در حال ویرایش مزار

'''مزار'''، حرم و بقعه [[امامان(ع)]]، امام‌زادگان، شهیدان و اولیای الهی است که مردم به [[زیارت]] آن می‌روند. این استعمال، از برخی روایات [[معصومان(ع)]] گرفته شده است. به قبرستان نیز مزار گفته شده و به کتاب‌هایی که درباره زیارت نگاشته شده، مانند [[کتاب المزار (شیخ مفید)|کتاب المزار شیخ مفید]] نیز مزار می‌گویند.
==واژه‌شناسی==
مزار، واژه‌ای عربی و اسم مکان، به معنای محل [[زیارت]] است<ref>الصحاح، ج‏2، ص674؛ لسان العرب، ج‏4، ص336؛  المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج‏1، ص260.</ref> و زیارت، به معنای ملاقات کردن یا قصد و آهنگِ کسی کردن است.<ref>تاج العروس، ج‏6، ص477.</ref> برخی زیارت را قصد و آهنگِ [[مزور]] برای اکرام و احترام گذاشتن به او و انس گرفتن با او دانسته‌اند.{{یادداشت|الزِّیَارَةُ، فِی الْعُرْفِ قَصْدُ الْمَزُورِ إِکْرَاماً لَهُ و اسْتِئْنَاساً بهِ.}}<ref>المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج‏1، ص260.</ref> این واژه، به عنوان مصدر میمی،<ref>تاج العروس، ج‏6، ص477.</ref> به معنای زیارت کردن نیز به کار رفته است.<ref>الصحاح، ج‏2، ص674؛  لسان العرب، ج‏4، ص336؛  المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، ج‏1، ص260.</ref>

در واژه‌نامه‌های فارسی، به معنای جای زیارت، زیارتگاه، گور، آرامگاه<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه مزار.</ref> و گورستان<ref name=":0">لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه مزار.</ref> آمده است. محمد معین، مزار را قبر، به ویژه قبری که زیارتگاه باشد، دانسته است.<ref>فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه مزار.</ref> دهخدا، مانند واژه‌نامه‌های عربی، معنای مصدری مزار را نیز نقل کرده است.<ref name=":0" /> بر پایه معنای مصدریِ مزار، مزارگاه به معنای زیارتگاه است.<ref name=":1" />

==زیارتگاه==
مزار، حرم و بقعه [[امامان(ع)]]، امام‌زادگان، شهیدان و اولیای الهی است که مردم به [[زیارت]] آن می‌روند. سفارش [[معصومان(ع)]] به حضور در کنار مدفن امامان(ع)، انبیا و قبرهای مؤمنان و زیارت آن‌ها، باعث شده به این‌گونه قبرها و مکان‌ها «مزار» گفته شود.<ref name=":1">فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص87.</ref> [[امام باقر(ع)]]، برای [[زیارت وداع|وداع]] با [[آستان مقدس امام علی(ع)|قبر امام علی(ع)]] زیارتی ذکر کرده، که در یکی از فرازهای آن از قبر وی به عنوان مزار یاد شده است.{{یادداشت|اللّهم لا تَحرِمْنی ثوابَ مزَاره الّذی اوجبتَ لَهُ!}}<ref>إقبال الأعمال، ج‏1، ص471.</ref> در روایتی دیگر، به گفته [[حضرت محمد(ص)]]، خدا قبر کسی را که با دوستیِ آل محمد از دنیا برود «مزار فرشتگان مهربانی» قرار می‌دهد.{{یادداشت|من مات علی حب آل محمد جعل الله قبره مزار ملائکة الرحمة.}}<ref>الطرائف، ص267؛ بحارالأنوار،  ج٢٣ ص٢٣٣.</ref>

==قبرستان==
به قبرستان و قبرهایی که در شهرها و روستاها وجود دارد نیز، «مزار» گفته می‌شود و مردم شب‌ها و روزهای جمعه، به سر مزار رفته و برای مردگان خود فاتحه می‌خوانند.<ref name=":2" />

==کتاب مزار==
«مزار» به کتاب‌هایی که درباره [[زیارت]] نگاشته شده نیز، گفته می‌شود. برخی از عالمان، کتاب‌هایی دارای روایاتِ مربوط به زیارت، متن زیارت‌نامه و فضیلت زیارت تألیف کرده و نام آن‌ها را «المزار» گذاشته‌اند؛ مانند مزار مشهدی، [[کتاب المزار (شیخ مفید)|مزار شیخ مفید]] و مزار قطب رواندی.<ref name=":2">فرهنگ‌نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص8۸.</ref>

==جستارهای وابسته==

*[[مزور]]

==پانوشت==
{{پانویس}}
==منابع==

{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = فرهنگ نامه زیارت،
| پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۸۷
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/86
}}

*'''إقبال الأعمال'''، علی بن موسی بن طاووس، تهران، ۱۴۰۹ق.
*'''بحار الأنوار'''، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، بیروت، ۱۴۰۳ق.
*'''تاج العروس من جواهر القاموس'''، محمد بن محمد مرتضی زبیدی، دار الفکر، بیروت، ۱۴۱۴ق.
*'''الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة'''، اسماعیل بن حماد جوهری، دار العلم للملایین، بیروت، ۱۳۷۶ق.
*'''الطرائف'''، علی بن موسی بن طاووس، ترجمه داود إلهامی، قم، ۱۳۷۴ش.
*'''المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی'''، احمد بن محمد فیومی، موسسه دار الهجرة، قم، ۱۴۱۴ق.
*'''لسان العرب'''، محمد بن مکرم ابن منظور، بیروت، ۱۴۱۴ق.
{{پایان}}

[[رده:مزارها]]
[[رده:مفاهیم مرتبط به زیارت]]