمد پاشا تجدید بنا شد. بنای کنونی این مکان نیز متعلق به دوره عثمانی است.
| | طبق نوشته‌ای بر روی دیوار مسجدی در محل؛ بعضی از صلحا و پیامبر(ص) را در خواب دیده‌اند که فرمود: این جا قبر برادرم موسی است. |
|
| |
|
| برخی از تاریخ‌نگاران معتقدند که فرد مدفون در جامع‌القدم، حَنة مادر [[حضرت مریم(ع)]] است. تیه، طور، موآب و اریحا از دیگر مکان‌های احتمالی مدفن حضرت موسی(ع) است.
| | در سالیان دور هم مسجد تجدید بنا شده و هم مقبره ساخته شده است. |
| ==موقعیت، بنا و علت نام‌گذاری== | | ==مکان قریه== |
| [[پرونده:القدم.jpg|250px|بندانگشتی|منطقه القدم در جنوب دمشق]] | | این قریه در چهار کیلومتری دمشق و در دامنه کوه قاسیون بوده و [[مسجد]] بزرگی در آن به نام «[[جامع القدم]]» ساخته شده است. |
| قبر حضرت موسی(ع) در مسجدی معروف به مسجد القَدَم<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یا جامع القَدَم،<ref>معجم دمشق التاريخی، ج۲، ص۲۸۷.</ref> در منطقه القدم در جنوب شهر [[دمشق]]<ref>معجم دمشق التاريخی، ج۲،ص۱۸۷ و ۲۸۷.</ref> نزدیک منطقه رَبْوَه واقع است. این قریه در فاصله چهار کیلومتری نزدیک دامنه کوه قاسیون می‌باشد.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref> مسجد القدیم<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۴۶۵.</ref> و مسجد الاقدام<ref>تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار، ج۱، ص۲۲۰.</ref> از نام‌های دیگر این مسجد است. دلیل نام‌گذاری آن، بخاطر جای پاهایی است که بر روی سنگی دیده شده است.<ref>كتاب المزار، ج۱، ص۱۰۶.</ref> گفته شده که در این مسجد [[حضرت خضر]] نیز [[نماز]] گزارده است.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref>
| | ==وجه تسمیه== |
| [[پرونده:جبل قاسیون.jpg|250px|بندانگشتی|جبل قاسیون]]
| | وجه تسمیه آن بخاطر جای پاهایی است که بر روی سنگی دیده می‌شود و گویند جای قدم‌های حضرت موسی (علیه‌السّلام) است.<ref>ابن بطوطه، الرحله، ص٧٠.</ref> |
| مسجد مذکور در ١٠44 قمری به وسیله [[سلطان سلیمان عثمانی]] و احمد پاشا تجدید بنا شد. مقبره نیز توسط شیخ صالح البرکه ساخته شد. بنای کنونی آن، متعلق به دوره عثمانی است.<ref>اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۸-۱۵۹.</ref>
| | ==اختلاف در مدفن حضرت موسی== |
| | | در قریۀ «نَیْرَب» یکی از قرای شرق [[دمشق]] -در نزدیکی ربوه- به روایتی قبر [[حضرت موسی (علیه‌السّلام)]] و به روایتی دیگر [[قبر ام‌حنه]] مادر [[مریم]] قرار دارد. |
| ==مدفون در مزار==
| | «نَیْرب امروزه دو قسمت است «النیرب الاعلی» و «النیرب الادنی» که داخل شهر شده و نزدیکی ساحه الاموین کنونی است.» در این مسجد یک چهار دیواری کوچکی است که بر آن نوشته است: «بعضی از صلحا، [[پیامبر(ص)]] را در خواب دیده‌اند که می‌فرمود: این جا قبر برادرم موسی است. |
| بر اساس برخی گزارش‌ها قبر [[حضرت موسی (علیه‌السّلام)|حضرت موسی(ع)]] در این مکان قرار دارد. [[ابن جبیر]]، سفرنامه‌نویس سده هفتم، گزارش می‌کند که در اتاق کوچکی در مسجدالاقدام بر سنگ‌نوشته‌ای نوشته شده که پیامبر به خواب برخی صالحان آمد و فرمود اینجا قبر برادرم موسی است.<ref> تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار، ص۲۲۰.</ref> این گزارش را ابن بطوطه نیز نقل کرده است.<ref>رحلة ابن‌بطوطة، ج۱، ص۳۲۵.</ref> گروه دیگری از مورخان از جمله ابن عساکر (م۵۷۱ق.)،<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یاقوت حموی(م.۶۲۶ق)،<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۴۶۵.</ref> نویری (م۷۳۲ق.)<ref>نهايه الارب في فنون الادب، ج۳۲، ص۲۹۶.</ref> و ابن منظور (م.۷۱۱ق.)<ref>مختصر تاریخ دمشق، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۸۲.</ref> در کتاب‌هایشان این قبر را بر اساس گفته‌ها، به حضرت موسی(ع) منتسب کرده‌اند.
| | ==تجدید بنای مسجد== |
| | | گویند در آن جا [[حضرت خضر]] نیز [[نماز]] گزارده است. مسجد مذکور در ١٠44 هجری به وسیله [[سلطان سلیمان عثمانی]] و احمد پاشا تجدید بنا شد. |
| [[ابوالحسن هروی]] جهانگرد و مورخ قرن ششم قمری در کتاب‌اش [[الاشارات الی معرفة الزیارات]] انتساب این قبر به حضرت موسی را صحیح نمی‌داند و بر آن است که قبر آن حضرت معلوم نیست.<ref>الإشارات إلى معرفة الزيارات، ج۱، ص۲۱.</ref><ref>كتاب المزار، ص۱۰۶.</ref>
| | ==بانی تجدید مقبره== |
| | | مقبره نیز توسط شیخ صالح البرکه ساخته شده و مورد [[زیارت]] و [[تبرک]] مردم و اهالی قرار دارد.<ref>نعیمی، الدارس فی تاریخ المدارس، ج٢، ص٣٣٩؛ ابن حورانی، زیارات الشام، ص٩6؛ ابن حورانی، زیارات الشام، ص٨٢</ref> |
| ==مزارهای دیگر== | | ==ثابت بودن بنا== |
| [[حضرت محمد(ص)]] در جواب سوال شخصی که محل دفن [[حضرت موسی(ع)]] را پرسید، ذکر کردند که محل دفن بر سر راه بزرگ و نزدیک تپه سرخ می‌باشد.<ref>بحارالانوار، ج۳، ص۳۶۳؛ الامالی، ص۳۰۴.</ref> به همین دلیل در متون اسلامی مکان‌های مختلفی به‌عنوان مکان‌های احتمالی در نظر گرفته شد که بدین شرح است: | | بنای کنونی آن از همان دورۀ عثمانی است. |
| {{ستون-شروع|۲}}
| |
| * بیابان [[تیه]] در شبه‌جزیره سینا معروف به صحرای [[بنی اسرائیل]]<ref>سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، ج۷، ص۱۹۹.</ref>
| |
| * سرزمین موآب معروف به ادوم یا جلعاد در کشور [[اردن]]<ref>احسن القصص، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۲۲۳؛ نظم الدرر في تناسب الايات والسور، ج۶، ص۹۳.</ref>
| |
| * [[کوه طور]] در شمال‌شرقی [[مصر]]<ref>بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref>
| |
| * صحرای [[اریحا]] در کرانه غربی رود اردن در منطقه‌ای به نام بریةالقدس<ref>الأعلاق الخطيرة في ذكر أمراء الشام والجزيرة، ج۱، ص۱۱۰.</ref>
| |
| * منطق [[شام]] یا دمشق امروزی<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص۳۳۹.</ref>
| |
| {{پایان}}
| |
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| ==منابع == | | == منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| * '''الإشارات إلى معرفة الزيارات'''، ابوالحسن هروی، بی‌جا، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
| | {{برگرفتگی |
| * '''احسن القصص'''، محمدجواد مهری، قم، آئین دانش، ۱۳۹۱ش.
| | |پیش از لینک = کتاب |
| * ''' الأعلاق الخطيرة في ذكر أمراء الشام والجزيرة'''، عزالدین ابن شداد، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
| | |منبع = اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، قائدان، اصغر. |
| * '''اماکن زیارتی و سیاحتی سوریه'''، اصغر قائدان، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۰ش.
| | |پس از لینک = بخش «قبر منسوب به حضرت موسى عليه السلام در قريۀ نَيْرَبْ»، ج1، ص158. |
| * '''نظم الدرر في تناسب الايات والسور'''، برهان الدین البقاعی، قاهره، دار الكتاب الإسلامي، بی‌تا.
| | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/632/ |
| * '''بحارالانوار'''، علامه محمدباقر مجلسی، بی‌جا، دارالاحیاء التراث، ۱۴۰۳ق.
| | }} |
| * '''الامالی'''، ابن بابویه شیخ صدوق، بی‌جا، مؤسسة البعثة، بی‌تا.
| | |
| * '''بحارالانوار'''، محمدباقر مجلسی، بی‌جا، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق.
| | *'''الدارس فی تاریخ المدارس'''، عبد القادر بن محمد نعیمی دمشقي، محقق: إبراهيم شمس الدين، الناشر: دار الكتب العلمية، الطبعة: الأولى 1410هـ - 1990م. |
| * '''رحله ابن بطوطه'''، ابن بطوطه، رباط، اكاديمية المملكة المغربية، بی‌تا.
| | *'''زیارات الشام'''، ابوالبيان محمد بن محفوظ القرشي ـ شيخ الطائفه بيانيه ـ معروف به ابن حوراني. |
| * '''سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار'''، شیخ عباس قمی، بی‌جا، اسوه، بی‌تا.
| | *'''الرحله'''، محمد بن عبدالله ابن بطوطه. |
| * '''معجم البلدان'''، یاقوت حموی، بیروت، دار إحياء التراث العربی، بی‌تا.
| |
| * '''مختصر تاریخ دمشق'''، ابن منظور، دمشق، دار النشر: دار الفكر للطباعة والتوزيع والنشر، ۱۴۰۲ق. | |
| * '''نهايه الارب في فنون الادب'''، نویری، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. | |
| * '''تاریخ مدینه دمشق'''، ابن عساکر، بی‌جا، دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع، بی‌تا.
| |
| * '''کتاب المزار'''، سید مهدی قزوینی، بی‌جا، دار الرافدين للطباعة والنشر والتوزيع، بی‌تا. | |
| * '''تذكرة بالإخبار عن اتّفاقات الأسفار'''، ابن جبیر اندلسی، بی‌جا، المؤسسة العربيّة للدراسات والنشر، بی‌تا.
| |
| * '''الدارس في تاريخ المدارس'''، عبدالقادر بن محمد نعیمی دمشقی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
| |
| * * '''معجم دمشق التاریخی'''، قتیبه الشهابی، بی‌جا، منشورات وزارة الثقافة في الجمهورية العربية السورية، بی‌تا.
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
|
| [[رده:مزار پیامبران]] | | [[رده:مزار پیامبران]] |
| [[رده:مزارهای دمشق]] | | [[رده:مزارهای دمشق]] |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
| |
