در حال ویرایش مرقد سلمان فارسی
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| بازسازی = دوره [[صفویه]] و [[قاجاریه]] | | بازسازی = دوره [[صفویه]] و [[قاجاریه]] | ||
| وبگاه = | | وبگاه = [https://www.facebook.com/mazarsalman1 تولیت مرقد سلمان فارسی] | ||
}} | }} | ||
'''مرقد سلمان فارسی''' در شهر | '''مرقد سلمان فارسی''' در [[عراق]] شهر سلمانپاک (در عربی: سلمانباک) در جنوب شرقی [[بغداد]] واقع است. قبر [[حذیفة بن یمان]] صحابی پیامبر(ص)، قبری منسوب به عبدالله فرزند [[جابر بن عبدالله انصاری]] و قبری منسوب به طاهر فرزند [[امام سجاد(ع)]] نیز در این بارگاه قرار دارد. | ||
دو قبر حذیفه و عبدالله انصاری تا نیمه قرن چهاردهم قمری در کنار رود [[دجله]] قرار داشت، که به علت از بین رفتن ساحل رودخانه به زیارتگاه سلمان فارسی منتقل شد. | دو قبر حذیفه و عبدالله انصاری تا نیمه قرن چهاردهم قمری در کنار رود [[دجله]] قرار داشت، که به علت از بین رفتن ساحل رودخانه به زیارتگاه سلمان فارسی منتقل شد. | ||
مرقد سلمان فارسی | قبری که به طاهر فرزند [[امام سجاد(ع)]] منسوب است نیز، در سال ۱۹۴۰م به دلیل توسعه خیابانی در بغداد به این زیارتگاه منتقل شد؛ البته در منابع، فرزندی به نام طاهر برای امام سجاد(ع) ذکر نشده است. برخی این قبر را به طاهر فرزند [[امام باقر(ع)]] انتساب دادهاند. امام باقر(ع) فرزندی به نام علی و معروف به طاهر داشت که البته قبر او در جعفریه از توابع بغداد آشکار شد. | ||
==شهر مدائن== | |||
{{اصلی|مدائن}} | |||
{{ناوبری عمودی اربعین}} | |||
شهر مدائن در [[عراق]] و در حدود چهل کیلومتری جنوب شرقی [[بغداد]] واقع است. این شهر با توجه به اینکه مرقد سلمان فارسی در آن قرار دارد، به «سلمان پاک» (به عربی: سلمان باک) شناخته میشود.<ref>الموسوعة التاریخیة الجغرافیة، ج۱۲، ص۲۲۳.</ref> | |||
مدائن در گذشته مجموعهای از هفت شهر نزدیک به یکدیگر (از جمله تیسفون) بوده و پیشینه آن به سال ۱۴۱ پیش از میلاد بازمیگردد.<ref>الموسوعة التاریخیة الجغرافیة، ج۱۲، ص۲۲۳.</ref> | |||
==تاریخچه آستانه== | ==تاریخچه آستانه== | ||
مرقد سلمان فارسی در | [[پرونده:انتقال عبدالله انصاری و حذیفة بن یمان به مرقد سلمان فارسی.jpg|بندانگشتی|انتقال پیکر عبدالله انصاری و [[حذیفة بن یمان]] به مرقد سلمان فارسی در سال ۱۳۵۰ق.<ref>«[https://www.algardenia.com/maqalat/3949-2013-04-16-18-34-52.html الملک غازی ینقل جثمان حذیفة بن الیمان بجوار سیدنا سلمان]»، الکاردینا، تاریخ درج مطلب: ۱۹ آوریل ۲۰۱۳م، تاریخ بازدید: ۹ مهر ۱۴۰۰ش.</ref>]] | ||
ناصرالدین قتلغشاه صاحبی از امیران [[حکومت مغول|مغول]]، در سال ۶۸۰ق، [[رباط|رباطی]] برای دراویش، کنار زیارتگاه سلمان بنا و گروهی را در آن ساکن کرد. او همچنین چند روستا در منطقه واسط و جاهایی در بغداد برای تهیه هزینههای رباط، وقف کرد.<ref>الحوادث الجامعة، ص۲۹۰.</ref> وی که در سال ۶۸۸ق، در تبریز به قتل رسید، جنازهاش به بغداد منتقل شده و در همین رباط کنار مرقد سلمان فارسی دفن شد.<ref>الحوادث الجامعة، ص۳۱۴.</ref> | |||
در [[دوره صفوی]]، شاه اسماعیل، زیارتگاه سلمان فارسی را بازسازی کرد. پدر [[آقاخان محلاتی]] از امامان اسماعیلیان نزاری (درگذشت ۱۲۹۸ق) نیز، صحنی برای این مزار بنا کرد.<ref>سفرنامه عتبات ناصر الدین شاه، ص۱۳۴؛ سفرنامه ادیب الملک به عتبات، ص۱۳۴.</ref> | |||
تا نیمه اول قرن چهاردهم قمری/بیستم میلادی، قبر [[حذیفة بن یمان|حُذَیفَة بن یمان]] و عبدالله انصاری (فرزند [[جابر بن عبدالله انصاری]]) در زیارتگاه مستقلی، کنار رود [[دجله]] قرار داشت؛ ولی به علت جریان سیلابها و از بین رفتن ساحل غربی این رودخانه دولت عراق در سال ۱۳۵۰ق/۱۹۳۱م، اجساد این دو را به زیارتگاه سلمان فارسی منتقل کرد و برای هریک، قبر جدیدی ساخت.<ref>مزارات اهل البیت(ع) وتاریخها، محمد حسین الحسینی الجلالی، ص۱۳۴.</ref> گفته شده در زمان انتقال قبر حذیفه، جسد او سالم و تازه مشاهد شد.<ref>برای آگاهی بیشتر نگاه کنید به اجساد جاویدان، علیاکبر مهدیپور، ص۵۱.</ref> | |||
==مدفونان در بقعه== | |||
در آستانه سلمان فارسی، افزون بر پیکر سلمان، پیکر حذیفه بن یمان نیز مدفون است. همچنین دو قبر منسوب به عبدالله بن جابر انصاری و طاهر فرزند امام محمد باقر(ع) وجود دارد. | |||
==== سلمان فارسی ==== | ==== سلمان فارسی ==== | ||
{{اصلی|سلمان فارسی}} | {{اصلی|سلمان فارسی}} | ||
سلمان فارسی، ایرانی و از رامهرمز یا جی اصفهان بود.<ref>کتاب تاریخ اصبهان (ذکر اخبار اصبهان)، ج1، ص74.</ref> پیش از مسلمان شدن به دین مسیحیت درآمد و سفرهای طولانی انجام داد و مدتی در شام و موصل و عموریه{{یادداشت|عموریه شهری تاریخی و ویران شده در ترکیه کنونی}} زندگی کرد. سپس در جستجوی پیامبر جدیدی که یک راهب مسیحی بشارت ظهورش را داده بود به [[حجاز]] رفت. وی در راه اسیر شده و به بردگی فروخته و به [[حجاز]] منتقل شد.<ref>تاریخ بغداد، ج1، ص176؛ الاستیعاب، ج2، ص634؛ اسد الغابة، ج2، ص265.</ref> او پس از هجرت پیامبر(ص) به [[مدینه]]، در [[قبا]] نزد او رفت و با کمک پیامبر(ص) آزادی خود را خرید.<ref>تاریخ بغداد، ج1، ص176.</ref> سلمان در سال 35ق، در آخر خلافت عثمان، درگذشت.<ref>الفضائل، ص92؛ بحار الانوار، ج28، ص308 | سلمان فارسی، ایرانی و از رامهرمز یا جی اصفهان بود.<ref>کتاب تاریخ اصبهان (ذکر اخبار اصبهان)، ج1، ص74.</ref> پیش از مسلمان شدن به دین مسیحیت درآمد و سفرهای طولانی انجام داد و مدتی در شام و موصل و عموریه{{یادداشت|عموریه شهری تاریخی و ویران شده در ترکیه کنونی}} زندگی کرد. سپس در جستجوی پیامبر جدیدی که یک راهب مسیحی بشارت ظهورش را داده بود به [[حجاز]] رفت. وی در راه اسیر شده و به بردگی فروخته و به [[حجاز]] منتقل شد.<ref>تاریخ بغداد، ج1، ص176؛ الاستیعاب، ج2، ص634؛ اسد الغابة، ج2، ص265.</ref> او پس از هجرت پیامبر(ص) به [[مدینه]]، در [[قبا]] نزد او رفت و با کمک پیامبر(ص) آزادی خود را خرید.<ref>تاریخ بغداد، ج1، ص176.</ref> سلمان در سال 35ق، در آخر خلافت عثمان، درگذشت.<ref>الفضائل، ص92؛ بحار الانوار، ج28، ص308.</ref> | ||
===حذیفة بن یمان=== | ===حذیفة بن یمان=== | ||
{{اصلی| | {{اصلی|حذیفه بن یمان}} | ||
حذیفة بن حِسْل یا حُسَیل بن جابر، از صحابه پیامبر در شهر [[مدینه]] بود. حذیفه در همه غزوههای پیامبر(ص)، بهجز بدر، حضور داشت.<ref>الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۱۷.</ref> او و پدرش، پیش از [[نبرد بدر]]، در مسیر بازگشت به یثرب، از سوی [[قریش]] دستگیر و به شرط همراهی نکردن با پیامبر در نبرد، آزاد شدند.<ref>همان؛ اسد الغابة، ج۱، ص۳۹۱؛ سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۳۶۴.</ref> حذیفه مدتی کارگزار مدائن بود. مکان وفاتش را مدائن<ref>المغازی، ج۱، ص۳۸۴.</ref> و برخی [[کوفه]] دانستهاند.<ref>الطبقات الكبرى، ص۹۸.</ref> | حذیفة بن حِسْل یا حُسَیل بن جابر، از صحابه پیامبر در شهر [[مدینه]] بود. حذیفه در همه غزوههای پیامبر(ص)، بهجز بدر، حضور داشت.<ref>الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۱۷.</ref> او و پدرش، پیش از [[نبرد بدر]]، در مسیر بازگشت به یثرب، از سوی [[قریش]] دستگیر و به شرط همراهی نکردن با پیامبر در نبرد، آزاد شدند.<ref>همان؛ اسد الغابة، ج۱، ص۳۹۱؛ سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۳۶۴.</ref> حذیفه مدتی کارگزار مدائن بود. مکان وفاتش را مدائن<ref>المغازی، ج۱، ص۳۸۴.</ref> و برخی [[کوفه]] دانستهاند.<ref>الطبقات الكبرى، ص۹۸.</ref> | ||
خط ۵۸: | خط ۵۷: | ||
=== طاهر بن باقر(ع) === | === طاهر بن باقر(ع) === | ||
زیارتگاهی دیگر | زیارتگاهی دیگر بین مرقد سلمان فارسی و حذیفة بن یمان قرار دارد و به یکی از فرزندان [[امام سجاد(ع)]]، به نام طاهر، منسوب است. بر اساس منابع، میان فرزندان امام سجاد(ع)، نام طاهر به ثبت نرسیده است.<ref>المجدی، ص۲۸۳؛ النفحة العنبریه، ص۴۷؛ الشجرة المبارکه، ص۸۷ و ۸۸، لباب الانساب، ج۱، ص381.</ref> برخی، شخص مدفون در این مکان را طاهر بن محمدباقر(ع) معرفی کردهاند.<ref>دلیل العتبات و المراقد فی العراق، ص۱۰۱.</ref> [[امام محمدباقر(ع)]] نیز فرزندی به نام طاهر، نداشته است؛<ref>الشجرة المبارکه، ص۸۹؛ الارشاد، ج۲، ص۱۷۶؛ بحار الانوار، ج۴۶، ص۲۶۶.</ref> البته برخی علی بن باقر(ع) را ملقب به طاهر دانستهاند<ref>الکواکب المشرقه، ج2، ص617.</ref> که قبر وی در جعفریه، از توابع بغداد، آشکار شد.<ref>الاصیلی، ص۱۴۷ و ۱۴۸.</ref> | ||
این قبر در گذشته، در زیارتگاهی به نام «امام طه» در محلهای به همین نام و در میدان امین شهر بغداد، قرار داشته است که در جریان توسعه خیابان الرشید در سال ۱۹۴۰م، خراب گردید و استخوانهای شخص مدفون در آن، به آستانه سلمان فارسی منتقل گردید و در اتاق شرقی مقبره وی، دفن شد.<ref>مراقد بغداد، ص51.</ref> | این قبر در گذشته، در زیارتگاهی به نام «امام طه» در محلهای به همین نام و در میدان امین شهر بغداد، قرار داشته است که در جریان توسعه خیابان الرشید در سال ۱۹۴۰م، خراب گردید و استخوانهای شخص مدفون در آن، به آستانه سلمان فارسی منتقل گردید و در اتاق شرقی مقبره وی، دفن شد.<ref>مراقد بغداد، ص51.</ref> | ||
خط ۶۶: | خط ۶۵: | ||
پرونده:ضریح سلمان فارسی۲.jpg|بندانگشتی|ضریح جدید سلمان فارسی | پرونده:ضریح سلمان فارسی۲.jpg|بندانگشتی|ضریح جدید سلمان فارسی | ||
پرونده:قبر حذیفة بن یمان۲.jpg|بندانگشتی|قبر حذیفة بن یمان | پرونده:قبر حذیفة بن یمان۲.jpg|بندانگشتی|قبر حذیفة بن یمان | ||
پرونده:مرقد سلمان فارسی۳.jpg|بندانگشتی|مکانی که گفته شده محل تجهیز سلمان توسط [[امام علی(ع)]] است. | پرونده:مرقد سلمان فارسی۳.jpg|بندانگشتی|مکانی که گفته شده محل تجهیز سلمان توسط [[امام علی(ع)]] است.{{یادداشت|تجهیز میّت به معنای مقدمات دفن ميت از قبيل غسل دادن، کفن کردن و نمازگزاردن بر او است.}} | ||
پرونده:ضریح سلمان فارسی.jpg|بندانگشتی|ضریح قدیمی سلمان فارسی | پرونده:ضریح سلمان فارسی.jpg|بندانگشتی|ضریح قدیمی سلمان فارسی | ||
پرونده:قبر حذیفة بن یمان.jpg|بندانگشتی|ضریح قدیمی حذیفه بن یمان | پرونده:قبر حذیفة بن یمان.jpg|بندانگشتی|ضریح قدیمی حذیفه بن یمان | ||
خط ۹۰: | خط ۸۹: | ||
}} | }} | ||
* '''اسد الغابة فی معرفة الصحابه'''، علی بن محمد الجزری (ابن الاثیر)، تحقیق علی محمد معّوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، بیتا. | |||
* '''الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد'''، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لاحیاء التراث، ط ۲، بیروت، دار المفید، ۱۴۱۴ق/۱۹۹۳م. | * '''الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد'''، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لاحیاء التراث، ط ۲، بیروت، دار المفید، ۱۴۱۴ق/۱۹۹۳م. | ||
* '''الاستیعاب فی معرفة الاصحاب'''، یوسف بن عبدالله القرطبی (ابن عبدالبر)، تصحیح: عادل مرشد، ط ۱، عَمّان، دار الاعلام، ۱۴۲۳ق/۲۰۰۲م. | * '''الاستیعاب فی معرفة الاصحاب'''، یوسف بن عبدالله القرطبی (ابن عبدالبر)، تصحیح: عادل مرشد، ط ۱، عَمّان، دار الاعلام، ۱۴۲۳ق/۲۰۰۲م. | ||
* '''الاصابة فی تمییز الصحابة'''، احمد بن علی (ابن حجر العسقلانی)، تحقیق: عبدالله بن عبدالمحسن الترکی، بیجا، مرکز هجر للبحوث والدراسات العربیة والاسلامیة، بیتا. | * '''الاصابة فی تمییز الصحابة'''، احمد بن علی (ابن حجر العسقلانی)، تحقیق: عبدالله بن عبدالمحسن الترکی، بیجا، مرکز هجر للبحوث والدراسات العربیة والاسلامیة، بیتا. | ||
* '''الاصیلی فی انساب الطالبیین'''، صفیالدین محمد بن تاجالدین علی (ابن طقطقی)، قم، مکتبة آیتالله العظمی المرعشی النجفی الکبری، ۱۴۱۸ق. | * '''الاصیلی فی انساب الطالبیین'''، صفیالدین محمد بن تاجالدین علی (ابن طقطقی)، قم، مکتبة آیتالله العظمی المرعشی النجفی الکبری، ۱۴۱۸ق. | ||
* '''التاریخ الکبیر'''، محمد بن اسماعیل البخاری، بیروت، لبنان، دارالکتب العلمیه. | * '''التاریخ الکبیر'''، محمد بن اسماعیل البخاری، بیروت، لبنان، دارالکتب العلمیه. | ||
* '''السیرة النبویة'''، ابن هشام، عبد الملک بن هشام، دار المعرفة، مصحح: آبیاری، ابراهیم، سقاء، مصطفی، شبلی، عبدالحفیظ. | * '''السیرة النبویة'''، ابن هشام، عبد الملک بن هشام، دار المعرفة، مصحح: آبیاری، ابراهیم، سقاء، مصطفی، شبلی، عبدالحفیظ. | ||
* '''الشجرة المبارکة فی انساب الطالبیة'''، فخرالدین الرازی، ط ۲، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، ۱۴۱۹ق. | * '''الشجرة المبارکة فی انساب الطالبیة'''، فخرالدین الرازی، ط ۲، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، ۱۴۱۹ق. | ||
* '''الطبقات الکبری'''، محمد بن سعد بن منیع الهاشمی البصری (م ۲۳۰)، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، ط الاولی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م. | * '''الطبقات الکبری'''، محمد بن سعد بن منیع الهاشمی البصری (م ۲۳۰)، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، ط الاولی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م. | ||
* '''الفضائل'''، شاذان بن جبرئیل القمی، النجف الاشرف، المکتبة الحیدریة ومطبعتها، ۱۳۸۱ق/۱۹۶۲م. | * '''الفضائل'''، شاذان بن جبرئیل القمی، النجف الاشرف، المکتبة الحیدریة ومطبعتها، ۱۳۸۱ق/۱۹۶۲م. | ||
* '''الکواکب المشرقة فی انساب وتاریخ و تراجم الاسرة العلویة الزاهرة'''، السید مهدی الرجائی، قم، مکتبة آیةالله المرعشی النجفی، ۱۳۹۰ش. | * '''الکواکب المشرقة فی انساب وتاریخ و تراجم الاسرة العلویة الزاهرة'''، السید مهدی الرجائی، قم، مکتبة آیةالله المرعشی النجفی، ۱۳۹۰ش. | ||
* '''المجدی فی انساب الطالبیین'''، علی بن محمد العلوی العمری، تحقیق: احمد المهدوی الدامغانی، ط ۲، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی العامة، ۱۴۲۲ق/۱۳۸۰ش. | * '''المجدی فی انساب الطالبیین'''، علی بن محمد العلوی العمری، تحقیق: احمد المهدوی الدامغانی، ط ۲، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی العامة، ۱۴۲۲ق/۱۳۸۰ش. | ||
* '''المعارف'''، عبدالله بن مسلم (ابن قتیبة)، تحقیق: ثروت عکاشة، ط ۶، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، ۱۹۹۲م. | * '''المعارف'''، عبدالله بن مسلم (ابن قتیبة)، تحقیق: ثروت عکاشة، ط ۶، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، ۱۹۹۲م. | ||
* '''المغازی'''، محمد بن عمر الواقدی، تحقیق: مارسدن جونس، ط ۳، بیروت، مؤسسة الأعلمی، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م. | * '''المغازی'''، محمد بن عمر الواقدی، تحقیق: مارسدن جونس، ط ۳، بیروت، مؤسسة الأعلمی، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م. | ||
* '''الموسوعة التاریخیة الجغرافیة'''، (ج ۱۲)، مسعود الخوند، بیروت، بینا، بیتا. | * '''الموسوعة التاریخیة الجغرافیة'''، (ج ۱۲)، مسعود الخوند، بیروت، بینا، بیتا. | ||
* '''النفحة العنبریة فی أنساب خیر البریة'''، محمدکاظم الیمانی الموسوی، تحقیق: السید مهدی الرجائی، ط ۱، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، ۱۴۱۹ق/۱۳۷۷ش. | * '''النفحة العنبریة فی أنساب خیر البریة'''، محمدکاظم الیمانی الموسوی، تحقیق: السید مهدی الرجائی، ط ۱، قم، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، ۱۴۱۹ق/۱۳۷۷ش. | ||
* '''انساب الاشراف'''، احمد بن یحیی البلاذری، تحقیق: محمد حمیدالله، نجف، دار المعارف. | |||
* '''بحارالانوار'''، محمدباقر المجلسی، ط ۲، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م. | |||
* '''تاریخ بغداد (تاریخ مدینة السلام)'''، احمد بن علی بن ثابت (الخطیب البغدادی)، تحقیق: بشّار عوّاد معروف، ط ۱، بیروت، دار الغرب الاسلامی، ۱۴۲۲ق/۲۰۰۱م. | |||
* '''تاریخ مدینة دمشق'''، علی بن الحسن الشافعی الدمشقی (ابن عساکر)، تحقیق: علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م. | |||
* '''دلیل العتبات والمراقد فی العراق'''، عادل الحسنی، ط ۱، بیروت، دار المؤرخ العربی، ۱۴۳۱ق/۲۰۱۰م. | |||
* '''طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها'''، ابومحمد بن محمد بن جعفر بن حیان المعروف بابی الشیخ الانصاری، موسسة الرسالة، چاپ اول، بیروت، ۱۹۸۷م. | |||
* '''لباب الانساب والالقاب والاعقاب'''، ابوالحسن علی بن زید بیهقی (ابن فندق)، قم، کتابخانه آیتالله العظمی مرعشی نجفی، ۱۴۱۰ق. | |||
* '''مراقد بغداد'''، یونس الشیخ ابراهیم السامرائی، بغداد، مکتبة الشرق الجدید، بیتا. | |||
* '''مروج الذهب ومعادن الجوهر'''، علی بن الحسین بن علی (المسعودی)، تحقیق: اسعد داغر، ط ۲، قم، دار الهجرة، ۱۴۰۹ق. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||