در حال ویرایش محمد بن عبدالله بن طاهر

{{جعبه اطلاعات اشخاص
|عنوان = محمد بن عبدالله بن طاهر
|تصویر =
|توضیح تصویر =
|نام کامل = محمد بن عبدالله بن طاهر
|کنیه =
|لقب =
|نسب = ایرانی
|زادروز =
|کشور تولد = [[ایران]]
|شهر تولد =
|محل زندگی = ایران، [[عراق]]
|مهاجر/انصار =
|نام همسر =
|فرزندان =
|خویشاوندان سرشناس = [[ذو لیمینین]]
|دین = [[اسلام]]
|مذهب =
|شغل = حاکم ایران
|منصب = [[امارت حج]]، [[عمل الحرمین]]
|تاریخ درگذشت = درگذشت 248ق.
|شهر درگذشت = بغداد
|کشور درگذشت = عراق
|آرامگاه =

|زمان اسلام آوردن =
|نحوه اسلام آوردن =
|حضور در جنگ‌ها =
|هجرت به =
|دلیل شهرت = یکی از حاکمان [[خاندان طاهریان]]
|نقش‌های برجسته =
|دیگر فعالیت‌ها = توزیع اموال در [[حرمین شریفین]]، رفع اختلاف درباره [[رؤیت هلال]] در [[حج]] و ارسال هدایا به [[کعبه]]

|نام زیارتگاه =
|سمت =
|خدمت =
|محل اقدام =
|سفر =
|نوشته‌ها =
|موقوفات =
|بناهای ساخته شده =
|مقام علمی =

|پس از =طاهر بن عبدالله
|پیش از =

|اساتید =
|شاگردان =
|تالیفات =
|وبگاه رسمی =
|امضا =
}}

'''محمد بن عبدالله بن طاهر''' پنجمین حاکم [[خاندان طاهریان]] در خراسان بود. وی از سال 246 تا 253ق عهده‌دار منصب [[عمل الحرمین]] بود. بنابه گزارشی، به‌سال 248ق. [[مستعین عباسی]] اداره امور حرمین را به وی واگذار کرد. وی قبل از منصب عمل الحرمینی، [[امارت حج]] را برعهده داشت و اموالی فراوان در [[مکه]] و [[مدینه]] انفاق کرد.

از اقدامات محمد بن عبدالله در زمان عمل الحرمینی می‌توان از توزیع اموال در [[حرمین]]، رفع اختلاف درباره [[رؤیت هلال]] و ارسال هدایا نام برد. اهدای قفلی زرین به [[کعبه]] که با هزار مثقال طلا ساخته شده بود از اقدامات او است.

==نسب‌شناسی==
محمد بن عبدالله بن طاهر از خاندان [[طاهریان]] است که از سال 206_ 259ق در خراسان و برخی مناطق پیرامونی آن حکومت کردند. این سلسله منسوب به مؤسس آن طاهر بن حسین بن مصعب بن زُریق مشهور به [[ذو الیمینین]] از مردم پوشنگ (فوشنج) هرات است.

جدّ ایشان زُریق در ولایت یکی از اشراف عرب از [[قبیله خزاعه|قبیله خُزاعه]] درآمده بوده و به‌همین علت از طاهریان با نسب خزاعی هم یاد می‌کنند. آنان نخستین دودمان ایرانی محسوب می‌شدند که پس از ورود [[اسلام]] به [[ایران]]، حکومت نیمه مستقلی را در شرق قلمرو اسلامی تشکیل دادند.<ref>پیرنیا، 1380، ص190_ 113؛ اشپولر، 1373، ج1، ص100_ 103.</ref>
==عهده‌داری منصب عمل الحرمین==
محمد بن عبدالله بن طاهر (درگذشت 248ق.)، از سال 246 تا 253ق عهده‌دار منصب عمل الحرمین بود.<ref>طبری، 1967م.، ج9، ص258.</ref> البته بنابه گزارشی، به‌سال 248ق. [[مستعین عباسی]] (حک: 248-252ق.) اداره امور حرمین (عمل الحرمین) را به محمد بن عبدالله بن طاهر وا‌گذار کرد.
 

وی پیش از آن نیز به سال 246ق. [[امارت حج]] را برعهده داشت و اموالی فراوان در مکه و [[مدینه]] انفاق کرد.<ref>طبری، 1967، ج9، ص221، 258؛ ابن جوزی، 1412، ج11، ص341؛ فاسی، 1406، ج1، ص169.</ref> با درگذشت این امیر طاهری، فرد دیگری از طاهریان بدان منصب دست نیافت.
==اقدامات در حجاز==
وی در مدت مسؤلیتش در مقام دارنده منصب عمل الحرمینی اقداماتی در حجاز انجام داد که عبارتند از:
===توزیع اموال در حرمین===
این امیر طاهری در سال 246ق.، اموالی فراوانی میان مردم مکه و مدینه انفاق کرد.<ref>طبری، 1967، ج9، ص221؛ ابن فهد، 1404، ج2، ص290.</ref>
===رفع اختلاف درباره رؤیت هلال===
وی در سال 247 ق. پس از بازگشت از سفر حج، به خلفیه عباسی گلایه کرد که در موسم حج به‌خاطر اختلاف در [[رؤیت هلال]] [[ماه ذی الحجه]]، در روز [[عید قربان]] حجاج دچار اختلاف شدند. در پی آن [[متوکل عباسی]] دستور داد خریط‌های درباره‌ی رؤیت هلال ذی الحجه به مکه بفرستند و آن را با همان شتاب ببرند که خریطه‌ی مربوط به درستی مراسم حج را می‌برند.<ref>طبری، 1967، ج14، ص6090.</ref>
===ارسال هدایا===
قابل یادآوری است که کهن‌‌ترین ‌گزارش‌ها از ارسال هدایا به دست حاکمان ایران پس از اسلام، مربوط به حج‌‌گزاری طاهر بن عبدالله بن طاهر و اهدای قفلی زرین به [[کعبه]] از سوی اوست که گفته شده از هزار مثقال طلا ساخته شده بود. طاهر بن عبدالله در سال 219ق آن را که با محافظت نیروهای بسیاری همراهی می‌شد به مکه آورد و جایگزین قفل قبلی کرد.<ref>فاسی، 1421، ج1، ص224.</ref> 
==پانویس==

{{پانویس}}

==منابع ==

{{منابع}}

{{برگرفتگی

|پیش از لینک = کتاب

|منبع = پژوهشنامه حج، شماره ۲، سيدمحمود ساماني،

|پس از لینک = بخش «محمد بن عبدالله بن طاهر»، ص8-10،

| لینک = http://journal.hzrc.ac.ir/article_33295.html

}}
*'''تاريخ ايران در قرون نخستين اسلامي'''، اشپولر، برتولد (1373ش.)، ترجمه مريم مير احمدي، انتشارات علمي و فرهنگي، چاپ2.
*'''تاريخ ايران از آغاز تا انقراض سلسله قاجاريه'''، پيرنيا، حسن و عباس اقبال (1380ش..)، تهران، خيام.
*'''تاريخ طبري (تاريخ الامم والملوك)'''، طبري، محمد بن جرير (1967م.)، به كوشش محمد ابوالفضل، بيروت، دار احياء التراث العربي.
*'''العقد الثمين في تاريخ البلد الامين'''، فاسي، محمد بن احمد (1406ق.)، به كوشش فؤاد سير، مصر، الرساله.
*'''المنتظم في تاريخ الملوک والأمم'''، ابن جوزي، عبدالرحمان بن علي(1412ق.)، تحقيق محمد عبد القادر عطا و مصطفى عبد القادر عطا، بيروت، دار الكتب العلمية، ط الأولى.
*'''اتحاف الوري باخبار ام القري'''، ابن فهد، عبد العزيز بن عمر (1404ق.)، به کوشش فهيم محمد، مکه، جامعة ام‌ القري.
*'''شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام'''، فاسي، محمد بن احمد (1421ق.)، به كوشش گروهي از علما، بيروت، دار الكتب العلميه.
{{پایان}}
{{امیران حج}}

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:امیران حج]]
[[رده:حاکمان ایران]]
[[رده:افراد تاثیرگذار بر حرمین]]