در حال ویرایش محرمات احرام

{{احکام احرام عمودی}}
{{حج و عمره عمودی}}
'''مُحَرَّمات احرام'''، کارهایی است که انجام آنها پس از [[احرام|مُحرم]] شدن، تا زمان [[تحلل|بیرون آمدن از احرام]] بر انسان ممنوع و حرام است. این محرمات 25 مورد است که برخی میان زن و مرد مشترک، برخی ویژه مردان و برخی ویژه [[حج بانوان|زنان]] است. اگر فردی که در حال احرام است یکی از این اعمال را آگاهانه انجام دهد، باید [[کفاره]] آن را بپردازد.

==احرام==
{{اصلی|احرام}}
نخستین عمل از اعمال [[عمره]] و [[حج]]، [[احرام]] است. انسان باید در یکی از [[میقات|میقات‌‌ها]]، مانند [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]] و [[جحفه]] لباس احرام پوشیده، نیت کرده و [[تلبیه|لبیک]] بگوید. او با این اعمال، [[احرام|مُحرم]] می‌شود.

==محرمات احرام==
هنگام احرام، برخی کارها بر مُحرِم [[حرام]] می‌شود که از آن‌ها به «تُروک احرام» <ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۲۶۲؛ مختلف الشیعه، ج۴، ص۶۹.</ref> یا «مَحظورات احرام»<ref>روضة الطالبین، ج۲، ص۳۱۸؛ مغنی المحتاج، ج۱، ص۴۶۱.</ref> نیز تعبیر شده است. برخی از این مُحَرَّمات ویژه مردان، شماری مختص زنان و بسیاری ازآن‌ها مشترک میان مردان و زنان است.<ref>مستند الشیعه، ج۱۱، ص۳۳۸.</ref>

در شمارش این محرمات در منابع [[فقه|فقهی]] اختلافاتی به چشم می‌خورد. در دیدگاه مشهور فقیهان [[امامیه|امامی]]<ref>شرائع الاسلام، ج۱، ص۱۸۳؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۲۶۳؛ مدارک الاحکام، ج۷، ص۳۰۳.</ref> و برخی از فقیهان [[اهل سنت]]<ref>نک: حواشی الشروانی، ج۴، ص۱۵۹.</ref> از محرمات بیست‌گانه سخن رفته است. 

آراء دیگری نیز در میان فقیهان شیعه و اهل سنت یافت می‌شود؛ از جمله: ۷،<ref>اعانة الطالبین، ج۲، ص۳۵۹؛ فتح العزیز، ج۷، ص۴۳۱.</ref> ،۹<ref>المغنی، ج۳، ص۲۶۲؛ کشاف القناع، ج۲، ص۴۸۹.</ref> ،۱۰<ref>الاقناع، ج۱، ص۲۳۷؛ حواشی الشروانی، ج۴، ص۱۵۹.</ref>، ‌۱۴، ۱۸، ‌۲۳، <ref>جواهر الکلام، ج۱۸، ص۲۸۶؛ فقه الصادق، ج۱۰، ص۳۲۸.</ref> ‌۲۴، <ref>الحج و العمره، ص۱۸۷؛ الموسوعة الفقهیة المیسره، ج۱، ص۳۱۱.</ref> ۲۵، <ref>المعتمد، ج۳، ص۳۶۰، «کتاب الحج»؛ مناسک الحج، سیستانی، ص۱۰۲.</ref> ۲۶<ref>مناسک الحج، وحید خراسانی، ص۸۷.</ref> و ۳۰.<ref>الروضة البهیه، ج۲، ص۲۳۶.</ref> 

مهم‌ترین سبب اختلاف نظر در شمار محرمات، به ویژه میان فقیهان شیعه و اهل سنت، اختلاف در اصل [[حلال|حلال‌بودن]] یا [[حرام|حُرمت]] برخی از اعمال است. اهل سنت برخی از کارهایی را که فقیهان شیعه حرام دانسته‌اند، حلال می‌شمارند و به عکس.{{مدرک}} نیز برخی از فقیهان شماری از این محرمات را با عناوین کلی یاد کرده‌اند و برخی دیگر آن‌ها را به‌گونه تفصیلی برشمرده‌اند.{{مدرک}}

==محرمات مشترک میان مردان و زنان==
کارهایی که هم بر مردان و هم بر زنان در حالی که مُحرم هستند ممنوع و حرام است هجده مورد زیر است:

====شکار (صید) حیوانات خشکی.====
{{اصلی|شكار حيوان وحشى}}
به اتفاق شیعه<ref>شرائع الاسلام، ج۱، ص۱۸۳؛ المعتمد، ج۳، ص۳۵۸، «کتاب الحج».</ref> و اهل سنت<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۴۸۵؛ المغنی، ج۳، ص۲۸۶.</ref> شکار حیوانات خشکی بر محرم حرام است.

====آمیزش====
{{اصلی|آمیزش}}
هرگونه مباشرت جنسی، خواه با همسر باشد یا دیگری، با انسان باشد یا حیوان، برای محرم حرام است.<ref>النهایه، ص۲۱۸؛ بدائع الصنائع، ج۲، ص۲۰۶؛ المجموع، ج۷، ص۲۹۰؛ المغنی، ج۳، ص۲۶۴.</ref>
====فُسوق(دشنام‌گویی)====
{{اصلی|فسوق}}
در برخی حدیث‌های [[دوازده‌امام|امامان شیعه(ع)]] فسوق به دروغ و دشنام معنا شده است؛<ref>تهذیب، ج۵، ص۲۹۱؛ وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۴۶۳.</ref> هرچند برخی مقصود از آن را مطلق [[گناه]] شمرده‌اند.<ref>مجمع البیان، ج۲، ص۴۴؛ المجموع، ج۷، ص۱۴۰؛ مجمع الزوائد، ج۶، ص۳۱۸.</ref>
====جدال====
از محرمات احرام جدال است.<ref>المغنی، ج۳، ص۲۶۴؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۹۳؛ البحر الرائق، ج۲، ص۵۶۶.</ref> مقصود از جدال، در باور فقیهان [[امامیه|امامی]]، سوگند خوردن به خدا برای پیروزی بر طرف مقابل است، با گفتن جملاتی مخصوص.<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۹۳؛ منتهی المطلب، ج۲، ص۸۰۸.</ref> فقیهان [[اهل سنت]] مقصود از آن را تخاصم، مجادله و تفاخر دانسته‌اند.<ref>المغنی، ج۳، ص۲۶۵؛ البحر الرائق، ج۲، ص۵۶۶.</ref>
====التذاذ جنسی====
{{اصلی|التذاذ جنسی}}
به نظر فقیهان امامی و اهل سنت، هر‌گونه لذت‌جویی جنسی بر محرم حرام است.<ref>بدائع الصنائع، ج۲، ص۱۹۵؛ فتح العزیز، ج۷، ص۴۸۰؛ الدروس، ج۱، ص۳۶۸.</ref>
====استمناء====
{{اصلی|استمناء}}
استمناء (خودارضایی) از محرمات احرام است.<ref>الاقناع، ج۱، ص۲۳۹؛ مغنی المحتاج، ج۱، ص۵۲۲؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۰۷.</ref>

====عقد ازدواج====
{{اصلی|عقد نکاح}}
به نظر فقیهان امامی و برخی فقیهان اهل سنت، عقد ازدواج بر مُحرِم [[حرام]] است؛ خواه ولی باشد و خواه وکیل<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۸۲-۳۸۳؛ الاقناع، ج۱، ص۲۳۹.</ref> و برای خودش باشد یا دیگری.<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۸۳؛ اعانة الطالبین، ج۲، ص۳۶۱.</ref> برخی از فقیهان اهل سنت آن را جایز شمرده‌اند.<ref>بدایة المجتهد، ج۲، ص۳۷؛ الجوهر النقی، ج۷، ص۲۱۰.</ref>

====ازاله مو====
{{همچنین ببینید|حلق و تقصیر}}
زدودن یا قطع‌کردن مو از سر یا بدن خود یا دیگری.<ref>المجموع، ج۷، ص۲۴۷؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۴۵؛ منتهی المطلب، ج۲، ص۷۹۳.</ref>

====کندن یا کوتاه‌کردن ناخن====
{{همچنین ببینید|ناخن گرفتن}}
کندن یا کوتاه کردن ناخن از محرمات احرام است.<ref>ذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۵۴-۳۵۵؛ الاقناع، ج۱، ص۲۳۹؛ کشاف القناع، ج۲، ص۴۹۰.</ref>

====استعمال بوی خوش====
{{اصلی|بوی خوش}}
بهره بردن از بوی خوش، خواه با بوییدن و خواه مالیدن آن به بدن، برای محرم حرام است.<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۲؛ المغنی، ج۳، ص۲۹۳؛ المجموع، ج۷، ص۲۸۱؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۰۳.</ref>
====روغن مالیدن====
{{اصلی|روغن مالیدن به بدن}}
به نظر همه فقیهان امامی و بیشتر فقیهان اهل سنت، مالیدن روغن معطر<ref>المغنی، ج۳، ص۳۰۱؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۲۲؛ کشاف القناع، ج۲، ص۴۹۹.</ref> و به نظر مشهور فقیهان امامی و برخی از فقیهان اهل سنت، مالیدن روغن غیر معطر به بدن نیز حرام است.<ref>المغنی، ج۳، ص۳۰۰؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص۳۵؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۲۷.</ref> برخی فقیهان تنها کاربرد آن را در سر ممنوع کرده‌اند.<ref>المغنی، ج۳، ص۳۰۱؛ منتهی المطلب، ج۲، ص۷۸۷؛ مختلف الشیعه، ج۴، ص۷۳.</ref>

====کندن درختان====
{{اصلی|کندن گیاهان و درختان حرم}}
[[کندن گیاهان و درختان حرم|کندن گیاهان حرم]]، جز موارد خاص برای محرم ممنوع است.

====کشتن جانوران====
{{اصلی|کشتن جانوران بدن}}
به نظر مشهور فقیهان امامی<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۶۲؛ منتهی المطلب، ج۲، ص۷۹۶.</ref> و برخی از فقیهان اهل سنت<ref>بدایة المجتهد، ج۱، ص۲۶۵؛ المغنی، ج۳، ص۲۶۷.</ref> کشتن جانوران بدن مانند پشه و شپش بر محرم حرام است. اندکی از فقیهان شیعه و برخی از اهل سنت، این کار را مکروه شمرده‌اند.<ref>المغنی، ج۳، ص۲۶۷؛ کشاف القناع، ج۲، ص۵۱۱.</ref>

====سرمه کشیدن====
{{اصلی|سرمه کشیدن}}
به نظر برخی از فقیهان امامی<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۲۴؛ مختلف الشیعه، ج۴، ص۷۶.</ref> و اهل سنت<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۴۶۳؛ مغنی المحتاج، ج۳، ص۴۰۰؛ کشاف القناع، ج۲، ص۴۹۹.</ref> استفاده از سرمه معطر و غیر معطر بر محرم حرام است؛ هرچند بعضی آن را [[حلال|مباح]] دانسته‌اند.<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۴۶۳؛ مختلف الشیعه، ج۴، ص۷۶؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۲۴-۳۲۵.</ref>

====حمل سلاح====
{{اصلی|حمل سلاح در حج}}
به نظر مشهور فقیهان شیعه، جز در موارد ضروری، حمل سلاح بر محرم حرام است.<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۰۳؛ المعتمد، ج۴، ص۲۶۱، «کتاب الحج».</ref> شماری از فقیهان این کار را مکروه شمرده‌اند.<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۰۳.</ref>

====نگاه کردن در آینه====
{{اصلی|نگاه کردن در آینه}}
به باور مشهور فقیهان شیعه و برخی از فقیهان اهل سنت، نگاه کردن در آینه بر محرم حرام<ref>المغنی، ج۳، ص۲۹۸؛ الحدائق، ج۱۵، ص۴۵۴؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۴۸.</ref> و به نظر برخی دیگر، مکروه است.<ref>المحلی، ج۷، ص۲۴۷؛ الخلاف، ج۲، ص۳۱۹؛ المجموع، ج۷، ص۳۵۸.</ref>

====کشیدن دندان====
{{اصلی|کشیدن دندان}}
به نظر مشهور فقیهان امامی<ref>الروضة البهیه، ج۲، ص۳۶۱؛ المعتمد، ج۴، ص۴۲، «کتاب الحج».</ref> و برخی فقیهان اهل سنت<ref>المحلی، ج۷، ص۲۴۸؛ فقه السنه، ج۱، ص۶۶۷.</ref> کشیدن دندان بر محرم، حرام و به نظر برخی، جایز است.<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۴؛ البحر الرائق، ج۲، ص۵۷۰؛ جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۳۰.</ref>

====بیرون‌آوردن خون====
{{اصلی|خون برون آوردن}}
به نظر بسیاری از فقیهان شیعه و برخی از فقیهان اهل سنت، بیرون آوردن اختیاری خون بر محرم حرام است؛<ref>المغنی، ج۳، ص۲۷۸؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۴۰۷؛ تحریر الوسیله، ج۱، ص۴۲۷.</ref> هرچند با خاراندن بدن یا مسواک زدن باشد.<ref>مسالک الافهام، ج۲، ص۲۶۵؛ کشف اللثام، ج۵، ص۳۵۹.</ref> برخی از فقیهان این کار را [[مکروه]] یا مباح شمرده‌اند.<ref>المغنی، ج۳، ص۲۷۸؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۵۷-۳۵۸؛ منتهی المطلب، ج۲، ص۷۹۵؛ الحدائق، ج۱۵، ص۵۲۴.</ref>

====محرمات مورد اختلاف====
برخی دیگر از محرمات احرام به فتوای برخی فقیهان عبارت‌اند از: [[زینت کردن]]،<ref>تعالیق مبسوطه، ج۱۰، ص۲۲۷؛ کلمة التقوی، ج۳، ص۳۲۵.</ref> فروبردن سر در آب،<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۳۹؛ مناسک الحج، سیستانی، ص۱۰۲.</ref> [[غسل|غسل‌کردن]] به قصد خنک شدن<ref>مختلف الشیعه، ج۴، ص۸۳؛ کشف اللثام، ج۵، ص۳۲۰.</ref> و غسل دادن شخص محرم با [[کافور]] پس از مرگ.<ref>جواهر الکلام، ج۱۸، ص۴۲۱؛ کتاب الحج، گلپایگانی، ج۲، ص۲۹۴.</ref>

==محرمات مخصوص مردان==
کارهایی که تنها برای مردان در حال احرام ممنوع است چهار مورد است:

====پوشیدن لباس دوخته====
{{اصلی|لباس احرام}}
به اتفاق فقیهان [[امامیه|شیعه]]<ref>المبسوط،سرخسی، ج۴، ص۱۲۵؛ الشرح الکبیر، ج۳، ص۲۲۹؛ الاقناع، ج۱، ص۲۳۷.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۲۴۲؛ الاقناع، ج۱، ص۲۳۷.</ref> پوشیدن لباس دوخته در حال احرام بر مردان [[حرام]] است؛ خواه پیراهن باشد و خواه شلوار. برخی [[فقه|فقیهان]] شیعه این کار را برای زنان نیز جایز ندانسته‌اند.<ref>الحدائق، ج۱۵، ص۸۹.</ref>

====پوشاندن سر====
{{اصلی|پوشاندن سر}}
پوشاندن سر به اجماع فقیهان شیعه<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۳۰؛ منتهی المطلب، ج۲، ص۷۸۹.</ref> و اهل سنت<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۷؛ المغنی، ج۳، ص۳۰۲؛ فتح العزیز، ج۷، ص۴۳۳.</ref> بر مردان حرام است.<ref>المغنی، ج۳، ص۳۰۲؛ فتح العزیز، ج۷، ص۴۳۳؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۳۰.</ref>
====زیر سایه رفتن====
{{اصلی|استظلال}}
‌به اجماع فقیهان امامی<ref>الحدائق، ج۱۵، ص۴۷۰؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۹۷.</ref> و برخی از مذاهب اهل سنت<ref>المغنی، ج۳، ص۲۸۲؛ مواهب الجلیل، ج۴، ص۲۰۸.</ref> زیر سایه رفتن مردان در حال احرام حرام است. به باور برخی از فقیهان اهل سنت، این کار برای مردان جایز است.<ref>المغنی، ج۳، ص۲۸۲؛ المجموع، ج۷، ص۳۵۷.</ref>

#[[پوشاندن روی پا]]. به نظر فقیهان امامی<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۲۹۸؛ منتهی المطلب، ج۲، ص۷۸۲.</ref> و بسیاری از فقیهان اهل سنت، پوشاندن روی پا به طور کامل، بر مردان حرام است.<ref>المجموع، ج۷، ص۲۵۸؛ الشرح الکبیر، ج۳، ص۲۷۲؛ منتهی المطلب، ج۲، ص۷۸۲.</ref>

====استفاده از انگشتر====
به باور فقیهان امامی، استفاده از انگشتر برای [[زینت]]، نه برای رعایت [[مستحب|استحباب]]، بر مردان حرام است.<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۲۹؛ مدارک الاحکام، ج۷، ص۳۴۵.</ref>

==محرمات مخصوص زنان==
کارهایی که تنها برای زنان در حال احرام، ممنوع است سه مورد است:

====پوشاندن صورت====
{{اصلی|پوشاندن صورت}}
به اجماع فقیهان [[امامیه|شیعه]]<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۳۷؛ مدارک الاحکام، ج۷، ص۳۵۹.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۷؛ المجموع، ج۷، ص۲۵۰؛ الشرح الکبیر، ج۳، ص۳۲۴.</ref> پوشاندن صورت بر زنان در حال احرام، [[حرام]] است.

====استفاده از زیورآلات====
به باور [[فقه|فقیهان]] [[امامیه|امامی]]<ref>تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۲۸؛ جواهر الکلام، ج۱۸، ص۳۷۱.</ref> و برخی از فقیهان اهل سنت<ref>المغنی، ج۳، ص۳۰۹.</ref> استفاده از زیورآلات بر زنان محرم به قصد [[زینت]]، حرام و از دید برخی از فقیهان اهل سنت، [[مکروه]] یا [[مباح]] است.<ref>المبسوط، سرخسی، ج۴، ص۱۲۸؛ المجموع، ج۱۸، ص۱۸۹.</ref>

====پوشیدن دستکش====
{{اصلی|پوشاندن دست}}
به نظر فقیهان امامی<ref>الخلاف، ج۲، ص۲۹۴؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۳۰۲.</ref> و اهل سنت<ref>فتح العزیز، ج۷، ص۴۵۴؛ المغنی، ج۳، ص۳۱۰.</ref> پوشیدن دستکش بر زنان حرام و به نظر برخی دیگر مباح است.<ref>المغنی، ج۲، ص۳۰۹؛ فتح العزیز، ج۷، ص۴۵۴؛ اعانة الطالبین، ج۲، ص۳۶۷.</ref>

==کفاره==
{{اصلی|کفاره}}
انجام آگاهانه هر یک از مُحَرَّمات احرام، [[کفاره]] دارد؛ ولی اگر این کار از روی سهو، خطا یا فراموشی انجام گیرد، کفاره ندارد، جز [[شكار حيوان وحشى|شکار]] که هر چند با سهو یا فراموشی انجام شود، کفاره دارد.<ref>السرائر، ج۱، ص۵۴۸؛ فقه الصادق، ج۹، ص۱۵۳.</ref>

==فیلم‌های آموزشی==
<gallery mode="packed" heights="150px">
پرونده:فیلم احرام عمره تمتع (میقات و زمان).mp4|آموزش احرام عمره تمتع و میقات آن
پرونده:فیلم احکام احرام حج تمتع.mp4|آموزش احرام حج تمتع
پرونده:فیلم احکام محرمات احرام (کلی).mp4|احکام محرمات احرام
فیلم احکام محرمات احرام (ویژه زنان).mp4|احکام محرمات احرام ویژه زنان
فیلم احکام محرمات احرام (ویژه مردان).mp4| احکام محرمات احرام ویژه مردان
</gallery>
==جستارهای وابسته==
* [[احرام]]
* [[مستحبات احرام]]
* [[مکروهات احرام]]
==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
 | منبع = [http://hzrc.ac.ir/post/9287/%d8%a7%d8%ad%d8%b1%d8%a7%d9%85 دانشنامه حج و حرمین شریفین،  جلد اول، مدخل احرام،] }}
{{پایان}}
{{محرمات احرام}}
[[ar:محرمات الإحرام]]

[[رده:محرمات احرام]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]